موضوع مورد نظر در بحث ما حُسن خلق از ديدگاه قرآن و سنت و آثار و پيامدهاي فردي و اجتماعي آن است . هدف از آوردن اين بحث به خاطر اهميتي است كه اين موضوع ، در سعادت فردي و اجتماعي دارد . يعني رساندن افراد به سعادت و كمال مادي و معنوي و روشن نمودن اين موضوع  كه تا چه حد فضايل اخلاقي در زندگي فرد نقش داشته و او را در تمامي امور رهبري مي‌كند . لذا با مطالعة در ميان آيات قرآن و روايات اهل بيت (ع) و كتب اخلاقي علما و دانشمندان اسلامي و سايت‌هاي اينترنت و نرم‌افزارهاي مختلف بر آن شديم كه به اين مهم بپردازيم . مطالعة اين كتب و بررسي منابع ديگري كه برشمرديم به ما اين مسئله را بيش از پيش يا‌دآور ساخت، كه اين قضيه تا چه اندازه حياتي است ،به طوري كه باور آن مشكل مي‌نمايد . سئوال‌هاي اصلي كه مطرح است از اين قرار است : اخلاق چيست ؟اخلاق از نظر لغوي معاني مختلفي دارد ولي آنچه كه مشترك بين اين معاني است عبارت است از هرگاه صفتي براي شخص به صورت پايدار درآمد به‌گونه‌اي كه كارهاي متناسب با آن را به سهولت و به آساني انجام داد به آن اخلاق مي‌گويند . از نظر اصطلاح نيز گاهي تمام صفات نفساني را كه منشأ كارهاي پسنديده يا ناپسند مي‌شود چه پايدار چه ناپايدار كار اخلاقي مي‌گويند وگاهي نيز واژة اخلاق صرفاً در مورد صفات پسنديده به كار مي‌رود و منظور ما نيز همين قسمت است . اما حسن خُلق در قرآن چيست؟ حُسن خُلق در قرآن ، در آيات متعددي آمده است كه بارزترين آن در اين آية قرآن متجلّي است كه خطاب به پيامبر اكرم (ص) مي‌فرمايد : «و انّكَ لَعَلي خُلقٍ عظيم » تو « داراي خلق عظيم و بزرگي »[1] یعنی واجب است كه از رسول اكرم (ص) به خاطر ويژگي‌ حسن خلقش و ديگر صفات و برجستگيهاي او پيروي كنيد و او را كه انسان كامل است سرمشق خود قرار دهيد . در جاي ديگر اين سئوال مطرح است : حسن خُلق در سنت چيست ؟ از مطالعة روايات و سيرة ائمه اهل‌بيت (ع) و پيامبر اسلام (ص) بدست مي‌آيد كه ويژگي حسن خُلق در تمامي احاديث ائمه اطهار از پيامبر گرامي اسلام (ص) تا ديگران بارها و بارها ذكر شده است و بدون حسن خلق اعمال انسان ناقص مي‌باشد و ارزش قابل ملاحظه‌اي ندارد و لي با داشتن حسن خلق به فرمودة رسول اكرم (ص) كه مي‌فرمايد : « ما من شيء اثقل في الميزان من خلق حسن » « هيچ چيز در ميزان عمل سنگين‌تر از حسن‌خلق نيست » [2]حجت بر همه تمام مي‌شود . سئوال ديگر اين است : آثار و پيامدهاي آن كدام است؟ آثار و پيامدهاي فردي و اجتماعي حسن خُلق بي‌شمار است كه از نظر جسمي و رواني در خود فرد تاثيرات فراوان و بسيار مثبت دارد، و از نظر مادي و معنوي نيز در اجتماعي كه شخص در آن زندگي مي‌كند نيز تاثيرات غير قابل انكار دارد از جمله ماية ايمني و اطمينان خاطر و آسايش است همچنين ماية بهزيستي ، تحكيم روابط اجتماعي ،قرب الهی و سعادت فرد و … . مي‌باشد .

1_ سوره قلم ( 68) آية4

2_ شیخ محمد باقر مجلسی ، بحارالانوار، موسسه وفا بیروت ، ج 68 ، ص383 .

ص.شکر نژاد