چکیده

پژوهش حاضر با موضوع جايگاه و نقش فرهنگي (علمي و ادبي) شیعیان اثنی عشری در ایران عهد سلجوقی، با هدف بررسی اوضاع و احوال شیعیان امامیه ایران در دورة مزبور صورت گرفته است و در خلال آن كوشيده شده تا با توجه به ساختار مذهبی ایران در عهد سلجوقی كه مبتني بر مذهب تسنن بوده است، موقعيت مذهب شیعة اثنی عشری و کانون‌های شیعی تبیین شود و نقش علمای بزرگی که کتب و آثار آنها تأثیر بسزائی در نمایاندن انديشه و احوال اجتماعی و فرهنگي شیعی در دورة مورد نظر داشته‌ است به اجمال بيان شود.

برای تبیین و بررسی این مسأله از منابع متعدد تاریخی، ادبی و دینی این دوره که عمدتاً منابع دست اول و و نزدیک به دورة مورد مطالعه می‌باشند، استفاده شده است و روش پژوهشی در این تحقیق بر اساس نگرش تاریخی و راهبرد توصیفی و بر اساس راهکار کتابخانه‌ای می‌باشد.

از فرآیند تاریخی حیات شیعه امامیه در عصر سلجوقی می‌توان دریافت که با برآمدن سلجوقیان علي‌رغم سقوط دولت شیعی مذهب آل بویه، ظرفیت‌های فکری، فرهنگی و اجتماعی شیعه آن چنان ریشه‌دار و نیرومند بود که با وجود فقدان حکومتی شیعی، خللي در جریان نهضت فکری و فرهنگی جامعة شیعی ایران ایجاد نگردید و این جامعه با اتکا به علماء و اديبان مصمم و پرشور خود و با برخورداري از پایگاه‌های جغرافیايی خویش در عراق عجم، خراسان و طبرستان کماکان به رشد و شکوفایی خود ادامه داده و راه خود را برای پذیرش نقش برجسته‌تر در دوران مغول و تیموری و سرانجام عصر زرّين و سرنوشت ساز صفوي كه ايران را به بزرگترين قطب عالم تشيع تبديل نمود، گشود. موقعيت تشيع اماميه در ميان ساير نحله‌ها و مذاهب ايران در دورة مزبور، بررسي شهرها و ولايات شيعه نشين ايران در اين عصر تاريخي، نمود جنبشهاي فكري و ادبي شيعه در اين عهد و آفرينش‌هاي علمي، ادبي و ديني دانشمندان شيعي از اهمّ دريافت‌ها و نتايج تحقيق حاضر است.

واژگان کلیدی: تشیع اثنی عشری، ایران، سلجوقیان، شهرها و قصبات شیعی، علما و ادباي شیعه، تصنیفات شیعه.

سمیه حاضری

چکيده
پژوهش حاضر با عنوان لذّت در آيات و روايات، نکته ها و مصاديق شکل گرفته است در لزوم شناخت و پرداختن به اين موضوع همين بس که در قرآن کريم نه تنها وجود گرايش به لذت را در انسان انکار و يا آن را محکوم نمي کند، بلکه يک سلسله از تعاليم خود را بر اساس اين ميل طبيعي مبتني مي سازد، و در روش تربيتي خود از وجود آن بهره مي برد.
سراسر قرآن پر از بشارت و مژده به سعادت و لذت و يا انذار و يا تهديد از عذاب و شقاوت، در همه ي مواردي که تعبيرهاي سعادت، فلاح، فوز و امثال آن در اين کتاب مقدس به کار رفته است، معنايش همين است که چون انسان فطرتاً طالب سعادت، خوشبختي و کاميابي است، بايد به دستورات دين عمل کند، تا بتواند مطلوب و گمشده ي خود را باز يابد و به ايده و هدفي که دنبال مي کند برسد و اين به آن معنا است که از ديد قرآن وجود اين گرايش فطري در انسان مفروض و مورد تأييد است و قرآن آن را نفي نمي کند، بلکه آن را در مسير تربيت صحيح انسان جهت مي دهد.
سوالی که به دنبال آنیم ماهیت لذت است و بررسی آن در آیات و روایات چگونه است؟
همچنان که حضرت علي (ع) نيز مي فرمايند: «در لذت هايي که پايانش دوزخ است خيري نيست» در آخر به اين نتيجه رسيديم که محبت خدا و معرفت خداوند اکمل لذت مي باشد
اهميت اين موضوع به اين است که با هجومي که از طرف غرب خصوصاً رسانه هاي غربي به کشورهاي شرقي خصوصاً اسلامي مي شود و جلوه دادن مظاهر غربي براي مردم خصوصاً جوانان اين موضوع برايم جالب بود شايد گرهي از مشکلات فرهنگي باز شود
در اين تحقيق از 43 منبع استفاده شده است. نوع تحقيق بنيادي است و روش جمع آوري اطلاعات به صورت کتابخانه اي مي باشد. از قرآن و نهج البلاغه و تفاسير، کتب فلسفي و اسلامي، روانشناسي و اخلاقي استفاده شده است.
کليدواژه: لذت و ألم، لذات مادي، لذات معنوي، لذات عقليه، سعادت، آرزو.

مریم سادات حسینی

چکیده

در پژوهش حاضر با عنوان، اخلاق انسان در تعامل با طبیعت، به این مسئله پرداخته شده است که ارتباط انسان با طبیعت در اثر نوع جهان بینی بشر در اعصار گوناگون، گاه در معرض افراط قرار گرفته و تا سر حد پرستش طبیعت نیز پیش رفته است و گاه به تفریط کشیده شده و به طور مطلق از از این موهبت الهی بهره کشی گردیده است.

در رابطه با اهمیت و ضرورت  این مبحث  ابتدا الگوی رفتار صحیح با طبیعت است.که مهمترین نیاز آدمی در طول زمان بوده و هست و اسلام به عنوان طلیعه دار پرچم کامل ترین و جامع ترین دین الهی باید بتواند برای رفع نیاز بشر پاسخگو باشد به همین منظور محقق سعی بر ارائه راهکارهایی اسلامی داشته که با رویکردی دینی ارتباط علمی و عملی انسان را بیان نموده و به کیفیت تعامل انسان با طبیعت سامان بخشد.

لذا با کنار هم قرار دادن منابع اسلامی اعم از قرآن، فقه، حدیث، اخلاق و کلام اسلامی، به روشی توصیفی استنباطی، این ارتباطات را دسته بندی نموده و به تحلیلی  عمیق تر جهت پی ریزی رفتار صحیح و عادلانه برای انسان ها در قبال طبیعت دست یافته است.

بدین ترتیب تأثیر اخلاق اسلامی در تعامل انسان با طبیعت اثبات و بعد دیگری از جامعیت اسلام در پاسخگویی به انتظارات بشر مشخص گردید. حاصل آنکه اسلام برای تمام ابعاد این رابطه راهکارهایی منطقی ارائه نموده است و اگر او در مسير صحيح گام بردارد طبيعت و نظام عالم هم به سود او حر کت خواهند نمود.

جمیله محمدی تمنائی

کلید واژه ها: انسان شناسی، اخلاق، طبیعت، اسلام

چكيده
رساله حاضر به بررسي شيعه از نظر لغوي و اصطلاحي و كاربرد اين واژه در قرآن در بخش اول پرداخته و همچنين در اين بخش چگونگي پيدايش شيعه و تحولات شيعه در قرون گذشته پرداخته شده است.
در بخش دوم به برخي از شبهات مخالفان و معاندان از جمله، چرا شيعيان امامان خود را معصوم مي‌دانند و شيعه در اقليت است پاسخ داده شده است.
در بخش سوم، فرق شيعه به طور مختصر مطرح شده است فرقه‌هاي اصلي مانند اماميه اثني‌عشريه، غلاه، كيسانيه، زيديه و اسماعيليه مطرح و عقايد مشترك آنها بيان شده است.
اصول پنج‌گانه اعتقادي شيعه كه عبارتند از: توحيد نبوت، معاد، امامت و عدل در بخش چهارم اين پايان‌نامه به آن پرداخته شده است. و در بخش پاياني به بررسي صفات و خصوصيات يك شيعه واقعي در آيات و روايات در دو فصل جداگانه پرداخته شده است كه در فصل اول اخلاق و صفات فردي شيعه در آيات و روايات مانند زهد، حسن حلق و اهل نماز شب بودن، اهل عمل بودن، زينت اهل بيت عليهم‌السلام بودن و … مطرح شده است. و در فصل دوم به يك سري از اخلاق و صفات اجتماعي شيعه در آيات و روايات پرداخته شده از جمله به پاداشتن حقوق ديگران مانند حق خدا، حق همسر، حق پدر و مادر و همچنين وفاء به عهد و پيمان، پرهيز از غيبت  و گرامي‌داشتن مؤمنان و يك سري ديگر از صفات مطرح شده است.
واژگان كليدي عبارتند از شيعه،توحيد،امام،عدل،زهدوصبر

ناهيد حسن خانی

چکیده
پایان نامه حاضر با عنوان ” بررسی امنیت در قرآن ” بر آن است تا یکی از نیازهای اساسی و مهم بشر را که امنیت است در عرصه های سیاست، اقتصاد و اجتماع مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که آفات نا امنی در جامعه و اقتصاد و فرهنگ و اخلاق ما وارد شده است ضوروری دیدیم تا اصل امنیت را در قرآن مورد بررسی قرار دهیم. هدف از این پژو هش ترویج ایمان که اصلی ترین ریشه امنیت در اجتماع است و بررسی آفات و آسیب های نا امنی در سطوح مختلف اقتصاد سیاست و اخلاق و فرهنگ به خاطر دوری از دستورات خدا و احکام الهی است.
سوال مورد تحقیق این است که امنیت در قرآن چگونه مطرح شده است؟و روش تحقیق به اعتبار راه کار کتابخانه ای و بر اساس را برد توصیفی و بر اساس نگرش توسعه ای می باشد.
دامنه تحقیق با توجه به متغیر های موجود در پایان نامه، در عرصه فرد ، اجتماع، اقتصاد، سیاست، بررسی شده و در قسمت آخر آسیب شناسی انواع امنیت مورد تحقیق قرار گرفته است و به یقین می توان گفت فراموشی خدا و احکام الهی و همچین فراموشی روابط  احسن در دستورات مترقی اسلام امنیت فرد و جامعه را مختل می کند به همین جهت با یررسی های انجام شده در قرآن به این نتیجه رسیدیم به امنیت باید اول آگاهی مردم را بالا برد و بعد از آن فرهنگ سازی کرد و به احیاء اخلاق و ارزش های الهی اسلامی پرداخت.
حاصل آنکه امنیت در قرآن در سایه عدالت و آزادی و بر پایه ایمان الهی مستقر است. در کل باید اشاره کرد که ایمان و امنیت معنوی،سرچشمه و مبنای اصلی کلیه ابعاد امنیت و ساز و کارهایتامین آن بوده و بین این ابعاد و ساز و کارها پیوند و توازدن عمیقی برقرار و هر گونه قوت و یا ضعف و نا امنی در یک بعد بر سایر ابعاد و حوزه ها نیز موثر است.
کلید واژه : امنیت، فرد ، اجتماع، اقتصاد، سیاست

سمیه پیوسته

چكيده :

عنوان بحث حول محور نقش يهود در تحريف اديان و مي‌گردد اين تحقيق با شصت‌و‌چهار منبع و چند مركز اطلاع‌رساني از جمله سايت‌هاي معروف تهيه شده است ،ما به اين مطلب دست پيدا مي‌كنيم كه يهود خود را سرور جهان مي‌داند و دست در تمام روابط حتي روابط خانوادگي و مهر و محبتها برده است . فرزندان را از آغوش گرم خانواده‌ها جدا كرده و آنها را به قساوت و سنگدلي كشانده است و از آنها براي اهداف شومشان استفاده مي‌كند.

 ضرورت پرداختن به اين موضوع،روشن نمودن اهداف و سياستهاي صهيونيسم است كه بر هر حربه‌اي ، به هر قيمت شده مي‌خواهد از نعمتهاي كشورها بدون كوچكترين زحمتي ، استفاده كنند . و انها را تحت استعمار خود بگيرند ، در نظام جمهوري اسلامي بزرگترين نعمت ، جوانان پاك و صادق است كه از آنها جهت اهداف نامشروع خود استفاده مي‌كنند

نتايج بدست آمده آن است که يهود اين نام پنهان و آشكار در سياستهاي كشورها تمام تلاش و سعي خود را بر چنگ انداختن به كشورها مي‌كند تا از تمام نعمتهاي كشورها و سرمايه‌هاي دولتها و ملتها بدون تلاش و زحمت استفاده كند .

لذا روحيه‌اي راحت‌طلبي دارند و همه‌چيز را براي خود مي‌پسندند آنها براي راحت زندگي كردن ، ملتها را بيمار مي‌كنند و از طريق تهاجم فرهنگي مردم را به جان هم مي‌اندازند . تا مردم غافل شده و به جنگ و جدل بپردازند و آنها به اهداف شومشان برسند

در اين تحقيق به تحريف دين مسيح و مسيحيت صهيونيستي و صهيونيسم پرداخته شده است و فرآيند سروري يهود بر جهان سياست و اقتصاد و فرهنگ هم بررسي شده است  ،تحریف هم در حقیقت همان از بین بردن حقایق است و جایگزین کردن افکار وو عقاید نادرست که در ادیان و دینهای مختلف آزمایش شده و در تاریخ که از گذشته به ما به ارث رسیده کاملاً نمایان گر است . کتاب آن ها تورات است که به مجموعه دستوارت حضرت موسی (ع) گویند . و تالمود هم که برای خود درست کرده اند مجموعه قوانین منظم یهود است که به بیان شریعت (احکام ده گانه) پرداخته شده است .

واژگان کلیدی: یهود، تحریف، ادیان

معصومه مجتهدزاده نجفی

چكيده

اين تحقيق با موضوع شكر از ديدگاه قرآن و سنت درصدد ارائه شناختي از مقوله شكر در آيات و روايات است .

شكر در حقيقت شناختن نعمت و منعم و آن را از او دانستن و به آن شاد و خرّم بودن و به مقتضاي آن شادي عمل كردن ، به اين معني كه خير منعم را در دل گرفتن و حمد او را كردن و نعمت را به مصرفي كه او راضي باشد رسانيدن .

 اهمیت این موضوع از آنجایی است که هر كَس شكر خدا را به جا آورد خير دنيا و آخرت و فراواني نعمت به او مي‌رسد و درهاي بهشت بر او گسترده است و در مقابل انساني كه ناسپاس باشد و كفران نعمت كند ، دچار غرور و تكبر ، خودپسندي ، حرص و آز مي‌گردد و از رحمت خداوند هم به دور مي‌باشد و فرجام بدي دارد و بهشت بر او حرام مي‌گردد . نه از شكر و نه از كفر بندگان ابداً به دستگاه عظمت الهي ضرري نخواهد رسيد . زيرا خداوند غني و بي‌نياز است . اين ما هستيم كه براي رسيدن به قرب الهي و جلب رضايت پروردگار بايد در مسير الهي گام برداريم . به اميد اينكه خداوند متعال ما را در راه رسيدن به اين امور ياري فرمايد .

در اين تحقيق ماهيت ، حقيقت ، فضيلت شكر و اقسام و انواع نعمت مورد بررسي قرار گرفته تا هدف اين تحقيق كه بزرگترين هدف انسان يعني رسيدن به قرب الهي است محقق شود .

روش تحقيق توصيفي و روش جمع آوري مطالب كتابخانه‌اي است .

نتيجه اين كه در همه مراحل زندگي بايد از خداوند كمك بخواهيم ، كه خداوندا ما را قدردان نعمات خود و از شكرگزاران واقعي درگاهت قرار بده ؛ از خداوند قلب متوجه و زبان متذكر و عمل با جوارح را بخواهيم تا شايد توفيق اين را بيابيم كه از شكرگزاران قرار بگيريم .

كليد واژه ‌ها : شكر ـ شاكر ـ شكور ـ نعمت ـ منعم ـ كفر .

نفیسه کیوان

چکیده

تحقیق حاضر با عنوان «جبریل در قرآن» با رویکرد قرآن و روایت و به صورت کتابخانه­ای جمع­آوری شده است. ضرورت و هدف از پرداختن به این مسئله از آن جهت است که تدبر و تفکر در آیات الهی و شناخت ملائکه مقرب به ویژه حضرت جبرئیل (علیه السلام) است.    

حضرت جبرئیل یکی از چهار فرشته مقرب الهی و در ادیان ابراهیمی، رابط میان خداوند و پیامبران به شمار می­آید. این نام تلفظ­های دیگری چون جَبرائیل و جِبریل و گابریل نیز دارد.

از جبرئیل به نام های فرشته وحی، امین وحی، عقل اول، روح اعظم و … نیز یاد می­شود. در تاریخ یهودیت و مسیحیت و اسلام از نقش جبرئیل بسیار نقل شده است.

کلمه جبرئیل چند بار در قرآن کریم آمده است که وظایف اصلی او عبارت است از: ابلاغ وحی، یاری انبیاء، نزول جبرئیل بر مریم مقدس، مقابله با دشمنان الهی رساندن وحی گفته شده است. و با اوصافی همچون امانتداری، طهارت و پاکی، صاحب کرامت، روح الامین، رسول کریم، ذوی قوه و مکین یاد شده است. رؤیت حقیقی او به دو شکل در قرآن مطرح شده است: یکبار به صورت چهره حقیقی و یکبار هم به شکل تمثل تجسم شده است. این نوشتار می­کوشد موضوع «جبرئیل در قرآن» را به طور مبسوط بپردازد.

کلید واژه: ملائکه، جبرئیل، قرآن.

مریم هراتی

چکیده:

موضوعی که در این رساله بدان پرد اخته شده تمثیلات قرآنی است که به بررسی گزیده ای از امثال قرآنی پرد اخته است به امید  آنكه برای محقق و  برای خوانندگان محترم این رساله گامی باشد در جهت تفکر و تدبر بیشتر در آیات روشنگر قرآن کریم،‌ که خداوند می فرماید: « و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون» (21 حشر) «ما این امثال را برای مردم بیان می کنیم شاید که اندیشه کنند»

و در جهت ترویج فرهنگ تکلم با قرآن که خود زمینه ساز انس و الفت با این کتاب آسمانی است و سبب خواهد شد تا قرآن از آن مهجوریتی که رسول هدایت از آن نزد پروردگار شکوه و شکایت برده است رهایی یابد. روش کار در این تحقیق روش کتابخانه ای است که از تالیفات صاحبان فن در این موضوع از جمله تفسیر امثال القرآن اسماعیل اسماعیلی، امثال القرآن فصلی از تاریخ قرآن علی اصغر حکمت و تفاسیر و ……… استفاده شده است و فهرستی متجاوز از 200 مورد از امثال سائره که در محاورات مردم وارد شده اند بدست آمد و در نهایت محقق به این نتیجه رسید که خداوند در کتاب هدایت خویش که برای تمامی بشر نازل کرده است از روش های مختلفی در جهت تاثیر گذاری بر اذهان مردم استفاده کرده است. یكي از آنها که نقش انکار ناپذیری در  روشن ساختن و تثبیت مطالب در ذهن انسان دارد بکار بردن امثال مختلف برای هر سطح فهم و شعوری می­باشد تا حجت بر همگان تمام شود.

واژگان کلیدی:

مثل، امثال ظاهره، امثال کامنه، امثال سائره

هانیه اسکندری

چکیده

امامان پاك الگو و سرمشق ديگران بودند،و با آنكه مقام رفيع امامت آنان را از مردم ممتاز مى‏ساخت،و برگزيده‏ى خدا و حجت او در زمين بودند در عين حال در جامعه حريمى نمى‏گرفتند،و خود را از مردم جدا نمى‏كردند،و به روش جباران انحصار و اختصاصى براى خود قائل نمى‏شدند،و هرگز مردم را به بردگى و پستى نمى‏كشاندند و تحقير نمى‏كردند… امام علي بن موسي الرضا (ع) نيز همانند ديگر ائمه طاهرين (ع) از چنين ويژگي هاي ممتاز اخلاقي برخوردار بودند.

 از آنجا که ائمه ،عليهم‏السلام، مبارزه سياسى خود را به‏شيوه‏اى متناسب با اوضاع و شرايط، شدت  می بخشيدند، زندگى امام هشتم ،عليه‏السلام، كه قريب بيست‏سال از حساسترين دورانهاى تاريخ اسلام  که تعيين كننده و مهم بود را فراگرفته كه بجاست درباره آن تامل و تحقيق لازم به كار رود .سوالی که در اینجا مطرح می شود ، بررسی چگونگی سیره اخلاقی سیاسی امام رضا (علیه السلام ) است. لذا هدف از اين نوشتار ، بررسي ابعاد مختلف فعاليت هاي امام رضا (ع) و نيز سيره اخلاقي ايشان مي باشد .

منابع مورد استفاده در این پژوهش بیشتر از کتاب های تاریخ عمومی و شرح زندگانی 12 امام علیهم السلام و آثاری که در خصوص زندگانی هر یک از ائمه به صورت خاص تألیف شده است و تعدادی از مقالات است.

 حاصل آنکه با ولايتعهدى امام جامعه‏ ى وسيع اسلامى دريافت ‏شايسته‏ ترها كيستند و مامون با عمل خود بر چه حقيقتى اعتراف كرده است.و نيز در اين رهگذر،امام از مدينه تا مرو در شهرهاى مختلفى از بلاد اسلام با مردم روبرو شد،و مسلمين كه در آن روزگاران با نبودن وسائل ارتباط جمعى از بسيارى آگاهيها محروم بودند او را ملاقات كردند و حق را مشاهده نمودند، آشنايى بسيارى از متفكران و دانشمندان مختلف كه در مرو با امام به مناظره و بحث نشستند و اثبات عظمت علمى امام،و شكست مامون و خنثى شدن توطئه‏هايش براى تحقير امام عليه السلام را بايد از اثرات مثبت‏سياست امام تلقى نمود .

واژگان کلیدی: سیره علمی، سیره اخلاقی امام رضا(علیه السلام)، امامت، قیام های علوی، جنبش های سیاسی

حمیده آقاجانی

چکیده

تعامل هر کشوری با دوستان و دشمنان خود در سایه­ی آموزه­های دینی آن کشور شکل می­گیرد و شایان توجه است که ملت­ها و امت­ها یکدیگر را بواسطه این خصوصیات می­شناسند. اسلام نیز به عنوان آخرین و کامل ترین دین الهی سیره ی خاصی در این موضوع دارد و همین سیره ممتاز اسلام در فرایند شکل­گیری و خصایص اخلاقی او در ارتباط با خودی­ها و غیر خودی­ها، منجر به دو معرفی تاریخی از جامعه اسلامی شده است و قرآن نیز بر این دو تعریف و توصیف صحه می­گذارد. یک تعریف از زبان حضرت موسی در تورات که سیر متعالی شکل­گیری جامعه نبوی را اینگونه توصیف می­کند که مسلمانان مانند بزری هستند که سر از زمین بیرون می­آورند و در سایه مراقبت­ها تنومند می­شوند تا آنجا که مستقل شده و روی پای خویش می­ایستند و سایر جوامع دوست و دشمن را شگفت­زده می کنند. تعریف دیگر از زبان حضرت عیسی و در انجیل ذکر شده است که مسلمانان را در برابر کافران سرسخت و نفوذناپذیر و در میان خودشان مهربان و متحد و در برابر خدای متعال خاضع به تصویر می­کشد.

این تحقیق، هریک از این خصوصیات ذکر شده برای اسلام در دو دین بزرگ پیش از آن را بر اساس نکات تفسیری و همچنین مصادیقی از تاریخ اسلام و بیانات حضرت آیت­الله خامنه­ای^{حفظه­الله}  را شرح و بسط داده است و حدود و صغور و الزامات و نکات آن­ها را بیان نموده است.

نکته اساسی و کاربردی در این رابطه، بسط جامعه نبوی به کل تاریخ و نه فقط آن اجتماع صدر اسلام است که این مسئله بواسطه قید معیّت که در آیه کلیدی این تحقیق یعنی آیه بیست و نه سوره مبارکه فتح آمده، تصریح شده است. بر این اساس کلیه کسانی که متمسک به پیامبر اکرم^(ص) باشند و نه فقط همراهی زمانی با ایشان، در واقع همراهان ایشان خواهند بود و اینانند که به شکلی متعالی رشد کرده و بلوغ می­یابند و تحت تعلیمات ایشان رفتارهای درونی و بیرونی خویش را تنظیم می­کنند.

کلیدواژگان: جامعه نبوی، جامعه دینی، شدت با کفار، رحمت با دوستان، عبادات فردی و اجتماعی

مریم مصدق

 چكيده :

پژوهش حاضر با عنوان ((بررسي اخلاص در آيات و روايات))  با هدف شناخت همه جانبه ي اخلاص شكل گرفته است .

سئوالي كه در اين پژوهش مطرح مي شود اين است كه منظور از اخلاص چيست و آيا همه مي توانند متصِّف به آن شده يا اينكه براي رسيدن به آن نياز به مقدماتي است و آن مقدمات كدام است ؟

براي روشن نمودن جايگاه اخلاص ابتدا حقيقت و فضيلت آن و سپس اقسام ، مراتب و طرق تحصيل آن مورد توجه قرار گرفته است . جهت شناخت هرچه دقيق تر اخلاص ، نزديك به صد و ده كتاب كه قسمت اعظم آن مربوط به كتب تفسيري اعم از تفاسير شيعه و سني مي باشد ، استفاده شده است . روش پژوهش در اين تحقيق بر اساس راهكار ، كتابخانه اي است زيرا از كتب تاليف شده در ارتباط با موضوع استفاده شده است . نتيجه حاصل شده از تحقيق اين است كه اخلاص ، جامع اعمال فاضله و مكارم اخلاق است و در واقع اساس عبادت و حقيقت آن مي باشد و عمل با آن داراي ارزش و الاّ فاقد ارزش خواهد بود .
از اين رو مايه ي سعادت و نجات انسان و نهايتاً لقاء الي الله مي باشد . پس بايد مخلصان واقعي را الگوي عيني و عملي خود ، در تمام مراحل زندگي قرار دهيم .

واژگان كليدي : اخلاص ، دين خالص ، مخلَص ، مخلِص ، ريا ، نيت ، شرك ، وسوسه .

فهیمه السادات علی عظیمی

 
چکیده :
توجه به خوردنی‏ها و آشامیدنی‏های حلال و حرام یکی از ضروری ترین بحثها در زندگی انسان است، زیرا تاثیراتی که از آنها به جای می‏ماند  در وجود و سعادت شخص اثر مستقیمی خواهد داشت.
هدف از این تحقیق شناسایی خوردنی‏ها و نوشیدنی‏های حلال و حرام از منظر قرآن و روایات است و اینکه استفاده از آنها چه پیامدهایی در پی خواهد داشت؟
برای پاسخ یافتن به این سوالات از آیات پر نور قرآن کریم، روایات گرانقدر ائمه معصومین علیه السلام و سپس کتبی مانند کتابهای پزشکی، فقهی، اخلاقی که بزرگان در این زمینه به رشته تحریر درآورده اند استفاده شده است.
با بررسی مطالب به این نتیجه می رسیم که انسان باید در غذایی که استفاده می‏کند، دقت لازم را داشته باشد و اگر خداوند چیزی را حرام نموده، حتما مصلحتی در کار بوده است و اگر از جانب خداوند آن را حلال بدانیم و استفاده کنیم این موجب پیامدهایی در دنیا و آخرت برای ما می‏شود.
خوردنی ها وآشامیدنی هایی که در قرآن به عنوان نعمت ذکر شده است در اینجا مورد بررسی قرار گرفته است.
کلید واژه : خوردنی های حلال و حرام ، آشامیدنی های حلال و حرام

آمنه عادلی

چكيـــده
این تحقیق با موضوع “تولی و تبری در دیدگاه امام خمینی (با تحلیل اسلام ناب و اسلام امریکایی)” در صدد بررسی  جایگاه تولی و تبری در اندیشه امام خمینی که با تدقیق بیشتر میتوان این جایگاه را در دو کلید واژه ای که امام خمینی در ادبیات سیاسی –اجتماعی قرن اخیر ایجاد کردند یافت.
لذا این تحقیق در سه فصل طراحی شده است ،که در فصل اول به جایگاه تولی و تبری در آیات و روایات و در فصل دوم به بررسی شاخصه های تولی و تبری در اندیشه امام و فصل سوم به بررسی مصادیق عدم رعایت تولی و تولی در دهه ی اول انقلاب اسلامی پرداخته ایم.


کلید واژه ها:
امام خمینی ،تولی ،تبری ،اسلام ناب محمدی،اسلام امریکایی

حمیده اسماعیلی

چكيـــده

موضوع این مجموعه شناخت عوامل اصلی سقوط انسان در قرآن است. انسانی که مقام خلیفه الله دارد و خداوند آن را بر سایر مخلوقاتش برتری داده است. از این¬رو قرآن کریم هدف از خلقتش را که همان رسیدن به کمال و قرب باری تعالی و استفاده از رحمت بی¬پایان الهی نمایان می¬سازد و با به تصویر کشیدن هویت واقعی انسان حرکت را هموار می¬کند و انتخاب این را بر عهده خود انسان  می¬گذارد. در این موضوع به بررسی مباحثی من¬جمله حقیقت انسان که در واقع بُعد روحانی انسان است و شناخت انسان کامل و ویژگی¬های این انسان و اینکه تمام موجودات عالم همگی دارای غرض و غایتی هستند اما هدف نهایی خلقت همه اینها همانا خلقت انسان و تعالی وجود اوست.
این پژوهش در بعد اخلاقی با استفاده از کتب تفسیری و سایر کتب اخلاقی مربوط درصد بیان این است که انسان به وسیله چه عواملی از این جایگاه رفیع انسانی خارج می¬شود و به مقام پست حیوانی می¬رسد که به بررسی سه عوامل اصلی هوای نفس و حبّ دنیا و شیطان پرداخته که این عوامل چگونه و از چه راهی در انسان اثر می¬کند و شیطان چگونه از راه هوای نفس برانسان اثر می-کند و از این راه رفتار او را تأیید یا تغییر می¬دهد و اینکه دنیا و هوای نفس در حقیقت کاملاً مربوط به یکدیگرند و دنیا موضوع هوای نفس قرار می¬گیرد.

کلید واژه¬ها: انسان، سقوط، قرآن، هوای نفس، حبّ دنیا، شیطان.


مریم جهانشاهلو

چکیده
دراین تحقیق بایسته‌های اخلاق اجتماعی زن مسلمان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق ضمن بهره‌گیری از سایر دانش‌ها، با رویکرد کاملاً اخلاقی، به استخراج بایسته‌های اخلاق اجتماعی زنان از منظر دین پرداخته شده  و زمینه‌های لازم برای تحقق آن معرفی گردیده است. در صورت رعایت و تحقق ملاحظاتی در اجتماع، می‌توان پیش‌زمینه صحیح و پایه استواری برای تحقق بسترهای فقهی و حقوقی زنان فراهم آورد.
لذا در این تحقیق سعی شده به سوالاتی از قبیل: اخلاق اجتماعی چیست؟ قلمرو مسئولیت زنان چیست؟ بایسته‌های اخلاقی ناظر بر حضور اجتماعی زنان چیست؟ ملاحظات اجتماعی برای حضور و فعالیت زنان چیست؟ و …پاسخ داده شود. برای پاسخگویی به این موارد از روش تحقیق توصیفی تحلیلی استفاده شده و برای جمع‌آوری مطالب به کتابخانه‌ها، مراکز علمی و … مراجعه شد و مطالب مورد نظر جمع‌آوری و تنظیم گردید.
نتیجه اینکه محور اصلی اخلاق اجتماعی، ارتباط انسان با دیگران و در پرتو نشست و برخاست با دیگران زندگی اجتماعی شکل می‌گیرد که ماحصل آن یافتن اصول و الزاماتی است که زنان برای حضور در جامعه باید آنها را رعایت کنند. براین اساس فراهم آوردن شرایط و ایجاد امکاناتی برای حضور و فعالیت‌های وسیع و ایمن زنان در عرصه اجتماع امری ضروری است که متوجه مردان -چه در خانواده و چه در جامعه- بوده است.

کلیدواژه‌ها: اخلاق،‌اخلاق اجتماعی، مسئولیت، مسئولیت اخلاقی، مسئولیت اجتماعی.


مریم جاهد

چکيده
به بررسی صفاتی می پرردادد کره اد » تحلیل کاربرد واژه ویل در قران « این تحقیق با عنوان
ناحیه خداوند و با وعده عذاب شدید الهی مورد نهی قرار گرفته اند .
این نوشتار با رویکرد قرآنی و با توجه به منابع تفسریر و روایری گرردآور شرده اسرت .
ضرورت و هدف پرداختن به این مسئله تفکرو تدبر در آیات قرآن و توجه به معنرا و کراربرد واژه
ها اد سو خدا متعال است.
واژه ویل به معنا شدت عذاب و هلاکت 81 بار در آیات قرآن بکار رفته و هدف اد بیران
آن تقبیح بعضی ادصفات ناپسندآدمی است که جزء مفاسداخلاقی و اجتماعی و اعتقاد می باشند
مخاطبان واژه ویل همواره مورد تهدید اد سو خداوند متعرال قررار گرفتره انرد و وعرده بردترین
جایگاه ها در دودخ به آنها داده شده است.
کلید واژه ها: ویل, قرآن, منحرفان,منکران


نرگس پایا

چکیده

چکیده

مبحث «آسيب‌شناسي تربيت ديني در فرزندان خانواده‌هاي مذهبي» و درواقع تضاد ديني بين اعضاء خانواده كه در اين تحقيق مورد بررسي قرار گرفته، از جهات فرهنگي، اجتماعي، سياسي و روان‌شناختي بسيار بااهميت و از بدو خلقت تاكنون در هر خانواده و جامعه، و با هر دين و مذهبي ديده شده و حتي گريبان‌گير بسياري از انبياء و مؤمنان و صالحان نيز بوده است.

خداوند متعال با وجود اينكه دين‌خواهي را در سرشت و فطرت انسان‌ها قرار داده، اما در عين حال انسان‌ها را آزاد گذاشته تا ضمن احترام گذاشتن به حقوق مذهبي ديگران و با رعايت چهارچوب‌ها و خط قرمزها، خودشان دينشان را انتخاب نمايند.

از آنجا كه تقابل ديني اعضاء خانواده، در بسياري از جوامع غربي نيز ديده شده، روان‌شناسان و جامعه‌شناسان غربي را نيز بر آن داشته تا تحقيقات مفصلي در زمينه نحوه تربيت فرزندان و آسيب‌هاي وارده بر آنها داشته باشند. در جوامع اسلامي نيز متأسفانه اين چالش‌ها بين اعضاء خانواده به وفور ديده مي‌شود. اين ضرورت را ايجاب مي نماید كه در قالب يك تحقيق، از بُعد روان‌شناسي و جامعه‌شناسي و تلفيق آن با دين مبين اسلام و راه‌كارهايي كه در اين زمينه وجود دارد، به بررسي اين چالش‌ها و آسيب‌ها پرداخته شده و راه‌هاي پيشگيري از بروز اين آسيب‌ها بررسي گردد.

در اين راستا با استفاده ‌از روش تحقیق كتابخانه‌اي تلاش شد با بررسي آيات قرآن و احاديث ائمه معصومين«ع» و تحليل بي‌طرفانه ديدگاه‌هاي روان‌شناسان غربي، نقش صريح والدين، مربيان، مسئولان نهادهاي ديني و سياستمداران اداره‌كننده جامعه ديني تبيين گردد و با ارائه تعاريف دقيقي از مفهوم خانواده و بنيان‌ و بقاي آن، تربيت و خصوصاً تربيت ديني و مذهبي فرزندان، به شرح آسيب‌هاي معنوي كه ممكن‌است افراد خانواده را تهديد كند، پرداخته شده و درنهايت هم راه‌كارهايي براي پيشگيري‌از بروز چنين آسيب‌هايي و نيز دستورالعمل‌هايي براي بازگرداندن فرزندان منحرف شده از راه مستقيم ارائه ‌شد.

واژگان كليدي: «خانواده مذهبی»، «تربيت»، «آسيب‌شناسي تربیت دینی»، «پرورش» .

فاطمه شیخی

چکیده:

انسان اشرف مخلوقات ، خلیفه¬خدا در زمین و به عنوان برترین موجود در قرآن کریم معرفی شده است. برتری او هم از جنبه جسمی از نظر نوع آفرینش و هم از جهت روحی در مقایسه با سایر موجودات ،اهمیت شناخت انسان را در میان اندیشمندان و متفکران اسلامی ضروری نموده، به طوری که وجود تصویری جامع از انسان¬ کامل و ویژگی¬های او ، مهم¬ترین عامل حرکت در مسیر قرب¬الهی و انگیزه¬ای¬ است تا انسان به کمال وجودی خویش دست یافته و بتواند واسطه فیض¬الهی بر دیگر موجودات گردد.
   از دیدگاه عرفان اسلامی انسان کامل نسخه حق تعالی و آینه اوست. فیلسوفان اسلامی نیز معتقدند که انسان کامل ، کسی است که حق را در تمامی شؤون و از طریق شهود و غیر آن می شناسد. ثبات شخصیت ، کرامت و عزت¬نفس، قلب سلیم، شرح صدر، عالم به حقیقت اشیاء ، راسخ در علم ، مظهرأسماء الهی ، مرکز ثقل عالم، دارای عصمت و مقام ولایت و شفاعت، میزان¬ و¬ ترازوی حق و باطل ، مسجود ملائکه ،…. و در نهایت واسطه فیض¬الهی از جمله ویژگی¬های ¬انسان ¬کامل¬ است¬ که¬¬ در¬¬ لسان آیات و روایات ،عرفا و حکیمان اسلامی ذکر گردیده است.
    بنابراین، تنها انسان کامل است که می¬تواند به جهت جنبه قدسی¬اش، فیض را از خداوند دریافت و به جهت جنبه بشری¬اش، فیض را به عالمیان ارسال نماید و واسطه هدایت الهی و نعمات خداوندی باشد که در واقع در اوصیا و اولیای الهی که همان وجود مبارک پیامبر (صلی¬الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) می¬باشند مصداق می¬یابد. از طرفی حس کمال جویی در انسان به دلیل فطرت خداجوی او و رسیدن به رشد و تعالی الهی اهمیت دستیابی به مقام واسطه بودن¬ فیض¬الهی و راه¬های رسیدن به آن را دو چندان می¬سازد.
   در آیات قرآن و روایات و از دیدگاه عرفا و فلاسفه ،داشتن صبر و استقامت و یقین پیدا کردن به آیات الهی، طهارت جسم و نفس و اندیشه و عقل ، تقوا ، ایمان و عمل صالح، اطاعت و بندگی و عبودیت ، استغنا ¬و داشتن زهد و شجاعت، سکوت و خاموشی ، تهذیب نفس ، شناخت خویشتن ، انجام واجبات و ترک محرمات و……را ه¬های رسیدن به این مقام را فراهم می¬سازد.
کلید واژه ها : انسان¬کامل ، واسطه فیض ، فیض الهی

زهره نوروزی

مساله ظهور و حکومت امام مهدی- علیه السلام-، مساله ای است که همواره در میان ما شیعیان مطرح بوده، لذا همواره با سوالات گوناگونی مواجه بوده است که یکی از این سوالات، چگونگی موفقیت ایشان در برقراری حکومت جهانی و میزان تأثیر معجزه در شکل گیری این قیام می باشد. برای پاسخ گویی به این سوال، بر اساس روش کتاب خانه ای به جمع آوری اطلاعات از کتب حدیثی و قرآنی اقدام شد و اطلاعات به دست آمده در سه محور تنظیم گردید، که شامل «ضرورت تشکیل حکومت»، «حکومت جهانی» و «عوامل پیروزی امام مهدی- علیه السلام- در تشکیل حکومت جهانی» می باشد.پس از بررسی ضرورت تشکیل حکومت در جامعه، این نتیجه حاصل می شود که عدم وجود حکومت باعث نا به سامانی ها و مشکلات عدیده ای برای مردم اجتماع می شود و از آنجا که دین اسلام از چنین مساله ی مهمی غافل نمانده به برقراری حکومت تاکید فراوانی کرده و تنها راه اجرای احکام اسلام را حکومت دینی دانسته است. لذا چون دین را تنها راه سعادت بشر می داند مشیت خداوند بر این قرار گرفته که با جهانی سازی دین اسلام توسط منجی موعود جهانیان مردم را به خوشبختی حقیقی برساند. البته مساله ظهور منجی و تشکیل حکومت جهانی وی در دین یهود ومسیح هم بیان شده و صاحب نظران غربی نیز راه نجات بشر را در برپایی حکومت جهانی می دانند.پس تحقق این امر حتمی است و عوامل متعددی در تشکیل آن دخیل اند از جمله؛ رهبری مقتدرانه و ویژگی های فردی امام مهدی- علیه السلام-و یاران ایشان وهمراهی سایر عوامل که یکی از آنها امدادهای غیبی می باشد، موجب موفقیت ایشان در تشکیل حکومت جهانی می شود.بنابراین مشاهده می شود که معجزه و امدادهای غیبی یکی از عوامل جانبی موفقیت ایشان است که آن هم به دلیل اراده خداوند و لیاقت امام ویاران شان به میان آمده، نه این که عامل اصلی پیروزی این انقلاب باشد. پس این نتیجه حاصل می شود که عوامل موثر در تشکیل حکومت جهانی امام مهدی –علیه السلام- همگی به جز چند مورد، عوامل عادی و طبیعی می باشد .

واژگان کلیدی: موفقیت، امام مهدی، حکومت، حکومت جهانی.

طلیعه افخمی

فرزندآوری و ادامه نسل، یکی از حقوق طبیعی افراد است؛ حقی که گاه بنابر شرایط به وجود آمده قابلیت تحقق نخواهد یافت؛ مگر در شرایطی خاص!

بالا رفتن سن ازدواج و تجرد خودخواسته یا ناخواسته، از جمله موانعی است که از شکوفایی احساسات مادرانه زنان جلوگیری می‌کند و آنان را از حس زیبای مادری محروم می‌سازد.

یکی از راه‌حل‌هایی که جدیداً برای رفع مشکل ازدواج دیرهنگام و خطرات ناشی از باروری در سنین بالا ارائه شده است، نگهداری امکان باروری به وسیله فریزکردن تخمک‌هاست؛ روشی که باید دیدگاه شرع را در در مورد آن بررسی کرد.

طرح بحث
توانایی باروری زنان از حدود 35 سالگی رو به کاهش می‌گراید؛ به‌طوری‌که شانس باروری در زنان بالای 40 سال، به کمتر از 7 درصد می‌رسد و علاوه بر آن عوارض بارداری را نیز به دنبال خواهد داشت؛ مشکلاتی مانند ابتلا به دیابت حاملگی، دشواری زایمان طبیعی، پارگی کیسه آب و….(1)

در چنین شرایطی یکی از راه‌حل‌های مطرح‌شده برای پیشگیری از این مشکلات، آنست که دختری مجرد، در سن بالا و انتهای دوران باروری، بنابر آینده‌نگری و به خاطر ترس از احتمالات آینده، تصمیم بگیرد که از قدرت باروری کنونی خود استفاده کند و آن را برای آینده‌ای که به آن احتیاج خواهد داشت، ذخیره سازد. از این‌رو، با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی‌های جدید و امکانات ویژه‌ای که ایجاد شده است، می‌توان تخمک‌های زایا و فعال او را فریز کرد تا بعد از ازدواج و با احتمال عدم باروری، برای ادامه نسل، از آن استفاده شود.

در این فرض و در هنگام دریافت و فریز تخمک، مردی و اسپرمی ‌وجود ندارد؛ تنها و تنها تخمک دختر دریافت می‌شود تا در آینده، با اسپرم همسر او ترکیب شود و جنین به وجود آید؛ یعنی کلیه مراحل لقاح و ترکیب اسپرم دریافت‌شده و تخمک فریزشده، در آزمایشگاه صورت می‌گیرد.

در چنین شیوه‌ای به دلیل باکره‌بودن دختر، از طریق لاپاراسکوپی می‌توان تخمک را دریافت کرد. برای دریافت تخمک نیز معمولاً از داروهای مخصوصی استفاده می‌شود که تخمدان‌ها را به تولید تعداد بیشتری تخمک طی یک ماه تحریک می‌کند. در صورتی‌که دختر یا زنی تمایل به استفاده از این داروها نداشت، می‌توان به کمک روش لاپاراسکوپی، قطعات کوچکی از تخمدان را برداشته، منجمد کرد و بعدها آن قطعه را به منظور تولید تخمک به بدن وی پیوند زد.(2)

البته تحریک تخمدان‌ها و گرفتن تخمک بدون عمل لاپاراسکوپی، ممکن است عوارضی داشته باشد؛ همچنین خطر تحریک شدید تخمدان و عوارض آن همیشه وجود دارد.(3)

حکم مسئله
مسلماً در چنین مسئله‌ای، لقاح خارج رحمی ‌(IVF) خواهد بود و ترکیب اسپرم و تخمک در خارج از رحم زن انجام خواهد شد؛ چراکه تخمک در شرایط آزمایشگاهی نگهداری می‌شود.

اگر این مسئله بدواً مشکلی نداشته باشد، حکم آن، همان حکم لقاح خارج رحمی‌ خواهد بود. به عبارت دیگر با اثبات ضرورت این کار، حکم مسئله تابع همان مباحثی خواهد بود که در لقاح خارج رحمی ‌بیان شده است؛ یعنی در صورتی که ابتدائاً، برای گرفتن تخمک و اسپرم، جهات شرعی رعایت شود و فعل حرامی‌ صورت نپذیرد، صرف ترکیب اسپرم زوج و تخمک زوجه، در خارج از رحم، بلااشکال است.

اما برای اثبات ضرورت این اقدام می‌بایست جامعه فقهاتی بنا بر مصلحت فرد و سیاست افزایش جمعیت و…، نسبت به آن اعلام نظر کنند؛ هرچند ضریب موفقیت این اقدام نیز مشخص نیست؛ چراکه آنچه تعیین‌کننده است، سلامت کروموزوم‌ها و نحوه ترکیب آنها و نتیجه آن است. از طرفی ممکن است سیتوپلاسم (غشا دور تخمک) بر اثر تزریق اسپرم به داخل تخمک، در مواردی دچار صدمه و آسیب شود که این امر موفقیت عمل لقاح را کاهش می‌دهد.(4)

آنچه به نظر می‌رسد آنست که برای حفظ کیان خانواده و بقا و تداوم نسل‌ها، وجود حداقل یک فرزند لازم است؛ فرزندی که نسب پدر و مادر را داشته باشد و از طرق شرعی و قانونی به وجود آمده باشد. از این‌رو اقدام به این عمل تنها در چارچوب تعریف‌شده و با تشخیص احتمال عدم باروری دختر در آینده، و در شرایطی که مقدمه حرامی‌ ایجاد نشود و فعل حرامی‌‌ نظیر لمس و نظر عورت، از طرف گروه درمانی که اجراکننده این اعمال هستند و یا ضرر رسیدن به بدن، صورت نگیرد، می‌توان حکم به اباحه چنین امری داد؛ اما به صورت محدود و با شرط عمومیت‌نیافتن و تسری ندادن آن به حالت‌های دیگر و شرایط مختلف.

به عبارت دقیق‌تر، این امکان به معنای آن نیست که دختران مجرد، با دریافت اسپرم بیگانه، حتی در شرایط آزمایشگاهی و فارغ از ازدواج، بتوانند صاحب فرزند شوند و اباحه این مسئله تنها برای بعد از ازدواج و تلقیح اسپرم زوج است، نه برای فرزنددارشدن دختران مجرد از طریق اسپرم بیگانه.

علاوه بر این موضوع، در این میان از حقوق کودکانی که در چنین شرایط آزمایشگاهی، نطفه آنها منعقد می‌شود و اختلاف سنی زیاد میان کودک و والدین نیز نباید غافل شد؛ بدین معنا که کودک حق دارد از جوانی و سرزندگی پدر و مادر بهره‌مند شود؛ چراکه اختلاف سنی زیاد میان کودک و والدین مشکلات بعدی را به دنبال خواهد داشت. در حقیقت، یکی از علل انجام این امر، پایداری امکان باروری است و در اولین فرصت ممکن بعد از ازدواج، این امر باید صورت بگیرد؛ نه اینکه زوجین تا مدت‌ها بهره‌مندی از این امکان را به دلایل گوناگون و برای راحتی بیشتر خود، به تأخیر بیندازند.

اسما جیران پور

برخی معتقدند باید آشنایی و صمیمیت پیش از ازدواج وجود داشته باشد تا دو فرد یکدیگر را به خوبی بشناسند و پس از آن زندگی مشترک را شروع کنند اما باید بگوییم که عشق واقعی و علاقه مندی حقیقی بین دو جنس ، زمانی ایجاد می شود که دو فرد ارتباط خود با یکدیگر را به سادگی تزلزل پذیر ندانند؛ از سوی دیگر هر یک برای جلب نظر دیگری دست به رفتار نمایشی نزنند. در آشنایی های پیش از ازدواج این مسئله بسیار دیده می شود. امروزه غرب از طریق تجربه کردن این روابط و آشنایی ها ، به نحو چشمگیری نهاد خانواده را متزلزل ساخته است. در غرب ظلم آشکاری به جنس زن می شود، زیرا زنان پیش از این که به سن قانونی و شرعی برای برقراری روابطشان با جنس مخالف برسند، مورد بهره برداری جنسی مرد قرار می گیرند و در بسیاری مواقع پس از آن ، مطرود می شوند. (1) دوستی های قبل از ازدواج که به عشق معروف است، عامل تعیین کنندة ازدواج نیست ، زیرا ازدواج نوعی مشارکت در یک اجتماع کوچک (خانواده) است که در آن دو انسان می باید از جهات گوناگون با یکدیگر تناسب عملی داشته باشند. پس آن چه عامل تعیین کننده است، همتایی و هم کفو بودن زن و مرد است. در صورتی که در انتخاب همسر، همگونی مراعات شود، نیازی به برقراری روابط صمیمانه پیش از ازدواج نخواهد بود، بلکه باید تأکید کنیم که چنین روابطی می تواند بیش از آن که مفید باشد، مضر و تهدید کنندة نهاد خانواده در جامعه به
شمار آید. با نگا هی به آمار می توان دید که آمار طلاق بین کسانی که قبل از ازدواج ارتباط های دوستانه داشته اند بالاتر است. از طرفی آشنایی و ارتباط دختر و پسر در محیط اجتماع ، بیش تر از آن که معرفت ساز باشد، فروزندة هوس ها و معرفت سوز است. عمدتاً دیده می شود فرد آن گونه که هست، خود را نشان نمی دهد یا به سبب محبت و عشقی که ایجاد شده، نمی تواند عیوب طرف مقابل و جوانب مختلف قضیه را بسنجد . بیشتر رفتارها در آشنایی های خیابانی به شکل های تصنعی ابراز می شود.
البته قبول داریم اگر شناخت صحیحی در ازدواج باشد، آمار جدایی کم می شود، ولی چه بسا ازدواج هایی که در اقوام نزدیک انجام می شود و با آن که دو طرف از کودکی همدیگر را می شناختند، ولی بعد از ازدواج فهمیدند به درد هم نمی خورند. این ها همه گواه آن است که ارتباطات قبلی نمی تواند مشکل شناخت را حل کند، بلکه مشکل شناخت، بیش تر به آفات شناخت برمی گردد که در رأس آن ها تعلق قلبی پیدا کردن به طرف مقابل است.(2)
بهترین راه آن است که دو طرف با اطلاع خانواده و با مشورت از آنها، از همدیگر شناخت پیدا کنند. شناخت پیدا کردن لزوماً به این معنا نیست که روابط دوستانة خیابانی برقرار کنند که در بسیاری از مواقع ، هدف اصلی که شناخت باشد، نه تنها تأمین نمی شود، بلکه چه بسا شناخت کاذبی به وجود می آید که آثار آن در آینده وقتی ازدواج صورت گرفت، ظاهر می شود.
در بسیاری از مواقع ، شناخت شخصیت واقعی و رفتارها و ویژگی ها از طرف دوستان، فامیل ها خانواده ، محیط کار و… به دست می آید.
به همین خاطر ازدواج هایی که از این طریق ها صورت گرفته، کمتر به جدایی ختم شده است.
در مورد نظر اسلام باید گفت: با توجه به اهمیت ازدواج و نقش آن در سرنوشت انسان، اسلام زوجین را به بصیرت و شناخت دقیق فرا خوانده است. هرگز اسلام راضی نیست دختر و پسر بی گدار به آب زنند و چشم بسته عمل نمایند. هر عقل سلیمی حکم می کند دو نفری که یک عمر با هم زندگی می کنند، پیش از ازدواج کاملاً یکدیگر را ببینند و با هم صحبت کنند. در روایات معصومین به این مسئله توجه شده است .
شخصی در زمان پیامبر (ص) زنی را خواستگاری کرد اما گویا او را خوب ندیده بود. حضرت فرمود :
« اگر او را دیده بودی، امید سازش و تفاهم بیش تر و زندگی تان با دوام تر بود».(3) حتی در روایتی امام صادق (ع) فرمود: «اگرکسی قصد سوء استفاده نداشته باشد، می تواند به گیسوان و زیبایی های (ظاهری) زن نگاه کند».(4)
براین اساس فقها فرموده اند: هر یک از زوجین می توانند بدن دیگری را با شرایط ذیل به منظور تحقیق ببینند:
1 – نگاه به قصد لذت نباشد؛
2 – ازدواج بستگی به این نگاه باشد؛
3 – مانعی از ازدواج این دو در میان نباشد.(5)
البته بعضی از فقها نگاه را به صورت و دست ها منحصر کرده اند.(6) بنابراین دختر و پسر پیش از ازدواج می توانند به صورت غیر مستقیم از طریق نامه یا واسطه و معرّف و به صورت مستقیم به گفتگو و دیدن ( با نظارت والدین و بزرگ ترها که در جریان امر قرار دارند) همدیگر را بشناسند، به شرط آن که حدود اسلامی رعایت شود.
—————————————————————————————————————-
پی نوشت ها :
1 – علی اصغر احمدی، روابط دختر و پسر درایران ، ص 109.
2 – مجموعه مقالات هم اندیشی، ج2، ص 489.
3 – وسائل الشیعه، ج14، ص 61.
4 – همان، ص 60.
5 – سید مسعود معصومی، احکام روابط زن و مرد، ص 187.
6 – همان، ص 188.

به کوشش ح.الف

عشق به زيبايى و جمال ظاهرى، يكى از تمايلات و خواسته ‎هاى فطرى بشر است. تمام طبقات مردم به زيبايى ارج مي‎نهند و يكي از مهمترين علل و دلبستگى خود را به هر چيز و هر كسى جمال و زيبايى آن به حساب مي‎آورند.

گر چه اين علاقه در بين تمام افراد بشر قرار دارد، امّا دختران جوان بيش از اقشار مختلف ديگر به جمال و زيبايى علاقه‎مند هستند. اين علاقه در دوران حساس بلوغ بيشتر خود را نشان داده و دخترانى كه قدم به اين دوران مهم مي‎گذارند، حساسيّت زيادى نسبت به ظاهر خود و ديگران دارند.

آنان دوست دارند زيبايى خود را به رخ ديگران بكشند و به هر چه مي‎نگرند زيبا باشد. اين امر حتى در نوع لباس و پوشاك و وسايل شخصى آنان نيز تأثير گذاشته و هر چه را انتخاب مي‎كنند، قبل از هر چيز، دوست دارند ظاهرى خيره كننده داشته باشد.

آنچه در اين قسمت قابل تذكر است، و بايد مورد توجه دختران جوان قرار گيرد، اين است كه آراستگى و رسيدن به وضع ظاهر و عشق و علاقه به جمال، از نظر اسلام نيز مورد توجه قرار گرفته است معصومان ـ عليهم السّلام ـ كه بعنوان بزرگترين مربيان و الگوهاى تربيتي معرف حضورند، در سخنان ارزشمند خود اين مسئله را مورد تأكيد قرار داده‎اند. به رواياتى در اين مورد توجه كنيد:

1. زيبا پوشى

حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ ضمن حديثى مي‎فرمايد:

لباس زيبا بپوش؛ زيرا خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد.[1]

2. خودآرائى

هم چنين آن حضرت مي‎فرمايد:

خداوند زيبايى و خود آرايى را دوست دارد و بينوايى و قيافه فقر آلود را ناخوش مي‎دارد، هر گاه خداوند به بنده‎اى نعمتى دهد دوست دارد اثر آن را در او ببيند عرض شد چگونه؟ حضرت فرمود: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه‎اش را گچكاري نمايد، جلو در خانة‌ خود را بروبد و حتي روشن كردن چراغ پيش از غروب خورشيد فقر را مي‎برد و روزى را زياد مي‎كند.[2]

3. خود را بيارائيد

امير مؤمنان ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد:

همچنان كه دوست داريد افراد غريبه شما را در بهترين و زيباترين وضع ببينند و خود را براى آنها مي‎آراييد، وقتى نزد برادر مسلمان خود مي‎رويد نيز خود را بياراييد.[3]

4. اخلاق مؤمنان

همچنين از آن حضرت نقل شده است كه فرمود:

خودآرايي و تجمل از اخلاق مؤمنان است.

همانگونه كه گذشت و از روايات ذكر شده فهميده مي‎شود، جمال و عشق به زيبايى در نظر اسلام نيز مورد تأكيد قرار گرفته و بزرگان دين نيز رأى و نظر مثبتى نسبت به آن دارند.

ناگفته روشن است كه گر چه دين مبين اسلام نسبت به مسايل اجتماعى و اخلاقى سفارش‎هاى فراوانى دارد؛ اما هرگز راه افراط و تفريط (يعنى زياده روى و يا كوتاهي) را نمي‎پسندد و راه اعتدال را مورد تأكيد قرار مي‎دهد.

از نظر اسلام كسانى كه در ظاهر به خود نمي‎رسند و وضعي آشفته و نابسامانى دارند، نكوهش شده و از طرف ديگر آنهايى كه بيش از حدّ معمول وقت گرانبهاى خود را صرف رسيدگى به ظاهر و خودآرايى مي‎كنند را نيز ملامت نموده است.

بويژه آن دسته از دخترانى كه هدف و منظور از آراسته كردن خود را جلب نظر ديگران مي‎دانند، بطور قطع از نظر اسلام ملامت شده و هرگز اجازه آشكار كردن جمال ظاهرى آنان در حضور نامحرمان را امضاء نمي‎نمايد. امير مؤمنان ـ عليه السّلام ـ در اين باره مي‎فرمايد:

ايّاك ان تتزيّن لنّاس و تبادر الله بالمعاصي.

(بپرهيز از اينكه خود را براي ديگران بيارائى و بوسيلة‌ گناهان با خدا به ستيز برخيزي.([4]

پس بر تمام دختران جوانى كه شيفته مكارم اخلاق الهى هستند و دوست دارند در پرتو احكام اسلامى، داراى زندگى شرافتمندانه‎اى باشند، لازم است كه در توجه به جمال و آراستن خود حدّ اعتدال را پيش بگيرند و سخت مواظب باشند كه با دست خويش راههاى سقوط و هلاكت خود را فراهم نياورند.

جمال باطنى

در زمــيـن ديگــران خــانه مــكن

فــكر خــود كن فكر بيگانه مــكن

كــيست بـيگانـه تــن خــاكى تـو

كــز بــراى اوســت غــمناكى تـو

تا تو تن را چرب و شيرين مي‎دهى

گوهــر جــان را نــيابى فــربـهى

گر ميان مشك تـن را جـان شــود

وقت مـردن گـند آن پــيدا شــود

مشك را بر تن مزن بر جان بــمال

مشك چه بود نـام پـاك ذوالجلال

با توجه به مطالبى كه گذشت تذكر اين نكته نيز ضرورى است كه در اسلام به جمال و زيبايى ديگرى نيز اهميّت داده شده است و آن «جمال باطني» و زيبايى درون است.

دختران جوانى كه داراى جمال ظاهرى و زيبايى خدا دادى هستند، بايد قدر اين نعمت الهى را بدانند، مبادا با كارهاى ناشايست خود را در زمرة زشت سيرتان خوش صورت در آوردند و جمال ظاهرى خود را نيز پايمال كنند.

چه بسيار زنان و دختران خوش سيمايى كه با رذالت و پستى و درك شهوات و لذتهاى حرام در جمع زشت‎ترين چهر‎ه‎هاى بدسيرت در آمدند و خفّت آخرت را به لذت چند ساعته دنيا خريدند.

و چه بسيار زنان و دخترانى كه از نظر سيما و وضع ظاهر، زيبايى چندانى نداشتند؛ امّا با توسل به فضايل اخلاقى و درك عبادات معنوى، خود را در زمرة زيباترين پاك سيرتان عالم در آورده و شهرت جهانى يافتند.

گر چه مسئله فوق روشن است؛ ولى براى تأكيد و جلب نظر شما خوانندة محترم مثالى را ذكر مي‎كنيم: فرض كنيد شما براي ديدن دوستتان مي‎خواهيد به منزل ايشان برويد، به همين خاطر به مغازة‌ گل فروشى رفته و قصد داريد گلى را بعنوان هديه انتخاب كنيد، گلهاي موجود سه دسته‎اند:

الف:‌ يك دسته از گلها، ظاهر زيبايي ندارند و از باطن خوبى نيز برخودار نيستند. بطور قطع كسى سراغ آنها نمي‎رود و هيچ عاقلى براى خريد آن اقدام نمي‎كند.

ب: برخى از گلها، ظاهرى زيبا دارند و از باطن خوبى برخودارند مسلماً هر عاقلى براى خريد آن اقدام مي‎كند.

ج: برخى از گلها ظاهري زيبا دارند ولى از باطنى متعفن و بدبوى برخوردارند، اين دسته از گلها نيز گر چه ابتدا نظر مشتريان را جلب مي‎كنند، اما به محض توجه به درون متعفن آن از آن صرف نظر مي‎شود.

دختران جوان نيز درست شبيه به اين گلها هستند. اگر در كنار جمال ظاهرى و زيبايى خدا دادى به جمال باطنى خود نيز رسيدند و آن را از زشتى و رذالت پاك نمودند، بطور قطع مورد توجه همگان قرار مي‎گيرند تا جايى كه شهرت جهانى پيدا كنند.

و در عوض دختران جوان خوش سيمايى كه هرگز به فكر رسيدگى به روح و روان و باطن خود نيستند؛ گر چه ابتداء نظر گروهى را به خود جلب مي‎كنند، اما يقيناً از چشم خواهند افتاد و از مزاياى زندگى شرافتمندانه محروم خواهند ماند و سرانجام به عواقب خطرناكى دچار خواهند شد.

——————————————————————————–

[1] . ميزان الحكمة، ج 2، ص 770، ترجمة عطايي.

[2] . همان.

[3] . ميزان الحكمة، ج 2، ص 770، ترجمة عطايي.

[4] . بحارالانوار، ج 71، ص 337.

به کوشش ح.الف

در جواب سوال شما به چند مسئله اشاره می شود:
1. در ابتدا ببینیم معنای عشق چیست ؟
معنای عشق : واژه ((عشق )) مشتق از ((عشقه )) به معنای میل و کشش افراطی است . ((عشقه )) گیاهی است که هرگاه به دور درخت می پیچد آب آن را می خورد. در نتیجه درخت زرد شده ، کم کم می خشکد، (1).
اما در اصطلاح ، ((عشق )) عبارت است از: ((محبت شدید و قوی )). به عبارت دیگر، عشق مرتبه عالی محبت است ، (2).
حقیقت آن است که تعریف حقیقی این واژه ، ممکن نیست .
حکیم محی الدین ابن عربی گوید: «هر کس عشق را تعریف کند، آن را نشناخته و کسی که از جام آن جرعه ای نچشیده باشد ، آن را نشناخته و کسی که گوید من از آن جام سیراب شدم ، آن را نشناخته که عشق شرابی است که کسی را سیراب نکند»، (3).
«لویی ماسینیون » می گوید: نخستین عارفان ، واژه عشق را به کار نمی بردند؛ شاید از عشق زمینی و جسمانی هراس داشتند و از این رو، بیش تر از محبت یاد می کردند، (4).
عطار گفته است : پرسی تو ز من که عاشقی چیست ؟ روزی که چو من شوی ، بدانی
عشق قابل تعریف علمی نیست ؛ زیرا نه محسوس است و نه معقول . در حالی که در دو قلمرو حس و عقل تاثیر دارد.
اگر تعریف کننده ، خود عشق می ورزد، مسلما” تعریف او صحیح نخواهد بود؛ زیرا این پدیده غیر عادی به تمام اندیشه و مشاعر او مسلط می شود . مثلا” اگر عاشق بخواهد عشق را تعریف کند ، مفاهیم موجود در تعریف ، با وضع روانی عاشق رنگ آمیزی می شود و به اصطلاح «مولوی »، تعریفش بوی عشق می دهد، (5).
هر چه گویم عشق را شرح و بیان چون به عشق آیم خجل باشم از آن
گر چه تفسیر زبان روشن گر است لیک عشق بی زبان روشن تر است
چون قلم اندر نوشتن می شتافت چون به عشق آمد، قلم بر خود شکافت
عقل در شرحش چو خر در گل بخفت شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت
آفتاب آمد دلیل آفتاب گر دلیلت باید از وی رو متاب . (6)
همان گونه که از سخنان عارفان روشن است ، مقصودشان از عشق ، نوع حقیقی آن است .
2. مبدأ عشق :
اساس آفرینش جهان ، عشق حق به جمال و جلوه خویش است ؛ زیرا، دوستی ذات خود ، یکی از اسباب عشق است . خداوند نیز به عنوان برترین موجود، به دلیل عشق به ذات و جلوه جمالش ، جهان را پدید آورد: «کنت کنزا” مخفیا” فاحببت ان اعرف فخلقت الخلق لکی اعرف ؛ گنج پنهانی بودم که دوست داشتم شناخته شوم ، پس آفریدگان را آفریدم تا شناخته شوم »، (7).
گنج مخفی بد ز پرتی چاک کرد خاک را روشن تر از افلاک کرد
بنابراین نخستین کسی که عشق ورزید، خدای تعالی بود، (8).
خداوند متعال بر اساس همین عشق به خویش است که مخلوقاتش را نیز دوست می دارد، (9).
عارف عین القضات همدانی می گوید: «دریغا به جان مصطفی ، ای شنونده این کلمات ! که خلق پنداشته اند که انعام و محبت او با خلق از برای خلق است ، نه از برای خلق نیست ؛ بلکه از برای خود می کند که عاشق ، چون عطایی دهد به معشوق و با وی لطفی کند. آن لطف نه به معشوق می کند که آن با عشق خود می کند. دریغا از دست این کلمه ! تو پنداری که محبت خدا با مصطفی ، از برای مصطفی است ؟ این محبت او از بهر خود است »، (10).
چنان که مبدا عالم ،خداوند متعال است ، مبدأعشق نیز اوست . عشق مانند وجود، از ذات حق به عالم سرایت کرده است . عشق انسان زاییده عشق خداست .
توبه کردم و عشق همچون اژدها توبه وصف خلق و آن وصف خدا
عشق ز اوصاف خدای بی نیاز عاشقی بر غیر او باشد مجاز. (11).
3. اسباب عشق : 
برای عشق اسبابی چند مطرح کرده اند که از همه مهم تر کمال جویی است.
همه هستی میل به کمال دارد؛ کمال طلبی آمیخته با حب بقا است که هر دو تبلور محبت به ذاتند. همه موجودات در پی آنند که چیزهایی را به دست آورند و بهره وجودی شان را بیش تر کنند. هر موجودی در پی کمال متناسب با خود است . دانه گندمی که روی زمین قرار گرفته و با شرایط مساعدی شکافته شده ، به تدریج می روید، بی شک متوجه آخرین مرحله (بوته گندم ) است که رشد خود را تکمیل کند، سنبل دهد و دانه های زیادی بار آورد. انسان نیز می خواهد سعه وجودی بیش تری بیابد و علم ، قدرت ، اراده و حیاتش نا محدود و مطلق باشد. حضرت امام خمینی (رض ) می فرماید: « اگر کسی قدرت مطلق جهان باشد و عالم را در اختیار داشته باشد و به او بگویند که جهان دیگری هم هست . فطرتا” مایل است آن جهان را در اختیار داشته باشد. یا مثلا” هر اندازه دانشمند باشد و گفته شود علوم دیگری هم هست فطرتا” مایل است آن علوم را هم بیاموزد.»، (12). دستگاه آفرینش با تربیت تکوینی خود کمال خواه و کمال جوست و به همین سبب است که با وجود تمام سختی ها و موانع ،عاشق کمال است و برای رسیدن به آن ، از هیچ کوشش و تلاشی فروگذار نمی کند؛ به بیان دیگر این فطرت کمال خواهی است که موجودات را عاشق ساخته است ، (13).
4. سریان و عمومیت عشق :
از آن جا که همه هستی دارای حیات و شعور و کمال جو است ، عشق در تمام عالم وجود سریان دارد. این عشق در انسان که دارای حیات و شعور برتر می باشد، از شدت بیش تری برخوردار است ؛ ولی بر اساس ارتباط معرفت و عشق و اسباب عشق ، عشق در همه عالم جریان دارد، (14).
آتش نی ، جوشش می ، بدایع طبیعت ، کشش اجزای هم جنس به یک دیگر و پیوند و ترکیب اضداد ، از جلوه های عشق است ؛ جاذبه ای که جزء را به سوی کل می راند و میان اشیا و پدیده ها، تناسب ، سنخیت و انضمام می آفریند:
عشق جوشد بحر را مانند دیگ عشق ساید کوه را مانند ریگ
عشق بشکافد فلک را صد شکاف عشق لرزاند زمین را از گزاف (15)
5. انسان و عشق : 
داستان عشق انسان ، داستان دیگری است ؛ زیرا علی رغم ژرفا و گستردگی ادراکش ، انگیزه های خیالی و وهمی او همواره با عقل و ذات او درگیرند و مزاحمانی از قوای شهوانی و غضبی بر سر راه اوست . باید دستی از غیب برون آید و عشق انسان را هدایت کند و راه وصول عشق را به او بنمایاند. فرستادن پیامبران و نازل کردن کتاب های آسمانی برای همین جهت است تا عشق حقیقی و راستین را از عشق مجازی و دروغین باز شناساند و آدمی را در عشق و عاشقی اش مدد رساند، (16).
کلام پیامبران ، بوی گلی است که انسان را به سمت گلستان می برد.
این سخن هایی که از عقل کل است بوی گلزار و سرو و سنبل است
بوی گل دیدی که آن جا گل نبود جوش مل دیدی که آن جا مل نبود؟(17)
6. عشق حقیقی :
از منظر دین خداوند کمال محض ، جمال مطلق ، دارای برترین وصف ها، مبدأ عشق ، اولین عاشق و الهام کننده عشق است . همه هستی آیت ، نشانه و مظهر اویند؛ از او سرچشمه گرفته ، به سوی او روان هستند . آدمی کمال جو و زیبایی طلب بوده ، حقیقتش از روح خدا است ، از آن منزل نزول کرده و به سوی او باز خواهد گشت ، انسان دارای روحی است که ظهور و جلوه تام صفات حق است . عشق حقیقی عبارت است از «قرار گرفتن موجودی کمال جو (انسان ) در جاذبه کمال مطلق (خداوند متعال )؛ پروردگاری جمیل مطلق ، بی نیاز، یگانه ، دانای اسرار، توانا، قاهر و معشوقی که همه رو به سوی او دارند و او را می طلبند،» (18).
مانند تو من یار وفادار ندیدم خوش تر ز غم عشق تو غمخوار ندیدم
جز خال خیال رخ زیبای تو در دل در آینه حس تو زنگار ندیدم
دل بندگی دوست به شاهی نفروشد یک مشتری عشق به بازار ندیدم
با بندگی حضرت معشوق الهی دردل هوس شاهی این دار ندیدم .
عشق حقیقی و راستین ، تنها به کمال محض و زیبایی مطلق توجه دارد. تنها او را می خواهد و می جوید. این عشق ، التیام بخش ، رام کننده ، صبر آور، انس برانگیز، رضایت بخش ، نیروزا، طلب آور، درهم شکننده خودپرستی ، سرورانگیز، نشاط آور، پایا و پویاست . این عشقی است که وصالش ، مقتل عاشق است نه مسلخ وی ؛ یعنی هنگام وصال ، عاشق قامت بر کشیده ، قیامت به پا می کند و عشقش زنده تر و فعال تر می گردد، نه آن که سرد و خاموش شود. در این عشق ، عاشق وجود خود را در مقابل معشوق از دست می دهد:
جمله معشوق است و عاشق پرده ای زنده معشوق است و عاشق مرده ای
از هر چه ز عشق خود تهی دستم کن یکباره به بند عشق پابستم کن (باباطاهر)
با توضیحاتی که داده شد اگر خداوند عشق و محبت را نمی آفرید نقص محسوب می سد چون عشق و محبت ، کمال محسوب می شود و خداوند در درجه اول تمام صفات کمالی را به صورت نامحدود دارد و سپس به صورت محدود به دیگران می دهد وعشق نیز این چنین است.

گزیده ای از مقاله ی چرا خداوند عشق را آفرید . به کوشش ح.الف  

ادامه »

يكي از مسائل روشن در قرآن كريم، و هم در اخبار بسيار، مسأله «شفاعت» است. شفاعت يعني ميانجيگري براي بخشودگي گناهان كسي.

اين وساطت كه به اجازه خداوند در برخي از گناهان و در مورد برخي از گناهكاران صورت مي‌گيرد، براساس رحمت گسترده و لطف عميق خدا، استوار است و موجب اميد مؤمنان مي‌گردد

اگر ايمان آورنده‌اي، اين شايستگي را بدست آورده باشد كه مورد آمرزش و عفو قرارگيرد و از درجه هاي بلند، باز پس نماند؛ گر چه در دنيا به توبه موفق نشده باشد، خداي او را به وسيله شفاعت مورد بخشايش عظيم خويش قرار مي دهد.

البته با در نظر گرفتن معني حقيقي و درست براي شفاعت،تمامي آن اشكالات و ايراداتي كه از تحريف اين حقيقت سرچشمه گرفته است به خودي خود بر طرف مي شود و براي هيچ كدام از آنها جايي باقي نمي ماند تا يك به يك عنوان گرديده و پاسخ از آنها گفته شود زيرا:

شفاعت به معني دعا،نه بر كنار زدن خدا از حكومت،و نه دخالت كردن در كار خدا است كه تا موجب شرك و بت پرستي بوده باشد،و نه نقض اراده الهي بوده كه تا توهين به مقام والاي ربوبيت شود،و نه به معني توضيح قانون مي باشد كه به علم الهي برخورد كند،و نه به معني پارتي بازي است كه گناهان و رذائل اخلاقي را رواج دهد،و وسيله جرأت و عامل سستي و تنبلي به شمار رود.

البته در اين زمينه شبهاتي توسط معاندين تشيع وارد شده است كه توسط علماي شيعه در طول تاريخ بدانها پاسخ داده شده است.

اين تحقيق شامل شش بخش مي باشد.

بخش اول شامل تعريف شفاعت و بخش دوم شامل شفاعت در قرآن و روايات مي باشد. بخش سوم شامل شفاعت كنندگان و بخش چهارم شامل شفاعت شوندگان و بخش پنجم شامل آثار شفاعت و بخش ششم شامل شبهات در باب شفاعت مي‌باشد.

ز.میانداری

پرداختن به مصاديق ” لايحب” در قرآن کريم و بررسي متعلقات خطاب لايحب از ديدگاه قرآن و حديث موضوع اصلي مي باشد. هدف بررسي مواردي است که خداوند سبحان صريحاً دوست نداشتن آنها را اعلام نموده است.با احصاء و جمع آوري آيات مربوطه که در آنها لفظ لايحب بکار رفته شده است و با بررسي تفسير آيات شأن نزول آنها و بحث هاي روايي مربوطه به اين دسته از آيات تلاش شده است تا ديدگاه قرآن نسبت به مواردي که صريحاً مصداق خطاب لايحب از جانب خداوند سبحان عزوجل مي باشند تبيين شود . از آنجا که مقوله حب يکي از اصول اساسي سلوک مؤمنان مي باشد دانستن و شناخت موارد لايحب براي رهروان طريق هدايت حائز اهميت است. براي انجام تحقيق تمامي آياتي که در آنها لفظ لايحب بکار رفته است مشخص شدند سپس با رجوع به تفاسير عمده و کتب روايي و اخلاقي مصاديق لايحب مورد بحث و بررسي قرار گرفتند. نتيجه کار تبيين و تشريح موارد مشخصي شد که مصداق خطاب لايحب قرار گرفته اند. [ نتيجه خاصي که از اين تحقيق بدست آمده است اين است که بنظر مي رسد مصاديق لايحب موانع ايمان و کمال مي باشند و نه موانع اسلام ؛ بنابراين اجتناب از اين موارد را مي توان از شرايط کمال و تعالي ايمان شمرد. هدف “حب” هم در لايحب امري مافوق دستور ابتدايي است که عبارت است از رشد مخاطب و تعالي او]

واژگان کليدي : لايحِب ، حُبّ ، کبر ، ظلم ، کفر، اسراف ، خيانة ، فساد ، فرحين ، جهربالسوء ، اعتداء .

 نظری مجد

در بحث اصلی  این تحقیق که امر خطیر معجزه توسط ید بیضاء رسول گرامی اسلام (ص) است اهداف زیادی گنجانده شده که از جملۀ آنها به خاطر زنده کردن باورهای اسلامی و زدودن غبار از روی ایمان مسلمانان و همچنین نمایاندن چهره با شکوه پیامبر اسلام (ص) به جهانیان است تا دیگر کسی جرأت نکند در روزنامه ها و مجلات یا سایت ها و دیگر رسانه های جهانی به این مقام والا جسارت و توهین کند و همچنین به خاطر آشنایی بیشتر با شخصیت معنوی پیامبر در سال پیامبر نیز دامنۀ تحقیق در بخش دیگر به نام معراج رسول الله (ص) که جزء معجزات غیر قابل انکار ایشان است کشیده شد و در کنار آنها از قرآن این کلام عظیم الهی و هدایت کننده استوار امتها نیز جزء معجزات پیامبر گفته شد همچنین با گردشی در کتب اسلامی که در شأن پیامبر (ص) نوشته شده توانستم جزئی از معجزات بیکران پیامبر را که در این رساله مرقوم شد را بنویسم منابع این تحقیق جزکتب اسلامی از نویسندگان چیره دست و بزرگوار مسلمان نیست که بندۀ حقیر فقط با استفاده از این کتابها توانستم این پایان نامه را کامل نمایم البته در بخش قرآن از آیات قرآنی نیز بهره جستم که مرا در تکمیل آن بسیار کمک نمود امید است که از استفادۀ  این مطالب بهرۀ کافی ببرید و جلوه ای از جلال و شکوه پیامبر اکرم (ص) را به واسطۀ معجزات ایشان درک کنید.

معجزه : امری است خارق العاده که مطابقت با ادعای نبوت داشته و همراه با تحدّی است.
تحدی، مبارزه طلبی و مقابله

نظریه صرفه: عده ای بر این نظریه هستند که خداوند توان مقابله با قرآن را از بشر سلب کرده و عده ای میگویند خداوند توان تعرض به قرآن را سلب کرده چه بسا بعضی توان مقابله را داشته باشند اما چون توان تعرض را ندارند نمی توانند مانند قرآن را بیاورند.

اعجاز لفظی : مقوله زیبایی

اعجاز معنوی :  مقوله علمی

کتابشناسی : مشخصات کامل منابعی است که نویسنده در تدوین متن از آن استفاده نکرده ولی مراجعه به آنها برای بهتر فهمیدن متن لازم و مفید است.

م. چمنده

سيره اخلاقي سياسي امام علي (عليه السلام) از فرازهاي مهم تاريخ اسلام است كه در راستاي انتصاب الهي شكل گرفت. به طوري كه آيات و روايات بيشماري پيرامون پيروي از آن حضرت وارد شده است.

عملكردهاي سياسي امام در زمان پيامبر با موضع‌گيري در مقابل قريش و مقام وزارت و قضاوت شروع شد و حضرت توانست با ياري پيامبر پايه‌هاي دين را استحكام بخشد و در زمان خلفاء با موضع‌گيري در مقابل فرصت‌طلبان و غاصبان خلافت ادامه يافت. در اين دوران امام در عين دفاع از حق از دست رفته خود به خاطر حفظ اسلام از اقدام مسلحانه عليه حكومت خودداري نمود و توانست با تفسير قرآن، پاسخ دادن به سؤالات دانشمندان ملل جهان، تعيين مبداء تاريخ مسلمانان و مشاوره‌هاي ارزشمند خود با دستگاه حكومت، همچنين تربيت سالكان و قضاوت‌هاي محيرالعقول خود منشأ خدمات عظيم فرهنگي، سياسي و اجتماعي به جهان اسلام شود و از تفرقه ميان مسلمانان جلوگيري كند و در جريان انتخاب خليفه سوم نيز سياست خود را مبني بر عدم حمايت از سيره خلفاي پيشين اعلام كند و پس از قتل عثمان نيز با موضع‌گيري در مقابل معاويه در ضمن خطبه‌ها و نامه‌هاي خود، مردم را از نيت او در ايجاد فتنه در ميان مسلمين آگاه سازد.

پس از بيعت مردم با امام علي (عليه السلام)، از آنجايي كه به سبب بدعت‌ها و عملكردهاي خلفا، جامعه اسلامي از سنت پيامبر فاصله گرفته بود، حضرت با تبيين مباني سياسي دولتش بر پايه عدالت اجتماعي و اجراي برنامه‌ها و اصلاحات اداري ـ سياسي، اقتصادي و فرهنگي‌اش توانست در ضمن مبارزه با بدعت‌ها، جامعه اسلامي را انتظام داده و به رشد و شكوفايي برساند. در عين حال با سه شيوه‌ي گفتگو، مدارا و برخورد قاطعانه، توطئه‌هاي داخلي را در سه جنگ جمل، صفين و نهروان سركوب كند. اما از آنجايي كه اين توطئه‌ها و شهادت ياران امام و گرايش بزرگان به سوي معاويه، مردم را گرفتار شبهه نمود، دست از حمايت امام خود كشيدند و موجبات ناپايداري دولتش را فراهم آوردند.

لذا از آنجايي كه عملكردها و روش امام در اصلاح جامعه و پايه‌ريزي اصول سياسي حكومتش بر مبناي اخلاق و مبارزه با جريان‌هاي فكري مخالف، الگويي بارز در جهت تكامل جامعه مي‌باشد، به مطالعه سيره امام مي‌پردازيم.

روش جمع‌آوري اطلاعات در اين تحقيق به صورت كتابخانه‌اي و شيوه كار هم تحليل محتوا مي‌باشد كه در سه بخش ارائه مي‌شود.

واژگان كليدي : سيره ، اخلاق ، سياست ، امام علي ، تشيع ، عملكرد سياسي ، اصلاحات ، قيام ، خلفاء و جريان‌هاي فكري.

 س.خرسند

آنچه در پژوهش من آمده است زمينه اي براي انديشيدن و بررسي عميق‌تري كه لازم است در اين بحث انجام شود.

موضوعي كه در باره آن  بررسيکرده ام صله رحم است كه براي هر شخصي در هر خانواده‌اي پيش مي‌آيد.

من تحقيق در اين كار را با اين هدف شروع كردم كه مفهوم صله رحم و اهميت آن از ديدگاه قرآن و روايات برايم روشن شود و برقراري روابط خويشاوندي چه آثاري دارد و ترك روابط خويشاوندي چه عاقبتي دارد. صله رحم آنقدر اهميت دارد كه در رديف پرستش خدا قرار دارد و نشانه عظمت اين امر است وقطع رحم مقابل صله رحم است و به شدت  مذمت شده است. فوايد بسياري براي صله رحم ذكر شده كه از آن جمله يادگيري رفتارهاي شايسته، تعاون و زياد شدن روزي و طولاني شدن عمر است. از جمله رفتارهاي كليدي در هدايت تربيتي صله رحم است كه برترين عبادت است و در اين تحقيق ديدگاه اسلامي در زمينه نقش صله رحم در يادگيري‌هاي اخلاقي، اجتماعي افراد مورد بررسي قرار مي گيرد.

منابع مورد استفاده در اين پژوهش، قرآن كريم، كتابهاي تفسيري و همچنين كتابهاي روايي و چند كتاب اخلاقي مي‌باشند.

نتايجي كه عمل خير در بين ارحام مي‌بخشد بسيار شديدتر است از اثري كه همين خير و احسان در اجانب دارد و همينطور اثر سوئي كه بدرفتاري با خويشان دارد بسيار قوي‌تر از اين گونه رفتارها در بين بيگانگان است.

اصطلاحات كليدي:

رحم – فسق – نقض- طغيان

ف.رحیمی

 يکي از نيازهاي اساسي انسان، شاد زيستن است؛ زيرا انسان متعادل، خود و جامعة خود را در پرتو آن مي‌سازد؛ از اينرو،همه به دنبال شادي‌اند.

البته اگر ما به اطراف خود بنگريم، صحنه‌هايي از غم و شادي را به وضوح مشاهده خواهيم كرد كه هر كدام در جاي خود لازمة زندگي بشر است.

بهار طرب‌انگيز، آبشارهاي زيبا، گل هاي رنگارنگ، سرخي طلوع خورشيد، صبح زيبا، نغمه‌خواني پرندگان قشنگ ،رويش گياهان و از طرف ديگر؛ فصل خزان و برگ‌ريزان، لحظه غروب خورشيد، پژمرده شدن گلها و ريزش شكوفه‌ها، بيماري و مرگ، تنگدستي و حوادث تلخ، دو روي سكه زندگي انسان را تشكيل مي‌دهند. گاهي غم و زماني شادي به سراغ انسان مي‌آيد؛ اما او فطرتاً از غم گريزان و به شادي متمايل است. در اين ميان جواني كه به مرحلة شكفتگي، پويايي و نشاط دوران بلوغ پا نهاده؛ بيش از ديگران به شادي مي‌انديشد و آن را با خود‌آرايي و… ظاهر مي‌سازد.

اين حق جوان است كه در جامعه شاد باشد و از زندگي خود لذت مشروع ببرد.

قطعاً اسلام كه ديني فطري و تأمين كننده صلاح دنيا و آخرت انسان است، مخالف شادي نيست؛ بلكه حامي و پشتيبان آن نيز مي‌باشد.

اسلام دين شادي و حلاوت و نشاط است؛ اما شادي آميخته با فساد را تجويز نمي‌كند و براي مسلمانان سبك‌سري هرزگي و توهين را به بهانه شادي روا نمي‌دارد.

دين اسلام وراي توصيه به بهره‌گيري از شادي هاي مشروع؛ انسان را به شناخت و انس با شادي هاي معنوي عميق، تعالي‌بخش و همراه با احساس مداوم زيبايي دعوت مي‌كند و رهنمود نويني از شادابي پايدار را به او ارائه مي‌كند. خداوند مي‌فرمايد: در رأس همه عوامل شادي و نشاط، ايمان به خدا و تقواي الهي است و در سايه دين است كه شادي واقعي بدست مي‌آيد.

يكي از راه هاي به دست آوردن شادي و نشاط پايدار معنوي استفاده از رهنمودهاي دين در كم كردن وابستگي به دنيا و آرزوهاي دور و دراز در رسيدن به مظاهر دنيا بوده و توصيه به زهد و قانع بودن است ،زيرا هر چه وابستگي انسان به مظاهر دنيا و مال و منال و لذتهاي گذرا بيشتر باشد، غم و افسردگي بيشتر را به دنبال خواهد داشت.

افرادي كه دنبال هيجانات موقت و انحرافي، مانند استعمال مواد مخدّر و مشروبات الكلي و داروهايي كه به انسان احساس خوشي موقتي مي‌دهند، هستند؛ بايد به انتظار از دست دادن هميشگي شادي ونشاط باشند.

از اين جهت اسلام براي شادابي ونشاط هميشگي؛ توجه به معنويات و بهره‌گيري از درياي معارف قرآن و معصومان را توصيه مي‌كند و انسان را با نويد ابدي بودن و فنا‌نا‌پذيري و وجود سراي ديگر كه در آن همه زيبايي ها و شادي ها در كامل ترين شكل وجود دارند، دعوت به شادي و نشاط هميشگي مي‌كند و اين شادي و نشاط كه از عمق وجود انسان برمي‌خيزد، بهتر از هر شادماني و نشاطي است كه سطحي و ناپايدار است.

س.زراعت پیشه

 1.براساس نظرمؤلف چه چیز نماز را پر جاذبه می کند؟

 الف – امر به معروف ونهی از منکر                  ب – تواضع وفروتنی

 ج – عشق به بهشت                                 د – الف وب

2.براساس آنچه درقران آمده سوال بهشتیان از جهنمیان چیست؟

 الف – از گرمای جهنم                               ب –  از اعمالشان

 ج – از زمان ورودشان به جهنم                   د – از علت ورودشان به جهنم

3. کتاباً مَوقُوتاً درباره چیست؟

 الف – قرآن                           ب – روزه

 ج – حج                               د – نماز

4. در بیان امام صادق (علیه السلام) بهترین اعمال نزد خداوند کدام اعمال است؟

 الف – نماز با حضور قلب        ب – عمل صالح

 ج – صبر وزکات                    د – تداوم اعمال اگر چه کم باشد

5. چه زمان کارهای ما خیر العمل خواهد شد؟

 الف – زمانی که تمام کمالات نهفته در نماز را در کارهایمان پیاده کنیم

 ب – زمانی که سجده ها ورکوع های طولانی داشته باشیم

 ج – زمانی که دست نیازمندان را برای یاری بفشاریم

 د – زمانی که پیرو و یاور امام زمانمان باشیم

6. چرا عامِلَهٌ ناصِبَه… گرفتار دوزخ است؟

 الف – عملش برای عشق به هم نوع است                        

ب – عملش از ترس جهنم است

 ج – عملش بدون اخلاص است                                   

د – عملش برای عشق به خود است

 
  7. پیامبر اکرم (ص) قبل از نماز شب چه آیاتی را تلاوت می کردند؟

 الف – سوره فجر                     ب – آیات آخر سوره کهف

 ج – آیات آخر سوره آل عمران     د – آیات آخر سوره ملک

 8. در حدیث امام علی علیه السلام می فرمایند: « رمز سجده دوم » آن است که؟

 الف – با خاک طاهر می شویم وبا سر برداشتن یعنی از خاک پاک بیرون می آییم

 ب – از خاک بوده ایم وبا سر برداشتن به خاک بر می گردیم

 ج – با مرگ وارد خاک می شویم وبا سر برداشتن در قیامت از همان خاک بیرون می آییم

9. در بیان مولف مراد از : صَلَواتِهِم یٌحافِظون چیست؟

 الف – مراد محافظت در خشوع نماز                           

ب – مراد محافظت در رکعات نماز

 ج – حفاظت از ارکان نماز                                     

 د – حفاظت از وقت نماز

10. کدام نماز باید سکوی نماز به باطن باشد؟

 الف - نمازی بر اساس معرفت ،عشق واخلاص وحضور قلب

 ب – نمازی که با حضور قلب  و به جماعت باشد

 ج  - نمازی که در آن با ظاهری آراسته و با معرفت وارد شود

 د -  نمازی در مسجد الحرام به جماعت

11. در حدیث آمده است: مرگ کدام بنده آسان و بدون غم واندوه و… است؟

 الف – اهتمام به اول وقت واوقات نماز دارد                 

 ب – اهتمام به آرامش نماز دارد

 ج – اهتمام به نماز جماعت دارد                               

 د – اهتمام به رکعات نماز دارد

12. امام حسین علیه السلام هنگام خداحافظی با خواهرش در کربلا چه فرمود؟

 الف – مراقب وقت نماز باش                                    

ب – در نماز حضور قلب داشته باش

 ج – در نماز شب خدا را یاد کن                                

 د – در نماز شبت مرا فراموش نکن

 
  13. حضور در نماز جمعه درکدام پیوندها قرار دارد؟

 الف – پیوند نماز با خیر خواهی                                   

ب – پیوند نماز با عموم مردم

ج – پیوند نماز با وحدت                                           

د – پیوند نماز با زبان واحد

 14. بستر های انحراف در قرآن کدامند؟

 الف – پذیرش ولایت باطن، هوسها ،جهل، نادانی، گناهان

 ب – گمراهی ، دروغ گفتن ، عُجب،پذیرش ولایت باطن

 ج - گناهان کبیره ، پذیرش ولایت باطن

 د – کبر وغرور ، هوسها، نادانی ،عجب

 15. به نظر مولف چرا در نمازعید قنوت ها تکرار می شودولی در نماز آیات رکوع ها ؟

 الف - شاید خداوند در نماز عید می خواهد دعای بیشتری کنیم ودر نماز آیات خشوع بیشتر

 ب – شاید در نماز عید می خواهد از خداوند عیدی بگیریم ولی در نماز آیات بارکوع طلب مغفرت کنیم

 ج – شاید در نماز عید خداوند دوست داردبیشتر دعا کنیم تا اجابت کند ودر نماز آیات رکوع بیشتر است ، چون رکوع مقام رضا است

16. به فرموده رسول اکرم (ص) نماز چه افرادی پذیرفته نیست؟

 الف – کسانی که ولایت را قبول ندارند

 ب – کسانی که نماز را با کسالت می خوانند

 ج – مردانی که نفقه به زنانشان پرداخت نمی کنند

 د – زنان نافرمان وناشزه که همسرش را عصبانی کند

 17. در روایت آمده است:اگر انسان ازدواج کند …

 الف – نمازش مورد قبول است                                      

 ب – دینش کامل نمی شود

 ج – ثواب نمازش هفتاد برابر است                                 

 د- نمازش زودتر بالا می رود

 
 
  18. به بیان مؤلف یکی از برکات نماز در مساجد چیست؟

 الف – همدردی                                                          

 ب – امدادگری

 ج – اتحاد ویکدلی                                                         

د – دید وبازدید

 19. امام علی علیه السلام می فرمایند:

 تأویل اینکه سفارش شده در رکوع گردن خود را بکشید این است که…

 الف – خدایا به تو ایمان دارم گرچه گردنم زده شود

 ب – خدایا از خیل گناهانم سر فرود آورده ام

 ج – خدایا به امر تو گردنم را کشیده وآماده خدمت هستم

20. در روایت آمده است محروم واقعی کسی است که:

 الف – در نماز حضور قلب نداشته باشد             

 ب – از نماز بهره ای نبرد

 ج – از نماز شب بهره ای ندارد                        

د – از سحرخیزی ونماز شب محروم می باشد

پاسخ های خود را به ایمیل alzahra.nasr@whc.irارسال کرده و حتما در قسمت موضوع ایمیل مرقوم بفرمایید مربوط به مسابقه کتابخوانی . در غیر اینصورت در مسابقه شرکت داده نخواهید شد .

 دانلود فايل سوالات
 

حمد و سپاس خدايي را كه ما را آفريد، و پيامبر خود را كه خاتم انبياء است به سوي ما فرستاد و ولايت اوليائش ، ائمه هدي (عليهم السلام) را براي ما آشكار گردانيد براي كامل كردن دين و روي آوردن به عمل ها و ما را به سوي مكارم اخلاق و بدست آوردن پاداش كردارها هدايت نمود تا در بهشت وارد شويم و در بوستان هاي ابدي بهشت جاويد بمانيم و به جايگاه بلند مرتبه و رفيع در بهشتي كه خانه ي آسايش است برسيم تا فرشتگان را مشاهده كنيم كه خطاب به ما مي گويند:«سلامٌ قَولاً مِن رَبٍّ رَحيمٍ»

      و درود و سلام بر آخرين پيامبران و فرستادگان خدا، ابي القاسم محمّد،كه درود خدا بر او و خاندان پاكش باد،و سلام و درود مخصوص ، برآخرين اين خاندان نور و رحمت، قائم ايشان، صاحب دعوي نبوي، نيرو و توان حيدري، پاكدامني فاطمي، بردباري حسني، شجاعت حسيني، عبادت سجّادي، سنّت هاي نيكو و برجاي ماندني باقري، آثار و نشانه هاي جعفري، دانش هاي كاظمي، برهان هاي رضوي، سخاوت تقوي، پاكي نقوي، شكوه عسگري و غيبت الهي،قيام كننده ي به حق،امام پنهان و آشكار، امام به حق ابي القاسم محمّدبن الحسن صاحب عصر و زمان، جانشين خداوند و امام انسان ها و جنّيان،او كه ايمني دهنده از خطرها،و سپر حفظ كننده در سختي ها و گرفتاري هاست.

      ظهور و قيام يك انسان كامل براي نجات نسل بشر، سخني نوپا و جديد الولاده نيست،تا هضمش ثقيل، و دركش مستحيل،و رواياتش عليل و ناتوان باشد.اين سخن عقيده ي قطعي و آرزوي حتمي همه ي صاحبان اديان، به ويژه بشارت و مژده ي محكم و مستحكم كتاب و سنت است.

نفس باد صبا مشك فشان خواهد شد       عالم  پير دگر باره جوان  خواهد شد

ارغوان جام عقيقي بسمن  خواهد داد       چشم نرگس بشقايق نگران خواهدشد

      اعتقاد به ظهور منجي موعود و برقراري حكومت جهاني امام عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء)، از اصلي ترين اعتقادات متمايز مكتب نجات بخش تشيع بشمار مي رود.اين موضوع در باورها ، مناجات ها و دعاهاي شيعي به بارزترين شكل به چشم مي خورد.

      چه با شكوه است تصور ايامي كه تنها حاكم عالم، دادگستري چون قائم آل محمدصلّي الله عليه وآله باشد. و چه زيباست زندگي در روزگاري كه پرچمي جز پرچم توحيد در اهتزاز نباشد و ندائي جز نداي حق به گوش جهانيان نرسد، دوراني، سرشار از عطوفت، مهرباني، عدالت، آزادگي و كرامت انساني.عرض ارادت و توجه خاص به امام زمانعجّل الله فرجه الشريف براي هر فرد لازم و ضروري است. زيارت شريف آل  ياسين به چگونگي ابراز ارادت و عرض سلام به ساحت مقدّس حضرت ولي عصرارواحنا لتراب مقدمه الفداء مي پردازد.

      بخش دوم اين تحقيق با نام «وظايف شيعه ي منتظر» به تكاليف و وظايف شيعيان در عصر غيبت اشاره دارد كه آن را به شش قسمت تقسيم كرديم و در ذيل هركدام وظايفي را كه همگوني بيشتري دارد را توضيح داده ايم.فصل اول به مهمترين وظيفه كه معرفت امام است اشاره كرده و ساير وظايف مرتبط نيز در ادامه توضيح داده شده است.در فصل دوم به بحث ولايت، وتولي و تبري پرداخته ايم. و چنگ زدن به ريسمان محكم ولايت رااز وظايف مهم شيعه معرفي كرده ايم.در فصل سوم توجه به معاد و رعايت جنبه هاي اخلاقي را گنجانديم. در فصل چهارم بيشتر به بحث خود سازي و نتيجه اش كه ساخت جامعه است پرداختيم.در فصل پنجم هم به بحث سنت رسول اكرمصل الله عليه وآله وتوجه به قرآن و وظايف اينچنين اشاره شده است.ودر نهايت در فصل ششم به وظايفي همچون ياري خواستن از امام زمان و آمادگي براي ظهور و … اشاره شده است.كه نتيجه ي حاصل عمل به وظايفمان است در حد توان.

      در پایان امیدوارم خوانندگان عزیز بتوانند با مطالعه آن ، هم با زيارت آل ياسين كه يكي از زيارات مهم منصوب به حضرت ولي عصر عجّل الله فرجه الشريف  است آشنا شوند، و هم با پاره اي از وظايف خود آشنا شده و انشاء الله بتوانند از عاملان به آن و ناصران ولي حق باشند. ومنتظري همچون منتظرانِ كوفيِ امام حسين عليه السلام  نباشند كه امام بر حق خود راتنها گذاشتند.      


نرگس نوروزی

رابطه میان عمل و جزا یک رابطه تشریعی است.
در دادگاه های این دنیا عمل یک واقعیت است و جزا یکی دیگر از واقعیات و مجازات هم قرار گرفتن واقعیتی در مقابل یک واقعیت دیگر و یا به عبارت دیگر عمل یک چیز است و جزا هم یک چیز دیگر. در مجازات معادی رابطه میان عمل و جزا یک رابطه تکوینی است.
تمام کارهایی که انسان انجام می دهد ثبت و ضبط می شود.
قیامت مراحل مختلفی دارد که یکی از این مرحله ، مرحله حساب است. یعنی از اعمال و رفتاری که انسان در دنیا داشته حساب می کشند و به آنها رسیدگی می کنند.
هر عملی تولید کننده یک چیز است مانند درختی که میوه ای می دهد و هر میوه ای اثری دارد و …
جایگاه عمل نیک بهشت است و جایگاه عمل بد در جهنم، لذت هایی که در بهشت وجود دارد جاودانی است و جای هیچ شک و تردیدی نیست و عالم بهشت عالم ثابتات است.
مومن و کافر هر دو مظهر خدا هستند و مومن مظهر رحمت است و کافر هم مظهر غضب.
و اما جهنم ؛ جهنم مظهر شرک در آخرت است و خداوند متعال بهشت را قبل از آتش آفرید و طاعت را هم قبل از معصیت و رحمت را هم قبل از غضب به وجود آورد.
مریم چمنده

به نام خداوند خالق همه زيبائيها، همان خداوندي که به زن سيرت و صورتي نيکو بخشيد و بَر شانه هاي نرم و ظريفش طاقتي براي ساختن جهان هديه نمود.

و همان خداوندي که به زن تاجي (حجاب )بافته شده از ايمان و رحمت بخشيد و با الماس هايي از وقار و عفت و مرواريدهايي از امنيت و خوشبختي آن را مزين نمود.

اين تاج عطرآگين نشاني است براي اهل بهشت که يکديگر را در دنيا بشناسند و اين موهبت آسماني مانند تمام افعال الهي سرشار از رازها و رمزها و اسراري است که تمام نويسندگان و پژوهشگران گوشه اي کوچک از اسرار عميق اين تاجِ وقار و عفت را نمايان ساختند.

و ما  نيز به آن شديم که به ياري ايزدمنان اين هديه آسماني را بهتر بشناسم و ارمغانهايي که براي همه افراد جهان به همراه دارد را براي ديگران بيان کنم، باشد که شاهد آن باشيم که تمام زنان اهل دنيا اين تاج را با عشق و ايمان بر سر گذارند و ما تاجداران حقيقت و ايمان دست در دست يکديگر مدينه اي فاضله بسازيم.

نوشتاري که پيش رو داريد حاصل پژوهشي است در رابطه با نگرشي بر گستره حجاب ، که سعي دارد با بررسي همه جانبه به اين موضوع بپردازد و راه حل عملي براي تمام اقشار جامعه اعم از پدران و مادران و دختران جوان حتي مسئولين ارائه دهد ،باشد که اين نوشتار هدفمند راهي به سوي کمال زنان مسلمان جهان بگشايد.

در اين نوشتار ثابت شده است که سرمنشاء حجاب در درون فطرت و روح و روان هر زن قرار دارد ولي براي اينکه پايه هاي آن در وجود انسان محکم شود بايد ايمان و اگاهي و تقوا در او رشد يابد و گرنه هر عملي به غير اين مقطعي خواهد بود، پس از مدتي دوباره آن ترديد به سوي خود باز مي گردد.

واژگان كليدي : حجاب ، ستر ، زينت ، خمر ، تبرج ، غض ، بصر ، پوشش و…

میترا بلقیسیان

این تحقیق با عنوان علم و ایمان و رابطه آنها با یکدیگر است و علم در لغت درک حقیقت چیزی است و ر اصطلاح مجموعه معارفی است که از طرق عادی کسب معرفت بدست می آید و ایمان به معنای جایگزین شدن اعتقاد در قلب است بنابراین ایمان بعد از اعتقادات است مشخص اگر پس از اعتقاد به عقیده اش تسلیم شد مومن است و هر چه اعتقاد قوی تر باشد تسلیم محکم تر خواهد بود و شدت و ضعف ایمان و دارای مراتب بودنش از اینجا روشن و مشخص می شود .

علم و ایمان با هم رابطه و پیوندی ناگسستنی دارند که هر یک از این دو به تنهایی به هدف واقعی  کمال مطلوبی که برای آنها در نظر گرفته شده نمی رسند بلکه با قرار گرغتن در کنار هم هست که به اوج کمال و رشد خود نایل می شوند لذا دانستن نحوه ارتباط این دو و نیز آثاری که هر یک بر دیگری دارند امری است با اهمیت و ضروری.

نکته حائز اهمیت این است که در این رساله و اکثر کتبی که به نوعی به رابطه بین علم و ایمان پرداخته اند منظور از علم بیشتر علوم دینی و الهی است .

علم دین اشف تمام علوم و مافوق دانشهاست علم شرفی به آدمی می بخشد که با دانستن آن نیازمند هیچ عامل شرف بخش دیگری نیست مراد از علم، علم به عقاید و اصول دین است که از روی یقین حاصل شده باشد و علم به واجبات و فرایض و علم به مستحبات است بنابراین فهم ایمان و علم و حقیقت آن دو و مراتب و آثار و درجات ایمان و شرایط و ثمرات تحصیل علم و درک رابطه بین این دو از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

با توجه به مراتب درجات و آثار ایمان فرد زمانی به بالاترین مرحله ایمان می رسد که شرایط تحصیل علم و ثمرات آن را بداند و با پی بردن به رابطه بین علم و ایمان و کشف اینکه شناخت ایمان در پرتو علم مفید است پیوند محکممیان علم و ایمان خویش ایجاد کره که بتواند با افایش علم خود با بالاترین درجات ایمان که منجر به سعادت وی می شود برسد چرا که علم بدون ایمان و همچنین ایمان بدون علم ثمر بخش نخواهد بود منابع این تحقی کتب فلسفی و اخلاقی و … مرتبط با موضوع بوده که به روش کتابخانه‌ای و توصیف بود جمع آوری شده و برای اینکه به هدف اصلی برسیم و مطالب به صورت جامع و کامل و گویا بیان شود، باشد این مساله در پنج بخش تنظیم و سازماندهی شده است تا دربرگیرنده همه مطالب مورد نظر باشد.

مفاهيم كليدي تحقيق ايمان، علم و تعامل و رابطه، معرفت و یقین مي‌باشد.

ساره توسلی

این پژوهشر با موضوع جايگاه و نقش فرهنگي (علمي و ادبي) شیعیان اثنی عشری در ایران عهد سلجوقی، با هدف بررسی اوضاع و احوال شیعیان امامیه ایران در دورة مزبور صورت گرفته است و در خلال آن كوشيده شده تا با توجه به ساختار مذهبی ایران در عهد سلجوقی كه مبتني بر مذهب تسنن بوده است، موقعيت مذهب شیعة اثنی عشری و کانون‌های شیعی تبیین شود و نقش علمای بزرگی که کتب و آثار آنها تأثیر بسزائی در نمایاندن انديشه و احوال اجتماعی و فرهنگي شیعی در دورة مورد نظر داشته‌ است به اجمال بيان شود.

برای تبیین و بررسی این مسأله از منابع متعدد تاریخی، ادبی و دینی این دوره که عمدتاً منابع دست اول و و نزدیک به دورة مورد مطالعه می‌باشند، استفاده شده است و روش پژوهشی در این تحقیق بر اساس نگرش تاریخی و راهبرد توصیفی و بر اساس راهکار کتابخانه‌ای می‌باشد.

از فرآیند تاریخی حیات شیعه امامیه در عصر سلجوقی می‌توان دریافت که با برآمدن سلجوقیان علي‌رغم سقوط دولت شیعی مذهب آل بویه، ظرفیت‌های فکری، فرهنگی و اجتماعی شیعه آن چنان ریشه‌دار و نیرومند بود که با وجود فقدان حکومتی شیعی، خللي در جریان نهضت فکری و فرهنگی جامعة شیعی ایران ایجاد نگردید و این جامعه با اتکا به علماء و اديبان مصمم و پرشور خود و با برخورداري از پایگاه‌های جغرافیايی خویش در عراق عجم، خراسان و طبرستان کماکان به رشد و شکوفایی خود ادامه داده و راه خود را برای پذیرش نقش برجسته‌تر در دوران مغول و تیموری و سرانجام عصر زرّين و سرنوشت ساز صفوي كه ايران را به بزرگترين قطب عالم تشيع تبديل نمود، گشود. موقعيت تشيع اماميه در ميان ساير نحله‌ها و مذاهب ايران در دورة مزبور، بررسي شهرها و ولايات شيعه نشين ايران در اين عصر تاريخي، نمود جنبشهاي فكري و ادبي شيعه در اين عهد و آفرينش‌هاي علمي، ادبي و ديني دانشمندان شيعي از اهمّ دريافت‌ها و نتايج تحقيق حاضر است.

واژگان کلیدی: تشیع اثنی عشری، ایران، سلجوقیان، شهرها و قصبات شیعی، علما و ادباي شیعه، تصنیفات شیعه.

سمیه حاضری

جهاد که از ضروریات فقه اسلامی و برگرفته از قرآن است ، برای مبارزه با سران طاغوتی و حکام مستبدی است که از اساسی‌ترین حقوق بشریت، یعنی «شنیدن پیام دعوت آفریدگان متعال برای زندگی شایسته و متعالی» دریغ می‌ورزند.
اما باید دانست که جهاد در اسلام، جنبه عُقلایی داشته و از اصول دین مبین اسلام می‌باشد که، بر اساس برهان و یقین شکل گرفته و ضوابط و قوانین آن، مبتنی بر باورهای عقلی و به ضرورت عقل است.
در پژوهش حاضر که با عنوان «عقلانیت جهاد در اسلام» تهیه و گردآوری شده است، برآنیم تابعد از تبیین ماهیت جهاد و ضوابط و شرایط، اهمیت و جایگاه آن در اسلام، و همچنین بررسی مفهوم عقل و عقلانیت در اسلام، به ارتباطی که جهاد و عقلانیت می‌توانند در راستای یکدیگر داشته باشند، اشاره کنیم. به بیانی دیگر، می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا جهاد در اسلام، جایگاه عقلائی دارد؟
بدین منظور ناچار به توضیح مفهوم جهاد در اسلام می‌باشیم. جهاد، یعنی تمام کوشش را در دفع دشمن به کار بردن و به دو نوع ابتدایی و دفاعی تقسیم می شود. در اسلام، جنگ ابتدایی وجود ندارد و جهاد ، فقط دفاعی است. اما اگر برای دفع ظلم و گسترش عدالت باشد، جهاد ابتدایی، جایز است.
همچنین در بحث عقلانیت، باید دانست که عقل در تفکر دینی از اساسی‌ترین امور است و بوسیله عقل است که روابط علی و معلولی بین پدیده‌های عالم را می‌توان شناخت. عقل از دیدگاه فلاسفه به معنای مختلفی تفسیر شده که در این پژوهش، به بیان این دیدگاه‌ها خواهیم پرداخت

م.درویشوند

آيات و روايات زيادي در مورد فضيلت صبرگفته شده است ، مانند:

« اولئك يوتون اجرَهُم مدّتين بما صبروانه » (قصص/54)

آنان را دوبار پاداش مي دهيم به خاطر آنكه صبر كرده اند .

اما باقر ( عليه السّلام ) مي فرمايد:

بهشت در ناراحتي ها و صبر پيچيده شده ، پس هركس بر سختيهاي دنيا صبركند داخل بهشت مي شود و جهنّم در لذات و شهوات پيچيده شده ، پس هركس نفس خود را از لذت و شهوت بهره مند كند، داخل آتش مي شود.

« نگاهداري نفس است از بيتابي نزد مكروه »

صبر يعني اظهار ننمودن جزع باطني و شكايت نكردن در ناگواري ها ، اما شكايت به خدا منافات باصبر ندارد.

مراتب صبر :

1-    صبر بر بليّات

2-   صبر در اطاعت

3-  صبر بر معصيت : كه مشكل تر و دقيق تر از صبر در طاعت است و افضل است از ساير مراتب صبر و در جات آن نيز بيشتر است.

مفهوم صبر این معانی را تداعی می کند که گویی عاملی انسان را به سویی می کشاند واو در مقابل آن مقاومت می کند .این عامل یا درونی است و یا بیرونی , این عامل درونی ممکن است انسان را به سمت گناه بکشاند ، اما فرد در مقابل آن مقاومت کندکه این نوع مقاومت را صبر در مقابل معصیت نامند .  و ممکن است این عامل درونی انسان را به سمت اطاعت نکردن فرامین الهی بکشاند و فرد در مقابل آن مقاومت کند که این نوع مقاومت را صبر در مقابل اطاعت گویند . و گاهی حوادثی  در خارج وجود انسان رخ می دهد که موجب می شود انسان در غیر مسیر حق حرکت کند و جزع و بیتابی نماید، اما فرد در مقابل آن مقاومت می کند که این نوع مقاومت را صبر بر معصیت نامند.

صبر در معاصی منشأ تقوای نفس ، صبر در طاعت ، منشأ انس به حق وصبر در بلیّات ، منشأ رضا به قضای الهی می شود.

راه عملی جهت صبر بر انجام طاعات و ترک معاصی ، عبارتند از:

1-    تقویت نیروی فشار .

2-    تقویت نیروی مقاومت .

جهت کم کردن فشار لازم است که انسان :

الف) سعی کند رابطه اش را با تمامی عواملی که باعث تحریک گردد ا اینکه معصیت کند و همچنین عواملی که باعث کسالت روحی گردد که طاعت را ترک کند، قطع نماید.

ب) نیاز های مادی و معنوی  خود را از راه صحیح و شرعی رفع نماید .

برای تقویت نیروی مقاومت لازم است که :

الف)انسان باید سعی کند یاد خدا را در وجود خود زنده نگه دارد و خدا را ناظر بر اعمال خود ببیند.

ب) زندگی جاویدان بعد از مرگ و کوتاهی زندگی و نیاز به یاد داشته باشد.

ج) بداند که در صورت مقاومت  و صبر پاداش عظیمی از سوی خدا دریافت خواهد نمود .

د) متوجه ضررهایی باشد که بر اثر مقاومت نکردن ، در دنیا برای او به وجود می آید.

ه) بداند بر اثر تکرار مقاومت و صبر ، ناراحتی ها از بین می روند .

و) بداند که صحیح نیست با عبودیت شیطان و مشغول شدن به معاصی ، انسانیّت خود را از دست بدهد.

ز) همیشه از خداوند یاری بجوید .

چ) شناخت خود را نسبت به خدا بیشتر کند.

در متون اسلامی از صبری یاد شده که نامش، (صبر بر سراء) می باشد.

( صبر بر سراء) زمانی است که انسان از زندگی مرفّه و آسوده ای برخوردار گردد و نعمات گوناگون الهی شامل حال او شود که در مقابل آن ( صبر بر ضرّاء) می باشد ، یعنی صبر در سختی .

یکی از نتایج صبر ، ارتیاض و تربیت نفس است.

حضرت سجّاد ( علیه السّلام ) می فرماید:

صبر کلید ابواب سعادت و منشاء نجات از مهالک است . بلکه صبر، بلیّات را بر انسان آسان و مشکلات را سهل می نماید و عزم و اراده را قوت می دهد و مملکت روح را مستقل می نماید.

کلید واژه

1- صبر بر طاعت                   2- صبر بر معصیت                          3- صبر بر مصیبت 

4- صبر بر سرّاء                              5- صبر بر ضرّاء

س.حیدری 

انسان غربي امروز در غربت بي‌خدايي مضطرب و تنهاست و اين سرنوشت را بايد در 3 دورة تاريخ جستجو كرد. دوره باستان كه ريشه در خدايان المپ دارد كه كاملاً زميني و غيرقدسي‌اند. خصوصاً پرومته كه منشأ عصيان در برابر خدايان و خلق انسان در زمين به عنوان يگانه موجود عقل‌مدار بي‌نياز از وحي است. اين يعني ظهور اومانيته. با بعثت مسيح (ع) و سير تحولات اروپا و سپس عروج عيسي (ع) و انحراف مسيحيت دورة قرون وسطي شكل گرفت. لذا با تحريف منحط از خدا و معنويت، انسان نيز منحط شد لكن اينبار به نام دين. فساد آباء كليسا، ظلم و ستم آنان، انحصار علم در يد كليسا، مبارزه با نوع‌آوري و علوم جديد، نارسايي مفاهيم كليسا موجب اعتراضات و بالاخره حذف قلمرو كليسا و به تبع روي‌گرداني از خدا و دين شد و عصر مدرنيته آغاز شد. انسان سرخورده از معنويت قرون وسطايي اقبال به گذشته و توقف آن مي‌كند و اومانيتة افراطي با همه آثار و تبعاتش همه ساحت زندگي او را مي‌آلايد. اگرچه علوم و تكنولوژي موهبتي مدرنيسم با همه طمطراقش هرگز نتوانسته او را سعادتمند كند. در نتيجه همه غربت و اضطرابش از فقدان خدا و معنويت است. در اين تحقيق از 92 منبع استفاده شده است. نوع تحقيق بنيادي است و روش جمع‌آوري اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي مي‌باشد. در تمامي بخش‌ها كتب مورد استفاده از نوع اسلامي و غربي بوده است.

كليد واژه: خدا، معنويت، دوران باستان، ميتولوژي، حكمت، قرون وسطي، رنسانس، مدرنيسم.

  ط.جلالی

در  این پایان نامه ابتدا به بررسی ماهیت و ضرورت  صبر واستقامت در بخش نخست پرداخته  که خود شامل : تعریف واقسام صبرو جایگاه آن ودر بخش دوم به بررسی راههای تحصیل صبر وزمینه های آن و آفات صبر و استقامت  همچنین در بخش چهارم به تبیین صابران و ویژگیهای آنان پرداخته ودر بخش پنجم  آثار ونتایج صبر ودر آخرصبر از دیدگاه روانشناسی آورده شد .

در تعریف صبر آورده اند که : «و اصل الصبر حبس كل من حبس شيئا فقد صبره» يعني در اصل صبر به معين حبس است و هركس چيزي را حبس كند، حقيقتاً صبر كرده درمقابل آن. و دربارة كاربرد اين صفت در مورد خداوند مي‌گويد: «صبور» يعني گناهكار نزد خداوند از گناهش در امان نيست و فرق آن با «حليم» بودن خداوند اين است كه گناهكار در امان است نزد خداوند[1]». (يعني خداوند از عقوبت گناه او مي‌گذرد.)

و اما استقامت در لسان العرب به معني اعتدال آمده[2] و راغب در مفردات آورده كه: استقامت طريق آن است كه راست و بر خط مستوي باشد؛ مثل «اهدنا الصراط المستقيم»، «ما را به راه راست هدايت‌كن» و استقامت انسان يعني لزوم بودن او بر راه مستقيم[3]و منجدالطلاب استقامت را به معني معتدل شدن، درست شدن و مرتب شدن‌آورده است[4].

صبر و استقامت به دلیل اهمیت ویژه‌ای كه دارد در آیات و روایات زیادی درباره جایگاه آن سخن به میان آمده؛ چنانكه در قرآن صبر همراه ارزشهای اصیل معنوی همچون یقین، شكر، توكل، تسبیح و مخصوصاً همراه «صلاه» ذكر شده و همچنین صبر را از صفات متقین، ابرار، رستگاران، مخبتین و محسنین ذكر فرموده‌اند.

خداوند در چندین  آیه از آیات قرآن، صبر را همراه از كه ستون دین است آورده و می‌فرماید: «از صبر و صلاه استعانت جویید كه خداوند با صابران است». «استعینوا بالصبر و الصلاه، ان الله مع الصابرین».

آری باید از صبر و نماز یاری جوییم، چرا كه انسان در نماز در حالی كه از همه خبائث پاك و طاهر است، از همه جلوه‌های دنیا منقطع شده و با تمام وجود، به حلاّل اصلی مشكلات توجه می‌نماید.

در قرآن كلمه روح به كرات تكرار شده است. در آيات متعددي مثل: اسراء آيه 85 ، كهف آيه 18، مريم آيه 17، مائده آيه 54، طلاق آيه 3 و … به بررسي روح پرداخته همانطور كه در ذيل سوره اسراء آيه 85  علامه طباطبايي روح را به معناي مبدا حيات تعريف كرده اند كه جاندار به وسيله آن قادر بر احساس و حركت ارادي مي شود و مكارم شيرازي آن را «ريح» معنا كرده‌اند. اما روح حقيقتي است كه در دسترس انسان نيست و در حال سير، جريان، گردش و حركت مي‌باشد و از آنجا كه بررسي روح ريشه در وحدانيت دارد اهميت آن را دو چندان مي‌كند. همانطور كه اگر جسم ما روح نداشت بايد دفن مي‌شد و اين روح است كه به آن بقاء زندگي كردن را مي‌دهد هر چه هست در اين روح است، عظمت مربوط به روح است كه از عالم امر، ملكوت و عرش است. علما آن را به فانوس تشبيه كرده‌اند، ارزش فانوس به آن نور و شعاعي است كه در آن هست و الا اگر خاموش شد كه ديگر ارزشي ندارد. آدمي هم همينطور است.

در روانشناسي روح حرف بسزايي ميزند. علم روانشناسي ، علم تجربي حيات نفساني انسان و تشخيص تحولات و پديده‌هايي است كه در روح به وجود مي‌آيد، آن عوالمي كه در پيوستگي تن در عالم خارج ايجاد مي‌شود و همچنان براي نفس حالتي غير عادي به وجود مي‌آورد، اين امر در روانشناسي سهم به سزايي دارد. از اين رو مقايسه بين اين دو مطلب تناسخ را به وجود مي‌آورد.

از اين رو با دقت بيشتري به بررسي اين اعجاز مي‌پردازيم چرا كه روح اعجاز شگفتي است كه مورد توجه است و سوالاتي در رابطه روح كه زمان خلقت و منشا پيدايش آن شده كه از اين رو با مراجعه به كتابي آسماني قرآن و كتاب ارزشمند نهج‌البلاغه و بررسي و تفاسير چون نمونه و الميزان و منار، عياشي، تفسير كبير منهج‌الصادقين، تفسير القرآن الكريم، نورالثقلين و …، ؟ رجوع به نظريات دانشمندان و همچنين رجوع به كتب روانشناسي، روانشناسي پرورشي و تربيتي، اصول روانشناسي، تعريف و طبقه‌بندي تفكر، روح يا علم‌النفس و روانشناسي و كتاب‌هايي چون بحار، سفينه‌البحار، اصول وافي و كافي، خصال و امالي شيخ صدوق و … تصميم بر آن شد كه با استفاده از منابع غني و ارزشمند، موضوع روح در قرآن و روانشناسي بررسي گردد كه در بحث روانشناسي نيز از نظريات دانشمندان استفاده شده است.

اما كليد واژه اين تحقيق: (روح، نفس، هيپنوتيسم، خواب مغناطيسي، روانشناسي تناسخ، تله‌پاتي، خواب، رويا)

م.سلطانی

در اين تحقيق عملكرد رهبران شيعه از سيد شرف الدين تا كنون مورد بررسي قرار گرفته است. هدف از اين تحقيق كشف علت پيروزيهاي اخير حزب ا… لبنان طي سالهاي 2000 تا 2005 است. كه باوجود تنوع فرق و اديان و سابقه طولاني حاكميت هاي استعماري و استبدادي صورت گرفته است. در ابتدا تاريخچه و موقعيت ژئوپولتيكي لبنان پرداخته و سپس به نقش رهبران شيعه در وحدت بخشي وعزت مداري كنوني لبنان رسيديم و اينكه زمينه شكست اسرائيل در اين سالهاي اخير را بايد در عملكرد رهبران تربيت شده حوزه هاي علميه شيعي جستجو كرد.

لذا در تحقيق سعي در شناساندن عوامل پيروزي لبنان در برابر تجاوزات بيروني و رسيدن به وحدت ملي بوده است و اين بستري ، براي ساير دول اسلامي است كه لحاظ اين محورها باعث دفاع در برابر صهيونيست جهاني و دفع فتنه آنان مي گردد.

روش جمع آوري اطلاعات از نوع كتابخانه اي است كه در اين رابطه رجوع به منابع كتابها، نرم افزار و نمايه ها شده است . همچنين از فيلم هاي مستند تلويزيوني در مورد لبنان( تهيه شده از سروش سيما) كمك گرفته شده است. در اين تحقيق مصاحبه با سه تن از افراد به ترتيب رئيس دفتر حزب امل در تهران و دفتر حزب ا… لبنان در تهران و همچنين آقاي حميد داوودآبادي (نويسنده كتاب پاره‌هاي فولاد) انجام گرفته است.

اصطلاحات كليدي :

حزب ا… – لبنان – رهبران شيعه

پژوهش حاضربا موضوع مناقب امام علی – علیه السلام- برمحوریت حدیثی از امام باقر– علیه السلام- می باشد بااین هدف که هرچه بیشتر با فضایل حضرت آشنا شویمومعرفتمان بیشتر شود . تاریخ بشریت کمتر شخصی را چون علی ـ علیه السلام ـ سراغ دارد که دوست و دشمن دست به دست هم دهند تا فضایل برجسته او را مخفی سازند. دشمن کینه او را به دل گرفت و از روی بدخواهی مقامات عالی او را مخفی کرد و دوست هم از ترس آزار، چاره‌ای نداشت که سخنی نگوید. بنابراین اظهار محبت علی ـ علیه السلام ـ به عنوان جانشین پیامبر خاتم، هدف اصلی است. وعلاقه به حضرت، هدفی دیگر است. در این تحقیق به بررسی قسمت‌هایی که علی بن ابیطالب ـ علیه السلام ـ از آن به عنوان امتحانات زندگی خود، یاد می‌کند، پرداخته شده است . این امتحانات، هفت مقام در زمان حیات پیامبر و هفت مقام بعد از رحلت پیامبر بوده است. هفت قسمت زندگی امیرالمؤمنین در زمان حیات رسول اکرمـ صلی‌الله علیه و اله ـ در فصول مختلف بررسی می‌شود این آزمایشات در زمینه های اعتقادی، عملی، جهادی می باشد.امتحانات حضرت با ظهور اسلام آغاز وبا جانبازی در هجرت وفداکاری حضرت در جنگ ها ادامه پیدا کرده وحضرت در تمام زمینه ها پیروز بیرون آمد .پیامبر فداکارتر از علی کسی را نداشت. علی- علیه السلام ـ برای جانشینی پیامبر، افضل از تمامی یاران و نزدیکان پیامبر بود و فضیلت هر شخصی با توکل به خدا است.
م.آصفی

واژگان کلیدی : امام علی- منقبت ـ غزوه ـ امتحان ـ احد ـ بدر ـ خندق ـ خیبر ـ اسلام ـ هجرت.

ن.شیخ اوشاغی

      سیمای درخشان ائمه ی هدی علیه السلام در قرآن کریم، همواره روشنگر راه شیعیان و پیروان آن ها بوده است و در این میان آیات مربوط به موعود آخر الزمان علیه السلام دریای نوری است که تلألؤ آن افق های آینده ی جامعه ی بشری را آشکار می کند و به قلب مؤمنین اطمینان می بخشد.

      در قرآن کریم آیات متعددی در شأن مهدی علیه السلام وارد شده است که باطن این آیات و یا به عبارتی تأویل آن ها به آن حضرت اشاره دارد.

      آن چه که در این پژوهش بررسی شده است پیرامون آیاتی است که در زمینه ی سیمای اخلاقی، سیمای جهادی وسیمای حکومتی حضرت مهدی علیه السلام می باشد.

      امتیازی که این پژوهش نسبت به کارهای انجام شده دارد در این است که پژوهش ها و كتاب هايي كه در اين زمينه نگاشته شده آيات را بصورت پراكنده و يا به صورت آيات يك سوره یا چند سوره جمع آوری کرده اند و در این پژوهش سعی شده که آيات نوراني قرآني بصورت دسته بندي شده در سه فصل مجزا و با بررسي سيماي اخلاقي، سياسي و جهادي حضرت طبقه بندي شود.البته در بعضی از کتاب ها به این عناوین پرداخته اند اما در این پژوهش تلاش شده که آیات در این سه عنوان دسته بندی شود. در بخش اول اين پژوهش ضرورت شناخت امام زمان با دلیل عقلی و نقلی بیان شده است. در بخش دوم این رساله آيات مرتبط با سيماي اخلاقي حضرت نوشته شده است وبا استفاده از منابع تفسیری وروایی عناوینی مانند مصداق صادقین در قرآن،مصداق نعمت باطنی خداوند، مصداق وجه الله، هادی امت و…و انطباق آنها با حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه بررسی گردیده است.

      در بخش سوم آيات مربوط به سيماي جهادي حضرت مهدی علیه السلام تنظیم شده وبا استفاده از منابع تفسیری قیام حضرت، احیای حق و احیای دین، مبارزه با دشمنان حق و …بررسي شده است.

      در بخش چهارم نیز سيماي حكومتي حضرت حجت(عج)نگاشته شده و به ویژگی های عصر ظهور حضرت، دشمنان حضرت، غلبه اسلام ومسلمین و…پرداخته شده است.

ز.شکاری

   پژوهش حاضر با عنوان «صراط مستقیم در قرآن کریم» با هدف بررسی و شناخت همه جانبه صراط مستقیم شکل گرفته است. سوالی که در این پژوهش مطرح می شود این است که منظور از صراط مستقیم چیست و آیا همه می توانند آن را به راحتی بپیمایند یا اینکه برای پیمودن آن نیاز به مقدماتی است و آن مقدمات چیست؟ برای روشن نمودن ماهیت صراط مستقیم ابتدا ویژگیهای آن در آیات، روایات و کتب تفسیری بررسی شده است، سپس اقسام و مصادیق آن مورد توجه واقع شده است. جهت شناخت هرچه دقیق تر و کامل تر صراط مستقیم، نزدیک به صدوپنجاه کتاب که قسمت اعظم آن مربوط به کتب تفسیری اعم از تفاسیر شیعه وسنی می باشد، استفاده شده است. روش پژوهشی در این تحقیق براساس نگرش بنیادی و بر اساس توصیفی می باشد زیرا به معرفی صراط مستقیم از کتابهای موجود پرداخته و براساس راهکار، کتابخانه ای است زیرا از کتب تالیف شده در ارتباط با موضوع استفاده شده است. نتیجه حاصل از این پایان نامه این است که صراط مستقیم راهی راست و آشکار است که از هر گونه انحراف و اعوجاج به دور بوده و ورود به آن ورود به حوزه امنیت، سعادت و سلامت است و سرانجام انسان را به سعادت می رساند. صراط مستقیم مبتنی بر عقاید و احکام و اعمالی است که التزام به آنها انسان را به سعادت که همان لقاء مهر خداوند است می رساند. با توجه به آنچه در روایات وجود دارد علاوه بر صراط دنیا صراطی هم در آخرت هست که به صورت پلی بر روی جهنم کشیده می شود که پایان آن بهشت بوده و هرکس که صراط دنیا را به درستی طی کند در آخرت نیز موفق به عبور از پل صراط آخرت خواهد شد. ولایت یکی از مصادیق صراط است کسی می تواند از صراط آخرت به سلامت عبور نماید که ولایت ائمه اطهار –علیهم السلام-را پذیرفته باشد و در طول زندگی آنان را الگوی خود قراردهد ولی اگر از ولایت آن بزرگواران روی گردان باشد حق عبور از صراط آخرت را نخواهد داشت.

واژگان کلیدی: صراط، راه ، سبیل، نهج، مستقیم، راست، سوی، عقبه، پل صراط، هدایت، سالک.

ک.کارکن

چکیده
پژوهش ارسالی برای دبیرخانه طرح رشد 2، به بررسی سطح دینداری در میان دانشجویان دانشگاه تهران میپردازد. چارچوب نظری این پژوهش برگرفته از مدل سنجش سطح دینداری دکتر علیرضا شجاعیزند میباشد. روش تحقیق، روش پیمایش است که بر تکنیک پرسشنامه مبتنی است. پرسشنامه نیز بر حسب مدل شجاعیزند سطوح دینداری را در 5 سطح اعتقادات، عبادیات، ایمانیات، اخلاقیات و شرعیات میسنجد. نتیجه بررسی چنین نشان داد که در میان سطوح دینداری دانشجویان، میانگین بُعد عبادات در میان پاسخگویان بیشتر از دیگر ابعاد دینداری است و بعد اعتقادات نیز کمتر از دیگر ابعاد دینداری است. از دیگر نتایج تقحقیق این است که سطح دینداری دانشجویان دانشگاههای تهران در مجموع در سطح بالایی است. در نهایت نیز فرضیههای تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند که از مجموع 9 فرضیه، 5 فرضیه اثبات و 4 فرضیه رد شدند.

واژگان کلیدی: سنجش، سطح دینداری، دانشجویان، دانشگاههای تهران

اين پژوهش با موضوع بررسي تطبيقي حقوق خانوادگي زن در اسلام و کنوانسيون رفع تبعيض از زنان تدوین شده است . تحقيق از نوع بنيادي و عقلي و ديني است . و به اعتبار ماهيت و روش تحقيقي ، تاريخي ، تحليلي و تطبيقي است که بصورت کتابخانه‌اي انجام شده است ؛ از منابع اسلامي و آيات ، روايات ، تفاسير و منابع فقهي و مفاد قانوني کنوانسيون رفع تبعيض بهره گرفته شده است . اين تحقيق به قصد اثبات اين فرضيه که قوانين اسلام احيا کننده‌ي حقوق زن است و زن ستيز نيست و پاسخگويي به سؤالات مربوط به آن از جمله : مباني نظري دو ديدگاه درباره‌ي زن ، حقوق و جايگاهش و جايگاه خانواده صورت گرفته است و تلاشي انجام شده جهت ترسيم منشور حقوق خانوادگي زن در اين دو ديدگاه و نهايتاً يک بررسي تطبيقي بين آنها انجام شده است . که در بررسيهاي انجام شده به اين پاسخها رسيديم که در ديدگاه اسلام زن مانند مرد انسان است و هيچ ملاک برتري بين آنها بواسطه‌ي جنسيت وجود ندارد مگر به رعايت تقوا که راه کسب آن براي هر دم يکسان است و تفاوتي که در بعضي از حقوق وجود دارد بواسطه‌ي تفاوت تکويني است که در طبيعت آنهاست . در صورتي که در ديدگاه داعيان کنوانسيون زن بودن يک مقوله زيست شناختي ثابت نيست بلکه زاييده‌ي عوامل اجتماعي و شرايط تاريخي و فرهنگي است . جايگاه خانواده در ديدگاه اسلام جايگاهي مقدس است که به حفظ آن بسيار تأکيد شده و در ديدگاه کنوانسيون اگرچه به ظاهر مخالفتي با آن وجود ندارد ولي پيامد اجراي آن فروپاشي خانوادهاست . و نهايتاً آنچه از بررسي تطبيقي حاصل شد نمايانگر يک نکته‌ي با اهميت است که بانيان کنوانسيون وجود اختلافات طبيعي و تکويني در خلقت زن و مرد را مورد غفلت قرار داده در حاليکه خداوند در قوانين اسلام با در نظر داشتنن اين اصل مهم قوانين را وضع کرده است . در نتيجه مصالح هر دو مورد نظر واقع شده و از هرگونه ظلمي جلوگيري شده است . اميد است اين تحقيق در ايجاد انگيزه براي مخاطبين جهت دريافت حقيقت و رسيدن به پاسخ سوالاتشان در زمينه مسائل زنان راهگشا باشد .
کليد واژه‌ها : برابري ، تساوي ، تشابه ، تبعيض ، حقوق ، خانواده ، اسلام ، کنوانسيون .


میم . پارسایی اقدم 

سبحان خالقي كه صفاتش ز كبريا بر خاك عجز مي فكند عقل انبيا
گر صد هزار سال همه خلق كائنات فكر كنند در صفت و عزت خدا
آخر به عجز معترف آيند كاي اله دانسته شد كه هيچ ندانسته ايم ما
ستايش حق تعالي را كه آدمي را به نعمت عقل از ديگر موجودات مبري گردانيد و به او اين توانايي را عنايت نمود تا با مدد جستن از قوة عقل و ادراك و فهم خويش و در سايه رهنمودهاي پيشوايان الهي به پيامها و دستورات قرآن كريم آخرين كتاب آسماني كه تجلي ذات اقدس و تبلور اسماي حسناي خداوند و ضامن سعادت و سيادت و حيات جاويد آدمي مي باشد در مسير صحيح گام بردارد.
همان طور كه مي دانيد انفاق يكي از مهمترين اصول تربيتي در سياست اجتماعي و مكتب اقتصادي اسلام به عنوان اصلي ريشه اي و مهم محسوب مي شود كه فراگيرندة همة جوانب زندگي انسان و ويران كنندة تكاثر و اسراف و همچنين سازندة حياتي آكنده از ارزشهاي پر بار انسانيت و فضيلت و نيز ماية رشدو قوام توده هاست.
خداوند در قرآن كريم به مسأله انفاق و جود و بخشش تأكيد فراواني نموده است به طوري كه نخستين چيزي كه خداوند از اخلاق اهل بهشت بر شمرده است سخاوت است.
انفاق كه مال را در راه خدا هزينه ساختن و به مصرف مستمندان رسانيدن مي باشد، در واقع به معني پر كردن شكافها و نارسائيهاي جامعه است، زيرا در هر جامعه اي افراد و گروههايي كه به علل مختلف نيازمند حمايت مي باشند وجود دارد.
اين حمايت مي تواند، مالي،‌جاني، آبرويي، فكري، عملي، بياني و قلمي باشد، در اين صورت همه مردم مي توانند در زمرة انفاق كنندگان قرار گرفته و از بركات و آثار فردي و اجتماعي آن در دنيا و ثواب و پاداش آن در آخرت بهره مند گردند.
از اين رو تحقيق حاضر بر آن مي باشد تا با توجه به اين مهم به بررسي مفهوم و حقيقت انفاق، شرايط و آداب انفاق و مسائل و مشكلاتي كه بر سر راه اين امر مي باشد و پيامدها و آثار فردي و اجتماعي و اخروي آن از منظر قرآن و روايات معصومين (عليهم السلام) به گونه اي بپردازد تا براي همگان قابل فهم و درخور عمل كردن باشد و در اين رابطه از منابع قرآني و سخنراني ها و كتب تفاسير مختلف استفاده مي شود.
تمام صفحات اين تحقيق از وحي و كلمات پر ارزش پيامبر (صلي الله عليه و آله) و امامان معصوم (عليهم السلام) سرچشمه گرفته تا خوانندگان عزیز در طول خواندن تحقيق به ارزش انفاق و آثار آن پي ببرند.
به طوري كه از بررسي زندگي پيامبر (صلي الله عليه و آله) و ائمه معصومين (عليهم السلام) متوجه مي شويم كه نه تنها انفاق و صدقه در سر لوحة برنامة آنها بوده بلكه انفاقشان توأم با ايثار به هنگام نياز شديد بوده است و از سوي ديگر سفرة اطعامي گسترده داشته اند كه همة نيازمندان اعم از مسكين و يتيم و اسير را شامل مي شود و رحمتشان عام و خدمتشان گسترده است. آنها غذاي خود را در عين اينكه به آن نياز داشتند به محتاج مي دادند « وَیُطعِمونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً» (سوره انسان ، آیه 8 )
اين مجموعه در حقيقت يادآوري ضرورت رويكردي دوباره نسبت به انفاق است كه البته براي سيراب كردن و تغذية جان آدمي گريزي از آن نيست . لذا سعي ما از اين نوشتار بر اين است كه ضمن بررسي موضوع انفاق، پيامدهاي فردي و اجتماعي آن را مورد توجه قرار دهيم.
گرچه كتابها و تفاسير زيادي درباب انفاق نگارش گرديده است ولي به نظر اينجانب ابعاد فكري و شيوة عملي اين كار به نحو شايسته در جامعه پياده نشده است لذا با تأمل در اين باب درصدد بر آمدم تا با تحقيق دراین مورد مباحث تئوريك را گرد آوری و تجزيه و تحليل نمايم تا اینکه با توكل به حضرت حق تعالي بتوانیم اهداف اجتماعي و اقتصادي اسلام را كه از جمله رفع اختلافات ناشي از بي عدالتي هاي اجتماعي و بالا بردن سطح زندگي اقشار نيازمند كه حداقل لوازم زندگي را داشته باشند، در جامعه پیاده نماییم.
همان طور كه مي دانيم انفاق شامل واژه هاي زكات، خمس. نفقه، صدقه، هديه، ميهماني، حق معلوم، حق حصاد (درو) ، قرض دادن و مهلت دادن به تنگدست، اعانت مسلمين، وقف و آنچه در منافع عمومي خرج مي شود مي باشد كه هر كدام بعدي از ابعاد انفاق را در بر مي گيرد كه در آيات و احاديث به آنها سفارش بسيار شده است به طوري كه اغنيا به پاس نعمتهاي الهی بايد در جستجوي نيازمندان بر آيند و حوايج آنها را بر طرف كنند زيرا خداوند در اموال اغنياء حقي براي محرومان و مستمندان قرار داده است و اين حق بايد توسط انفاق كردن ادا شود
اميد است كه پويندگان و رهروان مكتب هميشه جاويد اسلام به فوايد و آثار اين موضوع بيشتر توجه كنند و با نگاه عميق خود در مطالعه اين تحقيق، مفاهيم اشاره شده را در ژرفاي وجودشان بنشانند و پيوسته به قدر نياز از آن بهره گيرند و روز به روز روش و منش خود را بيشتر به فرهنگ اسلام مزين كنند.

انشاءالله

ح . مصلح مقدم 

جهاد یکی از فروع دین و از مباحث بسیار مهم و اساسی و زیر بنائی در اسلام است . جهاد به معنای تلاش توأم با رنج بوده و بیشتر مواقع به عنوان جنگ مقدس با کافران مطرح گشته است .
اقسام جهاد شامل جهاد ابتدایی ، جهاد دفاعی و جهاد بابغات می باشد . جهاد ابتدایی برای دعوت مشرکان و کفار به اسلام ، جهاد دفاعی در مقابل هجوم کفار معنا پیدا می کند و جهاد بغات با کسانی است که بر امام بر حق خروج کرده اند .
جهاد از ضروریات دین بوده که علیرغم اینکه در وجوب آن بحثی وجود ندارد ولی اکثر فقها آنرا واجب کفائی می دانند .
اسلام دستور جنگ با کفار، مشرکان و اهل کتاب در صورتی که تسلیم نظام اسلامی نباشند و شورشیان علیه نظام عدل اسلامی و امام عدل را صادر نموده و شرایط ویژه و دقیق و مشخص را جهت احراز وجوب جهاد با گروههای فوق را تعیین نموده است .
نکته مهم در برخورد با ناراضیان و شورشگران نظام اسلامی این است که تنها شورشیانی که علیه نظام اسلامی دست به توطئه می زنند و قصد براندازی داشته و علناً با حکومت جنگ می کنند مشمول جهاد بوده و با کسانی که دارای تشکیلات و سازماندهی منظم نباشند فقط تا حدی که باعث سرکوبی شود مقابله می شود ولي با گروههايی كه داراي تشکیلات منسجم و قوی هستند باید تا ریشه کن شدن فساد و از بین رفتن فتنه مقابله قاطع و قوی کرد .
فلسفه و هدف جهاد در اسلام شامل نابودی شرک و بت پرستی ، گسترش آئین خدا ترساندن دشمن آزادی تبلیغ دین الهی ، دفاع از نفس محترم و حمایت از مظلومان می باشد .
حفظ ارزشهای انسانی از نکات مهم و اولیه بوده که خود از ابزارهای اساسی تبلیغ و نشر اسلام محسوب می گشته است ، پیشوایان دین بر دعوت به اسلام و راه حق قبل از شروع جنگ ، مصونیت کودکان زنان و پیران و عدم جواز ظلم و تعدی در جنگ همیشه تأکید داشته اند .
در منابع اسلامی به شکل دقیق و مفصلی در مورد چگونگی قتال بحث شده که شامل نحوه ایستادگی، کراهت قطع درختان ، تترس کفار به مسلمین ، استحباب جنگ در بعداز ظهر ، قتل با آتش ، منجنیق و سایر آلات جنگ ، کراهت شبیخون زدن و حتی حالات جواز فرار از جنگ می باشد .
از مباحث بسیار مهم جهاد اسلامی احکام قتال می باشد که فرمانروایان و حاکمین نظام اسلامی باید به آن توجه و از جزئیات آن پيروي نمایند . این احکام شامل وفادار بودن بودن به پیمان ، اصل امان ، شرایط امان دهنده ، لفظ و زمان امان دادن بوده در زمینه های دیگری مانند خدعه ، شعار دادن ، رجز خوانی ، برخورد مناسب با اسیران و احکام غنائم به تفضیل بحث می نماید .
کلید واژه ها
بغی، تجارت، خوف، ذمی، زحف، صغر، صغار، صاغر، صلح، صوامع، عذاب، غدر، غادر، غذو، غازی، غنم، فئه، فتن، فدی، فضل، فوز، قتال، مجوس.

میم . نیکپور 

هر تربيتي كه جنبه ديني و يا مايه ديني ندارد ناقص و صوري و بي‌دوام است و آنچه مي‌تواند نقش ظاهري رفتار و حالات را قوام و اساس بخشد اعتقاد و ايمان مي‌باشد خلق و سيرت مي‌باشد. دين و معنويت در تربيت كودك است كه مي‌تواند نجات‌بخش حيات فردي و اجتماعي انسان باشد. هدف و غايت و خط سير در تربيت، با معنا شدن انسان و مستقل و آزاده شدن آن و بر درستيها و راستيها تكيه كردن او و هدف صالح براي زندگي داشتن و فرزند صالح تحويل جامعه دادن است.
سعادت و كمال حقيقي انسان در گرو شناخت درست و كامل و واقع‌بينانة خويش است و اين شناخت بايد بوسيلة مربي آزموده و دلسوز پرورش يابد.
شكوفا شدن مجموعة ملكات نفساني و خصايص روحي و فضايل و صفات عالية انساني كه به صورت ملكات راسخه در نفس درآمده كه مهمترين ثمرة تربيت صحيح مي‌باشد، به عهدة مربي يعني پدر و مادر قرار داده شده است. والدين تأثيري بس فوق‌العاده در فرزندان داشته و در قبال آفريدگار خويش و فرزندان و اجتماع مسئوليتي خطير دارند. حدود نود درصد از دوران كودكي و اوايل نوجواني كه از حساس‌ترين دوران شكل‌گيري شخصيت انسان است با پدر و مادر و همراه با اعمال و رفتار و گفتار و اخلاق و روحيات نيك و بد آنان و در زير چتر حمايت و در تحت نظارت و سرمشق آنان سپري مي‌شود. تأثير خانواده در كودك و نقش آن در سازندگي فرد و جامعه و در جميع امور فرهنگي، اجتماعي و اخلاقي بسيار مهم و عظيم است. اين پدر و مادر هستند كه فرزند را صالح يا فاسد به بار مي‌آورند. آنان وسيله‌اي براي انتقال آداب، اخلاق، رسوم و سنت‌هاي صحيح يا غلط به فرزندان خويش هستند و حتي عقايد فرزندان از عقيدة پدر و مادر نشأت مي‌گيرند.
خداوند تربيت فرزند را بر عهدة پدر و مادر قرار داده و او را مسئول اين امانت الهي قرار داده است. پس بايد در حفظ اين امانت كوشا و صابر باشند.
در اين پايان‌نامه دوره هفت سال اول زندگي كودك يعني دورة اميري و فرمانروايي كودك كار شده است و من از منابع اسلامي و در بعضي از موارد از منابع خارجي استفاده كردم.
بعضي از كتابهايي كه در اين تحقيق راهنماي من بوده‌اند از جمله: عشق برتر- ريحانه بهشتي - پدر و مادر، معلم مرا تربيت كن - كتب حديثي مثل بحارالانوار - اصول كافي و…. و كتب خارجي مثل روانشناسي رشد اثر دكتر توماس ليكونا و غيره…
در اين تحقيق به سؤالات والدين در زمينه تربيت و موضوع و اهداف آن پاسخ داده مي‌شود و در زمينه‌هاي ازدواج، چگونگي تشكيل نطفه و تأثير دين در آن و دورة بارداري و تغذية مادر و شيرخوارگي كودك بحث مي‌شود و درباره رفتارهاي مختلف كودك و چگونه برخورد كردن با اين رفتارها در حيطه تربيت مذهبي بحث مي‌شود كه از جمله ترس، حسادت، كمرويي، اضطراب و لجاجت و علت ضعف‌هاي تربيتي عنوان مي‌گردد.
واژگان كليدي: دين - مفهوم تربيت - هدف تربيت - موضوع تربيت - حس مذهبي - اضطراب - كم‌رويي - ترس - تشويق و تنبيه.


مرحومه مریم دولتی .
شادی روحشون فاتحه ای نثار کنید 

امروزه اعتیاد در جهان و به ویژه کشور ما به عنوان یک مسئله اجتماعی و پزشکی توجه دست اندرکاران بهداشتی و سیاسی و فرهنگی جامعه را به خود مشغول داشته است. اعتیاد ( سوء مصرف مواد یا وابستگی به مواد ) در جهان یکی از معضلات بزرگ در راستای فروپاشی نظام خانواده و اجتماعی به شمار می رود و دامی است که در کمین بسیاری از افراد جامعه به خصوص جوانان نشسته است. آمارهای منتشره از سازمانهای بین المللی نظیر سازمان بهداشت جهانی و برنامه کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد حاکی از افزایش فزاینده تولید مصرف مواد در سطح جهان است.
سوء مصرف مواد یک بیماری بلند مدت، عود کنننده و دیر علاج است با توجه به این امر امروزه قسمت عمده ای از سیاست های جهانی و منطقه ای بر موضوع ( کاهش تقاضا) معطوف شده است، این امر نشان می دهد که سیاست های مبارز با تولید و توزیع مواد مخدر با توجه به حجم گسترده افراد درگیر در قاچاق مواد مخدر تا حدود زیادی با ناکامی همراه بوده است. بنابراین سازمان بهداشت جهانی و دولت های محلی تمایل دارند کاهش تقاضا را به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در پیشگیری از سوء مصرف مواد قرار داده و سیاست گذاران و برنامه ریزان را ترتیب کرده تا برنامه هایی در این جهت به مرحله اجرا گذارند.
کشور ما ایران در همسایگی دو کشور بزرگ تولید کننده مواد مخدر افغانستان و پاکستان موسوم به هلال طلایی قرار گرفته است که سالانه بیش از 3500 تن انواع مواد مخدر در این دو کشور تولید می شود.
ایران دارای مرز مشترکی به طول 1925 کیلومتر مربع با کشور فوق است و به منظور مقابله و کنترل مناطق عبوری تا به حال با اعتبار مالی به مبلغ 250 ـ 300 میلیون دلار به اهداف بیش از هزار کیلومتر مربع جاده مرزی و پاسگاه اقدام و صدها شهید برومند در این راه نثار کرده است.
با وجود اقدامات فوق و فعالیت های گسترده دیگر در سطح کشور هنوز توزیع این مواد در کشور به طور وسیع و گسترده ای توسط سوداگران مرگ انجام می پذیرد. از سوی دیگر رویکردهای درمانی اعتیاد نیز با مشکل زیادی مواجه شده است که یکی از آنها عدم شرکت فعالانه معتادین در درمان است.
درمان کارآمد مستلزم شرکت فعالانه معتادان است در حالیکه اغلب آنان تمایلات متضاد و
دوگانه ای نسبت به درمان دارند.
ایجاد مراکز درمان سرپایی، کوشش مفید در این راه بوده اما حتی در این مراکز شاهد آن هستیم که با توجه به تمامی زحماتی که از جانب پرسنل زحمتکش و خانواده های معتادین صورت می گیرد، جمعیت قابل توجهی از آنها بعد از دوره سم زدایی و مشاوره روانشناختی پس از مدتی کوتاه مجددا مصرف ماده را از سر می گیرد و با بازگشت مجدد به اعتیاد ، مشکلات شخصی شان و سرایت آن به خانواده و جامعه تداوم می یابد.
در خصوص سبب شناسی اعتیاد عوامل مختلفی مطرح است که از آن جمله مسائل زیست شناختی ، جامعه شناختی و روان شناختی می باشد اما به نظر می رسد پاسخ مشخص به داروها و مواد مخدر به تلفیقی از این عوامل مربوط باشد.
در حیطه روان شناختی مسئله بررسی های بسیاری در تبیین این پدیده صورت گرفته است که پژوهش های بسیاری بر اهمیت ویژگیهای شخصیتی و در کنار آن عوامل محیطی و فشارزاها و
شیوه های مقابله افراد با آنها تاکید داشته اند.

س.جعفری خردلان 
ر. زارع 

از آنجا که در راستاي لذت در آيات و روايات تحقيقات را انجام داديم لازم دانستيم که لذت را از ابعاد مختلف و از آراء مختلف از جمله از منظر آيات و روايات بررسي کنيم در لزوم شناخت و پرداختن به اين موضوع همين بس که در قرآن کريم نه تنها وجود گرايش به لذت را در انسان انکار و يا آن را محکوم نمي کند، بلکه يک سلسله از تعاليم خود را بر اساس اين ميل طبيعي مبتني مي سازد، و در روش تربيتي خود از وجود آن بهره مي برد. سراسر قرآن پر از بشارت و مژده به سعادت و لذت و يا انذار و يا تهديد از عذاب و شقاوت، در همه ي مواردي که تعبيرهاي سعادت، فلاح، فوز و امثال آن در اين کتاب مقدس به کار رفته است، معنايش همين است که چون انسان فطرتاً طالب سعادت، خوشبختي و کاميابي است، بايد به دستورات دين عمل کند، تا بتواند مطلوب و گمشده ي خود را باز يابد و به ايده و هدفي که دنبال مي کند برسد و اين به آن معنا است که از ديد قرآن وجود اين گرايش فطري در انسان مفروض و مورد تأييد است و قرآن آن را نفي نمي کند، بلکه آن را در مسير تربيت صحيح انسان جهت مي دهد.
همچنان که حضرت علي (ع) نيز مي فرمايند: «در لذت هايي که پايانش دوزخ است خيري نيست» در آخر به اين نتيجه رسيديم که محبت خدا و معرفت خداوند اکمل لذت مي باشد.
در اين تحقيق از 43 منبع استفاده شده است. نوع تحقيق بنيادي است و روش جمع آوري اطلاعات به صورت کتابخانه اي مي باشد.
از قرآن و نهج البلاغه و تفاسير، کتب فلسفي و اسلامي، روانشناسي و اخلاقي استفاده شده است. به طور کلي دامنه ي تحقيق به سه فصل محدود مي شود که ماهيت لذت در فصل اول آن بررسي شده است و فصل دوم به آيات و روايات در اين رابطه اشاره شده است و در فصل سوم هم مصاديق لذت و نکات قبل ذکر مطرح شده است.

کليدواژه: لذت و ألم، لذات مادي، لذات معنوي، لذات عقليه، سعادت، آرزو.

م.سادات .حسینی

مجموعۀ حاضر پژوهشی است تحلیلی پیرامون سقیفه و پیامدهای آن است.
سقیفه در واقع جریانی سکولاریسمی بود که مسیر امامت علوی و حاکمیت نبوی را از هم جدا کرد و خسارات جبران‌ناپذیری را متوجه جهان بشری نمود.
تحلیل وقایع سقیفه یک ضرورت قرآنی است که قرآن دستور می‌دهد در زمین سیر کنید و از حوادث آن درس بگیرید.
دانستن ماهیت سقیفه و ریشه‌های آن و عناصر پدید آورنده، نقش عوام و خواص و اهداف و سیاست‌های عناصر که به زنده کردن اخلاق جاهلی و رویکرد به تجمل‌گرایی و محو سنت نبوی و منزوی کردن امامت و محروم کردن جامعه و امت اسلامی از معارف اهل بیت، ورود شبهه‌های متعدد به ذهن امت تازه مسلمان شده و بازگشت عناصر فتنه به قدرت و بالاخره از خود بیگانگی در کشورهای اسلامی و بروز جنگ‌ها و اختلافات مسلمین و تجزیه کشورهای اسلامی شد.
سقیفه با تمام پیامدهایی که داشت یک واقعه تاریخی قابل تکرار است و در آن عبرتهای عمیق وجود دارد که با بررسی آن عبرت‌ها باید مانع تکرار آن در تاریخ گشت؛ لذا با ریشه‌‌یابی علت‌های آن و بررسی اهداف و آثار سقیفه به بررسی عبرت‌های این رویداد مهم تاریخ در ابعاد فردی و اجتماعی پرداخته شود تا از این طریق راه را بر تکرار مجدّد آن ببندیم.
کلید واژه‌ها: عبرت و سقیفه.

م. قابضی

همگی انسانها به طور فطری در طلب این هستند که عشق بورزند و همین طور محبوب باشند، در واقع محبت میل و رغبت طبع آدمی به چیزی است که با دریافت آن باعث راحتی و لذت در طبع شود و این درجه محبت بستگی به شناخت انسان دارد یعنی اگر انسان فکر کند و به این درک برسد که در چیزی لذت و راحتی است به آن علاقه پیدا می کند که بیشتر این شناخت از طریق قلب است نه حواس پنجگانه چرا که قدرت دل قوی تر از حواس ظاهری است.
ولی همان طور که انسان خود و کمال و بقای خود را دوست دارد گاهی غیر خود را چنان دوست می دارد که این دوستی فقط به خاطر ذات محبوب است یعنی ذات محبوب خود ، عین بهرۀ محب است. بدون اینکه به جز آن بهره ناچیزی عاید محب شود و این همان محبت حقیقی می باشد که می توان به آن اعتماد کرد.
حال اگر شناخت بسیار عمیق باشد و درک و فهم به مقام والایی برسد به آن نتیجه می رسد که نهایت التذاذ فقط در حب الهی نهفته است.
اما اینجا این سوال پیش می آید که محبت احساسی دوطرفه است پس آیا خداوند هم بندگانش را دوست دارد؟ و یا اینکه انسان چگونه می تواند خود را محبوب حق تعالی سازد ؟
خداوند خود در قرآن کریم پاسخ این پرسش را داده است و محبینش را به صراحت نام برده است پس در نتیجه با توجه به این صفات می توان خود را محبوب خداوند کرده و شامل محبت بی حد خداوند شد.
در این تحقیق از منابع اخلاقی و تفسیری شیعی استفاده شده است. نوع تحقیق کاربردی است و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد.

کلید واژه ها
محبت ، توکل ، توبه ، صبر ، تقوا ، قسط ، عدل ، احسان ، جهاد ، طهارت.

ش.پورعلی

این مجموعه با عنوان ابتلا و امتحان بیان می کند ابتلا و امتحان که از سنن الهی است همان قوانین و شیوه های الهی می باشد . خدای متعال در جهان ، شیوه های معینی دارد که گردش امور را هرگز بیرون از آن شیوه ها ، انجام نمی دهد .
خداوند منان برای اینکه انسان به سعادت و کمال برسد ، او را مورد امتحان قرار می دهد . هدف اصلی این است که انسان ها خویشتن را بهتر بشناسند و نزد یکدیگر بهتر شناخته شوند.
در حقیقت ، پروردگار علیم و حکیم که آگاه به همه امور است ، بواسطه سنت امتحان با بندگان خویش اتمام حجت می کند .
حقیقت امتحان ، پیوند خاصی با اموری دارد که ، به واسطه آنها تحقق می پذیرد . لذا در این تحقیق به بررسی ویژگی ها ، ابزار ، آثار ، حکمت ها و مصادیق امتحان پرداخته شده است .
با توجه به این مسائل ، به کتب تفاسیر و روایی مراجعه شده و به جمع آوری آیات و روایات مرتبط پرداخته شده است و چندین کتاب که مربوط به سنت امتحان ،و مختار بودن انسان ، بود را بررسی نمودم.
در نهایت به این نتیجه دست یافتم که امتحان الهی یکی از سنت های خداوند است که همیشه ثابت و جاری و غیر قابل نسخ است و در هر عصری و برای تمامی افراد ، حتی پیامبران و امامان معصوم (ع) وجود داشته است و اکنون نیز جریان دارد .
اینکه خداوند بندگانش را امتحان می کند ، برای یادگیری و کشف مجهولات نیست بلکه ، صرفاً به جهت آن است که صلاحیت باطنی انسان ها ، برای خودشان آشکار شود . خداوند از ابزار و وسایل گوناگون جهت این امر استفاده می کند .
امتحان الهی موجب پایان دادن به غرورها ، غفلت ها ، طغیان ها و خواب زدگی هاست .

کلید واژه : ابتلاء ــ امتحان ــ فتنه ــ تمحیص ــ اختبار

س.حصارکی

موضوعی که در این رساله بدان پرد اخته شده تمثیلات قرآنی است که به بررسی گزیده ای از امثال قرآنی پرد اخته است به امید آنكه برای محقق و برای خوانندگان محترم این رساله گامی باشد در جهت تفکر و تدبر بیشتر در آیات روشنگر قرآن کریم،‌ که خداوند می فرماید: « و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون» (21 حشر) «ما این امثال را برای مردم بیان می کنیم شاید که اندیشه کنند»
و در جهت ترویج فرهنگ تکلم با قرآن که خود زمینه ساز انس و الفت با این کتاب آسمانی است و سبب خواهد شد تا قرآن از آن مهجوریتی که رسول هدایت از آن نزد پروردگار شکوه و شکایت برده است رهایی یابد. روش کار در این تحقیق روش کتابخانه ای است که از تالیفات صاحبان فن در این موضوع از جمله تفسیر امثال القرآن اسماعیل اسماعیلی، امثال القرآن فصلی از تاریخ قرآن علی اصغر حکمت و تفاسیر و ……… استفاده شده است و فهرستی متجاوز از 200 مورد از امثال سائره که در محاورات مردم وارد شده اند بدست آمد و در نهایت محقق به این نتیجه رسید که خداوند در کتاب هدایت خویش که برای تمامی بشر نازل کرده است از روش های مختلفی در جهت تاثیر گذاری بر اذهان مردم استفاده کرده است. یكي از آنها که نقش انکار ناپذیری در روشن ساختن و تثبیت مطالب در ذهن انسان دارد بکار بردن امثال مختلف برای هر سطح فهم و شعوری می¬باشد تا حجت بر همگان تمام شود. در این رساله با واژگان کلیدی مواجه خواهید شدکه عبارتند از:
1- مثل 2- امثال ظاهره 3- امثال کامنه 4- امثال سائره

ه. اسکندری

جنبش زنان یک حرکت جمعی در جهت کسب حقوق فردی و اجتماعی زنان می¬باشد. این تحقیق به بررسی این جنبش در بعد سیاسی و اجتماعی در دورة قاجاریه و پهلوی در ایران می¬پردازد.
عده¬ای از پژوهشگران جنبش زنان معتقدند به دلیل عدم سازمان¬یافتگی فعالیتهای زنان در ایران نمی-توان نام جنبش را بر آن نهاد آنان این جنبش را به عنوان حرکتی در ادامة فعالیتهای گروهی و احزاب سیاسی مورد مطالعه قرار می¬دهند در حالیکه در بسیاری از موارد این حرکتها سازمان¬یافته و هدفمند بوده¬اند لذا این ضرورت احساس می¬شود تا این بحث دقیق¬تر مورد بررسی قرار گیرد.
جنبش زنان در ایران از جمله جنبش¬هایی است که پس از ابتدایی¬ترین مراحل ظهور خود فرصتی برای رشد و گسترش نیافت و دست¬خوش برنامه¬ها و سیاست¬های رژیم حاکمه قرار گرفت و بعضاً عاملی برای رسیدن به اهداف سیاستمداران گردید. این جنبش به صورت رسمی از دورة مشروطه آغاز شد. بعد از انقلاب مشروطه و آشنا شدن زنان با فرهنگ غرب و ایجاد انگیزه جهت گسترش حضور زنان در اجتماع و هدفی که انقلاب مشروطه به دنبال داشت یعنی گسترش آزادی در جامعه زمینه¬ای برای فعالیت زنان ایجاد شد تا درخواست¬های خود را برای اخذ حقوق زنان به طور رسمی اعلام دارند. جنبش زنان قبل از انقلاب اسلامی حرکتی توأم با فعالیتهای سیاسی و فرهنگی بود. به دنبال این جنبش انجمن¬ها، مدارس، تشکل¬ها و روزنامه-هایی تأسیس شد که تا قبل از انقلاب به فعالیت خود ادامه دادند. حضور فعال بانوان در این زمینه نتایجی از جمله دریافت حق رأی برای زنان، تشکیل سازمان زنان، باز شدن عرصه برای حضور باشکوهتر زنان در جامعه و قرار گرفتن بانوان در جایگاه وکالت، نماینده مجلس و استاد دانشگاه و … را به همراه داشت.
در اواخر دورة پهلوی جنبش زنان رنگ و بوی تازه¬ای گرفت. فعالیتهای زنان به نوعی هماهنگ با جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی پیش می¬رفت به طوریکه حتی طرز تفکر فعالان و ایدئولوژی آنان نیز تغییر یافت و با ایدئولوژی انقلابیون که یک ایدئولوژی کاملاً اسلامی بود پیوند خورد. درنهایت جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی به پیروزی رسید در حالیکه زنان یکی از عوامل مؤثر در این پیروزی به حساب می¬آمدند.
کلیدواژه: جنبش، جنبش سیاسی، جنبش اجتماعی، جنبش سیاسی و اجتماعی زنان.

ز.محمدخانی

  

ز.جعفری

این تحقیق حاضر با موضوع « دعا از دیدگاه قرآن و سنت » در صدد ارائه شناختی از مقوله دعا در آیات و روایات است.
مفهوم دعا معطوف کردن توجه و نظر شخص دعوت شده است به سوی چیزی که آن شخص دعوت شده است.
دعا در حقیقت برای آن است که خدا انسان را به حضور بپذیرد و به او رو کند و انسان او را زیارت کند چون بنده در حال عبادت، خود را در مقام و مملوکیت و اتصال به مولای خویش قرار می دهد و اعلام تبعیت و اقرار به ذلت می کند تا خدا را با مقام مولویت و ربوبیتش به خود معطوف سازد، دعا هم عیناً همین است.
دعا یکی از بهترین عبادت ها و موجب استکمال نفس و قرب به خداست.به همین جهت خدای متعال ، بندگان را به دعا کردن دعوت فرموده است .بنده ی خدا باید دعا کند ، زیرا با تمام وجود به خدا نیاز دارد و اگر یک لحظه فیض خدا قطع شود ،پوچ و نابود خواهد شد . پس بنده باید این نیاز تکوینی و طبیعی را با زبان ، اظهار نماید و نیاز خویش را عملاً به اثبات رساند.
سؤال مطرح در این مجموعه شرایط و موانع استجابت دعا است .آن چه از این مجموعه بدست آمده جایگاه دعا در آیات و روایات جایگاه رفیعی است همان طور که در آیات خداوند فرموده است: « وَ قالَ رَبُّکم اُدعونی اَستَجِب لَکُم» .
در این تحقیق به مفاهیم و اهمیت و اقسام و آداب دعا در آیات و روایات پرداخته شده است تا هدف این تحقیق که آشنایی جوانان با دعا و نیایش و آموزش چگونگی دعا کردن می باشد محقق شود.
روش تحقیق با توجه به گستره اطلاعات توصیفی و روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای است .
نتیجه این که انسان در حال دعا به یاد خدا باشد و با او راز و نیاز کند و با تضرع و زاری که رسم عبودیت است نیازهایش را بر غنی علی الاطلاق عرضه دارد.

واژگان کلیدی :دعا، دعوت ، اجابت ، عبادت.

ن.مجیدی

موضوع مورد نظر در بحث ما حُسن خلق از ديدگاه قرآن و سنت و آثار و پيامدهاي فردي و اجتماعي آن است . هدف از آوردن اين بحث به خاطر اهميتي است كه اين موضوع ، در سعادت فردي و اجتماعي دارد . يعني رساندن افراد به سعادت و كمال مادي و معنوي و روشن نمودن اين موضوع  كه تا چه حد فضايل اخلاقي در زندگي فرد نقش داشته و او را در تمامي امور رهبري مي‌كند . لذا با مطالعة در ميان آيات قرآن و روايات اهل بيت (ع) و كتب اخلاقي علما و دانشمندان اسلامي و سايت‌هاي اينترنت و نرم‌افزارهاي مختلف بر آن شديم كه به اين مهم بپردازيم . مطالعة اين كتب و بررسي منابع ديگري كه برشمرديم به ما اين مسئله را بيش از پيش يا‌دآور ساخت، كه اين قضيه تا چه اندازه حياتي است ،به طوري كه باور آن مشكل مي‌نمايد . سئوال‌هاي اصلي كه مطرح است از اين قرار است : اخلاق چيست ؟اخلاق از نظر لغوي معاني مختلفي دارد ولي آنچه كه مشترك بين اين معاني است عبارت است از هرگاه صفتي براي شخص به صورت پايدار درآمد به‌گونه‌اي كه كارهاي متناسب با آن را به سهولت و به آساني انجام داد به آن اخلاق مي‌گويند . از نظر اصطلاح نيز گاهي تمام صفات نفساني را كه منشأ كارهاي پسنديده يا ناپسند مي‌شود چه پايدار چه ناپايدار كار اخلاقي مي‌گويند وگاهي نيز واژة اخلاق صرفاً در مورد صفات پسنديده به كار مي‌رود و منظور ما نيز همين قسمت است . اما حسن خُلق در قرآن چيست؟ حُسن خُلق در قرآن ، در آيات متعددي آمده است كه بارزترين آن در اين آية قرآن متجلّي است كه خطاب به پيامبر اكرم (ص) مي‌فرمايد : «و انّكَ لَعَلي خُلقٍ عظيم » تو « داراي خلق عظيم و بزرگي »[1] یعنی واجب است كه از رسول اكرم (ص) به خاطر ويژگي‌ حسن خلقش و ديگر صفات و برجستگيهاي او پيروي كنيد و او را كه انسان كامل است سرمشق خود قرار دهيد . در جاي ديگر اين سئوال مطرح است : حسن خُلق در سنت چيست ؟ از مطالعة روايات و سيرة ائمه اهل‌بيت (ع) و پيامبر اسلام (ص) بدست مي‌آيد كه ويژگي حسن خُلق در تمامي احاديث ائمه اطهار از پيامبر گرامي اسلام (ص) تا ديگران بارها و بارها ذكر شده است و بدون حسن خلق اعمال انسان ناقص مي‌باشد و ارزش قابل ملاحظه‌اي ندارد و لي با داشتن حسن خلق به فرمودة رسول اكرم (ص) كه مي‌فرمايد : « ما من شيء اثقل في الميزان من خلق حسن » « هيچ چيز در ميزان عمل سنگين‌تر از حسن‌خلق نيست » [2]حجت بر همه تمام مي‌شود . سئوال ديگر اين است : آثار و پيامدهاي آن كدام است؟ آثار و پيامدهاي فردي و اجتماعي حسن خُلق بي‌شمار است كه از نظر جسمي و رواني در خود فرد تاثيرات فراوان و بسيار مثبت دارد، و از نظر مادي و معنوي نيز در اجتماعي كه شخص در آن زندگي مي‌كند نيز تاثيرات غير قابل انكار دارد از جمله ماية ايمني و اطمينان خاطر و آسايش است همچنين ماية بهزيستي ، تحكيم روابط اجتماعي ،قرب الهی و سعادت فرد و … . مي‌باشد .

1_ سوره قلم ( 68) آية4

2_ شیخ محمد باقر مجلسی ، بحارالانوار، موسسه وفا بیروت ، ج 68 ، ص383 .

ص.شکر نژاد

موضوع تحقیق این پایان نامه مسیحیت صهیونیزم است. صهیونیزمی که با یهودیزه کردن باورها و موجودیتهای مسیحی ، همواره کوشیده است شریانهای حیاتی انسانی و دینی را به قلب اعتقادات و خواستهای خویش ختم نماید. لذا درکی صحیح و عمیق از سیاستها ، نگرشها و موضوع گیریهای جریان خطرناک فکری صهیونیزم و آگاهی ، شناخت و گسترش ولو ناچیز از حساس ترین مسأله سیاسی - عقیدتی روز منطقه و جهان ، جزء مهمترین اهداف این تحقیق محسوب می شود . همچنین مسائل مبتلا به این تحقیق عبارتند از : چگونگی ماهیت مسیحیت ، صهیونیزم و مسیحیت صهیونیزم ؛ نحوه شکل گیری اهداف کوتاه مدت و بلند مدت مسیحیان صهیونیزم از مداخله در موضوعات بنیادین ملل و اقوام.

این پایان نامه در سه بخش کلی تنظیم گردیده که در بخش اول به مسیحیت ، افکارو مبانی اعتقادی ، در بخش دوم به صهیونیزم و رویکردهای فکری آن و در بخش سوم به مسیحیت صهیونیزم ، اعتقادات ، ابزار و خاستگاه های اجتماعی مربوطه پرداخته شده است. با توجه به کمبود و بعضاً فقدان منابع مکتوب   فارسی ، در تحقیق از موضوع این پایان نامه از منابع غیر سنتی (دیجیتالی) استفاده شده و مجموعاً منابع کتابی و دیجیتالی بکارگیری شده اند.

آنچه که به عنوان نتیجه و ماحصل این تحقیق بدست آمده آن است که صهیونیزم مسیحی عبارت از مجموعه باورهای دینی است که در زمینه تحقق اهداف صهیونیزم در میان  عده ای از مسیحیان به ویژه رهبران و اتباع کلیسای پروتستانی شایع گردیده و اکنون پس از کنار هم قراردادن تکه های متعدد و گوناگون پازل آن ، آنچه آشکار می گردد حمایتهای جانبدارانه و منفعت طلبانه آمریکائیان از این روند جدید است که در لوای تحریفات دینی و بهره از ابزار مختلف اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی ، بنیانهای دینی حاکم بر ملل و اقوام جهان را نشانه رفته و از این رهگذر مطامعی بس خطرناک ، گسترده و چندجانبه را مطالبه می نماید که نهايتاً نابودی بشریت را به ارمغان می آورد.

واژگان کلیدی مورد استفاده عبارتند از :

مسیحیت، یهود، صهیونیزم، کابالا، مسیحیت صهیونیزم، ارتدوکس، کاتولیک، پروتستانیسم، پیوریتانیزم، بنیادگرایی، مارتین لوتر.

ز.ذاکری

اسلام مکتب اعتدال و ميانه روي است . چنانچه يکي از اصول دين عدل است و اعتدال هم از مصاديق عدل و عدالت مي باشد . اهميت اين اصل تا بدانجاست که تمام قوانين و برنامه ها و حتي آسمانها و زمين بر محور اين اصل بنا نهاده شده است .

اين رساله که با عنوان « اعتدال و ميانه روي در قرآن و روايات » است ، براي بيان اعتدال در جنبه هاي مختلف زندگي در 4 بخش تنظيم شده است . در هر بخش حدّ وسط و جانب افراط و تفريط مورد بررسي قرار گرفته است .

اين تحقيق با حدود 70 منبع و چند منبع اطلاع رساني مانند : پرسمان ، تبيان ، بلاغ و … با شيوه فيش برداري و روش کتابخانه اي تهيه شده که روند کار به صورت توصيفي و کاربردي مي باشد . تا افراد با داشتن حدّ و اندازه در امور مختلف و محوري کردن اعتدال در تمام برنامه ها ، خود را به امّت وسط نزديک نمايند تا از هدف دور نشوند .

متأسفانه امروزه به خاطر عدم شناخت مرزهاي اخلاقي و اعتقادي و نيز آشنا نبودن به آداب و رسوم و حدود معاشرتها ، خيلي از ضد ارزشها و رذائل جايگزين فضائل شده است . انحرافات اخلاقي مانند تکبر و ذلت و نيز مشکلات اقتصادي مثل فقر و نداري ، بخل و اسراف ، همگي پيامد جامعه اي است که دچار افراط و تفريط شده است .

از آنجا که بينش و عقايد انسان در رفتار و عملکردش تأثير دارد . پس اگر ايمان و عمل در کنار هم و مؤثر بر هم باشند ، در شرايط بحراني هيچ گاه انسان دچار بي ثباتي عقيده و ترديد نخواهد شد . با اين نگرش صفات اخلاقي اش را در حدّ وسط نگه مي دارد و در رفتارش با ديگران حدود و آداب اسلامي را رعايت مي کند .

به عنوان مثال وقتي سخاوت ،ملکه روح شد ، آفتي چون دنيا دوستي و چشم و همچشمي و بالاخره بسياري از مشکلات اقتصادي و فرهنگي ريشه کن خواهد شد .

پس هماهنگي روح و جسم و ايمان و عمل ، باعث رشد فکري و کسب ملکات اخلاقي شده که رشد و قدرت اقتصادي را به دنبال دارد.که همگي اين موارد زمينه ساز عدالت موعودي است که بشريت به انتظار آن نشسته است ؛ و امّا اصطلاحات کليدي شامل : عدل و عدالت ، قصد و اقتصاد ، وسط .

ل.علیزاده

در قرآن کریم هفت مورد به صراحت و دو مورد به کنایه سخن از آسمانهای هفت گانه شده است و در یک مورد نیز ظاهراً  سخن از زمین های هفت گانه شده است که آیات مبارکه 29 سوره بقره، 44 سوره اسراء، 86 سوره مومنون و 12 سوره فصلت و 3 سوره ملک و سایر آیات مبارکه که در متن موجود است شاهد این مطلب است.

قرآن کریم هفت آسمان طبق آیه 15 سوره نوح در ابتدای امر از کلام نوح(ع) نقل می کند و علامه طباطبائی در ذیل این آیه نتیجه می گیرد که مشرکین معتقد به هفت آسمان بوده اند که نوح بوسیله این مطلب با آنان احتجاج می کند از این مطلب آشکار می شود که هفت آسمان قبل از اسلام بلکه قبل از پیدایش ادیان یهود و مسیحیت مطرح بوده است و در این رابطه اشکالی پدید آمد که تعداد افلاک در هیئت بطلمیوسی نه عدد بود اما تعداد آسمانهای قرآن هفت عدد بود به همین سبب دانشمندان اسلامی از جمله بوعلی سینا ، خواجه طوسی، حاج ملاهادی سبزواری یدا… نیازمند شیرازی و تعدادی دیگر از دانشمندان در پی توجیه و انطباق یافته های علمی زمانه خود با آیات قرآن برآمدند و در نهایت برخی از صاحب نظران با طرح مسأله هفت آسمان قرآن کریم مدعی شده اند که با توجه به کشفیات جدید علوم کیهان شناسی در صحنه کهکشانها، این گزاره قرآن نوعی اعجاز علمی قرآن را در بردارد. پس از این کلمه سماء در تعریف واژه آسمان مطرح می شود که کلمه سماء و مشتقات آن که سیصد و ده بار در قرآن کریم به کار رفته است مفهوم جامعی است که مصادیق و معانی متعددی از آن اراده می شود. کلمه سماء در قرآن به صورت مفرد (سماء) و جمع (سموت) بکار رفته است ولی در همه موارد به یک معنا و در یک مصداق بکار نرفته است و بطور کلی آسمان در قرآن در دو مفهوم مادی (حسی) و معنوی به کار رفته است و به عبارت دیگر مشترک لفظی است. هر چند ممکن است برخی از این معانی و مصادیق را در یک مفهوم واحد جمع کرد و به دنبال آن کلمه ارض مطرح می شود که در قرآن 461 بار به کار رفته است و هیچ گاه به صورت جمع نیامده است بلکه در قرآن همیشه مفرد استعمال شده است ارض در لغت جنس است و جمع آن ارضون و اراضی است به معنای کره خاکی که انسان بر روی آن زندگی می کند می باشد و در قران کریم ارض در معانی کره زمین، قطعات زمین و عالم طبیعت و طبقات داخلی زمین استعمال شده است.

در کنار این مطلب منشاء پیدایش حیات در زمین مطرح می شود که یکی از مسائلی که همیشه فکر بشر را به خود مشغول کرده است در این مورد متخصصان و صاحب نظران علوم اظهار نظرهایی کرده اند و قرآن کریم نیز در برخی آیات به این مطلب اشاره کرده است که به دلیل انطباق آن با نظریات علمی، برخی این مطلب را از معجزات علمی دانسته اند و از مجموع آیات مورد بحث « والله خلق کل دابه من ماء» بدست می آید که منشا پیدایش موجودات از نظر قرآن «ماء» چهار احتمال داده شده بود.

اینکه مقصود از ماء را می توان امثال منی و نطفه و یا ماده اصلی موجودات زنده و یا پیدایش نخستین موجود از آب و در آخر مقصود مایع آب گونه ای باشد که خلقت جهان از آن بنا شده است.

و در رابطه با کیفیت خلقت آسمانها می توان گفت همانطور که احتمال دادیم که اراضی هفتگانه که در زبان برخی روایت با تعبیر « الارضین السبع» آمده است منظور قسمتهایی از زمین است نظیر قاره ها که با تقسیم بندی قدیم هفت اقلیم تعبیر می شده و در عرض هم بوده است، در مورد آسمانها نیز می توان چنین احتمالی داد که کنار هم قرار دارند و مجموعاً مثل زمین. یک سطح کروی را تشکیل می دهند و این مطرح می شود که آسمانها در عرض هم قرار دارند یا برخی بر روی دیگر؛

و با دقت در آیه « الذی خلق سبع سموت طباقا ما تری فی خلق الرحمن من تفوت»

از کلمه طباق هفت طبقه تو در تو درك مي شود نه هفت قطعه کنار هم و به حسب ظاهر این آیات به دست می آید که آسمانها فوق یکدیگرند پس از بیان آسمان و زمین هفت گانه خداوند با اشاره به آیه « ان ربکم الله الذی خلق السموت و الارض فی سته ایام ثم استوی علی العرش»  با کلام ظریفی زمان خلقت آسمان و زمین را در شش روز خلاصه می کند.

پس از بیان قرآن جالب است بدانید که طبق نظر علی علیه السلام و سایر احادیث خداوند متعال نخست جرمی آب گونه همراه هوا آفرید که از آن کف و گازی پدید آمد، از این جرم کف گونه، زمین آفریده شد و از آن دود و گاز، سیارات هفتگانه پدید آمد پس می توان گفت از دیدگاه سنت خانواده منظومه شمسی، در اصل از یک توده جرم آفریده شده اند و در رابطه با آغاز آفرینش درباره انبساط و تکامل تدریجی زمین در زمینه تکامل زمین می توان به این استدلال کرد که نخستین خانه ای که برای مردم قرار داده شد در سرزمین مکه است.

ر.شهیدی

عنوان بحث حول محور نقش يهود در تحريف اديان و مي‌گردد شامل پنج بخش است كه هر بخش حاوي چند فصل مي‌باشد .

بخش اول به كليات پرداخته شده است ،و بخش دوم به نقش يهود در تحريف دين موسی (ع) پرداخته امو تاريخ يهود پرداخته‌ام .

بخش سوم اين تحقيق به نقش يهود در تاريخ و دين مسيح پرداخته شده است .

بخش چهارم تحقيق اشاره دارد به نقش يهود در تاريخ و دين اسلام .

بخش آخر هم كه به بخش پنجم آمده است به پديده صهيونيسم در انديشه و آثار امام خميني (ره) پرداخته شده است .

اين تحقيق با شصت‌و‌چهار منبع و چند مركز اطلاع‌رساني از جمله سايت‌هاي ومعروف تهيه شده است و در حقيقت ما به اين مطلب دست پيدا مي‌كنيم كه يهود خود را سرور جهان مي‌داند و دست در تمام روابط حتي روابط خانوادگي و مهر و محبتها برده است . فرزندان را از آغوش گرم خانواده‌ها جدا كرده و آنها را به قساوت و سنگدلي كشانده است و از آنها براي اهداف شومشان استفاده مي‌كند.

آري براستي اين قوم برگزيدة خيالي چه تصوراتي از خود دارد كه دست به تحريف همه چيز مي‌زند تا روح سلطه‌گري را در خود به آرامش رساند .

از خداوند متعال مي‌خواهيم ما را از دست اين نقشه‌هاي شوم رهايي بخشد و ظهور هرچه‌سريعتر حضرت مهدي (عج) ارواحنا فداه را برساند تا حكومت جهاني‌آنها نابود شود و جهان تحت سيطرة حكومت مهدي (عج‌الله ) عادلانه و بر مبناي حكومت الهي اداره گردد .

اميد است اين تحقيق مورد توجه حضرت قرار گيرد و كعبة دلها ما را مشمول دعاي خويش قرار دهد . انشا الله .

اما نتايج بدست آمده از اين تحقيقات اين حقير در تمام تحقيقاتم به اين نتيجه دست يافتم كه يهود اين نام پنهان و آشكار در سياستهاي كشورها تمام تلاش و سعي خود را بر چنگ انداختن به كشورها مي‌كند تا از تمام نعمتهاي كشورها و سرمايه‌هاي دولتها و ملتها بدون تلاش و زحمت استفاده كند .

لذا روحيه‌اي راحت‌طلبي دارند و همه‌چيز را براي خود مي‌پسندند آنها براي راحت زندگي كردن ، ملتها را بيمار مي‌كنند و از طريق تهاجم فرهنگي مردم را به جان هم مي‌اندازند . تا مردم غافل شده و به جنگ و جدل بپردازند و آنها به اهداف شومشان برسند . جوانهاي ملت ما هم ايران جمهوري‌اسلامي كه در جهت حركتهاي امام خميني (ره) به پيروزي رسيد و همگي روحي لطيف و پاك دارند در جهت اهداف شوم يهود اكنون ، به بي‌بندو‌باري كشيده شده‌اند . لذا جا دارد باز هم اشاره كنم چنگال يهود در همه‌جاي دنيا در كمين خورد كردن فرهنگها ، آبروها و تهاجم‌هاي فرهنگي است . كه مسلمانان بايدهوشيار باشند كه يهود نسبت به مسلمانان دشمن‌ترين مردم هستند چنان كه در آيه 82 سورة مائده هم اشاره شده است .

آن از تورات و انجيلشان كه همه تحريف شده و به دست يك فرد غير معصوم تاليف شده آن هم از اسرائيليات و احاديث جعلي كه در زمان رسول‌اكرم (ص) كعب‌الاحبارعلم يهودي يمني وارد دين اسلام كرد و افكار مسلمانان را مسموم نمود .

در اين تحقيق كه با عنوان نقش يهود در تحريف اديان و است به بررسي يهود و تحريف دين موسی پرداخته شده است لذا به تحريف دين مسيح و مسيحيت صهيونيستي و صهيونيسم پرداخته شده است و فرآيند سروري يهود بر جهان سياست و اقتصاد و فرهنگ هم بررسي شده است . و واژگان کلیدی در این تحقیق : یهودی : که اسمی است که بر فردی اطلاق می شود .

که در یهودیه و در دین یهودی به دنیا آمده باشد ، تحریف هم در حقیقت همان از بین بردن حقایق است و جایگزین کردن افکار وو عقاید نادرست که در ادیان و دینهای مختلف آزمایش شده و در تاریخ که از گذشته به ما به ارث رسیده کاملاً نمایان گر است . کتاب آن ها تورات است که به مجموعه دستوارت حضرت موسی (ع) گویند .

و تالمود هم که برای خود درست کرده اند مجموعه قوانین منظم یهود است که به بیان شریعت (احکام ده گانه) پرداخته شده است .

میم . مجتهد زاده

فرهنگ مجموعه ای از هنجارها، قوانین و عادات، آداب و رسوم، عقاید و باورها و ارزشها و الگوهای ارتباطی و نیز امور مادی ارزشمند و معقول یک جامعه است که انکار، احساسات و رفتار اعضای آن اجتماع را شکل می دهد و یا به نوعی تحت تاثیر قرار می دهد.

لذا با توجه به همه جانبه بودن معنای فرهنگ و گستره آن در تمامی مراحل زندگی و با توجه به نقش کلیدی فرهنگ در پیشرفت جوامع این رساله را به این امر اختصاص دادم که ابتدا خود کلمه فرهنگ و عناصر تشکیل دهنده آن، اقسام ویژگی ها و عوامل به وجود آورنده فرهنگ بحث و در پایان از فرهنگ اسلامی ارائه شود.

از آنجا که یکی از بهترین راهبردهای نهادینه کردن فرهنگ در جامعه، الگوبرداری افراد از آن جامعه است. ما در این رساله لازم دیدیم الگوی مناسب و جامعی را مطرح کنیم که خواننده محترم با توجه به مرحله های مختلف زندگی که در آن قرار می گیرد، با پیروی از الگوی خود مسیر ثابت و کاملی را طی کند تا به مقصد و مقصود خود برسد.

ولی نکته ای را که باید در نظر گرفت در بحث الگوسازی فرهنگی، تفاوت میان قسمت های پایدار و قسمتهای متغیر فرهنگی که بنا به اقتضای زمان الگو پیش می آید. از این رو بعد از معرفی اجمالی شخصیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) در سه فصل پایانی (خصوصیات فردی- خانوادگی- اجتماعی) رساله سعی کردیم به اصول حاکم بر زندگی حضرت بپردازیم. اصولی که جز ثابت و پایدار زندگی آن بانوی بزرگ است که با رعایت این عامل حفظ فرهنگ ( روح واحد در عرصه زندگی ) قدمهای استوار و محکمی در استقراء فرهنگ اسلامی بنهیم.

و حاصل سخن اینکه در این رساله تمامی تلاش ما براین بوده است که با استناد به احادیث و روایات وارده ( در متن زندگی حضرت زهرا (سلام الله علیها)) راهی روشن و مسیری شفاف را برای رسیدن به فرهنگ ناب اسلامی بنا نهیم.

کلید واژه: فرهنگ مجموعه ای از هنجارها، قوانین و عادات، آداب و رسوم، عقاید و باورها و ارزشها و الگوهای ارتباطی و نیز امور مادی ارزشمند و معقول یک جامعه است که افکار احساسات و رفتار اعضای آن اجتماع را شکل می دهد و یا به نوعی  تحت تاثیر قرار می دهد.

فاطمه : از ریشه فطم به معنای از آتش رها شده است.

میم.معتمدی فاضل

اعمال ما علاوه بر چهرۀ ظاهري ،چهره واقعي نيز دارند كه در اين جهان از نظر ما پنهان است.وچهره هاي واقعي اعمال تناسب خاصّي با كيفيت ظاهري اعمال دارد.

كمال وحسن اعمال به نيّت واقبال قلب وحفظ حدود است واگر عملي فاقد اين امور باشد،از درجۀ اعتبار ساقط است.زيرا كه نيّت موجب صحّت وكمال ويا فساد ونقص اعمال مي شود.

در قيامت انسانها به صورتهاي مختلفي از قبر خارج مي شوند وهر كس متناسب با عملي (زشت وزيبا)كه انجام داده است محشور مي شود وافراد نتايج  اعمال خود را با چشم خود مي بينند كه يا مايۀ نشاط اوست ويا مايۀ رنج وناراحتي او ودر اين هنگام است كه مجرمين فرياد (يا حسرتا)سر مي دهند.كساني كه در دنيا رهبر بهشتيان بودند ،در عالم پس از مرگ نيز آنها را به سوي بهشت وسعادت مي برند وآنها كه رهبر ستمگران ودوزخيان بودند،پيروان خود را به سوي جهنّم مي برند.

كساني كه در دنيا اسير هواي نفس وزر و پست ومقام هستند،همين اسارتها در قيامت به شكل ديگري برايشان ظاهر مي شود.

در قيامت هر كس صورت ملكوتي عملش به او باز گردانده مي شود.

مثلاً غيبت كننده،صورت ملكوتي اش خوردن مردار است .ويا عالم فاسد،صورت ملكوتي اش ،بوي تعفّن مي باشد كه در اثر توجّه به مقام ودنيايي كه داشته است،برايش به وجود مي آيد.

هركس كوچكترين عمل خير وشر خودش را به صورت حقيقي اش مشاهده مي كند.عمل هر فردي همراه فرد است با او دفن مي شود با او محشور مي شود كه اگر شايسته باشد،موجب كرامت فرد مي شود واگر فاسد باشد موجب وحشت ونگراني فرد مي شود .نعمتهاي بهشتي نتيجۀ كارهاي پسنديده وآتش ومارها وعقربها و…نتيجۀ زشتكاريها است .انسان داراي اختيار واراده است وهر عمل بدي كه از او سر زند به جهت خود او است و نمي تواند نداشتن اراده در انجام عملهايش  را انكار كند.

در قيامت اعمال به قدري واضح وروشن است كه ديگر جايي براي انكار نيست.

انسان با حافظه اي كه دارد مي تواند كليّۀ خاطرات خود را حفظ و نگهداري كند و در عالم نيز دستگاهي است كه مي تواند گفته ها واعمال و انديشه هاي انسان را حفظ كند.وهيچ عملي از چشمان تيزبين مأمورين الهي مخفي نمي ماند و پيوسته ثبت و ضبط مي شود .

در آخرت بر دهان كافران مهر زده مي شود ودستهايشان سخن مي گويند وپاهايشان شهادت مي دهند به آنچه كه آنها انجام داده اند وخدا به هيچ كس ستم نمي كند.

س.حیدری

در قرآن كريم در قالب سوره ها و آيات از مسائل مختلف حيوانات با اهداف مشخص سخن به ميان آمده است.

دراين خصوص در 52 سوره و بيش از 154 آيه از حيوانات ذكر شده است.

بيان شيوه زندگي و آشكار نمودن اسرار حيوانات در قرآن كريم گوشه هایی از عظمت خالق هستي مي باشد كه با درك آن توسط انسان به شناخت پروردگار كمك مي كند.

علاوه برقرآن كريم در احاديث و روايات نيز با نگرش خاص به رفتار، خلقت و چگونگي برخورد واستفاده از حيوانات توسط ائمه و بزرگان دين كه به تأسي از قرآن كريم مي باشد در جهت شناخت عظمت پرودگار استفاده شده است.

انسان با توجه به محدود بودن در فضاي مادي براي سير در مسائل كلي؛ جهان بيني، سراي آخرت و… ناگزير است با تكيه بر كلام خدا و گفتار معصومين به شناخت خود، خالق خود و غايت هستي بپردازد و از اين رو ناچار است از نشانه هاي مادي كمك بگيرد و مدل سازي نموده به عمق معاني قرآني به فراخور قدرت درك خود برسد.

با استفاده از آيات و روايات در خصوص زندگي، رموز، و پيچيدگي خلقت حيوانات كه بشر با آنها مأنوس و برايش قابل درك و لمس مي باشند.مي تواند به شناخت عظمت خالق پي ببرد و در عبادت پروردگار كه همانا هدف از خلق انسان بوده است جدي تر شود.

در اين تحقيق كه به روش كتابخانه اي انجام گرفته است با استفاده از آيات و روايات مرتبط با حيوانات و بيان احكام آنها گوياي هدفمند بودن قرآن كريم در ذكر آنها در قالب شرح زندگي، مايه عبرت و… مي باشد.

كشفيات امروزي با اين همه وسايل و تجهيزات درمقايسه با بيان اسرار حيوانات از جمله زنبور عسل در پانزده قرن پيش عظمت خالق هستي را آشكار مي كند.

زندگي اجتماعي و منظم دسته هاي حيوانات، اجراي دقيق و نسل به نسل آنها در انجام كارهاي خارق العاده و بي نقص، دارا بودن ويژگيهاي منحصر بفرد مؤيد اين واقعيت است كه خــلقت آنها

بيهوده نبوده است و ذكر آنها در قرآن كه كلام خدا و ذره اي از آن اضافه و بي معني نمي باشد گوياي اهميت موضوع مي باشد كه تدبرو تفكر در خلقت حيوانات مي تواند منجر به شناخت خالق شود.

دسته بندي حيوانات وحي به آنها مورد تمثيل و عامل بلايا قرار گرفتن آنها در طول تاريخ ارزش دادن به بعضي ها وتعريف آنها با ادبيات مورد نظر اعراب و … همه و همه گوياي توجه قرآن كريم به اثر گذاري در انسان به جهت شناخت بوده است.

ل.نظری

اين مجموعه به بررسي محبت از نگاه قرآن و روايات پرداخته است. محبت از مهم‌ترين مباحث اخلاقي در اسلام است كه از نظر لغوي، به معناي دوست داشتن و از نظر اصطلاحي به معناي ميل و علاقه شيء به شيء گفته شده است.

هدف اصلي من از اين تحقيق اين بود ‌كه با شناخت كامل از محبت، چرا امروزه در يك جامعه‌ي اسلامي استفاده‌هاي نادرست و حرام از آن به عمل مي‌آيد و در جايگاه اصلي خودش مورد استفاده قرار نمي‌گيرد؟ محبت زن به شوهر، مادر و پدر به فرزند و بالعكس و همسايه و… و در نهايت آنچه‌ كه موجب كمال الهي مي‌شود، محبت بنده به خداي سبحان.

از ديدگاه قرآن و روايات و با بررسي تفسير آيات و بحث‌هاي روايي تلاش شده كه مفهوم محبت به طور كامل تفهيم شود تا ببينيم كه چه بركات و نعمت‌هايي براي خود شخص و بعد از آن براي جامعه‌ي اسلامي دارد.

از نظر قرآن و اسلام بزرگ‌ترين ضامن اجراي مقررات اسلامي نزد مردان و زنان باايمان، حب پروردگار و جلب رضاي الهي است كه بالاترين كمال مي‌باشد.

در اين تحقيق بيشتر از منابع تفسيري و عرفاني استفاده كردم و نتيجه‌اي كه به دست آمد، اين است كه اگر انسان سعي كند خودش را به درجه‌ي حب الهي ارتقاء دهد، در نتيجه‌ي آن جامعه‌‌اي الهي مي‌شود كه در آن تنها مسأله اصلي رضايت پروردگار مي‌باشد. از حب به رضا مي‌رسيم.

واژگان كليدي تحقيق: حب، دوستي، محبت، محب، محبوب، رابطه، علاقه، پيوند.

اين مجموعه به بررسي محبت از نگاه قرآن و روايات پرداخته است. محبت از مهم‌ترين مباحث اخلاقي در اسلام است كه از نظر لغوي، به معناي دوست داشتن و از نظر اصطلاحي به معناي ميل و علاقه شيء به شيء گفته شده است.

هدف اصلي من از اين تحقيق اين بود ‌كه با شناخت كامل از محبت، چرا امروزه در يك جامعه‌ي اسلامي استفاده‌هاي نادرست و حرام از آن به عمل مي‌آيد و در جايگاه اصلي خودش مورد استفاده قرار نمي‌گيرد؟ محبت زن به شوهر، مادر و پدر به فرزند و بالعكس و همسايه و… و در نهايت آنچه‌ كه موجب كمال الهي مي‌شود، محبت بنده به خداي سبحان.

از ديدگاه قرآن و روايات و با بررسي تفسير آيات و بحث‌هاي روايي تلاش شده كه مفهوم محبت به طور كامل تفهيم شود تا ببينيم كه چه بركات و نعمت‌هايي براي خود شخص و بعد از آن براي جامعه‌ي اسلامي دارد.

از نظر قرآن و اسلام بزرگ‌ترين ضامن اجراي مقررات اسلامي نزد مردان و زنان باايمان، حب پروردگار و جلب رضاي الهي است كه بالاترين كمال مي‌باشد.

در اين تحقيق بيشتر از منابع تفسيري و عرفاني استفاده كردم و نتيجه‌اي كه به دست آمد، اين است كه اگر انسان سعي كند خودش را به درجه‌ي حب الهي ارتقاء دهد، در نتيجه‌ي آن جامعه‌‌اي الهي مي‌شود كه در آن تنها مسأله اصلي رضايت پروردگار مي‌باشد. از حب به رضا مي‌رسيم.

واژگان كليدي تحقيق: حب، دوستي، محبت، محب، محبوب، رابطه، علاقه، پيوند.

الف.فروهروند

این پژوهش بر آن است مشخص کند میان فقه و اخلاق رابطه جدا ناپذیری وجود دارد. البته در این زمینه تلاشهایی صورت گرفته و جای خالی فقه الاخلاق به خوبی احساس می‌شود. زیرا ما در فقه الاحکام و فقه قضایی و اجتماعی پیشرفت خوبی داشته‌ایم ولی فقه الاخلاق هنوز مورد بی‌مهری قرار دارد.در اینجا لازم به ذکر است اخلاق در لغت به معنی سرشت و سجیه و در اصطلاح اخلاق مجموعه صفات روحی و باطنی انسان است، تعریف علم اخلاق عبارت است ازدانش به صفات مهلکه و منجیه و چگونگی موصوف شدن و متخلق گردیدن به صفات نجات‌بخش و رها شدن از صفات هلاک کننده می‌باشد، فقه در لغت به معنی فهم است و در اصطلاح علم به احکام و مقررات فرعی شرعی از روی ادله تفصیلی آن.

بنابراین همانطور که اشاره شد سئوال این است که آیا میان این دو علم رابطه‌ای برقرار است یا از یکدیگر جدا و رابطه‌ای میان آنها برقرار نیست؟ در پایان پژوهش به این نکته می‌رسیم  که اگر چه این دو عین یکدیگر نیستند ولی در موضوع، منابع، هدف، روش فقیه و عالم اخلاقی در برخورد با سنت در قلمرو یکسری شباهت‌هایی دارند گرچه تفاوت‌هایی نیز میان آنها وجود دارد و به این نتیجه خواهیم رسید که فقه مقدمه‌ اخلاق است و تا فردی واجبات را انجام ندهد به پله‌های بعدی از جمله مستحبات و مکروهات فقهی که اکثراً اخلاقی‌اند نخواهد رسید. در واقع این مستحبات و مکروهات را فقه تولید می‌کند و اخلاق استفاده می‌کند از طرفی مسائلی مانند غیب و دروغ و … هستند که اخلاق تولید می‌کند و فقه حکم آنها که حرمت است بیان می‌کند در واقع می‌توان گفت اخلاق اصل و فقه فرع است و نماز، روزه، حج، پرهیز از محرمات و انجام همه واجبات برای پاک شدن از رذائل اخلاقی در رسیدن به کمالات انسانی است. پس کسی که قائل به جدایی این دو علم است به معنای عمیق این دو علم پی نبرده است در پایان نیز باید اشاره کرد٬ در بررسی این دو علم٬ بیشتر از کتب فقهی اصولی و اخلاقی بهره برده‌ایم.

کلید واژه‌ها: 1- فقه/ 2- اخلاق/ 3- رابطه مقایسه‌ای و هم سنجی /4- رابطه تاثیر و تأثری

الف . شفیعی

اندیشه مهدویت، از زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان (عج) تاکنون، همواره در جامعه اسلامی راسخ و پویا بوده است. این واقعیت به گونه‌ای در جامعه اسلامی مشهور می‌باشد که کسی نمی‌تواند به سادگی منکر آن شود.

متأسفانه این امر در طول تاریخ، دچار آسیب‌هایی، از جمله مدعیان دروغین شده است. در واقع از همان زمان غیبت کبری و ایجاد خلأ ظاهری در حضور آشکار معصوم، مدعیان با شگردهای جدیدی وارد شده و هر از چند گاهی فرد یا گروهی قد علم می‌کرد تا آن که در حدود دو قرن پیش از این، که مسلمانان مدتی بود که دوران شکوفایی و رشد همه‌جانبه خود (از آغاز اسلام تا قرن 6 و 7 و حداکثر 11) را پشت سر گذاشته بودند و در ذلت و وابستگی به بیگانگان واقع شده بودند و از نظر معنوی و فرهنگی هم در تشتّت بودند دشمنان اسلام در شبه قاره هند و پاکستان ، فردی بنام غلام احمد قادیانی را تقویت کردند و در منطقه سودان، مهدی سودانی، و در ایران هم با شکل‌گیری شیخیه، ادعای نیابت خاص توسط برخی از گروه‌های شیخیه، زمینه برای مدعیان بابیت و مهدویت را فراهم می‌کرد، لذا علی محمد باب و یارانش هم ابتداء به عنوان زمینه ساز ظهور و شاگردان شیخی مسلک وارد عرصه شده بودند ولی بعداً با ادعای مهدویت مورد حمایت استعمارگران واقع شدند. بنابر نقل‌های مستدل، اساساً بابیه را استعمار شخصاً ابداع کرد و پس از آن هم بهائیت از درون بابیه شکل گرفت که تاکنون بر بدعت‌های خود به اسم دین (!) پافشاری می‌کند، این جریان‌ها ادامه داشت تا با هوشیاری امام راحل (ره) و همیاری و جانفشانی مردم دیندار ایران اسلامی، دست استعمار و طاغوت از ایران جدا شد و زمینه‌های رشد فکری و فرهنگی آغاز شد.

پس از پایان دفاع مقدس و غفلت‌های فرهنگی پس از آن، آموزه های دینی و خصوصاً مهدویت تا حدودی مهجور ماند، و براساس اسناد موجود، دشمن هم از این فرصت استفاده کرد و با راه‌اندازی افراد و فرقه‌های شبه عرفانی یا به اصطلاح مدعیان کاذب عرفان و معنویت، سعی کرد خلأ موجود را با خوراک مسموم و جاهلی خود پر کُند.

لذا شناخت آفات نظری و عملی و آسیب‌های ذهنی و عینی اندیشه مهدویت، امری پسندیده و لازم می‌باشد. در عین حال، شناخت انحرافات و تحلیل ریشه‌ها و علل پیدایش و رشد مدعیان مهدویت، یک «ضرورت عقلانی» است؛ تا با نابود کردن «علل»، معلول‌ها نیز از بین رفته و با ادعاهای پیدا و پنهان در حال وقوع نیز مبارزه شود.

این پژوهش که با موضوع جریانهای منحرف مهدویت در دو قرن اخیر تدوین شده است جمع آوری اطلاعات در آن به روش کتابخانه ای براساس اسناد و مدارک دینی و تاریخی است. لذا انحراف زدایی از آموزه اصیل مهدویت امری اجتناب ناپذیر است همچنین ارایه آگاهیهای لازم برای توده مردم زمینه ای برای جلوگیری از گرایشات احتمالی مردم در عصر حاضر میباشد.

واژگان کلیدی: مهدویت، مدعیان، نیابت، شیخیه، بابیت، بهائیت، قادیانیه، سودانی

ف . حسینمردی

با توجه به شخصیت والای پیامبر اسلام6 به عنوان اسوه حسنه بررسی سیره پیامبر اعظم6 همواره نیاز به کاوش و بررسی داشته و دارد. این تحقیق در جهت بررسی سیره اجتماعی پیامبر6 سعی داشته تا مصادیقی از الگوهای رفتاری منطبق بر شخصیت پیامبر6 را بیان نماید تا در نهایت طرحی عملیاتی و کاربردی حاصل شود.

سیره پیامبر6 نشأت گرفته از کلام وحی است و نه تنها پیامبر به مصداق آیه سوم سورۀ نجم«لاینطق عن الهوی» سخنی از روی هوی و هوس نگفته است، بلکه عملی را غیر از آنچه خداوند آن را به او فرمان داده، انجام نداده است. رفتار پیامبر اسلام چنان روشن و هماهنگ است که گویی نه در چهارده قرن قبل بلکه در همین قرن واقع شده است. به همین علت این تحقیق با توجه به ضرورت اثبات اصل فرازمانی و جامع بودن شخصیت پیامبر6 سعی کرده به ارائه الگویی کامل به تمدن بشری بپردازد.

از آنجایی که شناخت رفتارهای فردی و اجتماعی هر شخص تا حد زیادی به شناخت اوضاع و  احوال جامعه وی وابسته است، ما نیز در این تحقیق ناگزیر از اشاره مختصر به اوضاع و احوال اجتماعی جزیرۀالعرب و رویدادهای زندگی پیامبر6 نموده‌ایم.

سپس به رفتار و منش اجتماعی حضرت محمد مصطفی6 در دو دوره قبل از بعثت که عصر جهالت بوده پرداخته شده تا ویژگی های برجسته ایشان در آن دوره مشخص شود، سپس دوره بعداز بعثت بررسی شده تا رفتار اجتماعی ایشان در مدتی که به عنوان منجی و آخرین پیامبر الهی بودند، نمایان شود.

از نتایج مهم این تحقیق میتوان به ارائه الگوی رفتاری منحصر به فرد پیامبر6 اشاره کرد که ضمن روشن نمودن زوایای ابعاد شخصیت آن اسوه کامل و لحاظ نمودن آن در عصر که امواج ضاله و تیرهای زهرآگین دشمنان بشریت همه صفات نیکوی انسانی را بویژه در نسل جوان نشانه رفته است بتواند با لحاظ نمودن بخش‌هایی از این تجربه گرانقدر انسانی بسیاری از نگرانی‌های فراروی بشر امروز را مرتفع سازد.

منابع مورد استفاده در این تحقیق عمدتاً از منابع کتابخانه‌ای که شامل کتب معتبر بوده و سایت‌های اینترنتی مرتبط با موضوع و نرم افزارهای مرتبط استفاده شده است.

کلید واژه: اسلام، اجتماع، اعظم، پیامبر، سیره، رسول، روایت، قرآن.

ز . یوسفی

پژوهش حاضر با عنوان تولی و تبری در خطبه غدیر ، با هدف بررسی تولی و تبری و اهمیت آن در خطبه غدیر شکل گرفته است .

سؤالی که در این پژوهش مطرح است این است که تولی و تبری از کجا نشأت گرفته  و ریشه در چه امری دارد و به چه دلیل در خطبه غدیر مطرح شده است.

برای روشن نمودن ریشه تولی و تبری ، ابتدا تولی و تبری در آیات و روایات بررسی شده است و سپس تولی و تبری در خطبه غدیریه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) مورد توجه قرار گرفته است . جهت مشخص نمودن ریشه تولی و تبری و سپس مطرح شدن آن در خطبه غدیر از حدود50 کتاب از جمله کتب تفسیری ، روایی، تاریخی و … استفاده شده است .

روش پژوهشی در این تحقیق کتابخانه ای است زیرا از کتب تألیف شده در ارتباط با تولی و تبری و خطبه غدیر استفاده شده است .

نتیجه حاصل شده از این پژوهش این است که تولی و تبری ریشه در ولایت و ولایت پذیری افراد دارد. و این دو ، دو جزء جدایی ناپذیر ولایت می باشند. و از آنجایی که خطبه غدیر منشور ولایت است تولی و تبری در این خطبه نیز مطرح شده است . و باید نسبت به تولی و تبری توجه ویژه ای داشته باشیم تا از این طریق آمادگی خود را برای ظهور حضرت مهدی (عج الله) و ولایت ایشان اعلام داریم .

انقلاب اسلامی زمینه ساز حکومت جهانی حضرت مهدی (عج الله) است ، چرا که بر پایه تولی و تبری شکل گرفته است . لذا حمایت از این انقلاب و اطاعت از ولی فقیه که نایب امام زمان(عج الله) است ، باعث می شود مردم آمادگی لازم را برای حکومت جهانی حضرت مهدی (عج الله)  پیدا کنند.

واژگان کلیدی : تولی، تبری، خطبه غدیر،  ولایت

ف.فرحزادی

موضوع این تحقیق تحلیلی بر عملکرد حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در عاشورا می باشد . هدف از تحقیق ، شناختن و شناساندن حضرت ـ سلام الله علیها ـ و دلیل عملکرد ایشان می باشد تا بتوان ، الگویی گرانقدر که در تمامی ابعاد سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی و در تمامی دوران ها مورد استفاده باشد برای رهروان و عاشقان حضرتش معرفی کرد و به همین دلیل در تحقیق به عملکرد حضرت و چرایی و تأثیر عملکرد ایشان اشاره شده است.

در این تحقیق سعی شده است ابتدا به کتب تاریخی معتبر رجوع شود تا وقایع به طور دقیق و مطمئن بیان گردد و سپس برای تحلیل مطالب به کتاب هایی که در زمینه عاشورا و کربلا و زندگانی امام حسین ـ علیه السلام ـ و حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ پرداخته بودند ، رجوع گردید و سعی شد جمع بندی مطالب نیز از کتب معتبر باشد تا در صحت کار ایرادی وارد نکند .

در این تحقیق روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای است و این تحقیق از جهتی یک تحقیق توسعه ای است که به قصد کشف حقایق بیشتر انجام شد و بر اساس نگرش تاریخی است که به بررسی حوادث و وقایع گذشته پرداخته است. و بر اساس راهکار علی و تحلیلی است که به تحلیل عملکرد شخصیت بزرگواری در تاریخ پرداخته است .

نتیجه حاصل شده از این تحقیق این است که ، زندگی حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ اساسی ترین مکتبی است که می تواند درس توحید بیاموزد و تنها چراغ هدایتی که حضرت به همراه داشت تا بااستفاده از نور و ضیاء آن راه خود را به نیکی یافته ودر مسیری معین حرکت کند ،پیوند عظیم با مقام ولایت می باشد . و کار و تلاش حضرت ـ سلام الله علیها ـ نوعی حرکت برای حفظ و تداوم سیر ولایت و حکومت حقه می باشد .نتیجه کارکرد حضرت ـ سلام الله علیها ـ احیاء دین خدا و جانب داری از حق و نگهداری کتاب خدا و دوستی پیامبر ـ صل الله علیه و آله و سلم ـ می باشد و در نهایت حکومت ظالمانه آل ابی سفیان را ریشه کن نمود و بنی امیه را برای همیشه در جهان رسوا ساخت . و این درس است برای همه انسان ها که می تواند شکست و ذلت جباران و دژخیمان و خودخواهان و خودمحوران را به دنبال داشته باشد که نتیجه آن قیام ها و انقلاب ها می باشد.

کلیدواژه ها : حضرت زینب سلام الله علیها ، عاشورا ، کربلا ،تحلیل ، عملکرد .

ز . نوروزی

مجموعه ای که درپیش روی شماست با عنوان تمدن اسلامی و علل انحطاط تمدن مسلمین می باشد که به بررسی واژه تمدن و چگونگی شکل گیری تمدن اسلامی - پیشرفتهای علمی در تمدن اسلامی و بررسی علل انحطاط تمدن مسلمانان تا اواسط قرن هفتم هجری پرداخته است .

آنچه که انگیزه جمع آَوری این مطالب شد این بود که شناخت تمدن اسلامی و آشنایی با پیشرفت های علمی و توانایی های مسلمانان در علوم نخستین ایجاد تمدن اسلامی به خصوص برای نسل جوان بسیار مفید است زیرا یکی از عوامل مهم غربزدگی و از ابزارهای پیشرفت فرهنگ منحط غرب خود باختگی فرهنگی است . یعنی انسان شرقی انسان جهان سومی ، احساس کند که او عقب افتاده است . دلیل این خودباختگی و عدم شناخت قدرت ، توانایی و همت و نعمت های خدادادی کشورهای جهان سوم (مخصوصا کشورهای اسلامی ) بر می گردد و دیگری به عدم آشنایی با تمدن اسلامی در قرون اولیه پس از ظهور اسلام مرتبط می شود با توجه به این مسائل به کتب تاریخ تمدن بسیاری مراجعه کرده و به جمع آوری اطلاعاتی درباره تمدن اسلامی ، ارکان وشاخصه های آن ، حرکت های علمی مسلمانان در قرون نخستین ، بررسی اجمالی بسیاری از این علوم و همچنین ضعف و انحطاط تمدن اسلامی و علل و عوامل آن پرداختم .

در این زمینه کتابهای تاریخ تمدن بسیاری تالیف شده است که به صورت گسترده و مفصل به این موضوع پرداخته بعضی فقط اختراعات واکتشافات مسلمانان را بررسی کرده و برخی از آنها تاریخ تمدن اسلامی و تاریخ عرب را به صورت کامل بررسی کرده بودند . بنده سعی کردم در این مجموعه تصویری واضح از تمدن اسلامی و علل و انحطاط و رکود این تمدن ترسیم کنم . به گونه ای که با بررسی تمدن اسلامی و پیشرفت های آن به مسلمان بودن خود افتخار کنیم و با بررسی علل رکورد و انحطاط آن درس عبرت بگیریم .

کلید واژه : تمدن - انحطاط - علل

ر . یوسفی

پایان نامه حاضر با عنوان «بررسی امنیت در قرآن » و با هدف پاسخ به سوالات اساسی این تحقیق در باب جایگاه امنیت در قرآن و بررسی امنیت با متغیرهای وابسته به آن می‌باشد.

دامنه تحقیق با توجه به متغیر‌های موجود در پایان‌نامه، در عرصه فرد، اجتماع ، اقتصاد، سیاست، بررسی شده و در قسمت آخر آسیب‌شناسی انواع امنیت مورد تحقیق قرار گرفته است و به یقین می‌توان گفت که فراموشی خدا و احکام الهی و همچنین فراموشی روابط احسن در دستورات مترقی اسلام امنیت فرد و جامعه را مختل می‌کند به همین جهت با بررسی‌های انجام شده در قرآن به این نتیجه رسیدم که برای رسیدن به امنیت باید اول آگاهی مردم را بالا برد و بعد از آن فرهنگ‌سازی کرد و به احیاء اخلاق و ارزش‌های الهی اسلامی پرداخت.

کلیدواژه: امنیت، فرد، اجتماع، اقتصاد، سیاست،

س.پیوسته

تحقيقي كه پيش رو داريد، بر آن است تا سيماي محسنين را بشناساند. كساني كه با ايمان و عمل صالح به درجه والاي محسنين رسيده اند.

قرآن كريم  «محسنين» را زيبا توصيف فرموده: انسان هاي خود ساخته اي كه بر هوي و هوس و شهوات حيواني خود غالب هستند و خالصانه خدا را عبادت مي‌كنند.

بنده حقير در اين تحقيق به ويژگي هاي «محسنين» اعم از اعتقادي، رفتاري و گفتاري و نيز آثار احسان در دنيا و آخرت را بيان كرده ام.

منابع من قرآن كريم نهج البلاغه كتب تفسيري بود.

هدف شناخت ويژگي هاي محسنين از منظر قرآن و عاقبت محسنين و راه رسيدن به اين مقام مي‌باشد.

و.آذرمی

در نتيجه محسنيني كه قرآن از آنها ياد فرموده: انسآنهايي  هستند كه اسير زندان دروني خويش و شياطين بيروني نيستند.

تمام بت هاي دروني خود را ابراهيم وار شكسته اند. با ايمان و يقين به آخرت و عمل صالحي كه خالص براي خداوند تبارك و تعالي است گام بر مي‌دارند و فقط تسليم خداوند مي‌باشند.

خداوند مهربان نيز بسيار زيبا در دنيا و آخرت به آنها پاداش مي‌دهد.

این پژوهش بر آن است مشخص کند میان فقه و اخلاق رابطه جدا ناپذیری وجود دارد. البته در این زمینه تلاشهایی صورت گرفته و جای خالی فقه الاخلاق به خوبی احساس می‌شود. زیرا ما در فقه الاحکام و فقه قضایی و اجتماعی پیشرفت خوبی داشته‌ایم ولی فقه الاخلاق هنوز مورد بی‌مهری قرار دارد.در اینجا لازم به ذکر است اخلاق در لغت به معنی سرشت و سجیه و در اصطلاح اخلاق مجموعه صفات روحی و باطنی انسان است، تعریف علم اخلاق عبارت است ازدانش به صفات مهلکه و منجیه و چگونگی موصوف شدن و متخلق گردیدن به صفات نجات‌بخش و رها شدن از صفات هلاک کننده می‌باشد، فقه در لغت به معنی فهم است و در اصطلاح علم به احکام و مقررات فرعی شرعی از روی ادله تفصیلی آن.

بنابراین همانطور که اشاره شد سئوال این است که آیا میان این دو علم رابطه‌ای برقرار است یا از یکدیگر جدا و رابطه‌ای میان آنها برقرار نیست؟ در پایان پژوهش به این نکته می‌رسیم  که اگر چه این دو عین یکدیگر نیستند ولی در موضوع، منابع، هدف، روش فقیه و عالم اخلاقی در برخورد با سنت در قلمرو یکسری شباهت‌هایی دارند گرچه تفاوت‌هایی نیز میان آنها وجود دارد و به این نتیجه خواهیم رسید که فقه مقدمه‌ اخلاق است و تا فردی واجبات را انجام ندهد به پله‌های بعدی از جمله مستحبات و مکروهات فقهی که اکثراً اخلاقی‌اند نخواهد رسید. در واقع این مستحبات و مکروهات را فقه تولید می‌کند و اخلاق استفاده می‌کند از طرفی مسائلی مانند غیب و دروغ و … هستند که اخلاق تولید می‌کند و فقه حکم آنها که حرمت است بیان می‌کند در واقع می‌توان گفت اخلاق اصل و فقه فرع است و نماز، روزه، حج، پرهیز از محرمات و انجام همه واجبات برای پاک شدن از رذائل اخلاقی در رسیدن به کمالات انسانی است. پس کسی که قائل به جدایی این دو علم است به معنای عمیق این دو علم پی نبرده است در پایان نیز باید اشاره کرد٬ در بررسی این دو علم٬ بیشتر از کتب فقهی اصولی و اخلاقی بهره برده‌ایم.

کلید واژه‌ها: 1- فقه/ 2- اخلاق/ 3- رابطه مقایسه‌ای و هم سنجی /4- رابطه تاثیر و تأثری
الف.شفیعی

موضوع پایان نامه، بررسی و پاسخ به شبهات متنی نهج البلاغه می باشد. این شبهات که از 10 مورد تجاوز نمی کند بسیار مفصّل بوده و در این اوراق نمی گنجد. لذا تنها به بررسی « شبهه  ابن خلّکان» و « شبهه ی وصی و وصایت» پرداخته شد. هدف از طرح «شبهه ی ابن خلکّان» این بوده که او اولین فردی بوده که شبهه ای را در ارتباط با صحّت انتساب نهج البلاغه به علی (ع) بیان نمود و پس از او شبهات دیگری از قبیل طرح مسائل علمی و فلسفی ، تعریض به صحابه، مباحث زن و ……. بیان شد. البته پاسخگویی به این شبهه بسیار واضح است زیرا با توجه به نوع متن و نیز گفتار بزرگان و عالمان آن زمان که صحّت انتساب را بیان می کنند می توان به نادرستی این شبهه پی برد.

و پس از آن « شبهه ی وصی و وصایت» و نیز پاسخ به آن بیان شد. که این شبهه مسئله ی وصی بودن حضرت علی (ع) را مورد شک و سوء ظن قرار می دهد. که البته با وجود احادیث متعدد پیامبر اکرم (ص) و نیز بیان صحابه و شهرت علی (ع) به لقب (وصی) حقّانیت ایشان را در این امر روشن می گرداند.

واژگان کلیدی در این پایان نامه، (وصی) و ( وصایت) می باشد.

ن.حسینمردی

در پژوهش حاضر با عنوان، اخلاق انسان در تعامل با طبیعت، به این مسئله پرداخته شده است که ارتباط انسان با طبیعت در اثر نوع جهان بینی بشر در اعصار گوناگون، گاه در معرض افراط قرار گرفته و تا سر حد پرستش طبیعت نیز پیش رفته است و گاه به تفریط کشیده شده و به طور مطلق از از این موهبت الهی بهره کشی گردیده است. الگوی رفتار صحیح با طبیعت، مهمترین نیاز آدمی در طول زمان بوده و هست و اسلام به عنوان طلیعه دار پرچم کامل ترین و جامع ترین دین الهی باید بتواند برای رفع نیاز بشر پاسخگو باشد به همین منظور محقق سعی بر ارائه راهکارهایی اسلامی داشته که با رویکردی دینی ارتباط علمی و عملی انسان را بیان نموده و به کیفیت تعامل انسان با طبیعت سامان بخشد.

لذا با کنار هم قرار دادن منابع اسلامی اعم از قرآن، فقه، حدیث، اخلاق و کلام اسلامی، به روشی توصیفی استنباطی، این ارتباطات را دسته بندی نموده و به تحلیلی  عمیق تر جهت پی ریزی رفتار صحیح و عادلانه برای انسان ها در قبال طبیعت دست یافته است. بدین ترتیب تأثیر اخلاق اسلامی در تعامل انسان با طبیعت اثبات و بعد دیگری از جامعیت اسلام در پاسخگویی به انتظارات بشر مشخص گردید.

کلید واژه ها: انسان شناسی، اخلاق، طبیعت، اسلام.
ج. تمنایی محمدی

انسان با انتخاب الگو به تقلید رفتار او می پردازد و به این دلیل الگوها نقش عظیمی در زندگی انسان ها ایفا می کنند. از مسائل چالش برانگیز در جامعه ما الگوگیری از الگوهای دینی هست. مشکل اساسی در این مسئله تفاوت زمانی الگوهای دین با زمان معاصر است که این تحقیق معتقد است با معاصرسازی الگوهای دینی می توان این مشکل را حل نمود؛ با معاصرسازی هم پیروی از سبک زندگی الگوهای دینی تأمین می شود و هم اقتضائات زمانی لحاظ می گردد.

معاصرسازی به چند صورت امکان پذیر است: یکی پژوهش و دیگری گزارش؛ در مرحله پژوهش در سیره الگوهای دینی، پژوهش باید مبتنی بر زندگی انجام شود یعنی زندگی محور باشد نه در خلأ انجام گیرد و موضوع محور باشد نه شخص محور و سیره پژوهی باید رویکرد موضوعی داشته باشد نه اینکه معصوم محور باشد.

در مرحله گزارش و ارائه پژوهش نیز باید از تحکم و توصیه صرف پرهیز نمود و رویکرد تبیینی در گزارش رعایت شود و نقش هرکدام از اصول سیره در زندگی معین شود. ثانیاً باید رویکرد کاربردی داشته باشد یعنی به بیان اصول اکتفا نکرده و مصداق ها را نیز نشان دهد. نکته آخر داشتن رویکرد نظام مند در ارائه است یعنی از ارائه و گزارش اصول به شکل پراکنده پرهیز شود بلکه متناسب با نیاز زندگی طراحی شده و ارائه شوند و اصول و فروع و اهم و مهم را در ارائه طبقه بندی اصول باید در نظر گرفت.

ط.غلامی

سر آغاز وجود هر انسانی ، هنگامی است که یک اسپرم با یک اوول با یکدیگر در می آمیزند وجنسیت فرد را به وجود می آورد. جنسیت فیزیکی هر فردی از سه ماه اول دوران رحمی شکل می گیرد . در دوران کودکی ،کودک وارد سه مرحله مهم از زندگی می شود ،مرحله اول هویت جنسی است ، مرحله  بعد استواری جنسیت ودر آخر وارد مرحله ثبات جنسیت می شود که جنسیت کودک کاملاً ثابت وپایدار می شود وجنسیت فرد در طول زمان ودر موقعیتهای مختلف ثابت می شود.

در بخش روانپزشکی بیمارانی به نام ترانسکسوال وجود دارد ، این بیماران از جنسیت خود راضی نیستند وتمایل شدید به تغییر جنسیت دارند که از آن به اختلال هویت جنسی نام می برند . اختلال هویت جنسی بر حسب تعریف ، اختلالی است که فرد مبتلا نسبت به جنس بیولوژیکی خود احساس نارضایتی شدید دارند واز ایفای نقش جنسی مورد انتظار عاجز است. این اختلال بر اساس سن وجنس تغییر می کند وچنین افرادی منزوی هستند وخود را از دیگران مخفی می کنند.

آمار وارقام جهانی نشان داده ، که این اختلال از جنگ جهانی اول در آلمان شناخته شده است وبه درمان وساماندهی این بیماران پرداخته اند.بعد از قطعی شدن تشخیص ، مؤثر ترین روش درمانی ، انجام عمل جراحی است. ترانسکسوال بعد از تشخیص نهایی باید توسط کمیسیون روانپزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور ، مجوز رسمی برای انجام عمل جراحی دریافت می کنند وهم اکنون برای کمک به این بیماران بستر مناسبی فراهم شده تا بتوانند از این سرگردانی هویتی رها شوند.

عده ای از فقها تغییر جنسیت را از جمله مسائل مستحدثه وجدید شمرده اند طوریکه اولین فقیهی که در این زمینه مسائلی را مطرح کرده بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ، حضرت امام خمینی (ره ) می باشد وبقیه فقها هم از ایشان تبعیت کرده اند ومسائلی را دراین زمینه بیان نموده اند. ودین مبین اسلام درخصوص پدیده تغییر جنسیت ، اصل را بر اباحه گذاشته،  زیرا دلیلی برحرمت آن از طرف شارع وجود ندارد.

تحقیق حاضر می تواند دریچه برای  شناخت این افراد را باز کند واینکه چگونه هویت یک فرد (زن یا مرد ) شکل گرفته است.

کلید واژه های مهم این تحقیق عبارتند از : جنس ، جنسیت ، تغییر جنسیت ، هویت جنسی ، اختلال هویت جنسی ، ترانسکسوالیسم می باشد که همه در فصل اول توضیح داده شده است .

ز. رحیمی پاکدامن

 موضوع : حرمت رشوه وآثار زيان بار فردي و اجتماعي

هدف از تحقيق: شناخت رشوه و علل حرام بودن آن وآ گاهي از عواقب آن در زندگي فردي واجتماعي انسانها

گستره تحقيق : در حد استفاده از كتب و تفاسير مختلف

منابع : تفاسير الميزان، نمونه، انوار درخشان، نور، روان جاويد، اثني عشري،جوامع الجامع و نهج البلاغه

نتيجه : ضعيف شدن ضعفا و غني شدن اغنيا

واژگان كليدي: رشوه، گناه كبيره، اقتصاد،ضعفا

 
ع. عابدی 

جاودانترين كلامي كه باقي مي‌ماند، قرآن مبيني است كه از عرش عظيم بر قلب نازنين آخرين و بزرگترين پيامبر نازل شده و از چشمه حيات‌بخش كلامش، كوير جان آدم، به گلستان شور و نشاط تبديل شد.

من هم با استفاده از اين كلام و دين كامل اسلام اين تحقيق را انجام دادم.

سنت در لغت به معاني راه، روش، طريقه، قانون، آيين و رسم آمده است. و سنتهاي الهي را اينطور مي‌توان تعبير كرد:

«قانوني كه خداوند متعال بر اساس علم و حكمت خودش مطابق با رفتار مردم نسبت به قوانينش اعمال مي‌دارد.»

و نيز همانطور كه مي‌دانيم، اسلام دين جامع و كاملي است. و تمامي شئون جهان در آن قرار دارد. و انسان هم يكي از موجودات جهان و البته اشرف مخلوقات است. اسلام هم ديد وسيع و خاصي روي زندگي اشرف مخلوقات دارد و تمام جوانب را مورد بررسي قرار داده است.

از آنجا كه جامعه ما يك جامعه اسلامي است، شناختن اين سنتها براي ما مهم و لازم است. براي شناخت اين سنتها، بايد به تاريخ گذشتگان رجوع كنيم كه گوياي اين حقيقت است كه معيار مشتركي در سعادت و شقاوت، پيشرفت و انحطاط جوامع وجود دارد. و قابل تعميم بر جوامع ديگر نيز مي‌باشد.

بايد روشن شود كه خداوند چه سرنوشتي براي جوامع مقرر فرموده، چه قوانيني بر جامعه حكمفرماست. تحت چه ضوابطي جوامع به هلاكت و عذاب دچار مي‌شوند.

و مهم اينكه سنتها قابل تحويل و تبديل نيستند و ممكن است كه براي ما هم پيش آيد. از اين رو خداوند امر فرموده كه از اين سنتها عبرت بگيريم. «فاعتبروا يا اولي الابصار»

ز.گلرو

موضوع رساله اي كه در پيش روي شماست مشاركت عمومي در قرآن است .

مشاركت در ابعاد گسترده، فرآيندي تعريف مي شود كه بواسطه آن فرد نقش هايي در حيات سياسي ،اقتصادي و اجتماعي كشورش ايفا مي كند و جامعه را جهت نيل به اهدافش ياري مي رساند .

يكى از ويژگي هاى فرهنگ قرآنى آن است كه تمام مسايل و موضوعات را در يك مسير كلى آرمانى و جهت توحيدى قرار مي دهد و آن نقطه و هدف نهائى ، هويت خوبى و بدى به موضوعات و مسايل مى دهد ، هر مسئله اى علاوه بر آنكه خود در بعد فعلى مثبت است بايد در راستاى آن نقطه مطلوب قرار گيرد وگرنه ماهيت لغوى و لهوى و بازدارندگى پيدا مي كند .

« مشاركت » هم كه خود به خود يك امر مطلوب است اگر در نهايت به تقويت ولايت و حاكميت الهى و تنوير و هدايت مردم و رهنمونى آنان به خداوند باشد يك مشاركت رحمانى و بهترين خدمت و عبادت است هر چند در قالب مسايل اقتصادى ، علمى ، اجتماعى ، سياسى و … باشد . و اگر در جهت خلاف اين نقطه غايى ، و براى دور كردن از خدا و گسستن پيوند خلق با خالق باشد يك مشاركت شيطانى خواهد بود.

به همين دليل لازم بود ابعاد مشاركت عمومي از منظر قرآن بررسي شود وبه انواع ، اهداف ، آثار ، لوازم وموانع اين موضوع از پنجرۀ وسيع قرآن وروايات پرداخته شود.

لذا به تفاسير، كتب ،سي دي ،سايت ومقالاتي كه در دسترس بودند رجوع شد و اين رساله تنظيم شد.

ودر پايان به اين نتايج نائل آمديم كه :

يكي از دستورات مستقيم قرآن تعاون در بر وتقوا و عدم مشاركت در اثم و عدوان است.

مشاركت هاي صواب در جامعه منجر به توسعه و پيشرفت هاي مادي ومعنوي مي شود و نيازمند فرهنگ سازي ، آزادي وامنيت ، عقيدۀ مشترك و… دارد.

تفرقه، جهل ، سركشي وطغيان ، خود محوري وكفر از موانع مهم مشاركت عمومي هستند.

كلمات كليدي مشاركت عمومي ،تعاون، همبستگي، وحدت ،توسعه ، نظارت مردمي و شوري

م.یزدیان

تاريخ گذشته ، تومار بازي است در برابر تومار بستة ‎آينده . بوسيلة اين تومار باز ، بايد بخشي بسته را گشود و خطوط حركت آينده را ترسيم كرد و از زندگاني گذشتگان درسهاي فراواني آموخت.

بررسي آثار اسلامي نشان مي‌دهد كه سيره اهل‌بيت گرامي پيامبر (ص) ، پس از سيره حضرت رسول (ص) از مهمترين موضوعاتي است كه افكار محدثان و سيره نويسان را بخود اختصاص داده است . و شاهد اين مدعا ، آثار بسياري است كه از آغاز قرن دوم تاكنون نوشته شده است .

در عصر حاضر جويندگان حقيقيت خواهان آگاهي بيشتري از زندگاني سياسي و اخلاقي و اجتماعي پيشوايان هستند لذا شناخت نوع زندگي و سبك رفتار اجتماعي آن بزرگواران و چگونگي موضعگيري اجتماعي و سياسي و شيوه فعاليتهاي فرهنگي آنها براي ما مهم‌ و آموزنده است . تا به حال شناخت عموم شيعيان از پيشوايان معصوم ، بيشتر جنبه احساسي داشته نه منطقي و تعقلي كه دليل اين امر در متن سياستهاي حاكم بر جوامع شيعي بايد جستجو شود . البته                                                                                        مظلوميت امامان معصوم (ع) در تمام مقاطع تاريخي بطورطبيعي عواطف و احساسات شيعيان را برانگيخته گرچه سياستگذاران حاكم از اين علاقه سوء استفاده كرده و گاه بر روي  جنبه تخديري آن، تاكيد بيشتري كرده‌اند .

پيروزي انقلاب شكوهمند اسلامي ايران به رهبري پيامبر گونه حضرت امام خميني قدس الله نفسه الزكيهّ - كه با زندگي در تمام زمينه‌هاي سياسي ، اجتماعي ، فرهنگي ، اقتصادي ، نظامي و … را اجتناب ناپذير ساخت ، توجه صاحبنظران را به تامل و تعمق و ژرفنگري در زندگي امامان معصوم (ع) جلب كرد، بويژه كه تبلور زمينه‌هاي فوق در متن زندگي اين بزرگواران ، يا ديگر مسئولان نظام مقدس جمهوري اسلامي در تحولات همه جانبه بود، الگوي دلپذيري از اسلام ناب محمدي (ص) را به ما ارائه مي‌دهد .

بهر حال بررسي و مطالعه در سيره و روش زندگي امامان معصوم ما را به اين مطلب رهنمون مي‌سازد كه هريك از آن بزرگواران در عصر خويش با اوضاع و شرايط خاصي روبه‌رو بوده‌اند از اين رو يكي صلح را پذيرفت و ديگري جنگيد و يكي با دعا و نيايش به پاسداري از مكتب و گسترش معارف اسلامي پرداخت و ديگري اين مهم را با تاسيس دانشگاه بزرگ علوم و معارف اسلاي به انجام رساند . يكي عصر خويش را تحت نظر دستگاه جور و يا در زندان به سر برد و ديگري تا مرحله ولايت عهدي به چنين دستگاهي نزديك شد. بدين سان نقش هريك ، استمرار و تكميل نقش ديگري گرديد .

امام سجاد (ع) نيز در روزگاري قافله سالار راهيان نور شد و چون طبيبي ، حيات بخش اسلام گرديد كه نظام آفرينش بهم‌ريخته ، آسمان و زمين عزادار گشته. همه صداها خاموش شده و دارهاي امويان برافراشته و خونهاي مطهر پايمال شده، و هر حركتي در نطفه خفه شده و هيچ جنايتي از نظر بني‌اميه دور نمانده بود .

زماني كه در روشنايي روز فرصت رساندن نداي حق را از ايشان ستاندند ، تاريكي شب را به نيايش و راز و نياز برگزيد و نيازهاي شبانه‌اش، صحيفه‌اي كامله از معارف و رهنمودها و عبرتها گرديد، رساله حقوقش درس آموز انسانيت و شرافت در هر زماني گرديد .

و زماني كه گردنكشان عناد گسيخته حضورش را در ميان پيروان و يارانش محدود ساخت خلوتش طرح نقشه نابودي و برهم زدن آرامش امويان قرار گرفت .

اكنون ، در ساحت اين محراب بلند به نياز عرفان و شناخت ابعاد وجودي آن سيد عارفان و سرور ساجدان زين‌العابدين نشسته ، بدان اميد كه مائده امدادهاي حق ، در اين مسير ياري بخش توان گردد .

ل.خلج

هدف از این تحقیق شناسایی بیشتر با زندگی امام حسن (ع) در ابعاد مختلف ، اخلاقی و سیاسی می باشد به همین جهت سعی شده تا توجه بیشتر به سیره اخلاقی ایشان در درجه اول شود . و شمه ای از مکارم اخلاقی ، بندگی الاخلاق و زهد ایشان مذکور گردد .

همچنین در بعد سیاسی ، خط سیاسی ایشان در قالب صلح مورد بررسی قرار گرفته شده تا رفع اتهامات وارده به ایشان شود و با به تصویر کشیدن عصر امام در زمان خلفاء سه گانه چهره منافقانه معاویه و خاندانش چگونگی جو سیاسی موجود در مقابل دیدگان خوانندگان عزیز ترسیم گردد و با توجه به شرایط موجود در زمان امام حسن به نتیجه مطلوب برسیم که تنها راه چاره برای حفظ اسلام و مسلمین همان صلح می باشد که آن امام همام اقدام به آن کردند و اگر امام حسین (ع) هم در شرایط و موقعیت امام حسن (ع) بودند قطعاً اقدام به صلح می کردند چنانکه اگر امام حسن (ع) در شرایط و موقعیت امام حسن (ع) بودند اقدام به قیام می کردند .

و صلح امام حسن(ع) با معاویه دلیل بر نداشتن روحیه شجاعت و شهامت نمی باشد بلکه بالاتر از هر جنگ با شمشیر بوده است و امام با مواد صلح و امضای آن چهره کریه اموی ها خصوصاً معاویه را برملا کرد و زمینه قیام خونین کربلا را مهیا نمود و از طرف دیگر با صلح جان یاران امام حسین(ع) را در کربلا حفظ کرد و پس از امضای صلحنامه با تمام وجود از حقانیت اهل بیت (ع) و اسلام ناب محمدی (ص) دفاع کرد  و با بیانات خود فهماند که کناره گیری اش از حکومت به معنای استعفای از خلافت و معرفی جایگزین نیست بلکه هنوز هم خود را محق می داند و فقط بخاطر مصالح مسلمانان از حق خود صرف نظر نموده است و تلویجاً ستمگری معاویه را نیز بیان می کرد و هرگز دست از مبارزه با شرک و نفاق برنداشت و دین خدا را حمایت کرد .

فلاح

رابطه میان عمل و جزا یک رابطه تشریعی است.

در دادگاه های این دنیا عمل یک واقعیت است و جزا یکی دیگر از واقعیات و مجازات هم قرار گرفتن واقعیتی در مقابل یک واقعیت دیگر و یا به عبارت دیگر عمل یک چیز است و جزا هم یک چیز دیگر.  در مجازات معادی رابطه میان عمل و جزا یک رابطه تکوینی است.

تمام کارهایی که انسان انجام می دهد ثبت و ضبط می شود.

قیامت مراحل مختلفی دارد که یکی از این مرحله ، مرحله  حساب است. یعنی از اعمال و رفتاری که انسان در دنیا داشته حساب می کشند و به آنها رسیدگی می کنند.

هر عملی تولید کننده یک چیز است مانند درختی که میوه ای می دهد و هر میوه ای اثری دارد و …

جایگاه عمل نیک بهشت است و جایگاه عمل بد در جهنم، لذت هایی که در بهشت وجود دارد جاودانی است و جای هیچ شک و تردیدی نیست و عالم بهشت عالم ثابتات است.

مومن و کافر هر دو مظهر خدا هستند و مومن مظهر رحمت است و کافر هم مظهر غضب.

و اما جهنم ؛ جهنم مظهر شرک در آخرت است و خداوند متعال بهشت را قبل از آتش آفرید و طاعت را هم قبل از معصیت و رحمت را هم قبل از غضب به وجود آورد.

ن.عباسی

چکیده پایان نامه با موضوع مبادی دوستی و محبت در قرآن

در پژوهش حاضر با عنوان «الفت و دوستی در قرآن» مسأله دوستی که یکی از مسائل و مباحث اسلامی و قرآنی و مکتب اهل بیت می‌باشد، مورد بررسی قرار گرفته است.

در قرآن کریم برای اشاره به مفهوم «دوست» از واژه‌های گوناگونی استفاده شده است که هر یک از آن‌ها نشان‌دهنده دسته‌ای از ویژگی‌های دوست حقیقی است. در این رساله سعی شده است با استمداد از آیات و سنت معصومین (علیهم السلام)، علاوه بر واژه‌شناسی دوست، به بررسی مسائل و مباحث پیرامون دوستی پرداخته شود.

دوست پیوسته هم در دنیا و هم در آخرت ملازم و همراه انسان است.

دوست از هویت دوست و موقعیت او در زندگی پرده بر‌می‌دارد تا آن‌جا که گفته می‌شود: «بگو با که دوستی تا بگویم کیستی».

بعضی از دوستی‌ها بر اساس معیارهای صحیح شکل می‌گیرد و گاهی نیز براساس تصادف. البته تصادف گاه در بعضی موارد خوب است اما بیشتر وقت‌ها چنین نیست. از این رو انسان باید، بیش از آنکه تصادف بر اساس معیارهایی نادرست دوستانی برایش برگزیند، خود بر اساس معیارهای درست دوستانش را انتخاب کند.

برای تهیه و تدوین رساله، علاوه بر جستجو در قرآن کریم و روایات ائمه معصومین(علیهم السلام) به کتب با ارزشی هم‌چون تفسیر قمی، تفسیر المیزان، بحار الانوار، میزان الحکمه و … برخورد کردم.

نوع تحقیق توسعه‌ای است و روش جمع‌آوری اطلاعات به صورت کتاب‌خانه‌ای می‌باشد. در تمامی بخش‌ها از کتب تفسیری و غیر تفسیری استفاده شده است.

در نتیجه ازمنظر قرآن، عامل دوستی، ایمان و عمل صالح است و تمامی دوستانی که قرآن به ما معرفی کرد افرادی مؤمن و پرهیزگار بودند. از آن‌جا‌که قرآن کریم دوست خوب را بهترین یاریگر انسان در رسیدن به اوج سعادت دانسته و در مقابل دوست بد را مهم‌ترین عامل ناکامی و فروغلطیدن در شوره‌زار شقاوت معرفی کرده است پس باید در انتخاب دوست و همنشین بسیار دقت کرد.

کلیدواژه: اُلفت، دوستی، محبّت، صدیق، خلیل، بطانة، قرین، رفیق، ولی، حمیم

ه.وحدتی پویا

چکیده پایان نامه با موضوع دامنه تكاليف زن در قبال همسر

موضوع «دامنه تكاليف زن در قبال همسر» كه در اين تحقيق مورد بررسي قرار گرفته است، از جهات فرهنگي، اجتماعي، سياسي و روان‌شناختي بسيار بااهميت و از ديرباز موضوع سخن متفکران و اندیشمندان اسلامی بوده و تلاش نموده‌اند برای شناخت شخصیت و جایگاه زن، سیمایی شفاف از نگرش اسلام به اصالت انسانی او به لحاظ ارزش‌های معنوی و انسانی‌اش در دنیا و آخرت، ارائه نمایند.

خداوند به واسطه شریعت جاودانه اسلام، دستورات فردی، خانوادگی و اجتماعی را در زمینه حقوق و مسئولیت‌‌های زنان وضع نموده تا آنان با رشد هماهنگ و متوازن ابعاد مادی و معنوی، به کمال انسانی و سعادت جاوید دست ‌یابند.

بنابراين از آنجا كه عدم شناخت اين تكاليف، سبب آسیب‌هايي از قبيل؛ تزلزل بنيان خانواده، سست شدن باورهاي مذهبي مردان، طلاق، اختلالات اجتماعي و عقاب‌هاي اخروي مي‌گردد، اين سؤال مطرح مي‌شود كه؛ دامنه تكاليف زن در قبال همسر چيست؟

در اين راستا در اين پژوهش با استفاده ‌از روش تحقیق كتابخانه‌اي تلاش شد با درنظرآوردن واقعیت‌های وجودی و جنبه‌های مختلف شخصیت زن در عرصه‌ی زندگی، به طور واقع‌گرایانه، به دور از تنگ‌نظری‌ها، تعصبات، باورهای نادرست و با پرهیز از شعارگرایی و غرب‌زدگی، به زن و جایگاه انسانی و الهی‌اش نگاه شود و تفاوت‌ها، نقش‌ها و مسئولیت‌‌های وی تبییــن گـردد.

در این رساله با ارائه مفاهیم و تعاریف کلی از وظایف و تکالیف، به بررسی جزئیات تفاوت‌های روحی، جسمی و جنسی اجتناب‌ناپذیر بین دو جنس زن و مرد که موجب زاده شدن نقش‌های متعدد نظیر نقش مادری، همسری و نقش مدیریت عاطفی خانواده برای زن می‌گردد و همچنین تکالیف زنان در قبال همسرانشان و اهداف مترتب بر این تکالیف از دیدگاه قرآن و روایات و فقه امامیه پرداخته شد.

باشد كه با شناساندن اهمّ تكاليف و مسئوليت‌هاي زنان در كانون خانواده، باعث ايجاد آرامش در بين اعضاء خانواده شده و مانع از شكل‌گيري و گسترش بسياري از نزاع‌ها و جدايي‌ها شويم كه در چنين خانواده‌هاي آرامي، گرايش به دين، چهره زيبايي مي‌يابد و فرزندان با آرامش خاطر، به تحصيل پرداخته و مدارج عاليه را طي مي‌نمايند و با آرماني شدن فضاي خانواده، مي‌توان جامعه‌اي آرماني را شاهد بود. ان‌شاء‌الله

واژگان كليدي: «تكليف» ، «زن» ، «همسـر» ، «تمكين» ، «نشـوز» ، «قنوت» ، «آسيب‌شناسي» .

ز.محبی

چکیده پایان نامه با عنوان شیعه ، منتظر، وظایف و تکالیف

پژوهش حاضربا عنوان « وظايف و تكاليف شيعه منتظر» با هدف نگاهي به وظايف شيعه شكل گرفته است.

سوالي كه در اين پژوهش مطرح مي شود اين است كه وظايف شيعيان در زمان غيبت حضرت صاحب الزمان عجل الله تعالي فرجه چيست ؟

در اين تحقيق براي بيان تكاليف به كتب روايي ، اخلاقي ، تفسير ،عقايد و …… مراجعه شده است . روش پژوهش در اين تحقيق بر اساس نگرش یک تحقیق توسعه ای است که به قصد کشف حقایق بیشتر انجام شده است. و این تحقیق بر اساس راهكار کتابخانه ای انجام شده است که از اطلاعات قبلی ثبت شده در کتاب ها و پژوهش ها در ارتباط با وظايف شيعيان استفاده شده است.

نتيجه حاصل شده از اين پايان نامه اين است كه شيعه ي واقعي در زمان غيبت امام زمانش ، نه تنها بيكار نمي نشيند و منتظر پر شدن ظلم و ستم در دنيا نمي شود ، تا ظهور امامش نزديك شود ، بلكه بالعكس هم به خود سازي و در نهايت ساخت جامعه مي پردازد ، تا هم خود را به زينت اخلاق پسنديده بيارايد و هم به امر معروف و نهي از منكر پرداخته و جامعه را به سمت خوبي سوق دهد . و حتي بي تفاوت و ساكت هم نمي نشيند تا ببيند چه پيش مي آيد و كي زمان ظهور مي شود بلكه به دنبال اين مي گردد تا ببيند خدا و پيغمبر و امامانش به او چه دستوري داده اند تا به وظايف خود به نحو احسن عمل كند و خود را آماده سازد تا به ياري امامش به هنگام ظهور بپردازد.

واژگان كليدي : شيعه –وظايف و تكاليف – انتظار - منتظر ‍

ن. نوروزی

اين تحقيق با موضوع شكر از ديدگاه قرآن و سنت درصدد ارائه شناختي از مقوله شكر در آيات و روايات است .

شكر در حقيقت شناختن نعمت و منعم و آن را از او دانستن و به آن شاد و خرّم بودن و به مقتضاي آن شادي عمل كردن ، به اين معني كه خير منعم را در دل گرفتن و حمد او را كردن و نعمت را به مصرفي كه او راضي باشد رسانيدن .

از آنجايي كه شكر با مفاهيم ديگري مانند : صبر ، ذكر ، رضا و حمد رابطه‌اي همسو داشته و با كفر و ناسپاسي رابطه‌ي مخالف دارد . در تحقيق پاياني خود به توضيح يكايك آن‌ها پرداخته‌ام .

اركاني را كه مي‌شود به وسيله آن‌ها شكر خداوند را به جا آورد به سه قسم تقسيم شده كه تمام اركان شكر در اين اقسام جمع مي‌شوند :

1 ـ قلبي ، كه انسان همواره در دل متوجه و يادآور نعمت‌هاي او باشد . 2 ـ زباني ، به هنگام استفاده از نعمت‌هاي بيكران الهي زبان به حمد بگشايد .3 ـ عملي ، نعمت خدا را در راهي كه او اراده كرده بكار بندد .

هر كَس شكر خدا را به جا آورد خير دنيا و آخرت و فراواني نعمت به او مي‌رسد و درهاي بهشت بر او گسترده است و در مقابل انساني كه ناسپاس باشد و كفران نعمت كند ، دچار غرور و تكبر ، خودپسندي ، حرص و آز مي‌گردد و از رحمت خداوند هم به دور مي‌باشد و فرجام بدي دارد و بهشت بر او حرام مي‌گردد . نه از شكر و نه از كفر بندگان ابداً به دستگاه عظمت الهي ضرري نخواهد رسيد . زيرا خداوند غني و بي‌نياز است . اين ما هستيم كه براي رسيدن به قرب الهي و جلب رضايت پروردگار بايد در مسير الهي گام برداريم . به اميد اينكه خداوند متعال ما را در راه رسيدن به اين امور ياري فرمايد .

در اين تحقيق ماهيت ، حقيقت ، فضيلت شكر و اقسام و انواع نعمت مورد بررسي قرار گرفته تا هدف اين تحقيق كه بزرگترين هدف انسان يعني رسيدن به قرب الهي است محقق شود .

روش تحقيق توصيفي و روش جمع آوري مطالب كتابخانه‌اي است .

نتيجه اين كه در همه مراحل زندگي بايد از خداوند كمك بخواهيم ، كه خداوندا ما را قدردان نعمات خود و از شكرگزاران واقعي درگاهت قرار بده ؛ از خداوند قلب متوجه و زبان متذكر و عمل با جوارح را بخواهيم تا شايد توفيق اين را بيابيم كه از شكرگزاران قرار بگيريم .

كليد واژه ‌ها : شكر ـ شاكر ـ شكور ـ نعمت ـ منعم ـ كفر .


ن. کیوان

چکیده پایان نامه با موضوع امام زمان و و آثار و برکات در عصر ایشان

از آرزوهای دیرین بشری، برچیده شدن بساط ظلم و ستم و تبعیض می باشد و این خواستۀ بشری برای اولین بار در طول کل عمر جهان و جهانیان ، به نحوی که همۀ جهات زندگی بشر را فرا گیرد، تنها در زمان ظهور و برپایی دولت کریمۀ امام زمان (عج) تحقق خواهد يافت و بشر تشنة عدالت، سيراب عدالت حضرت مهدي موعود (عج) خواهد شد.

واین یکی از وعده های تخلف ناپذیر خداوند است که در پرتو عنایت پروردگار، این آرزوی دیرین بشری روزی تحقق خواهد یافت.

این تحقیق اولین تحقیقی است که با این عنوان نوشته شده است، زیرا که بنده تحقیقی با این عنوان پیدا نکردم.

و در نوشتن این تحقیق، کتاب های حدیث و کتابهای معتبر در رابطه با این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است.

این تحقیق مشتمل بر سه بخش می باشد که در فصل نخست از بخش نخست مسایل راجع به زندگانی حضرت مهدی، از جمله ولادت، اسامی و القاب و شباهت ایشان به امامان پیشین و سایر مسایل مربوط به زندگانی ایشان بررسی شد.

و در فصل دوم از همین بخش، ضرورت امام، لزوم وجود امام به طور استمرار، آثار ولایت پذیری در اعمال انسان و سایر مسایل مربوط به امامت بررسی شد.

و در بخش دوم که مشتمل بر دو فصل می باشد، در فصل نخست آن در مورد ظهور، آثار و نشانه ها در فصل دوم در مورد ولايت تكويني و تشريعي امام و سایر مسایل مربوط به ولایت مطالبي نوشته شده و دربخش سوم، پیرامون اوضاع اقشار مختلف و اوضاع برخی امور معنوی در آخر الزمان و در فصل آخر پیرامون تکامل بشر در زمینه های مختلف در عصر ظهور مطالبی نوشته شد که درآخر تحقیق هم نتیجه را آورده ام.

س. حیدری

چکیده پایان نامه با موضوع سیمای قرآن در نهج البلاغه

قرآن كريم توسط جبراييل امين از جانب خدا بر وجود مبارك رسول اعظم (ص) به دو صورت دفعي و تدريجي نازل شده است . اين كتاب عظيم ذوبطون و داري معاني عظيمي است ، كه در صورت فهم صحيح معاني بلند اين مصحف شريف بشر سعادتمند گشته و به سوي تكامل طي طريق مي نمايد ولذا فهم دقيق آن نيازمندتسلط كامل بربطن ها و معناي آن مي باشد كه از قدرت انسان معمولي خارج است و اين مهم فقط با علم الهي معصومين (عليهم السلام) امكان پذير است .

نهج البلاغه مجموعه سخنان امام علي (ع) است كه با همت بلند سيدشريف الدين رضي (ره)‌جمع آوري شده است و از آنجا كه امام علي (ع)‌در دامان وحي تربيت يافته و گنجينه -هاي علوم مختلف هم چون رودي پرآب از دامان اين امام همام سرچشمه گرفته اند ،‌ به جاست كه براي آشنايي با قرآن و فهم كلمات و معاني آن از درياي علوم اميرمومنان كه در نهج البلاغه آمده است بهره مند شويم . ايشان كه خود جلوه و مظهر تام آيات الهي هستند و الفاظ وروح ومحتواي قرآن در وجود ايشان نورافشاني مي كنديقيناً راهبر نمونه اي مي باشند براي رسيدن انسان خاكي به منزلگاه سعادت .

كلام الهي درقالب الفاظ علوي كه در نهج البلاغه جمع آوري شده ارتباط بخش ميان قرآن است با اين كتاب بي بديل .

قرآن و خداشناسي ،‌پيامبر ومسئوليت نبوت ،‌امامت اهل بيت معصوم ، عدالت ،‌و ياد روز قيامت همه از مباحثي هستند كه امير بيان حضرت علي (ع) آنها را با كلماتي وزين و پر عمق خود در نهج البلاغه با استفاده از آيات قرآن توضيح فرموده اند .

حضرت علي (ع)‌ در بياناتشان دسته بندي آيات قرآن را چنين بيان فرموده اند كه :

برخي آيات بيان كننده حلال و حرام ،‌برخي ديگر مبيّن واجب ومستحب ،برخي بيانگر ناسخ و منسوخ ،‌رخصت و عزيمت ،‌خاص و عام ،‌پندو مثل ، مطلق و مقيد ، محكم و متشابه، مجمل ومبين وغامض مي باشند.

ايشان كه خود قرآن ناطق هستند در ذيل سخنانشان به تفسير برخي از آيات كريمه قرآن نيز پرداخته اند و اينگونه سكوت قرآن صامت را شكسته و با نطق خود گوياي ناطق بودن خويش مي باشند .

محتواي نهج البلاغه كه تنها بخشي از خطبه و سخنان امام در آن گرد آوري شده ،‌ گويي همه كلمات و عبارات قرآنند چراكه ميان علي (ع) و قرآن را نمي توان فاصله اي تصور كرد .

ح.اسلامی

چکیده پایان نامه با موضوع سیمای حج در قرآن

« به نام پروردگار كعبه »

« جعل الله الكعبه البيت الحرام قياماً للناس … »

«خداوند ، كعبه اين خانه محترم را وسيله قيام و پايه‌داري مردم قرار داد » .

قال الصادق (ع) :« اما ان الناس لوتركوا حج هذا البيت نزل بهم الغذاب مانوفلروا »

« اگر مردم حج اين خانه را ترك كنند بي‌درنگ عذاب الهي بر آنها فرود آيد . »

حج پيام‌آور ايجاد و بنيا جامعه‌اي‌ بدور از رذائل مادي و معنوي است حج تكرار همه صحينه‌هاي عشق‌آفرين زند گي يك انسان و يك جامعه متكامل در دنيا‌ست . »

براي آنكس كه برمنابع حج در آيات و روايات و شيوه مبارك طلايه‌داران توحيد مروري داشته باشد به ‌خوبي روشن مي‌گردد كه اهتمام به اين فرضيه جانشمون اسلامي بيش از آن است كه در تصوير بگنجد . اين اهتمام حكايت از نقش حج در اسلام و كيان مسلمين و بلكه سرنوشت بشريت دارد .

قرآن كريم كعبه را عامل قيام ناس و نخستين خانه مبارك براي خلق و مشعل هدايت براي جهانيان خوانده و اميرالمونين (ع) آن را رمز «اقتدار دين » و «علم اسلام » ناميده است و چنانكه مي‌دانيم پرچم نماد‌تباي يك كشور و استقرار و پايداري يك سپاه و فرو افتادنش نشانه سقوط است . امام صادق (ع) قوام‌دين را به قيام كعبه پيوند داده است . در خطابه تاريخ حضرت‌زهرا (س) آمه است « والحج تشييداً للدين» . خداوند حج را پشتوانه استواري براي تحكيم دين قرار داد » و حضرت رضا (ع) حج را سرچشمه سود و خير و منفعت براي جميع خلق ، در شرق و غرب زمين و دريا و خشكي و همه سرزمين‌ها ، از حج گذاران و غير آنها ناميده است.

با توجه به اين منابع حياتي است كه تعطيل حج به هيچ عنوان جايز نيست و بر حكومت اسلامي در اقامه حج مسئوليتي مقرر شده كه در هيچ يك از فرايض بدين صورت وجود ندارد و آن اين است كه : « خانه خدا را خالي نگذاريد و اگر مردم از رفتن به حج تاهل كنند ، الزاماً آنان را به حج اعزام كند و هرگاه توان خالي نداشتند از بيت المال هزينه سفرشان را تامين نمايند . »

و در همين راستا به آنان كه از حضور در موشوم و انجام فرضيه حج استنكاف ورزند هشدار داده‌اند كهاگر حج را ترك كنند مستوجب هلاكت و عقوبت الهي خواهند شد و پيامبر خدا (ص) تارك حج را در زمره يهود و نصاري برشمرده است « من مات و لم يحج فلاعليه آن يموت يهودياً او نصرانيا »

به همين لحاظ به تكرار حج نيز توصيه شده همانگونه كه ائمه(ع) ده‌ها بار حج به جاي مي‌آورند و در روايات آمده پيامبر خدا (ص) بيست بار حج گذارد كه هفت بار آن قبل از بعثت بوده است و نيز رواياتي است كه با صراحت مي‌گويد : هيچ عملي هر چند صالح و نافع باشد جايگزين حج مي‌دانيم پرچم نماد تباي يك كشور و استقرار و پايداري يك سپاه و فرو افتادن نفس نشانه سقوط است . امام صادق(ع) قوام دين را به قيام كعبه پيوند داده است .

در خطابه تاريخي حضرت زهرا(س) آمده است « والحج تشييداً للدين » خداوند حج را پشتوانه استواري براي تحكيم دين قرار داد و حضرت رضا(ع) حج را سرچشمه سود و خير و منفعت براي جميع خلق، در شرق و غرب زمين و دريا و خشكي و همه سرزمين‌ها، از حج گذاردن و غير آنها ناميده است .

با توجه يه اين منايع حياتي است كه تعطيل حج به هيچ عنوان جايز نيست و بر حكومت اسلامي در اقامه حج مسئوليت مقرر شده كه در هيچ يك از فرايض بدين صورت وجود ندارد و آن اين است كه : « خانه خدا را خالي نگذاريد و اگر مردم از رفتن به حج تاهل

نمي‌شود . امام صادق (ع) از قول پيامبر اكرم (ص) آورده است كه در پاسخ به مرد اعرابي ـ ثروتمندي كه موفق به حج نشده بود و از آن حضرت مي‌خواست عملي را بدو رهنمون گردد تا بدانوسيله پاداش حج ببرد ـ چنين فرمود: « اگر هموزن كوه ابوفبيس طلا سرخ داشته باشي و در راه خدا انفاق كني ، ثواب حج را نخواهي يافت !»

همچنين در روايتي از امام صادق (ع) آمده است :

«ثواب خرج كردن مال در راه حج ، برتر از ثواب دو هزار ( در روايت ديگر بيست‌هزار ) در غير حج است » . حج از يك عبادت معمولي فرار است و در ميان عبادات نقش حياتي دارد و بقاي اسلام و حيات سياسي ـ اجتماعي است بدان وابسته است .

حضرت امام خميني (قدس‌ره) فرمودند : « فريضه حج در ميان فرائض ، از ويژگي خاص برخوردار است و شايسته جنبه‌هاي سياسي و اجتماعي آن بر جنبه‌هاي ديگرش غلبه داشته باشد . با آن كه جنبه‌ عبادي‌اش نيز ويژگي خاصي دارد .

حج با جنبه‌ جم‌الجمعي‌اش ، ساير عبادات را نيز در درون دارد ، از نماز و نيايش گرفته تا انفاق و ايثار ، رياضت و جهاد ، امر به معروف و نهي از منكر ، تولي و تبري و … بدين ترتيب از فلسفه و آثار آنها نيز برخوردار است و در آن ، مال و تن و زبان و عمل و لفظ و معنا و حركت و وقوف و شعار و شعور وفرد و جمع مشاردكت دارند .

باري كعبه ،معظمه ، بيت عبادت و معرفت و حج كانون هدايت ، دعوت ، رحمت ، مغفرت و مظهر عدالت ، عزت ، عظمت ، حريت، حرمت ، امنيت ، قداست ، قدرت ، جلالت ، هويت ، امامت ولايت ، محبت ، ديانت ، ساست ، مقاومت ، نهضت ، معيشت ، آخرت ، ماديت و معنويت است و اشد بتوان همه اين مفاهيم را در واژه «قياماً » كه در آيه كريمه آمده است ، يافت از اين رو نبايد از اين واژه به سادگي گذشت . « القيام ما قيم به الشيء كالعماد و السناد لما يعمد به ويسند اليه »

« قيام چيزي را گويند كه چيز ديگري بدان قوام گيرد و به اتكاي آن بايستد . »

همه مسئوليت‌ها و ارزشها در پرتو قيام است ، «قيام لله» و اين هرنوع قيامي را كه براي خدا باشد در بر‌مي‌گيرد مانند قيام رسالتداران توحيد براي دعوت و هدايت : « يا ايها المدثر قم و فانذر » و « و انه لما قام عبدالله »

و قيام در مناسك و طواف و نماز و خضوع و پرستش : « و طهر بيتي للطائفين و القائمين و الركع و السجود . »

و قيام براي احياء دين و پابرجا ساختن وحد در پرتو دين و پرهيز از تفرق و اختلاف : « ئ ان اقيمو الذين و لا تتفرقو افيه » .

و قيام براي برپاداشتن نماز : « ربنا لقيموالصلاه » .

آري حج مشتمل بر همه اينها ياد‌آور قيام ابراهيم است : « فيه آيات بينات مقام ابراهيم » و كسي كه در مقام ابراهيم مي‌ايستد بايد به تمام آنچه ابراهيم براي آن قيام كرد، قيام كند و پاي استوار دادر . جالب است كه « قياماً للناس » در كعبه و حج ، به طور مطلق آمده و مقتضاي آن اين است كه قيام و مقاومت انسانها ، در تمام آنچه بايد براي آن بپاخيزد ايستادگي كنند ، در پرتو قيام كعبه و برپايي حج ميسر است و بالاخره قيام تا برپايي « قيامت استمرار دارد، تا آن هنگام كه همه خلايق از گورها بپاخيزد . »

اين ويژگي است كه از حج چهره‌اي ممتاز و منحصر به فرد در ميان ديگر فايض مي‌سازد و به دليل همين گستردگي مفهوم است كه حج و فلسفه اسرار‌آميز آن ، همچنان پويا و زايا و شگفتي آفرين مي‌باشد . هرچند براي بسياري ناشناخته مانده است .

حج مانند قرآن بطون هفتگانه با هفتاد‌گانه دارد . گنچينه‌اي است با زوياي بيشمار كه هركس بقدر فهم و دانش خود آن را درك مي‌كند و با اين همه حقايق آن تمام ناشرفي است و يا بپاي حركت زمانو رشد و انديشه بشر رو به شكوفايي است و هر اندازه به بحث و بررسي فلسفه و آداب حج از ديدگاه قرآن و احاديث بپردازد نكات تازه‌تري را خواهد يافت .

م. واشقانی

چکیده پایان نامه با موضوع كرامت انسان در قرآن و روايات

موضوع اين پايان نامه كرامت انساني از منظر قرآن و روايات اهل بيت(عليهم السلام) است. اين موضوع اهميت بسياري در سعادت دنيا و آخرت انسان دارد زيرا شناخت و حفظ آن سبب مي‌شود كه انسان به مقام رفيع خود نزد خداوند پي ببرد و هرگز خود را خوار و ذليل نكند. آنچه در اين هفت بخش بوسيله رجوع به كتب تفسيري و حديثي آورده شده عبارتست از:

ماهیت کرامت. كرامت به معناي بزرگي، شرافت و عزت نفس است و ضد آن لئامت به معناي خساست و پستي فطرت و ذات است. تعريف لئامت به آن جهت آمده كه شناخت هر چيزي از طريق شناخت ضد آن آسانتر است علاوه بر این به بیان تقسیم بندی کرامت بر اساس معیارهای متفاوت پرداخته شده است.

كرامت و ابعاد آن در آيات قرآن كريم كه تنها يك آيه مستقيماً‌ به اين صفت ذاتي انسان اشاره مي كند. آيه ديگري كه در اين قسمت بيان شده، معيار سنجش كرامت را در انسانها بيان مي كند كه همان تقواي الهي است.

كرامت در بيان معصومين(عليهم السلام) كه به صورت تفكيك شده و با توضيح مختصري درباره هر يك از احاديث آمده است.

اسباب كرامت: اين اسباب بيان شده تا با شناخت آنها در حفظشان و به تبعيت حفظ كرامت نائل شويم.

آثار كرامت: بزرگداشت توسط خداوند آثاري را به دنبال دارد كه انسان كامل و كسي كه اين بزرگي را حفظ كرده است حتماً به آن خواهد رسيد و اگر اين بزرگواري را از همان ابتدا به كودكانمان بشناسانيم هرگز آن را از دست نخواهند داد.

موانع كرامت: اين موانع در اصل همان صفات رذيله‌اي است كه وجودشان فاسد كننده كرامت است.

آنچه پس از بيان اين مطالب به دست مي آيد اين است كه انسان نزد خداوند جايگاه ويژه اي دارد كه اگر آن را حفظ نمايد هيچ موجودي حتي ملائكه قادر به نزديك شدن به اين مرتبه و مقام نيستند.

واژگان كليدي: كرامت، لئامت، تكريم، تفضيل.

الف . نومیری

چکیده

از آنجایی که « استفهامات قرآن و ساحت هدایتگری آن» موضوع اصلی پژوهش است مسیر اصلی ما سیر در آیات این کلام الهی است. قرآن، کتاب هدایت است و همواره انسان را به سوی عالی‌ترین مراتب رشد و کمال انسانی رهنمون است و برای رسیدن به این مهم، برترین و زیباترین روشهای حکیمانه را بکار برده است. از جمله‌ی این روشها، زینت کلام با پرسشهایی است که آدمی را بطور غیر مستقیم در جهت برنامه‌های انسان ساز سوق می‌دهد زیرا طرح مسائل بصورت سؤال و جواب انسان را وادار می‌کند که پاسخ را از درون و جوان و قلب خویش بشنود و آن را فکر و تشخیص خود بداند. در این صورت او در مقابل حق مقاومتی نمی‌کند و موضع نمی‌گیرد. لذاست که بیشتر از هزار آیه از آیات الهی دارای استفهام است.

با توجه به این که سؤال کننده در بعضی از آیات استفهامی پرورگار حکیم علی الاطلاق است. غرض او آگاهی یافتن، نسبت به مجهول نیست بلکه در پس آن اهدافی نهفته است. شناخت استفهامات قرآن از جهت ادبی، موضوعی و نوع پرسشگری و همچنین نقش و تأثیر آن در راهنمایی بشر، از جمله مسائلی است که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است.

در هر رساله‌ی علمی، یقیقناً اهدافی مد نظر است که به نگارش و تألیف آن رساله می‌انجامد، از آنجایی که فهم معانی استفهام در آیات قرآن، نیازمند شناخت گوینده، مخاطب و موضوع و قرینه‌های لفظی و معنوی و … است، هدف خود را از انجام این پژوهش آشنایی با ساختار ادبی استفهام، شناخت پرسشگر و مخاطب آیات استفهامی، چگونگی پاسخ‌ها به آیات استفهامی و در نهایت تأثیر آن در راهنمایی و هدایت بشر قرار دادم.

در رساله‌ی حاضر سعی شده تا مطالب از قلمرو بیان شده فراتر نرود و مسائل مطرح شده در محدوده‌ی کتب ادبی و تفسیری قرار گیرد. البته گاهی نیز جهت تأثیرمطالب، از کتبی هم در این زمینه استفاده شده است.

روشی که در این پژوهش بکار گرفته شده، روش کتابخانه‌ای و فیش برداری است و مطالب با استفاده از کتب نحوی و تفسیری و کتب لازم در این زمینه جمع‌آوری و در نهایت تحلیل شده است.

نتیجه‌ی حاصل شده از انجام این تحقیق این است که استفهامات قرآنی از قوی‌ترین انواع خطابات قرآنی است که از مخاطب می‌طلبد، علاوه بر استماع خطاب بیندیشد و پاسخ را بیابد. و با دسته‌بندی استفهام از جهت پرسشگر و مخاطب، میزان توجه و اهمیت آنها بر موضوع مورد پرسش مشخص می‌گردد و باعث شناخت میزان توجهات مستفهم و مستفهم منه می‌شود.

از دیگر نتایج رسیده در این تحقیق آن است که قرآن کریم اصل استفهام را به رسیمت شناخته و همواره از آن بعنوان یک روش هدایتی استفاده می‌کند و افراد را به جنبه‌هایی که در زندگی خویش مغفول قرار داده‌اند و می‌بایست به آنها توجه کنند تا به کمال دست یابند آگاه می‌سازد.

کلید واژه‌ها: 1- استفهام/ 2- هدایت
م. میان محله

چکیده

در اين تحقيق به بررسي علل قيام امام حسين(ع) پرداخته و مولفه هاي اصلي چون تكليف الهي امام و حاكميت طاغوت و تغيير سنت ها و ايجاد بدعت ها مورد مطالعه قرار گرفته بعداز پیامبراسلام دینی که اورده بوددچار تغییرات بسیاری شد و این امر در زمان معاویه به اوج خود رسید گسترش بدعتها بجای سنتها.به حکومت رسیدن معاویه که که خلافت اسلامی را به یک سلطنت تبدیل کرده بود.بیت المال بجای استفاده برای مردم صرف عیاشی ها وساختن کاخهای باشکوه می شد تا جایی که امام حسین (ع) دین جدش را در خطر دید و احساس نموداگر اقدامی ننماید از اسلام جز نامی چیزی باقی نماندپس با یارانش قیام نمودواسلام را با خونش زنده کرد.تمام انبیاوامامان با هدایت و راهنمایی اقوام به گمراهی رفته را به مسیر کمال بازمیگردانند وامام حسین (ع)نیز با قیام خودا لگویی برای همی ازادگان شد .نیز اثار قیام مورد بررسی قرار گرفت اثاری چون اصلاح مفاسد امت اسلام-تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی رسوایی بنی امیه احیای امربه معروف ونهی از منکر –ظهور قیامهای متعدد والگویی جهانی برای قیام.

.درقسمتی دیگر علل قیام امام خمینی بررسی شده و مواردی چون تکلیف الهی –حاکمیت طاغوت –گسترش فساد –توسعه و ایجاد ساواک –گسترش اسلام زدایی درکشوری اسلامی .امام خمینی نیز شرایط کشور ایران رااینگونه دیدکه دین ودینداری مردم جای خود را به فساد وفحشا و تباهی انان داده است و همين مولفه ها را با قيام امام حسین( ع )مقایسه نمودیم شباهنهای زیادی یافت شد. بررسی اثار انقلاب اسلامی نشان داد که این انقلاب بسیار شبیه قیام عاشورااست سرنگونی طا غوت- پایان دوران سلطه بیگا نگان – تشکیل حکومتی اسلامی -ا ستقلال همه جانبه و ایجادبصیرت جهانی همه این موارد نشاندهنده این امر است که الگو ی انقلاب اسلامی ایران هم در رهبری هم در علل و هم دراهداف. قیام کربلاست واکنون انفلاب اسلامي ايران که امتداد انقلاب عاشو رائیان است مو جب بصیرتی جهانی شده وخود الگویی عینی برای سایر ملتهای در بند و عبرتی برای حکومتهای طاغوتی است .

كليد واژه ها: تحليل – تطبيق – قيام – انقلاب

ن.بابایی

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان فلسفه بیعت و اهمیت آن در خطبه غدیر با هدف بررسی و تحلیل بیعت و نقش و اهمیت آن در خطبه غدیر شکل گرفته است.

سؤالی که در این پژوهش مطرح می شود این است که بیعت چیست و مطرح نمودن آن در خطبه غدیر چه اهمیتی دارد.

برای روشن نمودن اهمیت بیعت در خطبه غدیر ، ابتدا بیعت در آیات ، روایات و کتب تاریخی بررسی شده است تا ماهیت بیعت به خوبی روشن شود و سپس نقش و اهمیت آن در خطبه غدیریه رسول خدا(صلی الله علیه وآله وسلم) مورد توجه قرار گرفته است.

جهت مشخص نمودن ماهیت بیعت و اهمیت آن در خطبه غدیر از حدود 200 کتاب از جمله کتب تفسیری اعم از شیعه و سنی، متقدم و متاخر ، کتب روایی ، تاریخی ، اخلاقی  ، عقاید و … استفاده شده است. روش پژوهشی در این تحقیق بر اساس نگرش تاریخی است زیرا به بررسی بیعت و خطبه غدیر پرداخته شده است که دو موضوع تاریخی هستند. بر اساس راهبرد تحلیلی است ، زیرا به تحلیل بیعت در فراز های مختلف خطبه غدیر پرداخته است و بر اساس راهکار ، کتابخانه ای است زیرا از کتب تألیف شده در ارتباط با غدیر و بیعت در این پژوهش استفاده شده است .

نتیجه حاصل شده از این پایان نامه این است که بیعت یک عقد قرارداد معمولی نیست بلکه یک عهد الهی است که از سابقه تاریخی نیز برخوردار است.لذا هنگامی که بیعت در خطبه غدیر مطرح می شود عهد الهی با ولایت است و اتمام حجتی بر مردم تمام اعصار نسبت به ولایت ائمه معصومین (علیهم السلام) است. اما این بیعت موجب مشروعیت بخشیدن به حکومت ائمه و نایبان ایشان نمی شود بلکه تنها قدرت اجرایی را برای ائمه و نایبان ائمه حاصل می کند.

انقلاب اسلامی نیز زمینه ساز حکومت جهانی حضرت مهدی(عج الله) است لذا بیعت با ولی فقیه که نایب امام زمان(عج الله) است باعث می شود مردم آمادگی لازم را برای بیعت با امام زمان(عج الله) پیدا کنند.

واژگان کلیدی : غدیرخم ، بیعت ، خطبه غدیر، ولایت ، امامت، تولی ، تبری

ف.فرحزادی