معاونت پژوهش مدیریت حوزه های علمیه استان یزد برگزار می کند:

مسابقه «ثبت لذت های پژوهشی»

علاقه مندان می توانند آثا خود را در قالب دل نوشته، خاطره و داستان به ایمیل معاونت پژوهش مدیریت استان یزد به نشانی

Pajohesh.yazd@chmail.com  ارسال نمایند.

عناوین مسابقه:

از پژوهش لذت بردم زیرا ……

پژوهش برای من دریچه ای بود به ….

گام های پژوهش من از زمانی شروع شد که …..

شرایط عمومی مسلبقه:

1-      آثار با فونت Bnazanin   یا   Bzar و سایز 14 در محیط  Word2007  تایپ شود.

2-      فایل آثار در قالب  Word و Pdf ارسال گردد.

3-      ثبت لذت ها می تواند از خاطرات فرآیند تدوین تحقیق پایانی یا پایان نامه و … باشد.

4-      مشخصات کامل نویسنده شامل:

نام و نام خانوادگی، تحصیلات، رتبه علمی، رشته و گروه علمی، موسسه آموزش عالی حوزوی یا مرکز علمی وابسته، آدرس و کد پستی، نشانی الکترونیکی و شماره تلفن همراه، حتما در اثر ارسالی ثبت گردد.

مهلت ارسال آثار 15 آبان 1396

زمان اعلام نتایج 15 آذر 1396

جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت http://yazd.whc.ir   مراجعه نمایید.

انواع مقالات

 به طور کلی مقالات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 1- مقالات ژورنال

 2- مقالات کنفرانسی

 از تفاوت‌های مهم مقالات ژورنال و کنفرانس می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

     معمولا مقالات ژورنال به علت اینکه داوری دقیق‌تری (Peer review) دارند دارای اعتبار و ارزش علمی بالاتری نسبت به مقالات کنفرانسی هستند. صحت و اعتبار نتایج در مقالات ژورنال بالاتر از مقاله‌های کنفرانسی است. لازم به ذکر است که اعتبار مقالات چاپ شده در کنفرانس‌های بسیار معتبر همچون NIPS (Neural Information Processing System) نیز بسیار بالاست. در کنفرانس NIPS نام نویسندگان در مقاله ذکر نمی‌شود و لذا حتی داوران هم نام نویسندگان را نمی‌بینند که اصطلاحا blind review گفته می‌شود.

    برای ارسال مقاله به مجله محدودیت زمانی وجود ندارد و در هر زمانی می‌توان مقاله را برای مجله ارسال نمود. اما برای ارسال مقاله به کنفرانس، مهلت ارسال وجود دارد و چنانچه مقاله در موعد مقرر شده ارسال نشود، داوری نشده و پذیرفته نخواهد شد.

    نتایج داوری مقاله‌های کنفرانسی در مدت کوتاه‌تری اعلام می‌شود. در حالیکه در مقاله‌های ژورنال فرایند پذیرش مقاله طولانی‌تر بوده (گاهی اوقات بیش از یکسال) و معمولا مقاله چندین بار مورد اصلاح و تجدیدنظر داوران و نویسندگان قرار می‌گیرد.

    در مقاله ژورنال، جزییات دقیق‌تر و مفصل‌تری از پژوهش و یافته‌های آن بیان می‌شود و معمولا محدودیتی در تعداد صفحات وجود ندارد و تعداد صفحات بیشتری دارند(برخی از مجلات محدودیت تعداد کلمه (مثلا 5000 کلمه) و یا همچون برخی از مجلات IEEE محدودیت تعداد صفحه دارند (معمولا 12 صفحه) و به ازای هر صفحه بیشتر می‌بایست هزینه اضافی پرداخت شود.). مقاله‌های کنفرانسی مختصر بوده و صرفاً به مطرح کردن ایده و توضیح آن، با انجام آزمایشات و شبیه‌سازی‌های ساده می‌پردازند و از نظر تعداد صفحات دارای محدودیت بیشتری می‌باشند

 1- مقالات ژورنال

 در هر مقاله ژورنال (Journal paper) یک یافته جدید علمی به طور کامل و شفاف بررسی می‌شود. در این نوع مقالات، مقایسه پژوهش جدید با پژوهش‌های پیشین انجام می‌گیرد و نتایج به صورت دقیق و مفصل توضیح داده می‌شوند.

 انواع مقالات ژورنال:

     مقالات اصلی (Original Paper یا Regular Research)

    مقالات مروری (Review Paper)

    مقالات از نوع Letter

    مقالات Short/ Rapid/ Brief Communication

 حال ویژگی‌های هر یک از انواع مقالات به اختصار توضیح داده می‌شود.

 • مقالات اصیل

 در صورتیکه پژوهش انجام شده از نوآوری کافی برخوردار بوده و نتایج مهم و جدیدی بدست آمده باشد، چگونگی انجام پژوهش و دستاوردهای حاصل از آن، در قالب original paper چاپ و به اطلاع جامعه علمی رسانده می‌شود. این دسته مقالات، مقاله‌هایی مفصل با شرح جزییات کافی می‌باشند و دارای ارزش علمی بالایی هستند. مقالات اصیلی که به تازگی چاپ شده‌اند و با توجه به اهمیت موضوع، نوآوری و ارزش علمی آن‌ها، به سرعت مورد استقبال جامعه علمی قرار بگیرند تحت عنوان Hot Papers در سایت مجلات مشخص می‌شوند.

 • مقالات مروری

 همانطور که از نام این نوع مقالات بر می‌آید، افراد صاحبنظر و با تجربه که به طور گسترده و مستمر بر روی یک مقوله علمی به پژوهش مشغولند، با بررسی تعداد زیادی از مقالات مرتبط، ضمن بین تاریخچه و تشریح پژوهش‌هایی که در طی سال‌های گذشته بر روی آن موضوع انجام شده است، وضعیت فعلی و نیز پژوهش‌های آتی را بیان می‌کنند و مرور می‌نمایند. همچنین نویسندگان به ارایه نظرات و دستاوردهای پژوهشی خود پرداخته و افق‌های جدید و پیشرو را ارایه می‌کنند. گاهی اوقات نیز مجله از پژوهشگران برجسته دعوت می‌کند که در یک موضوع به روز پژوهشی، مقاله مروری بنویسند که اصطلاحاً invited review گفته می‌شود.

 • مقالات از نوع Letter

 ارزش علمی مقاله‌های از نوع Letter از مقاله‌های اصیل کمتر است. نکته مهم این است که امکان ارسال Letter به همه مجلات وجود ندارد. معمولا مقاله‌های از نوع Letter، از نظر حداکثر تعداد کلمات به کار رفته در مقاله یا حداکثر تعداد صفحات، محدودیت دارند که به نوع مجله بستگی دارد. به عنوان نمونه برای مجله Neuroscience Letter، مقالات باید حداکثر پنج هزار کلمه با در نظر گرفتن تمامی کلمات نوشته شده در متن مقاله، زیرنویس شکل‌ها، جداول، مراجع و … باشند. همچنین در سایت مجله Neurocomputing نوشته شده که مقالات از نوع Letter می‌تواند حداکثر چهار صفحه باشد. یک حالت خاص، Letter to the Editor است که می‌تواند در یک صفحه نیز نوشته شود. Letter to the Editor در تکمیل و یا انتقاد از محتویات یک مقاله اصیل و معمولا توسط افراد متخصص و خبره نوشته می‌شود. معمولا این مقالات دو حالت پذیرش (Accept) و یا رد (Reject) دارند و کمتر حالت اصلاح (Revise) به خود می‌گیرند.

 • مقالات از نوع Short/ Rapid/ Brief Communication

 این دسته از مقالات مشابه Letter هستند و معمولاً توسط پژوهشگران برجسته نوشته می‌شوند، اگرچه لزوماً اینگونه نیست! گاهی اوقات تحقیق به نتایج جدید اما محدودی دست یافته است که در قالب short/ brief ارایه شده و چاپ می‌شوند. سرعت داوری و چاپ در این دسته از مقالات بیشتر از بقیه بوده که مزیت عمده آن‌ها بشمار می‌رود. در واقع در این مقالات، نتایج به صورت مختصر و مفید با تکیه بر نوآوری و اهمیت موضوع توضیح داده می‌شود. برخی از مجلات برای این دسته از مقالات محدودیت تعداد کلمات و یا تعداد صفحات دارند.

 • Book Chapter

 یک فصل از کتاب می‌باشد که در واقع گردآوری و خلاصه مقالات تالیفی و پژوهش‌های انجام شده توسط نویسندگان در رابطه با یک موضوع علمی می‌باشد. در این حالت معمولا افراد صاحبنظر و برجسته علمی به عنوان سردبیر کتاب انتخاب شده و آن‌ها با توجه به سرفصل و مطالبی که می‌بایست در کتاب مطرح شود، از دیگر محققین برای نوشتن فصل‌‌های کتاب دعوت به همکاری می‌نمایند. به این ترتیب، کتاب با همکاری چندین پژوهشگر (هر فصل توسط یک یا چند محقق) نوشته می‌شود. در نهایت سردبیر این فصول را در قالب بخش‌های مختلف کتاب، مرتب و منسجم می‌نماید.

 علاوه بر مقالات ISI، مقالاتی در کشور خودمان در مجلات علمی‌- پژوهشی و یا علمی- ترویجی به چاپ می‌‌رسند. به عنوان مثال نشریه علمی- پژوهشی امیرکبیر از جمله مجلات علمی‌- پژوهشی مطرح کشور می‌باشد. مقالاتی که در مجلات علمی- پژوهشی چاپ می‌شوند مشابه مقالات ISI هستند. همچنین ارزش علمی مجلات علمی- پژوهشی از مجلات علمی- ترویجی بیشتر می‌باشد.

 2- مقالات کنفرانسی

 در یک کنفرانس، افرادی که در زمینه خاصی به تحقیق و پژوهش مشغول هستند، به تبادل اطلاعات می‌پردازند. بیشتر اوقات، ایده‌ای که در آغاز به ذهن می‌رسد به صورت یک مقاله کنفرانسی چاپ شده و به جامعه علمی عرضه می‌شود. در این مرحل هنوز جزییات، مورد بررسی دقیق قرار نگرفته و مقایسه کافی با دیگر پژوهش‌های مشابه انجام نشده است. مزیت عمده مقالات کنفرانسی این است که مقاله به صورت شفاهی و سخنرانی ارایه شده و به این ترتیب با دیگر صاحبنظران بحث و تبادل نظر می‌شود. یکی دیگر از مزایای ارسال مقاله برای کنفرانس، سرعت پذیرفته شدن و چاپ شدن مقاله است که معمولاً سریع‌تر از مقالات ارسال شده برای مجلات است. مقالات پذیرفته/ ارایه شده در یک کنفرانس در مجموعه مقالات کنفرانس با نام proceeding چاپ می‌شوند. سایت‌های مختلفی وجود دارد که کنفرانس‌های تخصصی مرتبط با رشته‌ها را به صورت دسته‌بندی شده و بر اساس تاریخ و زمان برگزاری کنفرانس ارایه می‌کنند از جمله:

 www.allconferences.com و www.conferencealrets.com

 برای کنفرانس‌ها مهلت ارسال مقاله (Deadline) وجود دارد و در صورتی که مقاله پس از مهلت تعیین شده برای کنفرانس ارسال گردد، در نظر گرفته نمی‌شود و داوری نخواهد شد. پس از نوشتن مقاله مطابق با آیین نامه نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس و ارسال به موقع آن (Submit)، فرآیند داوری مقاله آغاز می‌شود که بسته به کنفرانس تقریبا دو ماه طول می‌کشد. معمولاً چند داور که در زمینه مقاله ارسال شده دارای دانش و تجربه مناسبی باشند، آنرا مطالعه می‌کنند، نکات و پرسش‌های خود را به گروه علمی برگزارکننده کنفرانس ارسال می‌نمایند. در نهایت، نتایج داوری به اطلاع نویسندگان مقاله رسانده می‌شود.

 معیارهای اصلی برای ارسال مقاله به کنفرانس، علاوه بر همخوانی موضوع و محتوای مقاله با موضوعات مطرح شده در کنفرانس، سابقه کنفرانس، محل برگزاری کنفرانس، کمیته برنامه‌ریزی علمی کنفرانس (TPC: Technical Program Committee)، حمایت کنندگان کنفرانس و هزینه ثبت نام و شرکت در کنفرانس می‌باشد. هرچه کنفرانس سابقه بیشتری داشته باشد اهمیت کنفرانس بیشتر است. به عنوان مثال، ارزش علمی کنفرانسی که برای بیست و سومین بار برگزار می‌شود نسبت به کنفرانسی که برای بار دوم برگزار می‌شود بالاتر است. معمولا کنفرانس‌های جدیدتر جهت تبلیغ و مطرح شدن، تعداد بیشتری از مقالات را می‌پذیرند و در عین حال داوری ساده‌تری انجام می‌دهند. کنفرانس‌هایی که در دانشگاه‌های مطرح دنیا برگزار می‌شوند، معمولا کیفیت علمی بالاتری داشته و داوران خبره و متخصص، مقاله را داوری خواهند نمود. همچنین هر چه اعضای کمیته علمی کنفرانس از رتبه علمی بالاتری برخوردار بوده و پژوهشگرانی برجسته و شناخته شده باشند، سطح علمی کنفرانس بالاتر خواهد بود. کمیته علمی کنفرانس وظیفه انتخاب داورها برای مقالات و اخذ تصمیم نهایی در مورد پذیرش و یا عدم پذیرش مقالات بر مبنای نظر داوران را به عهده دارد. حمایت کنندگان کنفرانس نیز نقش بسزایی در کیفیت برگزاری کنفرانس بر عهده دارند. به عنوان مثال مقالات پذیرفته شده توسط چه ناشرانی چاپ می‌شوند و یا نسخه تکمیلی مقالات برتر کنفرانس در چه مجلاتی به چاپ خواهند رسید. بدیهی است چاپ مقالات توسط ناشران معتبر، بر اهمیت آن کنفرانس می‌افزاید.

 در کنفرانس‌ها، بابت شرکت در کنفرانس و چاپ مقاله هزینه‌ای دریافت می‌شود که اصطلاحاً هزینه ثبت نام (Registration) گفته می‌شود. البته بدون ارسال ارایه مقاله نیز می‌توان با پرداخت هزینه ثبت نام و فقط به عنوان شرکت کننده حضور داشت. گاهی اوقات، در بعضی از کنفرانس‌ها هزینه ثبت نام تعیین شده برای ارایه یک مقاله با دو مقاله یکسان است. در برخی کنفرانس‌ها نیز هزینه ثبت نام یک مقاله تعیین شده و به ازی هر مقاله بیشتر، مبلغی اضافه بر هزینه ثبت نام اولیه دریافت می‌شود. به عنوان مثال در کنفرانس IJCNN (International Joint Conference on Neural Networks) که یکی از کنفرانس‌های معتبر علمی در زمینه شبکه‌های عصبی زیستی، مصنوعی و علوم مرتبط با آنست، هزینه ثبت نام دو مقاله با یک مقاله یکسان است. به عبارت بهتر با پرداخت یک هزینه ثبت نام، می‌توان دو مقاله را در کنفرانس ارایه کرد و در مجموعه مقالات چاپ نمود. اما به ازی هر مقاله پذیرفته شده‌ی دیگر (بیش از دو مقاله)، می‌بایست یکصد دلار پرداخت نمود. بنابراین توصیه می‌شود حتما این موضوع را از طریق سایت کنفرانس بررسی کنید.

 برای تشویق نویسندگان و شرکت کنندگان به ثبت نام به موقع در کنفرانس، هزینه ثبت نام زودهنگام (Early registration) کمتر است و شرکت کنندگانی که سریع‌تر ثبت نام نمایند هزینه کمتری پرداخت می‌کنند. به عبارت دیگر نویسندگانی که مقاله آن‌ها پذیرفته شده است، بهتر است هر چه سریع‌تر در کنفرانس ثبت نام کنند چرا که پس از سپری شدن زمان ثبت نام زودهنگام، هزینه بیشتری باید بپردازند. به طور کلی، بیشتر کنفرانس‌ها برای دانشجویان و یا اعضای انجمن‌های مرتبط با آن کنفرانس، تخفیف قایل می‌شوند که جزییات آن در قسمت registration سایت کنفرانس بیان می‌شود شکل زیر را ملاحظه کنید.

 مثالی از جدول هزینه ثبت نام زود/دیر هنگام برای کنفرانس

 شکل بالا مثالی از جدول هزینه ثبت نام زود/دیر هنگام برای کنفرانس است. همانطور که این جدول نشان می دهد هزینه ثبت نام پیش از دوم اوریل، کمتر از هزینه ثبت نام پس از آنست. همچنین این جدول مبلغ هزینه ثبت نام در گروه های مختلف ثبت نام دانشجویی، ثبت نام اعضای IEEE و حتی ثبت نام یک روزه در کنفرانس را نشان می دهد. در توضیحات بالای جدول نوشته شده که برای چاپ مقاله پذیرفته شده در کتاب مجموعه مقالات، می بایست هزینه ثبت نام کامل عضو/غیرعضو توسط یکی از نویسندگان پرداخت گردد. همچنین با پرداخت یک هزینه ثبت نام، می توان دو مقاله را در کنفرانس ارائه نمود.

 از دیگر نکات حایز اهمیت در مقالات کنفرانسی، تعداد صفحات مقاله می‌باشد. در سایت کنفرانس تعداد صفحات مجاز مقاله اعلام شده است. به عنوان مثال در سایت کنفرانس IJCNN نوشته شده که مقالات حداکثر می‌بایست شش صفحه باشند. در صورتیکه تعداد صفحات مقاله بیش از شش صفحه باشد، به ازی هر صفحه اضافی، هزینه بیشتری مثلا یکصد دلار علاوه بر هزینه ثبت نام باید پرداخت شود (Extra page charge). در این صورت یک مقاله هشت صفحه‌ای، هزینه اضافی دویست دلاری در پی دارد. لازم به ذکر است که حداکثر تعداد صفحات مقالات کنفرانسی محدود می‌باشد و معمولا بیش از ده صفحه مجاز نخواهد بود.

 در قسمت تاریخ‌های مهم (Important Dates) از سایت کنفرانس و یا فراخوان ارسال مقاله ، اطلاعات مهمی از جمله مهلت ارسال مقاله، تاریخ پاسخ‌دهی مربوط به رد و یا پذیرش مقاله ، مهلت ارسال نسخه نهایی مقالات پذیرفته شده ، تاریخ ثبت نام در کنفرانس (Registration) و تاریخ برگزاری کنفرانس (Conference dates) ذکر شده است را ملاحظه کنید. با توجه به تعداد زیاد مقالات ارسالی برای کنفرانس و سرعت عمل داوران برای داوری و ثبت نظر خود، معمولا تاریخ اعلام نتایج داوری مقالات، چند روز با تاریخ اعلام شده در سایت اختلاف دارد و گاهی اوقات چند روز دیرتر نتایج اعلام می‌شوند.

 مقالات ارسال شده برای کنفرانس دارای الگوی نگارش (Template) مشخصی می‌باشند که وابسته به آن کنفرانس می‌باشد. به عنوان مثال نوع قلم، اندازه قلم و یا حتی دو ستونه و یا تک ستونه بودن مقاله در کنفرانس‌های مختلف، متفاوت است. هر مقاله‌ای که به کنفرانس ارسال می‌شود، می‌بایست قواعد نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس را کاملا رعایت کند. در صورت عدم رعایت، در بیشتر اوقات مقاله بدون داوری شدن، رد می‌شوند. یکی از راه‌های ساده و درست این است که فایل template مقاله ار از سایت کنفرانس دانلود کرده، متن مقاله خود را در بخش‌های مناسب این فایل کپی کرده و سپس قسمت‌های اضافی را حذف کنید. معمولا فایل template در دو قالب Word و یا Latex بر روی سایت کنفرانس قرار داده می‌شود. در صورتیکه بخش عمده مقاله فرمول‌ها و قضایای ریاضیاتی باشد، استفاده از نرم افزار Latex توصیه می‌شود.

 معمولا نسخه تکمیل شده مقالات برتر کنفرانس (Best papers) در مجلات چاپ می‌شود که ممکن است برخی از این مجلات نیز ISI باشند. این موضوع در سایت کنفرانس اعلام شده است. در این حالت، این مقالات در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ نمی‌شوند و نویسندگان می‌بایست جهت داوری مجدد، مقاله را برای آن مجله‌ی معرفی شده ارسال نمایند. به این ترتیب، مقاله از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و لذا پس از داوری مجدد و پذیرش، به صورت یک مقاله ژورنال چاپ می‌شود. ممکن است این مقالات در شماره ویژه مجله (Special issue) و یا شماره معمولی (Regular issue) به چاپ برسند. معمولا فرآیند پذیرفته شدن این دسته از مقالات که از کنفرانس برای مجله ارسال می‌شوند، نسبت به اینکه مقاله‌ها مستقیما برای مجله ارسال شود ساده‌تر است. همچنین هر کنفرانسی برای بهترین ارایه‌ها و بهترین پوسترها و یا بهترین مقالات دانشجویی، جوایزی را در نظر می‌گیرد.

 در بیشتر اوقات، داوران سوالات و نکاتی جهت توضیح بهتر مطالب مطرح کرده و یا اشتباهات نگارشی و نوشتاری مقاله را بیان می‌کنند تا تصحیح شوند. در این حالت، نویسندگان می‌بایست بر اساس نظر داوران، مقاله را اصلاح کرده و نسخه نهایی مقاله (Final version) را که معمولا نسخه Camera ready نامیده می‌شود، دوباره ارسال نمایند. لازم به ذکر است که هرگونه تغییر از طرف نویسندگان می‌بایست در این نسخه انجام گیرد و به عبارت بهتر این همان نسخه‌ای است که در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ خواهد شد.

 مقالات پذیرفته شده در کنفرانس معمولا به دو صورت برای شرکت کنندگان ارایه می‌شود:

 الف) ارایه شفاهی (Oral): مقاله به صورت شفاهی در زمان تقریبی بیست دقیقه برای حاضرین ارایه می‌شود. در این حالت پانزده دقیقه برای ارایه نویسنده و پنج دقیقه برای پرسش و پاسخ در نظر گرفته می‌شود. فایل ارایه باید به صورت پاورپوینت (PowerPoint) باشد.

 ب) پوستر (Poster): اگر شخص نتواند/ نخواهد مقاله را به صورت شفاهی ارایه دهد و یا داوران با ارایه مقاله به صورت پوستر موافقت کرده‌اند؛ می‌تواند پوستر مقاله را تهیه کرده و در محل تعیین شده قرار دهد. معمولا زمان مشخصی در اختیار نویسندگان قرار داده می‌شود تا بتوانند در مورد مقاله خود به شرکت کنندگان توضیح دهند.

 توجه به این نکته ضروری است که حداقل یکی از نویسندگان می‌بایست در کنفرانس ثبت نام کرده و جهت ارایه مقاله حضور پیدا کند. اما شرکت در کنفرانس به ویژه در کشورهای دور مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار می‌باشد. بنابراین اگر مقاله شما در کنفرانسی پذیرفته شده و شما نمی‌توانید در کنفرانس شرکت کنید، حتما این موضوع را به دبیر کنفرانس اطلاع دهید تا مقاله شما از لیست ارایه دهندگان خارج شود. توصیه می‌شود در این حالت، با دبیر کنفرانس مکاتبه کرده تا با پرداخت هزینه ثبت نام و بدون شرکت در کنفرانس و ارایه مقاله، نسخه نهایی مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات آن کنفرانس چاپ شود. در صورت عدم اطلاع رسانی به موقع به دبیر کنفرانس، نام شما در لیست ارایه کنندگان مقاله قرار می‌گیرد و اگر در چنین حالتی مقاله توسط کسی ارایه نشود، نام نویسندگان در لیست سیاه (Black list) قرار گرفته و برای دیگر کنفرانس‌های وابسته نیز فرستاده می‌شود. در این صورت مقالات بعدی شما در کنفرانس‌های مشابه رد خواهد شد (حتی بدون داوری).

 از دیگر گردهمایی‌های مشابه با کنفرانس می‌توان به سمینار، کنگره (Congress) و سمپوزیوم (Symposium) اشاره نمود. در سمینار تعداد مقالات و موضوعات ارایه شده و تعداد شرکت کنندگان به مراتب بسیار کمتر از کنفرانس می‌باشد. برگزارکنندگان سمینار از یک یا چند نفر که در مورد موضوعات مشخصی تحقیق کرده‌اند، دعوت کرده و آن‌ها نیز نتایج و دستاوردهای حاصل از پژوهش خود (یا دیگران) را که پیش از این در مجلات و کنفرانس‌های معتبر چاپ شده‌اند، بیان و ارایه می‌کنند. همچنین گاهی اوقات چند کنفرانس با هم ملحق شده و یک کنگره جهانی را تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال کنفرانس‌های شبکه عصبی، سیستم‌های فازی و محاسبات تکاملی با هم کنگره جهانی هوش محاسباتی را تشکیل می‌دهند. از سمپوزیوم‌ها نیز می‌توان به سمپوزیوم بین‌المللی شبکه عصبی (ISNN) اشاره کرد که یکی از سمپوزیوم‌های معتبر در زمینه شبکه‌های عصبی و کاربردهای آن می‌باشد و هر ساله برگزار می‌شود. قوانین جاری در کنگره‌ها و سمپوزیوم‌ها با قوانین کنفرانس‌ها مطابقت دارد.

 معمولا در کنار کنفرانس‌ها (گاهی نیز به صورت مستقل)، کارگاه‌های جانبی و تخصصی (Workshop) مرتبط با موضوعات کنفرانس تشکیل می‌شود. شرکت در این کارگاه‌ها مستلزم پرداخت هزینه ثبت نام آن‌ها می‌باشد. گاهی اوقات این کارگاه‌های علمی به صورت تئوری و عملی توسط شرکت‌ها برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که کارگاه‌ها از نظر تعداد افراد شرکت کننده محدودیت دارند (مثلا بیست نفر). برگزاری کارگاه و یا شرکت در آن‌ها برای اعضای هیات علمی و به ویژه برای دانشجویان بسیار مفید بوده و برای تشویق اعضای هیات علمی و دانشجویان، دانشگاه‌ها برای برگزارکنندگان و نیز شرکت کنندگان، امتیاز پژوهشی در نظر می‌گیرد.

 هر ساله در داخل کشور نیز در حیطه‌های مختلف پژوهشی کنفرانس‌های معتبر ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود و اساتید و دانشجویان جدیدترین دستاوردهای پژوهشی خود را ارایه می‌کنند. شرکت در کنفرانس و ارایه مقاله به ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی توصیه می‌شود.

 برای آغاز پژوهش علمی توصیه می‌شود که ابتدا به مطالعه مقالات مروری و یا یک فصل از کتاب بپردازید چرا که در اینگونه مقالات، موضوع علمی به تفصیل شرح داده شده و از سوی دیگر، توسط افراد برجسته و صاحب‌نظر نوشته می‌شوند. برای نوشتن این مقالات از تعداد زیادی مرجع و مقاله استفاده می‌شود و یک منبع غنی علمی به شمار می‌آید. با یافتن مقالات ذکر شده در مراجع این مقالات، می‌توان جستجوی کامل‌تری داشت.

ارائه شده توسط استاد مختار ثقفی
ارائه شده در کانال رسمی استاد مختار ثقفی و بصورت همزمان در بسیاری از ابرگروههای شیعی
سلام و شب بخیر عرض میکنم خدمت همگی همراهان عزیز در ابر گروههای شیعی.
بار دیگر توفیق حاصل شد تا در خدمت شما همراهان باشیم با یک کنفرانس دیگر.
امشب به امید خدا با هم
موضوع دلایل اسلام آوردن ایرانیان
}قسمت دوم { را بررسی می کنیم.
روش کار در این تحقیق بدین گون می باشد که ابتدا نظریات دکتر عبدالحسین زرین کوب در کتابهای
دو قرن سکوت و کارنامه اسلام را مورد بررسی قرار داده و سپس با در نظر گرفتن نظریات دانشمندان و مورخان
خارجی و ایرانی دیگر در این زمینه، بررسی مسئله را پی می گیریم.
پیشاپیش بابت حجم بالای مطالب عذرخواهی میکنم
هدف ما در این تحقیق)مانند دیگر تحقیقاتمان(، جامع و شامل بودن محتوای تحقیق می باشد.
زمینه های فتح ایران:
توماس آرنولد در کتاب تاریخ گسترش اسلام ص 143 میگوید: آزار و پیگرد دینی چنان مردم را از “دین بهی” و
دستگاه ساسانی بیزار کرده بود که فتح اعراب را آزادیبخش می دانستند
طبری می نویسد که ربعی در پاسخ به پرسش رستم که “چرا آمده اید"⁉
میگوید: “خدا ما را برانگیخته تا هر که را خواهد از پرستش بندگان به پرستش او ببریم؛ و از سختی و تنگنای
این جهان به بهروزی و گشایش آن بریم؛ و از ستم قدرتها و ادیان به عدالت اسلام برسانیم"؛ چون رستم خواست
در این باره اندیشه کند، ربعی سه روز به او مهلت داد که اگر روز چهارم پاسخی نیامد بمعنی جنگ است؛ و آنروز
هم مسلمانان جنگ را آغاز نخواهند کرد مگر آنکه رستم آغاز کند )جلد پنجم،ص ۱۶۳۲ .)
2
بنا بر روایات موجود، همیشه پارسیان آغازگر جنگ با مسلمانان بودند؛ مسلمانان در مقام دفاع بر می آمدند
)طبری، جلد پنجم، ۱۶۳۸ )
گروهی مسلمان نزد رستم آمده و گفتند: همزیستی مایه بقای فرمانروایان است. دعوت خدا را بپذیر و ما سوی
سرزمین خویش می رویم و تو به سرزمین خودت و کار بدست خودت باشد نه ما. اگر کسی قصد شما کند یا بر
شما چیره شود، ما یاران شما خواهیم بود. مبادا هلاک قومت بدست تو باشد حال آنکه میان تو و بهره وری از
اسلام پرده ای نیست جز آنکه بدان بگروی )تاریخ طبری، جلد پنجم، ص ۱۷۰۰ )
“ما برای جستن زر و کالای این گیتی به نزد شما نیامده ایم” )الکامل ابن اثیر، جلد سوم، ص ۱۳۶۷ )
نقش ایرانیان در فتح ایران:
طبری از یک سوار پارسی که پس از اسارت مسلمان شده و در کنار مسلمانان جای گرفت، سخن می گوید )جلد
پنجم، ص ۱۶۸۵ ؛)
رشید شهمردان، نویسنده زرتشتی، از دو ایرانی مسلمان شده که برای اعراب “جاسوسی” می کردند یاد کرده
است )تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان، ص ۳۸ (؛ و مدائنی از چهار هزار سرباز دیلمی می گوید که زیر فرمان
رستم بودند و در خلال جنگ به مسلمانان پیوستند و پس از قادسیه هم در فتح مدائن و جنگ جلولا شرکت
جستند.
“بی گمان در جنگهای نخستین اسلامی، گروهی بسیار از ایرانیان تازه مسلمان شرکت داشته اند و در همه جا
ستون پنجم بوده که زمینه را برای چیره شدن هواخواهان حکومت جدید آماده می کرده اند"؛ “بی شک
حکومت طبقاتی و صورت مالکیت زمینهای زراعتی یکی از عوامل پیشرفت اسلام بوده که می گفت الزرع للزارع
ولوکان غاصبا” )شهمردان، تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان، ص ۵۵ .)
نقش حضرت سلمان فارسی در فتح ایران:
بگفته ابن اثیر، مسلمانان به اعماق کوچه ها رفتند بی آنکه کسی را رو در روی خود ببینند، مردم آنها را در میان
گرفتند؛ سلمان فارسی پیشاپیش مسلمانان مردم را به اسلام فرا می خواند )الکامل، جلد چهارم، ص ۱۴۳۰ .)
دعوت سلمان اینگونه بود: “شما را به سه چیز می خوانم که به صلاح شماست. اینکه مسلمان شوید و برادران ما
باشید و حقوق و تکلیف شما همانند ما باشد، و گرنه جزیه دهید، و گرنه منصفانه با شما می جنگیم که خدا
جنایتکاران را دوست ندارد” )تاریخ طبری، جلد پنجم، ص ۱۸۱۶ )
مشاهده میکنیم ک حضرت سلمان فارسی که پیامبر درباره وی گفته بود سلمان از ما اهل بیت است در فتح
ایران حضور داشته که این نشان دهنده تایید فتوحات مسلمین است.
مسلمانان! ایرانی که از فتح ایران می نالند بهتر است دراینباره موضعشان را مشخص کنند…!
3
رفتار سپاه اسلام با مردم پس از فتح ایران :
“از باختر دجله تا سرزمینهای عربی هیچ کس از مردم سواد نماند جز اینکه امان یافت و همگی از حکومت اسلام
شاد و سربلند و بهره مند گشتند” )الکامل ابن اثیر، جلد چهارم، ص ۱۴۲۵ (؛ طبری نیز سخنی به همین
مضمون دارد، )جلد پنجم، ص ۱۸۰۷ )
در پیمان نامه ها، حفاظت و تأمین امنیت بر عهده مسلمین است و جزیه بر گردن طرف دیگر؛ عدم همکاری با
دشمن شرط است؛ هم پیمانان بر دین و رسوم و مال و دیار خویش اختیار دارند. جزیه هم در حد توان است و
بر کودکان و سالخوردگان و زنان و بیماران جزیه نیست. آن کس هم که سربازی کند جزیه از او برداشته می
شود )طبری(
“سعد در کاخ سفید فرود آمد و ایوان آنجا را مسجد کرد و هیچ یک از تصاویر و تندیسها را تغییر نداد” )تاریخ
ابن خلدون، ص ۵۰ )
مسلمانان از شوش راهی جندی شاپور شدند و به مردم شهر امان دادند و پیمان صلح بستند )طبری، جلد پنجم؛
الکامل، جلد چهارم(
آذربایجان به شیوه آشتی جویانه بدست مسلمانان افتاد” )الکامل ابن اثیر، ص ۱۵۳۳ )
بگفته طبری، در کاخ تصاویر گچی بود از مرد و اسب که سعد و مسلمانان آنها را بر جای گذاشتند)جلد پنجم(
مسلمین، اهواز و مهرگان را با صلح گشودند ولی هرمزان که پیمان صلح بسته بود، خیانت کرد و قلمرو خود را
بروی آنها بست.هرمزان پس از شکست در اهواز به رامهرمز گریخت؛ پیک فرستاد و باز خواستار صلح شد. عمر
هم پذیرفت و چون کردان آهنگ نبرد بااو کردند، مسلمانان از هرمزان پاس داشتند)ابن اثیر، الکامل، ص ۱۴۶۳ )
ولی هرمزان پیمان شکن به تحریک یزدگرد به شوشتر رفت تا باز با مسلمین بجنگد؛ چون جنگ به درازا کشید
و مردم شهر به ستوه آمدند، یکی از مردم شهر)نسیبه پسر دادویه( مسلمانان را از راه کاریز به درون شهر برد و
درها گشوده گشت )الکامل ابن اثیر، ص ۱۴۷۲ ؛ تاریخ طبری، جلدپنجم ص 1837 )
هرمزان را که بارها پیمان شکنی کرده بود، اسیر و نزد عمر بردند؛ در آنجا اسلام آورد و عمر هم خانه ای در
مدینه و ماهیانه ای به مبلغ دو هزار درهم برایش برید تا زندگی کند! سپس به فرماندهان گفت شاید مسلمانان
با اهل ذمه بدرفتاری می کنند که ایشان پیوسته پیمان شکنی می کنند. گفتند: از ما جز وفا و نیکوکاری بر
نیاید؛ ولی تو ما را از پیشروی در دیار پارسیان باز داشته ای و خواسته ای به آنچه داریم بسنده کنیم؛ و تا پادشاه
آنها در کشور است که فتنه می کند ایشان پیوسته پیمان شکنی می کنند– مگر آنکه او را از سرزمین پارس
بیرون کنیم )الکامل ابن اثیر، ص ۱۴۷۵ - ۱۴۷ ؛ تاریخ طبری،
بزرگان ایرانی که با مسلمانان پیمان صلح می بستند، با پیامهای تحریک آمیز یزدگرد فراری پیوسته پیمان
شکنی کرده و با مسلمانان می جنگیدند )الکامل، ص ۱۵۳۳ )
4
مسلمانان بسوی شوشتر روان بودند که لشکریان سپاه چون کار حکومت ساسانی را پایان یافته دیدند، به اسلام
گرویدند و خواهان نبرد با ساسانیان شدند؛ عمر این پیمان را پذیرفت و آنها در فتح شوشتر شرکت کردند )تاریخ
ابن خلدون، ص ۵۲۴ )
و در نتیجه:
بگفته آدام متز، محلات فقیر و غنی در شهرها از میان رفت و نحوه شهر سازی تغییر کرد؛ و از آنجا که اسلام کار
و پیشه را برای گذران زندگی ضروری می دانست، دودمان پرشمار و مفت خوار ساسانی که قرنها به مصرف
دسترنج دیگران خو کرده بودند از تأمین زندگی خود بازماندند )تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، جلد اول(
اینها رعایا و برزگران و بارکشان ایران هستند . تو نسبت بخود ایرانیان کارى نکردى )که به آنها آسیب و زیان
برسد( این عده را به من واگذار کن که من آنها را نگهدارى کنم تا کار شما بسامان برسد.
سعد در این کار با عمر مشورت کرد عمر پیغام داد اگر آن برزگران اهل محل و در آن سامان مقیم باشند و
دشمن را ضد شما یارى نخواهند کرد آنها را آزاد کن که در امان باشند هر که از آنها بگریزد شما می توانید او را
در همان سال در ماه صفر مسلمین وارد شهر بهرسیر شدند. مدتى بود که « بکیفر فتح مدائن غربی یا بهرسیر
سعد آن شهر را محاصره کرده بود. سعد دستهاى سواران را باطراف فرستاده که مردم غیر معاهد )خارج از عهد و
ذمه اسلام( را غارت کند. هر یکى از سواران با یک برزگر اسیر برگشتند که عده اسراء صد هزار گرفتار شده بود
زیرا عده سواران اسلام صد هزار بود. سعد دستور داد که خندق گرداگرد حفر شود. شیرازاد دهقان ساباط
)حاکم( باو گفت: ابرسانید. سعد هم همه را آزاد کرد سپس نزد دهقانان )بزرگان محل( فرستاد و آنها را بیکى از
دو کار دعوت نمود: یا اسلام یا پرداخت جزیه که پس از تأدیه آن داخل در حمایت اسلام شده از آنها دفاع و
نگهدارى خواهد شد.
آنها با یک دیگر مشورت کرده پرداخت جزیه و استفاده از حمایت اسلام را ترجیح دادند ولى فلاحین املاک
خسرو )پادشاه- خالصه دولت( با آنها هم آهنگ نشدند. در سراسر بلاد مفتوحه از اهل سواد )بین النهرین( کسى
نماند که از تسلط اسلام و مسلمین رخ بتابد بنابر این همه بآسایش و امان تمتع نموده خوشبخت و آسوده
شدنفرا رسید. ن.ک . الکامل فی التاریخ 2 / 529
وضعیت ایرانیان باقی مانده بر ادیان قبل از اسلام در ایران بعد اسلام:
استقلال سیاسی ایران از اوائل قرن سوم هجری شروع شد و تا آن وقت هنوز بسیاری از مردم ایران به کیش ها و
آیین های قدیم از قبیل زرتشتی و مسیحی و صابی و حتی بودایی باقی بودند. سفرنامه هایی که در قرون سوم و
چهارم نوشته شده حکایت می کند که تا آن زمانها در ایران آتشکده ها و کلیساهای فراوان وجود داشته است،
بعدها کم کم از عدد آنها کاسته شده و جای آنها را مساجد گرفته است.
5
تاریخ نویسان اسلامی خاندان های چندی را از ایرانیان نام می برند که تا قرنهای دوم و سوم، بلکه تا قرن چهارم
هجری همچنان به دین زرتشت باقی بوده اند و در اجتماع مسلمانان محترم می زیسته اند و سپس آن دین را
ترک کرده اند.
می گویند: سامان، جد اعلای سامانیان که از احفاد سلاطین ساسانی است و خود از بزرگان بلخ بوده است در
حدود قرن دوم، و جد اعلای خاندان قابوس که آنها نیز حکومت و فرمانروایی یافتند در قرن سوم، و مهیار دیلمی
شاعر زبر دست و معروف ایرانی در اواخر قرن چهارم هجری به دین اسلام گرویدند.
استقلال سیاسی ایران از اوائل قرن سوم هجری شروع شد و تا آن وقت هنوز بسیاری از مردم ایران به کیش ها و
آیین های قدیم از قبیل زرتشتی و مسیحی و صابی و حتی بودایی باقی بودند. سفرنامه هایی که در قرون سوم و
چهارم نوشته شده حکایت می کند که تا آن زمانها در ایران آتشکده ها و کلیساهای فراوان وجود داشته است،
بعدها کم کم از عدد آنها کاسته شده و جای آنها را مساجد گرفته است.
تاریخ نویسان اسلامی خاندان های چندی را از ایرانیان نام می برند که تا قرنهای دوم و سوم، بلکه تا قرن چهارم
هجری همچنان به دین زرتشت باقی بوده اند و در اجتماع مسلمانان محترم می زیسته اند و سپس آن دین را
ترک کرده اند.
می گویند: سامان، جد اعلای سامانیان که از احفاد سلاطین ساسانی است و خود از بزرگان بلخ بوده است در
حدود قرن دوم، و جد اعلای خاندان قابوس که آنها نیز حکومت و فرمانروایی یافتند در قرن سوم، و مهیار دیلمی
شاعر زبر دست و معروف ایرانی در اواخر قرن چهارم هجری به دین اسلام گرویدند.
مردم طبرستان و قسمتهای شمالی ایران تا سیصد سال پس از هجرت هنوز دین جدید را نشناخته بودند و با
دولت خلفا به دشمنی بر می خاستند.
بیشتر مردم کرمان در تمام مدت خلافت اموی ها زردشتی ماندند و در روزگار استخری )صاحب کتاب، المسالک
و الممالک( زردشتیان فارس اکثریت را تشکیل می داده اند.
مقدسی صاحب کتاب احسن التقاسیم نیز که از مورخان و جغرافی نویسان بزرگ جهان اسلام است و خود به
ایران مسافرت کرده است در صفحه 39 و 420 و 429 کتاب خود از زردشتیان فارس و نفوذ بسیار آنها و احترام
آنها نزد مسلمانان که از سایر اهل ذمه محترم تر بوده اند یاد کرده است. بنا به گفته این مورخ در جشن های
زردشتیان در آن وقت همه بازارهای شهر را آئین می بسته اند و در عیدهای نوروز و مهرگان مردم شهر در سرور
و شادی با ایشان هماهنگ می شده اند.
مقدسی در صفحه 323 احسن التقاسیم راجع به مذهب اهل خراسان می گوید: در آنجا یهودی بسیار است و
مسیحی کم و اصنافی از مجوس در آنجا هستند.
مسعودی مورخ اسلامی متوفی در نیمه اول قرن چهارم که او نیز به ایران مسافرت کرده است و با اینکه ایرانی
نیست به تاریخ ایران و آثار ایران علاقه خاصی نشان می دهد، در کتاب “التنبیه و الاشراف” صفحه 91 و 92 از
خاندان محترمی از مردم اصطخر نام می برد که کتاب تاریخ جامعی از دوره ساسانیان در دست داشته اند و
مسعودی از آن کتاب استفاده کرده است
6
مسعودی حتی نام موبد زمان خود را می برد، معلوم می شود موبد زردشتیان به اعتبار عده فراوان زردشتی
شخصیت ممتازی به شمار می آمده است.
مسعودی در جلد اول مروج الذهب، صفحه 382 ، تحت عنوان “فی ذکر الاخبار عن بیوت النیران و غیرها” از
آتشکده های زرتشت یاد می کند از آنجمله از آتشکده ای در “دارابجرد” نام می برد.
می گوید در این تاریخ که سال 332 هجری است آن آتشکده موجود است و مجوس آن اندازه که به آتش آن
آتشکده احترام می گذارند و آن را تعظیم و تقدیس می کنند آتش هیچ آتشکده دیگر را چنین تعظیم نمی
کنند.
اینها همه می رساند که چنانکه گفتیم ایرانیان تدریجا اسلام را پذیرفته اند و اسلام تدریجا و مخصوصا در
دورهای استقلال سیاسی ایران بر کیش زرتشتی غلبه کرده است.
عجیب این ست که زرتشتیان در صدر اسلام که دوره سیادت سیاسی عرب است آزادی و احترام بیشتری داشته
اند از دوره های متأخرتر که خود ایرانیان حکومت را بدست گرفته اند هر اندازه که ایرانیان مسلمان می شدند
اقلیت زردشتی وضع نامناسبتری پیدا می کرد و ایرانیان مسلمان از اعراب مسلمان تعصب بیشتری علیه
زردشتی گری ابراز می داشتند و ظاهرا همین تعصبات ایرانیان تازه مسلمان سبب شد که عده ای از زرتشتیان از
ایران به هند مهاجرت کردند و اقلیت پارسیان هند را تشکیل دادند.
در اینجا بد نیست سخن مستر فرای نویسنده کتاب “میراث باستانی ایران” را از صفحه 396 آن کتاب نقل
کنیم، او می گوید: از منابع اسلامی چنین بر می آید که استخر در فارس که یکی از دو کانون آئین زرتشتی در
ایران ساسانی )کانون دیگرش در شیز آذربایجان( بود در روزگار اسلام نیز همچنان شکوفا ماند.
اندک اندک شبکه آتشگاهها با کم شدن زرتشتیان رو به کاستی نهاد. با این همه بیشتر مردم فارس تا قرن دهم
میلادی همچنان به آیین زرتشت وفادار ماندند و پس از آن تا روزگار کشورگشایی سلجوقیان در سده یازدهم باز
گروه انبوهی زرتشتی در فارس می زیستند.
شرح جالبی از پیکار میان مسلمانان و زرتشتیان در شهر کازرون در زمان ابواسحاق ابراهیم بن شهریار الکازرونی
که بنیانگذار یکی از فرقه های متصوفان است و در سال 1034 میلادی در گذشته است در دست داریم.
بسیاری از زرتشتیان به راهنمایی این شیخ به اسلام گرویدند ولی از این کتاب )کتاب معجم البلدان یاقوت( و
نیز از کتابهای دیگر اسلامی چنین بر می آید که موقعیت زرتشتیان همچنان استوار بوده است. عامل کازرون در
روزگار آل بویه که از آنجا بر سراسر فارس فرمان می راند زرتشتی بود و خورشید نام داشت.
وی در دیده فرمانروایی بویهی شیراز چنان پایگاه بلندی داشت که این شاهزاده بویهی فرمان داد تا شیخ
کازرونی نزد او برود و سرزنش های او را به سبب آشوبی که برای مسلمان کردن مردم بر پا کرده بود بشنود )ص
117 - 121 ( مسلمانان و زرتشتیان دو گروه عمده فارسی بودند و مسیحیان و یهود بسیار اندک بودند.
7
در صفحه 399 می نویسد: هر چه بر دامنه اندیشه های اسلامی افزوده می شد جنبش های گوناگون مانند
صوفی گری و شیعی گری رونق می یافت و در نتیجه پناهگاهی برای ایرانیان که نمی توانستند از اندیشه های
کوتاه و توسعه نیافته زرتشتی پیروی کنند پدید می آمد.
هنگامی که فرمانروایان دیلمی ایران، به تشیع گرویدند و بخشهای غربی ایران را از دست خلیفه به در بردند و
سرانجام در سال 945 میلادی ) 334 هجری( بر بغداد دست یافتند، آیین زرتشت رو به زوال نهاد.
دیگر آل بویه اسلام و زبان عربی را برگزیدند، زیرا که این هر دو جنبه بین المللی گرفته بود و حال آنکه
زرتشتیان به محلات مخصوص زرتشتی نشین رانده شده بودند.
چنین می نماید که روی هم رفته آل بویه شیعی مذهب در برابر پیروان مذهبهای دیگر مسامحه و بردباری پیشه
کرده بودند، زیرا خلفای سنی و بسیاری از گماشتگان رسمی سنی مذهب را بر سر کارها بر جای می گذاشتند،
عامل زرتشتی کازرون نیز از جمله اینگونه کسان بود.
اما آل بویه بیشتر دلبستگی به سنت های عربی خاندان علی علیه السلام و فرهنگ اسلامی داشتند تا به
سربلندی های گذشته ایران، مثلا عضدالدوله یکی از پادشاهان آل بویه در سال 955 م / 344 ه. دستور داد تا
کتیبه ای در تخت جمشید به عربی بکنند.
چه عاملی سبب شد که قرن ها بعد از زوال سیادت سیاسی عرب، مردم ایران گرایش بیشتری نسبت به اسلام
نشان بدهند؟
❔ آیا جز جاذبه اسلام و سازگاری آن با روح ایرانی چیز دیگری در کار بوده است
خود حکومت های مستقل ایرانی که از لحاظ سیاسی دشمن حکومت های عربی بودند بیش از حکومت های
عربی پاسدار اسلام و مؤید و مروج علمای اسلام و مشوق خدمتگزاران اسلام بودند،
دانشمندان را در تألیف و تصنیف کتابهای اسلام و در تعلیم علوم اسلامی کمک می کردند.
شور و هیجانی که ایرانیان نسبت به اسلام و علوم اسلامی در طول چهارده قرن اسلام حتی در دو قرن اول که
سرجان ملکم انگلیسی نام آنها را “دو قرن سکوت” گذاشته است نشان دادند، هم از نظر اسلام بی سابقه بود و
هم از نظر ایران، یعنی نه ملت دیگری غیر از ایرانی، آنقدر شور و هیجان و عشق و خدمت نسبت به اسلام نشان
داده است و نه ایرانیان در دوره دیگری برای هدف دیگری، چه ملی و چه مذهبی، این قدر شور و هیجان نشان
داده اند.
ایرانیان پس از استقلال بدون هیچ مزاحمتی می توانستند آیین و رسوم کهن خود را احیاء کنند ولی نکردند،
بلکه بیشتر به آن پشت کردند و به اسلام رو آوردند، چرا چون آنها اسلام را با عقل و اندیشه و خواسته های
فطری خود سازگار می دیدند. هیچگاه خیال تجدید آیین و رسومی را که سالها موجب عذاب روحی آنان بود در
سر نمی پروراندند و این سنتی است که طبق شهادت تاریخ در طول این چهارده قرنی که اسلام به ایران آمده
است همچنان باقی و پا برجاست.
8
اگر ملاحظه می کنید که افراد معدود معلوم الهویه ای در این روزگار و احیانا زمانهای گذشته سخن از تجدید
آیین و رسوم قدیم به میان آورده اند، نباید آنها را به حساب ملت ایران آورد. چه ایرانیان بارها نشان داده اند که
از خود اعراب، اسلام را با روحیات خود سازگارتر دانسته اند و دلیل آن، این همه خدمات صادقانه ای است که
آنان در طول این چهارده قرن به اسلام و قرآن نموده اند خدماتی که با اخلاص و ایمان عجیبی همراه بوده است.
نقش اجبار در اسلام آوردن ایرانیان:
این احتمال که ایرانیان با زور و از سر اجبار اسلام را پذیرفته اند سخنی نا معقول است. مگر می توان عقیده
ملّتی را برای همیشه دچار تحوّل قلبی کرد، آن هم با زور شمشیر و اجبار؟! شاید بتوان انسان را با اجبار، تا
مدّتی وادار بر انجام اعمال یا اظهار عقیده ای کرد، امّا در صورتی که جبر برداشته شود، دیگر معنا ندارد شخص
به آن رفتار ادامه دهد.
در صورتی که ما می بینیم ایرانیان حتّی پس از پیروزی بر بنی امیه که با قیام ابومسلم خراسانی و جمعی از
را به » اسلام « ایرانیان انجام شد دست از اسلام بر نداشتند، بلکه مبارزه آنها بخاطر این بود که بنی امیّه
فراموشی سپرده است.
در تاریخ معاصر وضعیّت مسلمانان روسیّه بسیار عبرت انگیز است. آیا پس از انقلاب روسیّه که در سراسر کشور
مدارس دینی تعطیل و هزاران مسجد بسته شدند، این اجبار و فشار از سوی کمونیست ها سبب شد مسلمانان از
آئین خود دست بردارند؟ خیر. این اجبار سبب نشد تا دست از اعتقادات خود بردارند، و پس از 73 سال که
مسلمانان در سال قدرت و آزادی یافتند، مساجد رونق گرفت و مردم آزادانه مراسم مذهبیشان را اجرا می
کردند.
1 - حال اگر مردم ایران در زمان فتح ایران به زور مسلمان شدند، چرا پس از رفع اجبار به آئین زرتشتی باز
نگشتند؟!
علاوه بر این، چگونه اسکندر مقدونی، علی رغم سعی و تلاشش نتوانست پس از حمله به ایران آئین یونانیان و
فرهنگ هلنیسم را در این کشور حاکم کند،
2 - امّا مسلمانان توانستند ایرانیان را مجبور به پذیرش اسلام کنند؟! یا چگونه می توان باور کرد که ایرانیان در
حمله مغولان به ایران تسلیم عقایدشان نشدند
3 - امّا در حمله اعراب به ایرانیان با اجبار اسلام را پذیرفتند و بر این اجبار باقی ماندند!؟
مسلّم است که قسمت اعظم کسانى که )در ایران( تغییر « : مورّخ انگلیسى » ادوارد براون « آری، به قول پروفسور
فى المثل » قادسیه « مذهب دادند، به طیب خاطر و به اختیار و اراده خود آنها بود. و پس از شکست ایران در
چهار هزار سرباز دیلمى پس از مشاوره، تصمیم گرفتند به میل خود اسلام آورند، و به قوم عرب ملحق شوند. این
به تازیان کمک کردند، و اشخاص دیگر نیز گروه گروه به رضا و رغبت به اسلام » جلولاء « عدّه در تسخیر
.» گرویدند
9
نیز درست می گوید که: تقریبا تمام ایرانیان بدون اعمال زور و فشار خارجی قابل توجّهی از طرف » اشپولر « - 4
فاتحان در مدّت قرون اندکی به اسلام گرویدند.
5 مستشرق معروف هلندی نیز سخن او را تایید کرده می گوید: مهمترین قومی که تغییر مذهب داد » دوز « - و
ایرانیان اند زیرا آنها بودند که اسلام را نیرومند و استوار نمودند، نه عرب.
6 در پایان سخنش می گوید بیانگر نکته ای قابل تامّل است. هر چند نقش اعراب مسلمان » دوز « - آنچه جناب
در شکل گیری تمدّن اسلامی ایرانی را نباید فراموش کرد، امّا نقش برجسته ایرانیان در توسعه تمدّن و علوم
اسلامی و تدوین هزاران کتاب در این زمینه، گویای عشق و علاقه مضاعف این قوم به مکتب اسلام است. این
بیشتر « : عشق و ارادت ایرانیان سبب شد تا این سرزمین مهد اندیشمندان اسلامی شود. ابن خلدون مینویسد
». دانشوران اسلام ایرانیاند
7 » صحاح ستّة « - مؤلفین
8 » کتب اربعة « - اهل سنت، و صاحبان
9 - شیعه، همگی ایرانی هستند.
10 از » صحیح مسلم « از بخارا؛ مسلم بن حجاج، مولف » صحیح بخاری « - محمد بن اسماعیل بخاری، مولف
از سیستان؛ محمد بن عیسی » سنن ابو داود « نیشابور؛ سلیمان بن اشعث معروف به ابو داود سجستانی، مولف
و محمد » سنن نسائی « از ترمذ خراسان؛ احمد بن علی بن شعیب نسائی، مولف » جامع ترمذی « ترمذی، مولف
از قزوین می باشند. » سنن ابن ماجه « بن یزید بن ماجه، مولف
11 - علاه بر این، جای انکار نیست که ابو علی سینا، خوارزمی، ابوریحان بیرونی، محمد بن زکریای رازی، عمر
خیام، از اندیشمندان ایرانی اند. برخواستن تعداد زیادی از محقّقان ایرانی مسلمان، نشان از تحوّل درونی، و نه
زور و فشار اجتماعی است، زیرا با فشار نمی توان شاهد تحوّل و پیشرفت بود.
در نتیجه می توان گفت ایرانیان مکتب اسلام را با اختیار و با اشتیاق پذیرفتند، و طبق شواهد تاریخی، اکثر
ایرانیان پس از گذشت مدّتی از فتح ایران، به اسلام گرویدند.
به عبارتی ایرانیان کم کم و در طی چند قرن، پس از آشنایی با مکتب اسلام، به این آئین معتقد شدند. چنانکه
نیز به این نکته اشاره داشت. البته نباید فراموش کرد که اشتیاق ایرانیان به اسلام در طول چند » اشپولر « سخن
قرن، منافاتی با اجبار در پذیرش بعضی از اصول اسلامی از سوی فاتحان ندارد و آن را نفی نمی کند.
و حتّی چه بسا در مواردی، اِعمال خشونت از سوی فاتحین بر خلاف دستورات اسلام سبب می شده عدّه ای
اظهار اسلام کنند. امّا سخن ما این است که همین گروه با گذشت زمان و آشنایی با معارف اسلام به این آئین
علاقه مند شده و ایمان آوردند.
امّا اینکه چگونه و چه عواملی سبب علاقه ایرانیان به مسلمانی شده است ؟
و همچنین چه عواملی سبب شد تا ایرانیان با معارف اسلامی آشنا شده و ایمان حقیقی بیاورند؟
سوال دیگری است که به آن خواهیم پرداخت.
10
پی نوشت:
( 1). دانشنامه آزاد ویکی پدیا.
( 2). فروپاشی دولت ساسانی و گروش ایرانیان به اسلام، علوی مجتبی، نشریه هفت آسمان، بهار 80 .
( 3). با اینکه جنایات و وحشیگری و خونریزی مغولان بر کسی پوشیده نیست بلکه پس از مدّتی ایرانیان، این
قوم را با اسلام آشنا کردند.
( 4). خدمات متقابل اسلام و ایران، ج 1 ، ص 80 ، تاریخ ادبیات ایران، ج 1 ، ص 299 .
( 5). تاریخ ایران، جلد 1 ، صفحه 239 و 240 .
( 6). - تاریخ ادبیات مستر براون، جلد اول، صفحه 303 .
( 7). العبر، ابن خلدون، جلد 2 ، صفحه 1148 .
( 8). صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی، سنن ابن ماجه، سنن نسائی، سنن ابی داوود.
( 9). اصول کافی، من لا یحضره الفقیه، استبصار، تهذیب.
( 10). خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری، صفحه 413 .
( 11). مراجعه کنید به: صحاح ستّه، سیّد محمد شفیعی مازندرانی، پیام حوزه، تابستان 1377 ، شماره 18 . و
خدمات متقابل ایران و اسلام، صفحه 419 - 417 .
11
جنایات اعراب و کند شدن پذیرش اسلام:
عدم دغدغه گسترش فرهنگ اسلامی از سوی فاتحان سببِ کند شدن گرایش ایرانیان به اسلام شده است.
جنایات و روش حکومتی حاکمان اهل سنّت :
از عوامل دیگری که سبب شد تا ایرانیان در ابتدا تظاهر به اسلام کنند و ایمان قلبی نیاورند، جنایاتی بود که
ایرانیان در هنگام فتح ایران نظاره گر آن بودند.
کشتار بی رحمانه:
بنابر آنچه نقل شده، در برخی از قسمتها مهاجمین با رفتارهایی ناشایسته و به دور از آداب جهاد اسلامی به فتح
سرزمین ساسانی پرداختند، که این خود از عواملی بود که ایرانیان را از اعراب ناراضی می کرد و سبب تاخیر در
ایمان حقیقی شان شد.
در کتب تاریخ واقدی، تاریخ کامل ابن اثیر، فتوح البلدان بلاذری، تاریخ یعقوبی و تاریخ ابن عساکر و طبری به
گوشه ای از این جنایات اشاره شده است.
جنایاتی که هیچ سازگاری با دستورات اسلام ندارد و بر خلاف سیره پیامبر گرامی اسلام)صل الله علیه وآله(
است. برای مثال کشتن رستم، یکی از فرماندهان ایرانی که تمایل خود را به اسلام نشان داد طبق کدام دستور
اسلام بود؟ آیا این دستور اسلام است که اسیران را بکشید آن هم با شمشیر و سلاح خودشان؟! آیا وادار کردن
اسیری به کشتن اسیری دیگر، مورد تایید اسلام است؟
و « آیا رفتار فاتحان بر طبق سیره پیامبر)صل الله علیه وآله( و امیر المومنین)علیه السلام( و هماهنگ با پیام آیه
(» یُطعِمونَ الطّعامَ علی حُبّ هِ مِسکیناً وَ یَتیماً وَ اَسیراً 38 ( بود؟ چه تفاوت آشکاری است بین رفتار امیر
المومنین)علیه السلام( با اسیران، که سبب نزول آیات قرآن می شود و بین رفتار دیگران که سبب دوری از قرآن
و اسلام می شود!
عَنْ سَعِیدِ بْنِ الْمَرْزبَانِ، عَنْ رَجُلٍ مِ نْ بَنِی عَبْسٍ، قَالَ: أَصَابَ أَهْلَ فَارِسَ یَوْمَئِ ذٍ « : به این نقل تاریخی توجه کنید
بَعْدَ مَا انْهَزَمُوا مَا أَصَابَ النَّاسَ قَبْلِهِمْ، قُتِلُوا، حَتَّى إِنْ کَانَ الرَّجُلُ مِنَ الْمُسْلِمِینَ لَیَدْعُو الرَّجُلُ مِنْهُمْ، فَیَأْتِی هِ حَتَّى
» یَقُو مَ بَیْنَ یَدَیْهِ فَیَضْرِ بَ عُنُقَهُ، وَ حَتَّى إِنَّ هُ لَیَأْخُذُ سِلَاحَهُ فَیَقْتُلَهُ بِهِ، وَ حَتَّى إِنَّهُ لْیَأْمُ رْ الرِّجْلَیْنِ أَحَدِهِمَا بِصَاحِبِهِ
39 - )سعید بن مرزبان از شخصی که از قبیله عبس است نقل می کند که وقایع دردناکی از فتح ایران را بخاطر
دارد. او می گوید: بلا و مصیبتی بر ایرانیان وارد شد که تا کنون هیچ قوم و ملّتی به آن مصیبت گرفتار نشده اند.
بعد از اینکه لشکر ایران شکست خورد و به دست سپاه عمر گرفتار شدند کارشان به آنجا رسید که یکی از
سپاهیان عمر یک ایرانی را به جانب خود می طلبید، وقتی پیش می آمد و جلوی او می ایستاد گردنش را می
زد!
12
یا یکی از سپاهیان عمر یک ایرانی را نزد خود می طلبید، وقتی پیش می آمد اسلحه او را می گرفت و با همان
اسلحه او را می کشت. بالاتر از این مصیبت اینکه سپاهیان عمر دو نفر را فرا می خواندند و به یکی دستور می
دادند رفیقش را بکشد(!
هر چند فاتحان ایران، جنایات را در مواردی از حدّ گذرانده بودند، امّا افرادی از مسلمانان هنوز هم سنّت پیامبر
اکرم)صل الله علیه وآله( را در میدان نبرد از یاد نبرده بودند و با اخلاص و اهداف الهی پا به میدان جنگ گذاشته
و تا ح دّ توان از خونریزی اجتناب می کردند و طرف مقابل را دعوت به اسلام و صلح و آشتی می نمودند.
گفتگوهایی که بین فرماندهان دو سپاه قبل از نبرد قادسیّه ردّ و بدل شده گویای این مطلب است.
ای سردار ایرانی، بدان که ما برای جهانگشایی و به «: در گفتگویش با رستم فرخّزاد به او گفت » زهره « چنانکه
منظور دنیاطلبی و زیاده خواهی به سوی شما نیامده ایم. بلکه تنها انگیزه ما برای حرکت و تلاش و جنب و
و هنگامی که در میان گفتگوها، زهره آئین اسلام و برخی .» جوش و مبارزه و جهاد، توجّه به آخرت است
.» چه نیکو است این آئین «: معارفش را برای رستم بیان می کند؛ رستم می گوید
آری، رستم آنقدر مجذوب آئین اسلام می شود که به میان بزرگان سپاه ایران رفته و به دفاع از موازین آیین
اسلام پرداخته و آنها را به پذیرش این آئین فرا می خواند.
هر چند سران سپاه که بر کثرت نفرات و تجهیزات خود مغرور شده بودند پیشنهاد رستم را نمی پذیرند.
پس از این نیز گفتگویی دیگر میان رستم و ربعی بن عامر انجام می شود که رستم را بیش از پیش در اندیشه و
تامّل فرو می برد. هنگامی که رستم از ربعی فرصتی طلب می کند تا بیشتر بیندیشد، با تقاضایش موافقت شده و
سه روز به آنها مهلت داده می شود.
رستم بار دیگر با بزرگان لشگرش به خلوت رفته و با آنان سخن می گوید امّا آنها حاضر به پذیرش و تسلیم در
برابر اسلام نمی شوند. روز دیگر حذیفه ابن محض از سوی سپاه اسلام فرستاده شده تا مذاکراتی برای سوّمین
مرتبه با رستم فرخ زاد داشته باشد.
این آخرین مذاکره نبود. یکبار دیگر مغیرة بن شعبه به سوی ایرانیان می آید تا با آنها مذاکراتی داشته باشد امّا
نتیجه ای حاصل نمی شود، و مهلت سه روزه نیز به اتمام می رسد، و سرانجام بین سپاه ساسانی و مسلمانان
جنگی دامنه دار آغاز می شود …
40 - آنچه باید مورد توجّه قرار گیرد عبارتست از: مهلت سه روزه به ایرانیان، و مذاکرات متعدّدی که بین
بزرگان و نمایندگان دو لشگر انجام شد؛ که حاکی از وجود روحیّه صلح و آشتی میان برخی از فرماندهان و
سپاهیان دو طرف بود و سعی بر این بود تا کار بدون خونریزی و جنگ به پایان پذیرد.
امّا این نحوه رفتار که برگرفته از تعلیمات رسول اکرم)صل الله علیه وآله( بود به تدریج در سپاه اسلام رنگ باخت
و با انحرافی که امّت اسلامی از تبعیّت جانشین به حقّ پیامبر)صل الله علیه وآله(، علی)علیه السلام( پیدا کرد.
دنیاپرستی و توحّش عربی در قالبی جدید نمایان شد و اسلام را همچون پوستین وارونه به تن کردند که شرح
آن مفصّل است و این مقاله جای بیان آن نیست.
13
قابل توجّه اینکه برخی از رفتارهای خشن و جنایات لشگریان خلفا، منحصر به فتح ایران نمی شود بلکه در موارد
دیگری نیز نقل شده است. در اواخر حکومت عثمان که مردم از او ناراضی شدند، عدّه ای از مصر به عنوان
اعتراض به مدینه آمده بودند. عدد آنها بالغ بر دو هزار نفر بود، و به خاطر اطاعت از فرمان امام على)علیه السلام(،
و اعلام پشیمانی و توبه عثمان، راه بازگشت به مصر را پیمودند.
بعد از سه روز، به مدینه بازگشتند و نامه اى را که از غلام عثمان در بین راه گرفته بودند، ارائه دادند. در آن
نامه عثمان به فرماندارش در مصر دستور داده بود که بعضى از سران معترضان را به دار آویزد! و برخى را شدیداً
مجازات کند!
41 کتب عثمان الى عبد الله بن سعد بن ابى سرح عامله على « : - تاریخ طبری این ماجرا را اینگونه نقل می کند
مصر- حین تراجع الناس عنه، و زعم انه تائب- بکتاب فی الذین شخصوا من مصر، و کانوا أشد اهل الأمصار علیه:
اما بعد، فانظر فلانا و فلانا فاضرب أعناقهم إذا قدموا علیک، فانظر فلانا و فلانا فعاقبهم بکذا و کذا- منهم نفر من
اصحاب رسول الله صلى الله علیه و سلم، و منهم قوم من التابعین- فکان رسوله فی ذلک ابو الأعور بن سفیان
السلمى، حمله عثمان على جمل له، ثم امره ان یقبل حتى یدخل مصر قبل ان یدخلها القوم، فلحقهم ابو الأعور
ببعض الطریق، فسألوه: این یرید؟
قال: ارید مصر، و معه رجل من اهل الشام من خولان، فلما راوه على جمل عثمان، قالوا له: هل معک کتاب؟ قال:
لا، قالوا: فیم أرسلت؟ قال: لا علم لی، قالوا: لیس معک کتاب و لا علم لک بما أرسلت! ان امرک لمریب! ففتشوه،
فوجدوا معه کتابا فی اداوه یابسه، فنظروا فی الکتاب، فإذا فیه قتل بعضهم و عقوبة بعضهم فی انفسهم و أموالهم
؛» فلما رأوا ذلک رجعوا الى المدینة
42 اما بعد وقتى فلان و فلان « : - )عثمان به عبد الله بن سعد بن ابى سرح که عامل مصر بود نامه نوشت که
پیش تو آمدند گردنشان را بزن! و فلان و فلان را چنان و چنان مجازات کن! تنى چند از اینان یاران پیغمبر خدا
گوید: فرستاده عثمان که نامه را مىبرد ابو الاعور بن .» صلى الله علیه و سلم بودند و جمعى از آنها از تابعان بودند
سفیان سلمى بود که عثمان وى را بر شتر خویش نشانده بود و گفته بود پیش از آنکه مصریان برسند وارد مصر
شود.
یکى از مردم شام از » آهنگ مصر دارم « : گفت »؟ کجا میرود « ابو الاعور در راه به مصریان رسید که از او پرسیدند
گفت: »؟ ترا بچه کار فرستاده اند « : گفتند » نه « : گفت »؟ نامهاى همراه دارى « : طایفه خولان نیز با وى بود. گفتند
پس او را » نامه همراه ندارى و نمى دانى تو را به چه کار فرستادهاند! کار تو مشکوک است « : گفتند » نمیدانم «
بکاویدند و با وى نامهاى یافتند که در قمقمه چرمین خشک بود و چون در نامه نگریستند، دستور کشتن
بعضیشان و مجازات بعضى دیگر بود بجان یا مال، و چون چنین دیدند سوى مدینه باز آمدند.
14
43 - )این رفتار خلیفه مسلمین بود! به راستی آیا حاکمان اسلامی باید با مسلمین چنین رفتاری داشته باشند؟
آیا در حکومت اسلامی با معترضان چنین برخورد می شود؟ آن هم معترضانی که خلیفه به آنها وعده ح لّ
مشکلات را داده است و آنها نیز راهی دیارشان می شوند
حال اگر این حاکم اسلامی با غیر مسلمانان رو برو شود چه خواهد کرد؟!
ایرانیان پس از فتح ایران نیز شاهد اختناق و جنایات هولناکی از سوی خلفای بنی امیّه و بنی عبّاس در سرزمین
های اسلامی بوده اند. نمونه بارز این اختناق را می توان در حکومت عبدالملک و جنایات عمّالش مثل حجّاج
دانست. حجّاج هنگامی که از طرف عبدالملک به کوفه آمد، همچون حاکمى که از سوى خلیفه آمده باشد رفتار
نکرد، بلکه سر و صورت خود را پوشاند و به طور ناشناس به مسجد وارد شد، صف مردم را شکافت و بر فراز منبر
نشست و مدّتى دراز خاموش ماند. زمزمه در گرفت که این کیست؟ یکى گفت: او را سنگسار کنیم. گفتند: نه،
صبر کن ببینیم چه مىگوید؟
مردم کوفه! سرهایى « : همین که سکوت همه جا را فراگرفت، حجاج روى خود را گشود و چنین آغاز سخن کرد
را میبینم که چون میوه رسیده، موقع چیدن آنها فرارسیده است و باید از تن جداگردد، و این کاربه دست من
آنگاه سخنان تهدیدآمیز خود را .»… انجام میگیرد، و خوانهایى را میبینم که میان عمّامه ها و ریشها می درخشد
ادامه داد و چنان مردم را ترساند که بى اختیار سنگ ریزه از دست مردى که می خواست او را سنگسار کند، بر
زمین ریخت.
44 » بصره « ورود او را به » ابن قتیبه دینورى « . نیز همچون ورود وى به کوفه بود » بصره « - ورود حجاج به
چنین توصیف مىکند:
حجاج همراه دو هزار نفر از سپاهیان شام و طرفداران آنان، و چهارهزار نفر از نیروهاى متفرقه، رهسپار بصره شد.
هنگام ورود به بصره، دو هزار نفر از آنان را همراه برد و تصمیم گرفت روز جمعه هنگام نماز وارد شهر شود. او به
همراهانش دستور داد مسجد را محاصره کنند و در کنار هر یک از درهاى مسجد که بالغ بر هیجده در بود، صد
نفر بایستند و شمشیرهایشان را زیر لباس پنهان سازند. آنگاه به آنان گفت: به محض آنکه در داخل مسجد
سروصدا بلند شد، هر کس خواست از مسجد بیرون برود، کارى کنید که سر بریدهاش جلوتر از تنش بیرون رود!
ماموران در کنار درها مستقر شدند و به انتظار ایستادند. حجاج همراه دویست نفر مسلح که صد نفرشان
پیشاپیش وى، و صد نفر دیگر پشت سر او حرکت میکردند و شمشیرها را زیر لباس مخفى ساخته بود.
حجاج به آنان گفت: وقتى وارد مسجد شدیم، من براى مردم سخنرانى خواهم کرد و آنها مرا سنگباران خواهند
ساخت، وقتى که دیدید من عمامه را از سرم برداشتم و بر زانو هایم گذاشتم، شمشیر را از نیام بکشید و آنها را از
دم تیغ بگذرانید !
امیر المومنین …« : با این نقشه، وقتى که موقع نماز رسید، او بر فراز منبر نشست و طى سخنانى گفت
)عبدالملک( مرا به حکمرانى شهر شما و تقسیم بیت المال در میان شما منصوب کرده است، و به من دستور
داده است که به داد مظلومان برسم و ظالمان را کیفر دهم، نیکوکاران را تقدیر و بدکاران را مجازات کنم… خلیفه
15
وقتى مرا به این سمت منصوب کرد، دو شمشیر به من داد: یکى شمشیر رحمت، و دیگرى شمشیر عذاب و
»…! کیفر. شمشیر رحمت در راه از دستم افتاد، امام شمشیر عذاب اینک در دست من است
مردم حجّاج را از پاى منبر سنگباران کردند. در این هنگام عمّامه را از سرش برداشت و روى زانو گذاشت.
ماموران وى بیدرنگ به جان مردم افتادند. مردم که وضع را چنین دیدند، به بیرون مسجد هجوم بردند، اما هر
کس گام از در مسجد بیرون گذاشت، سر از بدنش جدا شد بدین ترتیب فراریها را مجبور به بازگشت به درون
مسجد کردند و در آنجا آنها را کشتند به طورى که جوى خون تا در مسجد و بازار سرازیر گردید.
45 - بدین ترتیب حجاج در سراسر عراق حکومت وحشت برقرار ساخت، و بسیارى از بزرگان و مردمان پارسا و
بی گناه را کشت. او چنان ترسى در دلها افکند که نه تنها عراق، بلکه سراسر خوزستان و شرق را فراگرفت.
مورّخ مشهور مىنویسد: حجّاج بیست سال فرمانروایى کرد و تعداد کسانى که در این مدت با ،» مسعودى «
شمشیر دژخیمان وى یا زیر شکنجه جان سپردند، صد و بیست هزار نفر بود و تازه غیر از کسانى بودند که ضمن
جنگ با حجاج به دست نیروهاى او کشته شدند.
هنگام مرگ حجاج، در زندان مشهور وى )که از شنیدن نام آن لرزه بر اندامها می افتاد( پنجاه هزار مرد، و سى
هزار زن زندانى بودند که شانزده هزار نفر آنها عریان و بى لباس بودند!
46 - حجاج زنان و مردان را یک جا زندانى میکرد و زندانهاى وى بدون سقف بود از اینرو زندانیان از گرما
تابستان و سرما و باران زمستان در امان نبودند.
47 - این وحشی گری و درندگی بعضی حکّام عرب کجا و احکام و دستورات اسلام کجا؟! بدیهی است که این
جنایات هولناک از فرهنگ و دستورات اسلامی به دور است و باید به پای اشخاص و حاکمان جور نوشته شود. در
هر صورت، سلسله و تباری که، امام حسین)علیه السلام( یعنی فرزند پیامبرشان را با قساوت تمام و جنایات
دردناک به شهادت می رسانند، هیچ بعید نیست با مردم دیگر اینگونه رفتاری داشته باشند. اگر در طول تاریخ
نسبت به علویان و سادات ظلم هایی شده است که شنیدن آن غم انگیز است.
چگونگی رفتار با مخالفینی که از علویان نبوده اند و از آن بالاتر با ایرانیانی که به اعتقاد آنها انگ عجم بودن را
هم بر خود داشتند، روشن است. در هر صورت، حاکمان جور برای رسیدن به اهداف خود از هیچ جنایتی فرو
گذار نمی کنند هر چند به نام اسلام حکومت کنند ولی نسلها باید بدانند عمل حاکمان و جنایاتشان نه بر
طبق دستورات اسلام بوده و نه به پای اسلام نوشته می شود.
ایرانیان نیز این مطلب را به وضوح درک کردند و مسیرشان را از حاکمان جور جدا کرده و روز به روز خود را
بیشتر محتاج محبّت و معارف اهل بیت)علیه السلام( می دیدند.
16
(38) . سوره انسان، آیه  8 .
( 39 ) . تاریخ الامم و الملوک، طبری، جلد 4 ، صفحه 135 .
( 40 ) جهاد، آیت الله حسین نوری، صفحات 213 تا 230 . تفصیل ماجرا )که با استفاده از مطالب یکی از
معتبرترین متون تاریخی، الکامل فی التاریخ، جلد 2 ، صفحه 319 – 322 تنظیم و نگاشته شده(
( 41 ). پیام امام، آیت الله مکارم شیرازی، جلد 2 ، صفحه 240 و تاریخ ابن خلدون ترجمه عبدالمحمد آیتی، ج
1 ، ص 564 . و تاریخ المدینه عمر بن شبّه نمیری، ج 4 ، ص 1205 .
( 42 ) . تاریخ الطبری، جلد 4 ، صفحه 367 .
( 43 ) . ترجمه تاریخ طبری، جلد 6 ، صفحه 2251 و 2252 .
( 44 ). مبرد، الکامل فى اللغة والادب، الطبعه الاولى، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1407 ه.ق، ج 1 ، ص 311 - ابن
اثیر، همان کتاب، ج 4 ، ص 375 -مسعودى، همان کتاب، ج 3 ، ص 127 و ر.ک به: ابن واضح، همان کتاب، ج
3 ، ص 19 - دکتر شهیدى، همان کتاب، ص 184 - اعثم کوفى، الفتوح، الطبعه الاولى، بیروت، دارالکتب
العلمیة، 1406 ه.ق، ج 7 ، ص 6 .
( 45 ) . الامامة والسیاسة، الطبعه الثالثه، قاهره، مطبعة مصطفى البابى الحلبى، 1382 ه.ق، ج 2 ، ص 32 .
( 46 ) . مروج الذهب، و معادن الجواهر، بیروت، دارالاندلس، ج 3 ، ص 166 و 167 .
( 47 ) . سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، صفحه 244 به بعد.
( 48 ) . خدمات متقابل اسلام و ایران، صفحه 270 .
دوستان کنفرانس امشب دراینجا به اتمام رسید.ازهمه شما تقاضا دارم بادقت این مطالب را بخوانید.فرصت برای
سوال پرسیدن زیاد هست..
ازصبروحوصله شما عزیزان ممنونم.
همچنین ازتمام مدیران گروههای شیعی بابت همکاری برای پخش این مطالب.
?. الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآ لِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَالْعَنْ أعْداءَهُم أجْمَعِینَ ?
★ پایان ★

ارائه شده توسط استاد مختار ثقفی
ارائه شده در کانال رسمی استاد مختار ثقفی و بصورت همزمان در بسیاری از ابرگروههای شیعی
سلام و شب بخیر عرض میکنم خدمت همگی همراهان عزیز در ابر گروههای شیعی.
بار دیگر توفیق حاصل شد تا در خدمت شما همراهان باشیم با یک کنفرانس دیگر.
امشب به امید خدا با هم موضوع دلایل اسلام آوردن ایرانیان را بررسی می کنیم.
روش کار در این تحقیق بدین گون می باشد که ابتدا نظریات دکتر عبدالحسین زرین کوب در کتابهای
دو قرن سکوت و کارنامه اسلام را مورد بررسی قرار داده و سپس با در نظر گرفتن نظریات دانشمندان و مورخان
خارجی و ایرانی دیگر در این زمینه، بررسی مسئله را پی می گیریم.
پیشاپیش بابت حجم بالای مطالب عذرخواهی میکنم
هدف ما در این تحقیق)مانند دیگر تحقیقاتمان(، جامع و شامل بودن محتوای تحقیق می باشد.
نظر مرحوم دکتر زرین کوب درباره علل اسلام آوردن ایرانیان
)کتاب دو قرن سکوت- چاپ 2536 شاهنشاهی یا 1356 خورشیدی( -
قسمت اول :
__ دولت ساسانی به رغم شکوه و عظمت ظاهری که داشت، به سختی روی به پستی و پریشانی میرفت…..سپاه
یاغی بود و روحانیت فاسد )فسادی که از قدرت و نفوذ موبدان برمیخواست(. تشتُّت و اختلاف در عقاید و آراء
2
پدید آمد. موبدان در ریا و تعصب و دروغ و رشوه غرق بودند. مزدک و مانی هم برای تحول در اوضاع روحانی و
معنوی نتیجه ای نگرفتن. )کار مزدک با مقاومت روحانیون و سپاهیان مواجه شد(
رای و تدبیر انوشیروان که با خشونتی بی اندازه توأم بود به ظاهر این فتنه را فرونشاند، اما عدالتی که در افسانه
ها به او نسبت میدادند )!( نتوانست ریشه ظلم و فساد رو از بین ببرد. )صفحه 37 )
__ پرویز نیز از اشتغال به عشرت و هوس فرصت آنرا نیافت که نظمی به کارهای پریشان بدهد. جنگهای
بیهوده او نیز با ان همه تجملی که جمع آورده بود، جز خالی کردن خزانه دولت نتیجه ای نداد…
پیشه وران و کشاورزان نیز، که بار سنگین مخارج آنان را بر دوش داشتند در حفظ این اوضاع سودی گمان
نمیبردند. )صفحه 38 )
__ مردم که از جور فرمانروایان و فساد روحانیان به ستوه بودند، آیین تازه را نویدی و بشارتی یافتند و از این
رو بسا که به پیشواز آن میشتافتند.)صفحه 64 )
این حادثه )سقوط ساسانیان( فقط سقوط دولتی باعظمت نبود، سقوط دستگاهی فاسد و تباه بود. زیرا در پایان
کار ساسانیان از پریشانی و بی سرانجامی در همه کارها فساد و تباهی راه داشت. جور و استبداد خسروان آسایش
و امنیت مردم را عرضه ی خطر میکرد و کژخویی و سست رأیی موبدان اختلاف دینی را می افزود.
از یک سو سخنان مانی و مزدک در عقاید عامه رخنه می انداخت و از دیگر سوی نفوذ دین ترسایان)مسیحی(
در غرب و پیشرفت آیین بودا در شرق، قدرت آیین زرتشت رو می کاست. روحانیون نیز چنان در اوهام و
تقلیدهای کهن فرورفته بودند که جز پروای آتشگاه ها و عوائد و فواید آنرا نمی داشتند و از عهده دفاع از آیین
خویش هم بر نمی آمدند.
وحدت دینی دراین روزگار تزلزلی تمام یافته بود و از فسادی که در اخلاق موبدان بود هوشمندان قوم از آیین
زرتشت سرخورده بودند و آیین تازه ای را می جستند که جنبه اخلاقی و روحانی آن از دین زرتشت قوی تر
باشد و رسم و آیین طبقاتی کهن را هم در هم فرو ریزد.
نفوذی که آیین ترسا در این ایام )پیش از اسلام( در ایران یافته بود از همین جا بود….
باری، از این روی بود که در این ایام زمینه ی افکار از هرجهت برای پذیرفتن دینی تازه آماده بود. )ص 63 )
* * _ سروش خدایی، بیابان نوردان عرب را از جاده کفر و نفاق به راه هدایت و نجات میخواند….. پیام تازه ای
که محمد خود را حامل آن میدانست همه جهان را به برابری و نیکی و برادری میخواند. و از شرک و نفاق و جور
نهی میکرد. نه همان اعراب که زندگیشان یکسره در جور و شرک و فساد میگذشت، بلکه ایران و روم نیز که
رسم و آیین دیرینشان دستخوش اختلاف و تعصب روحانیون گشته بود، در آن روزگار به چنین پیام دلنشینی
احتیاج داشتند وآنرا مژده رهایی و نجات تلقی میکردند…..
3
بر وی )محمد( روشن بود که راه وی، راه کامیابی و یکرنگی است. )صفحه 41 : پیام محمد(
نبردی که ایرانیان در طی این دو قرن با مهاجمان عرب کردند همه در تاریکی خشم و تعصب نبود. در روشنی
دانش و خرد نیز این نبرد دوام داشت و بازار مشاجرات و گفتگوهای دینی و فلسفی گرم بود
. بسیاری از ایرانیان، از همان آغاز کار دین مسلمانی را با شور و شوق پذیره شدند. دین تازهای را که عربان آورده
بودند، از آیین دیرین نیاکان خویش برتر مییافتند و ثنویت مبهم و تاریک زرتشتی را در برابر توحید محض و
بی شایبه اسلام، شرک و کفر میشناختند. آن شور حماسی نیز که در طبایع تند و سرکش هست و آنان را وا
میدارد که هر چه را پاک و نیک و درست است، ایرانی بشمارند و هر چه را زشت و پلید و نادرست است غیر
ایرانی بدانند، در دلهای آنها نبود. از این رو آیین مسلمانی را دینی پاک و آسان و درست یافتند و با شوق و مهر
بدان گرویدند. با این همه در عین آنکه دین اعراب را پذیرفتند، آنان را تحت نفوذ و تأثیر فرهنگ و تربیت
خویش گرفتند و به تمدن و فرهنگ خویش برآوردند.
اما ایرانیان همه از این گونه نبودند. بعضی دیگر، همان گونه که از هر چیز تازهای بیم و وحشت دارند، از دین
عرب هم روی برتافتند و آن را تنها از این رو، که چیزی ناآشنا و تازه و ناشناس بود نپذیرفتند. بهتر دیدند که
دل از یار و دیار برکنند و در گوشه و کنار جهان آواره باشند و دین تازه را که برایشان ناشناس و نامأنوس بود
نپذیرند. حتی سرانجام پس از سالها دربه دری در کوه و بیابان، رنج هجران بر دل نهادند و به سند و سنجان
رفتند تا دینی را که از نیاکان آموخته بودند و بدان سخت دل بسته بودند ترک نکنند و از دست ندهند. اگر هم
طاقتدرد و رنج دربه دری و هجران را نداشتند، رنج تحقیر و آزار مسلمانان را احتمال کردند و ماندند و جزیه
پرداختند و از کیش ……. )صفحه 243 )
رستم فرخ هرمزد و سرداران و سپاهیانش در هر واقعه یی)مقدمات نبرد قادسیه( به این نکته برمیخوردند که
دیگر نوبت دولت و حشمت ساسانی گذشته است و اکنون نوبت سادگی و بندگی است.)صفحه 47 )
_ مردم که از جور فرمانروایان و فساد روحانیان بستوه بودند، آیین تازه را نویدی و بشارتی یافتند و از این رو بسا
که به پیشواز آن میشتافتند.)صفحه 64 )
__ حتی از سواران فاذوسبان)مرزبان اصفهان که قصد شورش برعلیه اعراب رو داشت( بعضی به طیب خاطر
مسلمان شدند و به بنی تمیم پیوستند، چنانکه “سیاه اسواری” با عده ای از یارانش که همه از بزرگان سپاه
یزدگرد بودند، چون کر و فر تازیان بدیدند و از یزدگرد نومید شدند به آیین مسلمانی گرویدند و حتی در بسط و
نشر اسلام نیز اهتمام کردند! )صفحه 65 )
__ این شورش ها و مقاومتها برای بازگشت دولت ساسانی نبود، برای آن بود که مردم به عربان سرفرود نیاورند
و جزیه سنگین را که به آنها تحمیل میشد نپذیرفتند. )صفحه 68 )
اما به رغم کسانی که نمیتوانستند این موالی)ایرانیان( را در رأس کارهای حکومتی ببینند)امویان( ، دیری نپایید
که ایرانیان در قلمرو دین و علم جایگاه شایسته ای برای خود بدست اوردند.چنانکه در پایان دوره ی اموی بیشتر
فقها، بیشتر قضاء و حتی عده زیادی از عمال از موالی)ایرانیان( بودند…
4
اما عرب بدون کشمکشهای شدید حاضر نشد بفزونی و برتری بندگان دوم نخریده ی خویش)!( تسلیم شود. در
این کشمکش ها ایرانیان مجالی یافتند که برتری معنوی و مادی خود را بر فاتحان تحمیل کنند. ) صفحه 74 )
در بخش بعدی به نظریات ایشان در کتاب کارنامه اسلا خواهیم پرداخت.
“کارنامه اسلام” ، اثر دکتر “عبدالحسین زرین کوب".
چاپ بیست و یکم- 1393
] تسامح، مادر تمدن انسانی اسلام [
__ آنچه مایه ترقیات علمی و پیشرفتهای مادی را برای مسلمین میسر ساخت در حقیقت همان اسلام بود که با
تشویق مسلمین به علم و ترویج نشاط حیاتی، روح معاضدت و تساهل را جانشین تعصبات دنیای باستانی کرد و
در مقابل رهبانیت کلیسا که ترک و انزوا رو توصیه میکرد با توصیهء مسلمین به “راه وسط” توسعه و تکامل
صنعت و علم انسانی را تسهیل کرد.
در دنیایی که اسلام به آن وارد شد )روم و ایران( این روح تساهل و اعتدال در حال زوال بود… )فصل
دوم،صفحه 22 )
__ در چنین دنیایی که اسیر تعصبات دینی و قومی بود، اسلام نفحه ی تازه ای دمید. چنانکه با ایجاد
دارالاسلام که مرکز واقعی آن قرآن بود_نه شام و نه عراق_ تعصبات قومی و نژادی را با یک نوع “جهان وطنی”
چاره کرد، و در مقابل تعصبات دینی نصارا و مجوس، تسامح و تساهل با اهل کتاب را توصیه کرد و علاقه به علم
و حیات را.
ثمره ی این درخت شگرف_که نه شرقی بود و نه غربی_ بعد از بسط فتوح اسلامی حاصل شد.)همان صفحه(
_ این تسامح نسبت به اهل کتاب مبتنی بر یک نوع “همزیستی مسالمت آمیز” بود که اروپای قرون وسطا به
هیچ وجه آن را نمیشناخت.) 1 )
در واقع با وجود محدودیتی که اهل کتاب در دارالاسلام داشتند، اسلام آزادی و آسایش آنها را تا حد ممکن
تضمین میکرد و بندرت پیش می آمد بدون نقص عهدی مورد تعقیب باشند. ” پیامبر درباره ی آنها توصیه کرده
بود به رفق و مدارا".
“حدیثی هم نقل میشد که پیغمبر فرمود هرکس بر معاهدی)اهل کتاب( ستم کند یا بر وی بیش از طاقت
تکلیف نهد، در روز قیامت من با او داوری خواهم داشت” ) 2 ( )فصل دوم،صفحه 23 )
__ این تسامح با اهل کتاب سبب می شد که آنها در قلمرو اسلام غالبا در امنیت و آسایش باشند.
منابع ایشان
1 . متز، الحضارة الاسلامیه، 1 \ 57
2 . منظلم معاهدأ و کلفه فوق طاقته فانا حجیجه یوم القیامه"، فتوح البلدان، 162
5
“قراین بسیار حاکی است که نسطوریها ظهور مسلمین و اعراب را بمنزله ی نجات از یوغ کلیسای ملکائی تلقی
میکردند” )همان صفحه(
این سعه صدر و تسامح مسلمین نه فقط مناظرات دینی و کلامی را در قلمرو اسلام ممکن ساخت، بلکه سبب
عمده یی شد در تعاون اهل کتاب با مسلمین، در قلمرو اسلام…
در قلمرو اسلام مثلا احوال یهود و نصارای شرقی بهتر از احوال آنها بود در قلمرو کلیسا… )فصل دوم، صفحه
23،24 )
__ در حقیقت اسلام، در غیر مورد اهل کتاب نیز آن خشونت را که سایر ادیان آن اعصار داشته اند نداشت… بعد
از پیامبر نیز اسلام نه تشکیلات انکیزیسیون اروپا را بوجود آورد و نه سیاهچالهای آن.
__ “کنت دو گوبینو” راجع به رفعت مسلمین میگوید:
اگر اعتقاد مذهبی را از ضرورت سیاسی جدا کنند هیچ دیانتی تسامح جوی تر و شاید بی تعصب تر از اسلام
وجود ندارد.) 3 ( )فصل دوم،صفحه 25 )
برخی از دلایل چگونگی گسترش اسلام در ایران، از زبان مورخین خارجی:
ادوارد_برون عقیده دارد که مسلمانان به آیین ایرانیان تجاوز نکردند. او مى نویسد:
چه بسا تصور کنند که جنگ جویان اسلام، اقوام و ملل مفتوحه را در انتخاب یکى از دو راه، مخیّر مى ساختند:
اول، قرآن، دوم، شمشیر. ولى این تصور صحیح نیست، زیرا گبر و ترسا و یهود اجازه داشتند آیین خود را نگاه
دارند و فقط مجبور به دادن جزیه بودند، و این ترتیب کاملا عادلانه بود، زیرا اتباع غیر مُسلِم خلفا از شرکت در
غزوات و دادن خمس و زکات که بر امت پیامبر فرض بود، معافیت داشتند.
)ادوارد برون، تاریخ ادبى ایرانى از قدیمى ترین روزگار تا زمان فردوسى، ج 1 ، ص 297 )
1 - ادوارد_براون در جلد اول تاریخ ادبیات ایران می گوید:
این مسئله )که آیا اسلام به زور به ایران تحمیل شده است یا ایرانیان به رغبت اسلام را پذیرفته اند( را
پروفسور_آرنولد استاد دارالفنون علیگر در کتاب نفیس خود درباره تعلیمات اسلام به وجه بسیار خوبی ثابت
نموده است، او می گوید: موبدان بی گذشت زرتشتی نه تنها نسبت به علمای سایر ادیان بلکه در برابر کلیه فرق
مخالف ایران یعنی مانویان، مزدکیان و عرفای مسیحی و امثال آن تعصب نشان می دادند و به همین دلیل به
شدت مورد بی مهری و نفرت جماعات زیادی قرار گرفته بودند و رفتار ستمگرانه ایشان مورد حمایت پادشاهان
نیز قرار می گرفت و همین دلیل سبب شد حس بغض و کینه شدید در دل بسیاری از اتباع ایران برانگیخته شود
و استیلای عرب به منزله نجات و رهایی ایران از چنگال ظلم تلقی گردد، مسلم است که قسمت اعظم کسانیکه
تغییر مذهب دادند به طیب خاطر و به اختیار و اراده خودشان بود.)همان منبع(
3 .Gobineau, Religions et philosophi
6
به گفته برنارد_لوئیس اعراب مهاجرت کرده به ایران در گرویدن ایرانیان به اسلام نقش داشتند. به عنوان مثال
جمعیت کوچکی از اعراب که در اطراف قم ساکن شده بودند و در این شهر تبلیغ میکردند آن ناحیه را به یک
پایگاه شیعه تبدیل کردند.
(Bernard Lewis, The Jews of Islam, p. 17)
به گفته برنارد لوئیس دلیل افول دین زرتشتی این بود که روحانیت زرتشتی از نزدیک با ساختار قدرت در ایران
باستان در ارتباط بودهاند. از دست دادن این پایگاه و نداشتن دوستانی در خارج از ایران و همچنین نداشتن
مهارتهای خیلی قوی بقا همانند یهودیان باعث دلسردی و کاهش تعداد آنها شد. زرتشتیان پس از این نقش
کمرنگی در احیای فرهنگی و یا سیاسی ایران بازی کردند.
(Bernard Lewis, The Jews of Islam, p. 17)
به گفته آمورتی، اینکه اعراب دین خود را بر ایرانیان تحمیل نکردند و به آنها آزادی عمل دادند ویژگی
دموکراتیکی است، اما این را نباید فراموش کرد که اعراب با دادن مشوقهای اقتصادی و حقوقی مشخص به
نتیجه مورد نظرشان رسیدند.
(B. S. Amoretti, The Cambrdige History of Iran, p. 483 )
به گفته سیدحسین_نصر، بوجود آمدن تعداد زیاد محققان ایرانی بزرگ مسلمان نشان از تحول درونی، و نه زور
و فشار اجتماعی است، زیرا با فشار نمیتوان مشارکت خلاقانه و برجسته را انتظار داشت.
(The Cambridge History of Iran, p. 464)
گوستاولوبون در تاریخ تمدن اسلام و عرب میگوید: شریعت و آیین اسلام در اقوامی که آن را قبول نموده
تأثیری به سزا بخشیده است. در دنیا خیلی کمتر مذهبی پیدا شده که به قدر اسلام در قلوب پیروانش نفوذ و
اقتدار داشته بلکه غیر از اسلام شاید مذهبی یافت نشود که تا این قدر حکومت و اقتدارش دوام کرده باشد، چه،
قرآن کریم که مرکز اصلی است اثرش در تمام افعال و عادات مسلمین از کلی و جزئی ظاهر و آشکار میباشد. و
از طرف دیگر مردم ایران در میان همه مللی که اسلام را پذیرفتند از یک امتیاز خاص برخوردارند و آن اینکه
هیچ ملتی مانند ایران به این سهولت نظام فکری پیشین خود را رها نکرد و آنچنان با جدیت و عشق و علاقه در
دل خود را به روی افکار و عقائد دین جدید باز نکرد و به قول دوزی مستشرق معروف: مهمترین قومی که تغییر
مذهب داد ایرانیان بودند، زیرا آنها اسلام را نیرومند و استوار نمودند نه عرب.
(مرتضی مطهری- خدمات متقابل ایران و اسلام- صفحه 151 )
7
تاثیر گذاری « و » چپاول مادی و معنوی ایرانیان توسط اعراب « تپنینت حقیقت را چیزی میان دو قرائت متضاد
میداند و معتقد است که موارد خشن که در هر جنگی اتفاق میافتند نباید اغراق » اسلام و برخورد ملایم اعراب
شده تا حدی که ملایمت نسبی اعراب نادیده گرفته شود.
( Marietta Stepaniants, The Encounter of Zoroastrianism with Islam, Philosophy East and West, University of Hawai’i Press, Vol. 52, No. 2 (Apr. , 2002), pp. 162-163
کلود_کائن مینویسد که تحت تاثیر جنبشهای ملی گرایانه دوران مدرن، تمایل به سمت نمایش ایرانیان و
اعراب به عنوان دو گروه متخاصم رفتهاست در حالی که این دیدگاه با حقایق تاریخی سازگار نیست.
( ۳۰۹-۴۰۰Claude Cahen, The Cambridge History of Iran, Vol. 4, pp.
چیز_رابینسون نیز خشونت های نظام مند دوران فتوحات علیه غیرمسلمانان تا پیش از مروانیان را مطالب
تحریف شده می داند.
(Robinson, The New Cambridge History of Islam, 198. )
ریچارد_فراى مى نویسد:
طبقه دبیرانِ ساسانیان بى درنگ به سوى پیروزمندان رفتند، ولى اسلام آوردن ایشان ضرورت نداشت و بسیارى
هم مسلمان شدند.
) ریچارد فراى، عصر زرین فرهنگ ایران، ص 143 )
“اسلام گرایی قلبی ایرانیان و عوامل آن )قسمت اول(”
هر چند اسلام گرایی قلبی ایرانیان به اسلام، بخاطر عواملی به تأخیر افتاد امّا دیری نپایید که ایرانیان به تدریج)
شهید مطهری معتقد است ایرانیان به تدریج در طی قرون پس از فتح ایران مسلمان شدند( از پیشتازان عرصه
دینداری گشتند و قلب هایشان را تسلیم اسلام کردند. البته این تغییر و دگرگونی در اعتقاد ایرانیان، مرهون و
متاثّر از عواملی بود که عبارتند از:
1 - آشنایی با سیره و روش حکومت داری ائمه)ع(
ایرانیان برای اوّلین بار همزمان با عصر پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( در یمن که در آن زمان از ممالک ایران
بود، با امیرالمومنین)علیه السلام( آشنا شدند و رفتار و سیره پسندیده ایشان را از نزدیک مشاهده کردند.
8
وقتی پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( نامه ای به خسرو پرویز) 1 ( مبنی بر دعوت به اسلام فرستاد، او با گستاخی
بود موضوع را اطّلاع داد. بازان نیز دو » بازان « نامه را پاره کرد و به دست نشانده خود در یمن، که شخصی به نام
تن از ایرانیان را مأمور کرد تا به نزد پیامبر رفته و پیام خسرو پرویز را ابلاغ کنند. هنگامی که نمایندگان ایرانی
نزد پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( حاضر می شوند، پیامبر آنان را از قتل خسرو پرویز به دست پسرش شیرویه
و دیگر بزرگان یمن به اسلام متمایل شده و ضمن » بازان « با خبر می سازد. این خبر غیبی، سبب می شود تا
گرویدن به مسلمین، از پیامبر)صل الله علیه وآله( در خواست ارسال فرمانروای مسلمانی کنند تا علاوه بر
فرمانروایی به تعلیم معارف اسلامی بپردازد. پیامبر)صل الله علیه وآله( نیز امیرالمومنین علی)علیه السلام( را به
را به فرمانروایی یمن ابقا کرد. » بازان « عنوان مربّی به یمن فرستاد و در حکمی شخص
آشنایی مردم یمن با امیر المومنین)علیه السلام( نیز سبب شد تا آشنایی و عشق و علاقه آنها نسبت به اسلام
مضاعف شود. مردم بحرین نیز که آن زمان تحت حاکمیّت امپراطوری ایران بودند با مسلمان شدن فرمانروایشان
به اسلام روی آوردند.) 2 )
البته آشنایی ایرانیان بیشتر به دوران خلافت حضرت)علیه السلام( مربوط می شود.
انتقال مرکز خلافت از مدینه به کوفه در زمان خلافت امیرالمومنین)علیه السلام(، مه مّ ترین نقش را در آشنایی
ایرانیان با آن حضرت داشت. چرا که در آن زمان ایرانیان زیادی در کوفه و بصره حضور داشتند: از آن جمله :
1 . افرادی که به دست فاتحان مسلمان اسیر شده و به عنوان برده به کوفه آورده شده بودند که اکثر آنها اسلام
آورده و آزاد شدند، ولی هم پیمان و نانخور اعراب باقی ماندند.
2 . کسانی که پس از جنگ، کوفه را مناسب ترین شهر برای فرصت های شغلی خویش یافتند و به آنجا هجرت
کردند.
3 . شماری از زندانیان ایرانی آزاد شده در جنگ نهاوند و زنانی که نصیب فاتحان مسلمان شده بودند و به ازدواج
اسیر گیرندگان خود در آمده بودند.
4 . همچنین چهار هزار دیالمه ای که در آغاز تأسیس کوفه بدانجا رفته بودند،) 3 )
اینها جمعیّت زیادی از ایرانیانی بودند که در کوفه حضور داشتند.
از سویی حضور ایرانیان در کوفه، و از سوی دیگر رفتار عدالت محور امیرالمومنین)علیه السلام( کم کم موجبات
علاقه ایرانیان به اسلام و حضرت را فراهم کرد تا جایی که عدّه زیادی از موالی، امام علی)علیه السلام( را در
جنگ صفّین و جمل یاری کردند. طوایفی موسوم به زط و سیابجه که از سواران دوران ساسانیان به حساب می
آمدند، در جریان جنگ جمل در اطراف بصره با سپاهیان اصحاب جمل مقابله کردند و کار را بر عایشه، طلحه و
زبیر سخت نمودند) 4 .)
علاوه بر این، افرادی نیز بودند که در سفرهایشان دیدارهایی با حضرت)علیه السلام( داشته اند مثل یک ایرانی
اصفهانی به نام داوود بن سلیمان) 5 .)
9
از جمله مواردی که در این دوران، سبب علاقه ایرانیان به امیرالمومنین)علیه السلام( شد عبارتند از:
1 - مبارزه با عصبیّت عربی و برتری عرب بر عجم.
2 - مهرورزی نسبت به ایرانیان. در سفینة البحار آمده است: مغیره همیشه در مقایسه میان على و عمر مىگفت:
(.» على مهربانى و تمایلش نسبت به موالى )ایرانیان( بیشتر بود؛ و عمر بر عکس از آنها خوشش نمىآمد « 6 )
3 - اجرای عدالت در تقسیم بیت المال میان عرب و عجم.
4 - برخورداری ایرانیان از حقوق و عطایا، مانند دیگر مسلمانان که موجب اعتراض برخی از سران و اشراف کوفه
از جمله اشعث بن قیس کندی شد، و به حضرت گفت: از چه روی ما را مغلوب این حمراء )سرخ رویان( ساخته
(.» لماذا غلبتنا هذه الحمراء « ؟ ای 7 )
5 - خونخواهی آن حضرت از هرمزان ایرانی،) 8 ( که در پی مرگ عمر بن خطّاب توسّط عبیدالله بدون هیچ دلیل
شرعی و عرفی همراه با ابولوءلوء و همسر و دخترش به قتل رسید. عثمان نیز با اینکه از قتل بی دلیل یک
مسلمان ایرانی آگاه بود، به وظیفه خود عمل نکرد. امام علی)علیه السلام( ضمن نکوهش عثمان به عبیدالله بن
و عبیدالله بن .» ای فاسق، اگر روزی بر تو دست یابم، تو را به خونخواهی هرمزان خواهم کشت «: عمر چنین گفت
عمر سرانجام در جنگ صفّین کشته شد.) 9 )
حضور ایرانیان در کوفه از یک سو و عدالت امیرالمومنین)علیه السلام( از سوی دیگر، سبب شد ایرانیانی که
تاکنون اظهار مسلمانی می کردند، با اسلام حقیقی آشنا شده و حتّی محبّ اهل بیت)علیهم السلام( گردند.
مبارزه امام)علیه السلام( با تبعیضات ناروای خلفا و امویان نسبت به موالی، و دوری از روحیّه عصبیّت عربی،
سبب شد تا ایرانیان به اسلام بدبین نشده و حساب اسلام را از حساب خلفای جور جدا کنند و به اسلام حقیقی،
ایمان بیاورند.
به خوبی بیان شده است: » ملک الشعراى بهار « این مطلب در سروده
“گر چه عرب، زد چو حرامى به ما
داد یکى دین گرامى، به ما
گر چه ز جور خلفا، سوختیم
زآل على)علیه السلام( تربیت آموختیم”
آری، رفتار ائمه)علیهم السلام( چیزی جز عمل به همان اسلام نابی که فطرت هر انسان خداجویی پذیرای آن
است، نبوده است. ایرانیان نیز به همین سبب، از طریق ائمه)علیهم السلام( با اسلام حقیقی آشنا شده و آن را
پذیرفتند.
10
منابع:
( 1( . خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری، صفحه 82 .
( 2( . مکاتیب الرسول، جلد 1 ، صفحه 92 و 93 .
( 3( . خاکرند ، شکرالله، علل شکل گیری خوارج ، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی ، 1372 ، صفحه 88 .
( 4(. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، محمدی ملایری، دکتر محمد،
تهران، انتشارات توس، چاپ اول، 1379 ش، جلد 3 ، صفحه 211 و 212 ، به نقل از تاریخ طبری .
( 5( . طبقات المحدثین جلد 1 ، صفحه 371 .
( 6( . الغارات، جلد 2 ، صفحه 499 و بحار الانوار، جلد 34 ، صفحه 320 و مستدرک سفینه البحار، جلد 10 ،
صفحه 465 .
( 7(. رجوع کنید به: تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی ، دکتر ملایری، جلد
3 ، صفحه 211 به بعد و جلد 2 صفحه 422 و نیز، لسان العرب، ابن منظور، ذیل واژه ی حمراء و الموالی و نظام
الولاء، دکتر مقداد.
( 8( . علی )علیه السلام( و ایرانیان، دکتر محسن حیدرنیا، مجله صحیفه مبین، شماره 25 .
( 9(. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، محمدی ملایری، دکتر محمد،
جلد 3 ، دل ایرانشهر، بخش دوم، تهران، انتشارات توس، چاپ اول، 1379 ش، صفحه 242 .
11
“اسلام گرایی قلبی ایرانیان و عوامل آن )قسمت دوم(”
2 _ سیره و روش پیامبر)ص( در برخورد با ایرانیان و تمجید از شأن و جایگاهشان
یکی از عوامل گرایش ایرانیان به اسلام، اخبار و گزارشاتی بود که از منش و رفتار پیامبر)صل الله علیه وآله( در
زمان حیات پر برکت ایشان به آنها می رسید؛ نحوه رفتار پیامبر)صل الله علیه وآله( با ایرانیان، سخنان
پیامبر)صل الله علیه وآله( در مورد ایرانیان و جایگاه ممتاز اشخاصی مثل سلمان فارسی در نزد پیامبر؛ خود نقش
بسزایی در افزایش علاقه مندی ایرانیان به آئین اسلام داشته است.
إِنَّ سَلْمَانَ مِنِّی، مَ نْ « و » سَلمانُ مِنّا اَهلَ البَی تِ « : تعبیرات پیامبر)صل الله علیه وآله( در مورد سلمان مثل
(» جَفَاهُ فَقَدْ جَفَانِی وَ مَ نْ آذَاهُ فَقَدْ آذَانِی 3 ( همه دلالت بر مقام ممتاز سلمان فارسی دارد. شخصیّت ممتاز
سلمان فارسی عامل موثّری می شود تا اسلام گرایی ایرانیان را تقویت بخشد، به خصوص در دوران بیست ساله
فرمانرواییش بر مدائن.
ظاهراً حقیقت جویی ایرانیان سبب شده پیامبر)صل الله علیه وآله( بارها آنان را مورد لطف و تمجید قرار دهد. در
نام ایرانیان را به زشتی یاد نکنید زیرا آنها از یاران ما هستند و از ما حمایت می « : جایی حضرت می فرماید
(». کنند 4 )
و )حضرت محمّد)ص(( پیامبر است ؛» وَ آخَرِینَ مِنْهُ مْ لَمّا یَلْحَقُوا بِهِمْ « در حدیثی آمده است که پیامبر)ص( آیه
(». بر گروه دیگرى که هنوز ملحق نشده اند 5 آخَرِینَ « ( را تلاوت می کرد، که حاضران پرسیدند: منظور از این
گروه دیگر( کیست؟ ( ؛» مِنْهُمْ
اگر ایمان در ستاره ثریّا قرار « : پیامبر)صل الله علیه وآله( در پاسخ آنها، دست بر شانه ی سلمان گذاشت و فرمود
(.» گیرد، مردانی از این گروه )ایرانیان( به آن دست مییابند 6 )
در سوره محمّد)ص( نیز میخوانیم:
وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُمْ ثُ مَّ لایَکُونُوا أَمْثالَکُم : هرگاه سرپیچى کنید، خداوند گروه دیگرى را به جاى «
اکثر مفسّران شیعه و اهل سنّت، در ذیل این آیه گفته اند که .» شما مى آورد، پس آنها مانند شما نخواهند بود
این گروهی که خداوند در این آیه به آنها اشاره می کند، چه « : پس از نزول این آیه، جمعی از اصحاب پرسیدند
پیامبر)صل الله علیه وآله( به سلمان که در نزدیکش بود، نگاه کرد و دست به زانوی او زد و .»؟ کسانی هستند
منظور خداوند، این مرد و قوم اوست. سوگند به آن که جانم در اختیار اوست، اگر ایمان به ثریّا بسته « : فرمود
(.» باشد، گروهی از مردان فارس، آن را به چنگ می آورند 7 )
علاوه بر این، در سوره مائده آیه 54 یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَ دَّ مِنْکُ مْ عَنْ دینِهِ فَسَوْ فَ « : چنین آمده است که
یَأْتِی ا للهُ بِقَوْ م یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّ ة عَلَى الْمُؤْمِنینَ أَعِزَّ ة عَلَى الْکافِرینَ یُجاهِدُونَ فی سَبیلِ اللهِ وَ لا یَخافُو نَ لَوْمَ ةَ
12
اى کسانى که ایمان آورده اید! هر کس از شما، از آیین ( ؛» لَآئِ م ذالِ کَ فَضْلُ ا للهِ یُؤْتیهِ مَ نْ یَشاءُ وَ ا للهُ واسِ ع عَلی م
خود بازگردد، )به خدا زیانى نمى رساند( خداوند گروهى را مى آورد که آنها را دوست دارد و آنان )نیز( او را
دوست دارند; در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند، در راه خدا جهاد مى کنند، و از
سرزنش هیچ ملامتگرى هراسى ندارند. این، فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد ) و شایسته ببیند( مى
.» دهد و فضل و احسان خداوند، گسترده و )او به همه چیز( داناست
روایت شده است که شخصی درباره این آیه از پیامبر)صل الله علیه وآله( پرسید. ایشان نیز با اشاره به سلمان
اگر دین در ثریّا باشد و در آسمانها « : آن گاه فرمود .» منظور از این آیه، این شخص و قوم او هستند « : فرمود
قرار گیرد، مردانی از فارس، آن را به دست خواهند آورد(.) 8 )
آری، سخنان لطف آمیز پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( در مورد ایرانیان و بیان شأن و جایگاه ایشان در آینده
اسلام را نیز، می توان عامل دیگری دانست که ایرانیان را به اسلام مشتاق کرده است. این گونه بود که برخی از
ایرانیان در عصر پیامبر)صل الله علیه وآله( به اسلام علاقه مند شدند و با عشق و علاقه اسلام را پذیرفتند.
منابع:
( 3) . مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، 1404 ه ق، جلد 22 ، صفحه 347 .
( 4) . صحیح البخاری و صحیح مسلم و صحیح الترمذی )مطابق نقل جامع الاُصول ،جلد 10 ، صفحه 149 .)
( 5). سوره جمعه، آیه 3 .
( 6) . تفاسیر مجمع البیان، المیزان، الدُرّ المنثور، الکشّاف، قرطبی، مراغی و فی ظلال القرآن، ذیل ایه مذکور.
( 7) . الغارات، جلد 1 ، صفحه 70 و تاریخ یعقوبی،جلد 2 ، صفحه 183 .
( 8) . بحارالأنوار، جلد 41 ، صفحه 137 .
مختار ثقفی:
جالبه که بدونین درست صد سال بعد از حمله اعراب ،قیام ابومسلم شکل گرفت و پیروز شد، ولی چرا دین اسلام
و اعتقاداتش رو از ایران حذف نکرد، و خلفای عباسی رو روی کار آورد؟
و بعد از اون حکومتهای ایرانی الاصل طاهریان، صفاریان، سامانیان، علویان، آل زیار، آل بویه و … اومدن سرکار، و
برخی هاشون اونقدر قدرت داشتن که خلفای عباسی هم حریفشون نمیشد. ولی هیچکدوم به فکر تغییر دین
نیوفتادن.
جالبتر اینکه کدام عقلی میپذیره که آدم به زور شمشیر دانشمند و محقق و فقیه و عالم و نویسنده بشه!!!
و بزرگترین محققین و علما و رهبران دینی و فقها ، ایرانی بودن.
و بیشترین خدمت رو به اسلام کردن.
غیر از اینه که یه تعامل قوی بین فرهنگ و اعتقادات ایرانیان و اسلام بوده؟
13
از اون جالبتر اینکه پس چطور مرکز و شرق آسیا که اعراب به اونجا حمله نکردن مسلمون شدن؟!
دوستان و همراهان عزیز بحث امشب رو اینجا به پایان می رسونیم.
در جلسه بعد ان شاءالله ادامه این بحث رو با مبانی گسترده تر و منابع گسترده ادامه خواهیم داد.

ادامه دارد…..

ویژگی های یک مقاله علمی پژوهشی

1) مقدمه:
در این نوشته به ویـژگی‌هـای کلّی یک مقاله علمی - پژوهشی برای انتشــار در نشریاتـی که مقـالات آنها مـورد داوری قرار می‌گیرند (Refereed Journals) پرداخته شده است. این نشریات یا مجلّه‌ها پس از دریافت مقاله آن را برای داوری نزد سه یا چند نفر از داوران که به موضوع مورد بحث مقاله آشنایی دارند ارسال می‌دارند. پس از دریافت نظرات و پیشنهادات داوران، در صورتی که مقاله قابلّیت انتشار داشته باشد، نشریه مقاله مورد بحث را منتشر می‌نماید. چارچوب‌های آورده شده در این نوشته نیز می‌تواند برای مقاله‌های ارسالی برای همایش‌های علمی که مقالات آنها داوری می‌شوند مورد توجّه قرارگیرد.

2) معیارهای یک مقاله علمی پژوهشی:
توصیه جدّی می‌شود که معیارهای زیر در هر مقاله علمی - پژوهشی مورد رعایت قرارگیرند. رعایت این معیارها باعث انسجام و استحکام مقاله شده و امکان پذیرش آن را در یک مجله علمی - پژوهشی افزایش می‌دهد.

الف- مرتبط بودن مطالب و کامل بودن
• تمام موضوعات مطرح شده‌اند.
• استدلال‌ها و بحث‌ها در کلیت متن مرتبط هستند.
• منابع و مراجع ادبیات تحقیق آورده شده‌اند.
• منطق و پیوستگی بین استدلال‌ها رعایت شده است.

ب- برخورداری از یک سازمان منسجم:
• مقاله از یک ساختار شفاف مفهومی برخوردار است.
• عنوان‌ها و زیر‌عنوان‌های مناسب، صحیح و مرتبطی به کار برده شده‌اند.
• نظام ارجاع دهی با ثبات و مناسب است.

ج- برخورداری از یک محوریّت تحقیقی در کلّیت و ترکیب مقاله:
• تفکر خلاق، ترکیب و استدلال ظهور و بروز دارد.
• دقت فکری در باره عنوان اصلی دیده می‌شود.
• مفاهیم مرتبط به نحو مناسبی تحقیق شده‌اند.
• استدلال‌ها و اثبات‌ها به وسیله مدارک و مستندات یا ارجاعات پشتیبانی شده‌اند.
• شواهد کافی برای فهم موضوع وجود دارد.
• ادبیات تحقیق مورد نقد و تحلیل قرار گرفته‌اند.
• ارتباط لازم بین ادبیات تحقیق و موضوع مورد تحقیق مقاله ارائه شده است.

3- ساختار عمومی مقاله
یک مقاله تحقیقی به طور کلی می‌تواند در برگیرنده ساختاری مشابه ساختار زیر باشد.
3-1) عنوان مقاله:
• پرهیز از عنوان‌های کلی و روزنامه‌ای؛
• استفاده از صفت و موصوف‌های لازم برای گویاتر نمودن عنوان؛
• دارا بودن جذّابیت برای جذب مخاطب؛
• فشرده و مختصر و یادآوردنی؛
• پرهیز از اصطلاحات نامأنوس و اختصار
• توجه به این نکته که عنوان یک برچسب است نه جمله.
3-2) نام نویسنده/نویسندگان:
• مشخص کردن نام و رابطه عضویتی نویسنده یا نویسندگان.
3-3) چکیده:
• دربرگیرنده (معرفی کلی و گویای تحقیق / بیان هدف و قلمرو تحقیق، اهمیت کلّی تحقیق، مروری فشرده بر ساختار مقاله، اشاره کلّی به نوآوری‌ها و دستاوردهای مقاله)؛
• پرهیز جدی از آوردن مراجع، فرمول و علامت‌های ویژه؛
• رعایت کوتاهی و فشرده بودن ( در حد یک بند و سقف 200 تا 250 کلمه)؛
• توجه به این نکته که تعداد افرادی که چکیده را می‌خوانند بسیار بیشتر از کسانی است که مقاله را می‌خوانند.
3-4) کلید واژه‌ها:
• تا سقف پنج کلمه و یا اصطلاح
3-5) مقدمه:
• تعریف مسئله و قلمرو تحقیق؛
• طرح اهمیت تحقیق؛
• طرح سوابق تاریخی موضوع؛
• طرح طبقه‌بندی‌ها و شاخه‌های مرتبط با موضوع؛
• ارائه تعاریف اصطلاخات اصلی و علائم و اختصارات؛
• مروری کلی بر بقیه مقاله.
• این بخش می‌تواند با بخش بعدی ترکیب شود.
3-6) بررسی ادبیات موضوع/ سابقه تحقیق:
• طرح سابقه بر اساس یک نظم زمانی/ دیدگاهی/مکتب فکری یا هر طبقه‌بندی دیگر؛
• طرح ارتباط ادبیات مورد بررسی با موضوع تحقیق؛
• بیان نقاط قوّت، ضعف و محدودیت‌های ادبیات موضوع؛
• صرف نظر از طرح مطالب شخصی و تعصب آمیز؛
• طرح یافته‌های موافق و مخالف در ادبیات؛
• ارائه روند و سیر تحقیق و طرح جهت‌گیری آن؛
• نقد و بررسی تئوری‌های طرح شده؛
• مشخص کردن محدوده زمانی مورد بررسی؛
• برقراری ارتباط بین ادبیات موضوع با موضوع مورد تحقیق.
3-7) بدنه اصلی مقاله:
• متشکل از یک تا چند بخش و در برگیرنده اصل تحقیق و مطالعه نظیر روش و متدولوژی، فرضیات، مدل ریاضی.
3-8) نتایج ارائه خروجی‌های آزمایش‌ها، مدل‌ها یا محاسبات.
3-9) بحث در باره نتایج:
• استخراج اصول، روابط و ارائه تعمیم‌های ممکن؛
• ارائه تحلیل مدل یا تئوری؛
• ارائه ارتباط بین نتایج و تحلیل‌ها.
• جمع بندی و نتیجه‌گیری طرح نتایج مهم و پیامدهای آنها؛
• بیان استثناء ها و محدودیت‌ها؛
• طرح افق‌های تحقیقاتی برای ادامه و توسعه تحقیق.
3-10) سپاسگزاری (در صورت نیاز):
• قدردانی از مؤسسات و یا اشخاصی که در به ثمر رسیدن تحقیق و یا بهتر انجام شدن فعالیت‌های مربوط به مقاله تأثیرگذار بوده‌اند.
3-11) منابع:
• ارائه فهرست مرتب شده منابع.
3-12) پیوست‌ها (در صورت نیاز):
• ارائه مطالب ضروری برای فهم و پشتیبانی از مطالب اصلی مقاله.

4) موارد ویرایشی
• رعایت ملاحظات دستوری در جملات و سعی در نوشتن جملات کوتاه و گویا؛
• شماره گذاری عنوان بخش‌ها و زیربخش‌ها؛
• شماره گذاری روابط و فرمول‌ها؛
• ارائه شرح مفید و گویا در بالای جداول و پائین شکل‌ها؛
• شماره گذاری جداول و شکل‌ها به طور جداگانه؛
• ارجاع دهی به هر جدول و یا هر شکل در متن از طریق شماره مربوطه؛
• رعایت دندانه‌گذاری مناسب به منظور تفکیک بهتر و خواناتر نمودن نوشتار؛
• پرهیز از شکسته‌شدن کلمات در دو خط متوالی (نظیر “می” در آخر خط و “شود” در ابتدای خط بعدی)؛
• پرهیز از کپی‌کردن تصاویر ناخوانای مراجع و منابع، سعی در بازطراحی آنها با ذکر دقیق مأخذ در ذیل آنها.

5) نکات ویژه
• سعی جدی در ثبات رویه‌های اتخاذ شده در نوشتار مقاله (مانند اندازه حروف، ضخامت خطوط در جداول و شکل‌ها، نوع خطوط لاتین در کلمات لاتین, فاصله شماره‌ها با متن یا روابط)؛
• الگوبرداری از ساختار آخرین مقالات منتشر شده در نشریه یا ژورنال هدف (نشریه‌ای که قصد دارید مقاله خودرا برای انتشار ارسال دارید)؛
• ارائه مقاله کامل شده به اشخاص مطّلع و مرتبط با موضوع مقاله و دریافت نظرات آنان و انجام عمل بالعکس در مورد آنان؛
• واگذاری تهیه مقالات مروری به محققان با تجربه و نویسندگانی که در زمینه مورد بررسی صاحب نظر بوده و لااقل چند مقاله در این رابطه منتشر نموده‌اند؛
• اطمینان از دسترسی به مقالات مرجع مربوط به موضوع مقاله به ویژه مقالات جدید؛
• رعایت امانت، صداقت و اخلاق از اصول مهم هر فعالیت علمی و تحقیقی است. مراعات نمودن این اصول از ضرورت بسیار بالائی برخوردار است.


منبع: سایت دانشگاه تربیت مدرس

نرم‌افزار تلفن‌همراه KHAMENEI.IR شامل آرشیو تمامی سخنرانی‌ها و پیام‌های رهبر انقلاب از سال ۶۸ تاکنون، برای سیستم‌عامل‌های اندروید(Android) و آی.او.اس (IOS) منتشر شد.
کاربران محترم در این برنامه می‌توانند علاوه بر دریافت به‌لحظه‌ی آخرین رویدادهای مرتبط با رهبر انقلاب، متن کامل تمامی بیانات، پیام‌ها، نامه‌ها و خاطرات ایشان از سال ۶۸ تا امروز را به صورت آفلاین و با قابلیت جستجوی پیشرفته، بر روی گوشی تلفن همراه خود داشته باشند.
دسترسی آسان به محصولات و تولیدات KHAMENEI.IR از جمله پیامک‌های خبری و تصاویر دیدارها، کلیپ‌های صوتی و متن زندگی‌نامه از دیگر امکانات این نرم‌افزار است.

چکیده

پژوهش حاضر با موضوع جايگاه و نقش فرهنگي (علمي و ادبي) شیعیان اثنی عشری در ایران عهد سلجوقی، با هدف بررسی اوضاع و احوال شیعیان امامیه ایران در دورة مزبور صورت گرفته است و در خلال آن كوشيده شده تا با توجه به ساختار مذهبی ایران در عهد سلجوقی كه مبتني بر مذهب تسنن بوده است، موقعيت مذهب شیعة اثنی عشری و کانون‌های شیعی تبیین شود و نقش علمای بزرگی که کتب و آثار آنها تأثیر بسزائی در نمایاندن انديشه و احوال اجتماعی و فرهنگي شیعی در دورة مورد نظر داشته‌ است به اجمال بيان شود.

برای تبیین و بررسی این مسأله از منابع متعدد تاریخی، ادبی و دینی این دوره که عمدتاً منابع دست اول و و نزدیک به دورة مورد مطالعه می‌باشند، استفاده شده است و روش پژوهشی در این تحقیق بر اساس نگرش تاریخی و راهبرد توصیفی و بر اساس راهکار کتابخانه‌ای می‌باشد.

از فرآیند تاریخی حیات شیعه امامیه در عصر سلجوقی می‌توان دریافت که با برآمدن سلجوقیان علي‌رغم سقوط دولت شیعی مذهب آل بویه، ظرفیت‌های فکری، فرهنگی و اجتماعی شیعه آن چنان ریشه‌دار و نیرومند بود که با وجود فقدان حکومتی شیعی، خللي در جریان نهضت فکری و فرهنگی جامعة شیعی ایران ایجاد نگردید و این جامعه با اتکا به علماء و اديبان مصمم و پرشور خود و با برخورداري از پایگاه‌های جغرافیايی خویش در عراق عجم، خراسان و طبرستان کماکان به رشد و شکوفایی خود ادامه داده و راه خود را برای پذیرش نقش برجسته‌تر در دوران مغول و تیموری و سرانجام عصر زرّين و سرنوشت ساز صفوي كه ايران را به بزرگترين قطب عالم تشيع تبديل نمود، گشود. موقعيت تشيع اماميه در ميان ساير نحله‌ها و مذاهب ايران در دورة مزبور، بررسي شهرها و ولايات شيعه نشين ايران در اين عصر تاريخي، نمود جنبشهاي فكري و ادبي شيعه در اين عهد و آفرينش‌هاي علمي، ادبي و ديني دانشمندان شيعي از اهمّ دريافت‌ها و نتايج تحقيق حاضر است.

واژگان کلیدی: تشیع اثنی عشری، ایران، سلجوقیان، شهرها و قصبات شیعی، علما و ادباي شیعه، تصنیفات شیعه.

سمیه حاضری

اسلام با کار کردن زن موافق است. نه فقط موافق است، بلکه کار را تا آن‌جا که مزاحم با شغل اساسی و مهمترین شغل او، یعنی تربیت فرزند و حفظ خانواده نباشد، شاید لازم هم می‌داند. یک کشور که نمی‌تواند از نیروی کار زنان در عرصه‌های مختلف بی‌نیاز باشد! اما این کار نباید با کرامت و ارزش معنوی و انسانی زن منافات داشته باشد. نباید زن را تذلیل کنند و او را وادار به تواضع و خضوع نمایند. تکبر از همه‌ی انسانها مذموم است، مگر از زنان در مقابل مردان نامحرم! زن باید در مقابل مرد نامحرم متکبر باشد. «فلا تخضعن بالقول»؛(۱) در حرف زدن مقابل مرد نباید حالت خضوع داشته باشد. این، برای حفظ کرامت زن است. اسلام این را می‌خواهد و این الگوی زن مسلمان است.

مقام معظم رهبری۱۳۷۱/۰۹/۲۵

ادامه »

چکيده
پژوهش حاضر با عنوان لذّت در آيات و روايات، نکته ها و مصاديق شکل گرفته است در لزوم شناخت و پرداختن به اين موضوع همين بس که در قرآن کريم نه تنها وجود گرايش به لذت را در انسان انکار و يا آن را محکوم نمي کند، بلکه يک سلسله از تعاليم خود را بر اساس اين ميل طبيعي مبتني مي سازد، و در روش تربيتي خود از وجود آن بهره مي برد.
سراسر قرآن پر از بشارت و مژده به سعادت و لذت و يا انذار و يا تهديد از عذاب و شقاوت، در همه ي مواردي که تعبيرهاي سعادت، فلاح، فوز و امثال آن در اين کتاب مقدس به کار رفته است، معنايش همين است که چون انسان فطرتاً طالب سعادت، خوشبختي و کاميابي است، بايد به دستورات دين عمل کند، تا بتواند مطلوب و گمشده ي خود را باز يابد و به ايده و هدفي که دنبال مي کند برسد و اين به آن معنا است که از ديد قرآن وجود اين گرايش فطري در انسان مفروض و مورد تأييد است و قرآن آن را نفي نمي کند، بلکه آن را در مسير تربيت صحيح انسان جهت مي دهد.
سوالی که به دنبال آنیم ماهیت لذت است و بررسی آن در آیات و روایات چگونه است؟
همچنان که حضرت علي (ع) نيز مي فرمايند: «در لذت هايي که پايانش دوزخ است خيري نيست» در آخر به اين نتيجه رسيديم که محبت خدا و معرفت خداوند اکمل لذت مي باشد
اهميت اين موضوع به اين است که با هجومي که از طرف غرب خصوصاً رسانه هاي غربي به کشورهاي شرقي خصوصاً اسلامي مي شود و جلوه دادن مظاهر غربي براي مردم خصوصاً جوانان اين موضوع برايم جالب بود شايد گرهي از مشکلات فرهنگي باز شود
در اين تحقيق از 43 منبع استفاده شده است. نوع تحقيق بنيادي است و روش جمع آوري اطلاعات به صورت کتابخانه اي مي باشد. از قرآن و نهج البلاغه و تفاسير، کتب فلسفي و اسلامي، روانشناسي و اخلاقي استفاده شده است.
کليدواژه: لذت و ألم، لذات مادي، لذات معنوي، لذات عقليه، سعادت، آرزو.

مریم سادات حسینی

چکیده

در پژوهش حاضر با عنوان، اخلاق انسان در تعامل با طبیعت، به این مسئله پرداخته شده است که ارتباط انسان با طبیعت در اثر نوع جهان بینی بشر در اعصار گوناگون، گاه در معرض افراط قرار گرفته و تا سر حد پرستش طبیعت نیز پیش رفته است و گاه به تفریط کشیده شده و به طور مطلق از از این موهبت الهی بهره کشی گردیده است.

در رابطه با اهمیت و ضرورت  این مبحث  ابتدا الگوی رفتار صحیح با طبیعت است.که مهمترین نیاز آدمی در طول زمان بوده و هست و اسلام به عنوان طلیعه دار پرچم کامل ترین و جامع ترین دین الهی باید بتواند برای رفع نیاز بشر پاسخگو باشد به همین منظور محقق سعی بر ارائه راهکارهایی اسلامی داشته که با رویکردی دینی ارتباط علمی و عملی انسان را بیان نموده و به کیفیت تعامل انسان با طبیعت سامان بخشد.

لذا با کنار هم قرار دادن منابع اسلامی اعم از قرآن، فقه، حدیث، اخلاق و کلام اسلامی، به روشی توصیفی استنباطی، این ارتباطات را دسته بندی نموده و به تحلیلی  عمیق تر جهت پی ریزی رفتار صحیح و عادلانه برای انسان ها در قبال طبیعت دست یافته است.

بدین ترتیب تأثیر اخلاق اسلامی در تعامل انسان با طبیعت اثبات و بعد دیگری از جامعیت اسلام در پاسخگویی به انتظارات بشر مشخص گردید. حاصل آنکه اسلام برای تمام ابعاد این رابطه راهکارهایی منطقی ارائه نموده است و اگر او در مسير صحيح گام بردارد طبيعت و نظام عالم هم به سود او حر کت خواهند نمود.

جمیله محمدی تمنائی

کلید واژه ها: انسان شناسی، اخلاق، طبیعت، اسلام

چكيده
رساله حاضر به بررسي شيعه از نظر لغوي و اصطلاحي و كاربرد اين واژه در قرآن در بخش اول پرداخته و همچنين در اين بخش چگونگي پيدايش شيعه و تحولات شيعه در قرون گذشته پرداخته شده است.
در بخش دوم به برخي از شبهات مخالفان و معاندان از جمله، چرا شيعيان امامان خود را معصوم مي‌دانند و شيعه در اقليت است پاسخ داده شده است.
در بخش سوم، فرق شيعه به طور مختصر مطرح شده است فرقه‌هاي اصلي مانند اماميه اثني‌عشريه، غلاه، كيسانيه، زيديه و اسماعيليه مطرح و عقايد مشترك آنها بيان شده است.
اصول پنج‌گانه اعتقادي شيعه كه عبارتند از: توحيد نبوت، معاد، امامت و عدل در بخش چهارم اين پايان‌نامه به آن پرداخته شده است. و در بخش پاياني به بررسي صفات و خصوصيات يك شيعه واقعي در آيات و روايات در دو فصل جداگانه پرداخته شده است كه در فصل اول اخلاق و صفات فردي شيعه در آيات و روايات مانند زهد، حسن حلق و اهل نماز شب بودن، اهل عمل بودن، زينت اهل بيت عليهم‌السلام بودن و … مطرح شده است. و در فصل دوم به يك سري از اخلاق و صفات اجتماعي شيعه در آيات و روايات پرداخته شده از جمله به پاداشتن حقوق ديگران مانند حق خدا، حق همسر، حق پدر و مادر و همچنين وفاء به عهد و پيمان، پرهيز از غيبت  و گرامي‌داشتن مؤمنان و يك سري ديگر از صفات مطرح شده است.
واژگان كليدي عبارتند از شيعه،توحيد،امام،عدل،زهدوصبر

ناهيد حسن خانی

چکیده
پایان نامه حاضر با عنوان ” بررسی امنیت در قرآن ” بر آن است تا یکی از نیازهای اساسی و مهم بشر را که امنیت است در عرصه های سیاست، اقتصاد و اجتماع مورد بررسی قرار دهد. از آنجا که آفات نا امنی در جامعه و اقتصاد و فرهنگ و اخلاق ما وارد شده است ضوروری دیدیم تا اصل امنیت را در قرآن مورد بررسی قرار دهیم. هدف از این پژو هش ترویج ایمان که اصلی ترین ریشه امنیت در اجتماع است و بررسی آفات و آسیب های نا امنی در سطوح مختلف اقتصاد سیاست و اخلاق و فرهنگ به خاطر دوری از دستورات خدا و احکام الهی است.
سوال مورد تحقیق این است که امنیت در قرآن چگونه مطرح شده است؟و روش تحقیق به اعتبار راه کار کتابخانه ای و بر اساس را برد توصیفی و بر اساس نگرش توسعه ای می باشد.
دامنه تحقیق با توجه به متغیر های موجود در پایان نامه، در عرصه فرد ، اجتماع، اقتصاد، سیاست، بررسی شده و در قسمت آخر آسیب شناسی انواع امنیت مورد تحقیق قرار گرفته است و به یقین می توان گفت فراموشی خدا و احکام الهی و همچین فراموشی روابط  احسن در دستورات مترقی اسلام امنیت فرد و جامعه را مختل می کند به همین جهت با یررسی های انجام شده در قرآن به این نتیجه رسیدیم به امنیت باید اول آگاهی مردم را بالا برد و بعد از آن فرهنگ سازی کرد و به احیاء اخلاق و ارزش های الهی اسلامی پرداخت.
حاصل آنکه امنیت در قرآن در سایه عدالت و آزادی و بر پایه ایمان الهی مستقر است. در کل باید اشاره کرد که ایمان و امنیت معنوی،سرچشمه و مبنای اصلی کلیه ابعاد امنیت و ساز و کارهایتامین آن بوده و بین این ابعاد و ساز و کارها پیوند و توازدن عمیقی برقرار و هر گونه قوت و یا ضعف و نا امنی در یک بعد بر سایر ابعاد و حوزه ها نیز موثر است.
کلید واژه : امنیت، فرد ، اجتماع، اقتصاد، سیاست

سمیه پیوسته

چكيده :

عنوان بحث حول محور نقش يهود در تحريف اديان و مي‌گردد اين تحقيق با شصت‌و‌چهار منبع و چند مركز اطلاع‌رساني از جمله سايت‌هاي معروف تهيه شده است ،ما به اين مطلب دست پيدا مي‌كنيم كه يهود خود را سرور جهان مي‌داند و دست در تمام روابط حتي روابط خانوادگي و مهر و محبتها برده است . فرزندان را از آغوش گرم خانواده‌ها جدا كرده و آنها را به قساوت و سنگدلي كشانده است و از آنها براي اهداف شومشان استفاده مي‌كند.

 ضرورت پرداختن به اين موضوع،روشن نمودن اهداف و سياستهاي صهيونيسم است كه بر هر حربه‌اي ، به هر قيمت شده مي‌خواهد از نعمتهاي كشورها بدون كوچكترين زحمتي ، استفاده كنند . و انها را تحت استعمار خود بگيرند ، در نظام جمهوري اسلامي بزرگترين نعمت ، جوانان پاك و صادق است كه از آنها جهت اهداف نامشروع خود استفاده مي‌كنند

نتايج بدست آمده آن است که يهود اين نام پنهان و آشكار در سياستهاي كشورها تمام تلاش و سعي خود را بر چنگ انداختن به كشورها مي‌كند تا از تمام نعمتهاي كشورها و سرمايه‌هاي دولتها و ملتها بدون تلاش و زحمت استفاده كند .

لذا روحيه‌اي راحت‌طلبي دارند و همه‌چيز را براي خود مي‌پسندند آنها براي راحت زندگي كردن ، ملتها را بيمار مي‌كنند و از طريق تهاجم فرهنگي مردم را به جان هم مي‌اندازند . تا مردم غافل شده و به جنگ و جدل بپردازند و آنها به اهداف شومشان برسند

در اين تحقيق به تحريف دين مسيح و مسيحيت صهيونيستي و صهيونيسم پرداخته شده است و فرآيند سروري يهود بر جهان سياست و اقتصاد و فرهنگ هم بررسي شده است  ،تحریف هم در حقیقت همان از بین بردن حقایق است و جایگزین کردن افکار وو عقاید نادرست که در ادیان و دینهای مختلف آزمایش شده و در تاریخ که از گذشته به ما به ارث رسیده کاملاً نمایان گر است . کتاب آن ها تورات است که به مجموعه دستوارت حضرت موسی (ع) گویند . و تالمود هم که برای خود درست کرده اند مجموعه قوانین منظم یهود است که به بیان شریعت (احکام ده گانه) پرداخته شده است .

واژگان کلیدی: یهود، تحریف، ادیان

معصومه مجتهدزاده نجفی

چكيده

اين تحقيق با موضوع شكر از ديدگاه قرآن و سنت درصدد ارائه شناختي از مقوله شكر در آيات و روايات است .

شكر در حقيقت شناختن نعمت و منعم و آن را از او دانستن و به آن شاد و خرّم بودن و به مقتضاي آن شادي عمل كردن ، به اين معني كه خير منعم را در دل گرفتن و حمد او را كردن و نعمت را به مصرفي كه او راضي باشد رسانيدن .

 اهمیت این موضوع از آنجایی است که هر كَس شكر خدا را به جا آورد خير دنيا و آخرت و فراواني نعمت به او مي‌رسد و درهاي بهشت بر او گسترده است و در مقابل انساني كه ناسپاس باشد و كفران نعمت كند ، دچار غرور و تكبر ، خودپسندي ، حرص و آز مي‌گردد و از رحمت خداوند هم به دور مي‌باشد و فرجام بدي دارد و بهشت بر او حرام مي‌گردد . نه از شكر و نه از كفر بندگان ابداً به دستگاه عظمت الهي ضرري نخواهد رسيد . زيرا خداوند غني و بي‌نياز است . اين ما هستيم كه براي رسيدن به قرب الهي و جلب رضايت پروردگار بايد در مسير الهي گام برداريم . به اميد اينكه خداوند متعال ما را در راه رسيدن به اين امور ياري فرمايد .

در اين تحقيق ماهيت ، حقيقت ، فضيلت شكر و اقسام و انواع نعمت مورد بررسي قرار گرفته تا هدف اين تحقيق كه بزرگترين هدف انسان يعني رسيدن به قرب الهي است محقق شود .

روش تحقيق توصيفي و روش جمع آوري مطالب كتابخانه‌اي است .

نتيجه اين كه در همه مراحل زندگي بايد از خداوند كمك بخواهيم ، كه خداوندا ما را قدردان نعمات خود و از شكرگزاران واقعي درگاهت قرار بده ؛ از خداوند قلب متوجه و زبان متذكر و عمل با جوارح را بخواهيم تا شايد توفيق اين را بيابيم كه از شكرگزاران قرار بگيريم .

كليد واژه ‌ها : شكر ـ شاكر ـ شكور ـ نعمت ـ منعم ـ كفر .

نفیسه کیوان

چکیده

تحقیق حاضر با عنوان «جبریل در قرآن» با رویکرد قرآن و روایت و به صورت کتابخانه­ای جمع­آوری شده است. ضرورت و هدف از پرداختن به این مسئله از آن جهت است که تدبر و تفکر در آیات الهی و شناخت ملائکه مقرب به ویژه حضرت جبرئیل (علیه السلام) است.    

حضرت جبرئیل یکی از چهار فرشته مقرب الهی و در ادیان ابراهیمی، رابط میان خداوند و پیامبران به شمار می­آید. این نام تلفظ­های دیگری چون جَبرائیل و جِبریل و گابریل نیز دارد.

از جبرئیل به نام های فرشته وحی، امین وحی، عقل اول، روح اعظم و … نیز یاد می­شود. در تاریخ یهودیت و مسیحیت و اسلام از نقش جبرئیل بسیار نقل شده است.

کلمه جبرئیل چند بار در قرآن کریم آمده است که وظایف اصلی او عبارت است از: ابلاغ وحی، یاری انبیاء، نزول جبرئیل بر مریم مقدس، مقابله با دشمنان الهی رساندن وحی گفته شده است. و با اوصافی همچون امانتداری، طهارت و پاکی، صاحب کرامت، روح الامین، رسول کریم، ذوی قوه و مکین یاد شده است. رؤیت حقیقی او به دو شکل در قرآن مطرح شده است: یکبار به صورت چهره حقیقی و یکبار هم به شکل تمثل تجسم شده است. این نوشتار می­کوشد موضوع «جبرئیل در قرآن» را به طور مبسوط بپردازد.

کلید واژه: ملائکه، جبرئیل، قرآن.

مریم هراتی

چکیده:

موضوعی که در این رساله بدان پرد اخته شده تمثیلات قرآنی است که به بررسی گزیده ای از امثال قرآنی پرد اخته است به امید  آنكه برای محقق و  برای خوانندگان محترم این رساله گامی باشد در جهت تفکر و تدبر بیشتر در آیات روشنگر قرآن کریم،‌ که خداوند می فرماید: « و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون» (21 حشر) «ما این امثال را برای مردم بیان می کنیم شاید که اندیشه کنند»

و در جهت ترویج فرهنگ تکلم با قرآن که خود زمینه ساز انس و الفت با این کتاب آسمانی است و سبب خواهد شد تا قرآن از آن مهجوریتی که رسول هدایت از آن نزد پروردگار شکوه و شکایت برده است رهایی یابد. روش کار در این تحقیق روش کتابخانه ای است که از تالیفات صاحبان فن در این موضوع از جمله تفسیر امثال القرآن اسماعیل اسماعیلی، امثال القرآن فصلی از تاریخ قرآن علی اصغر حکمت و تفاسیر و ……… استفاده شده است و فهرستی متجاوز از 200 مورد از امثال سائره که در محاورات مردم وارد شده اند بدست آمد و در نهایت محقق به این نتیجه رسید که خداوند در کتاب هدایت خویش که برای تمامی بشر نازل کرده است از روش های مختلفی در جهت تاثیر گذاری بر اذهان مردم استفاده کرده است. یكي از آنها که نقش انکار ناپذیری در  روشن ساختن و تثبیت مطالب در ذهن انسان دارد بکار بردن امثال مختلف برای هر سطح فهم و شعوری می­باشد تا حجت بر همگان تمام شود.

واژگان کلیدی:

مثل، امثال ظاهره، امثال کامنه، امثال سائره

هانیه اسکندری

چکیده

امامان پاك الگو و سرمشق ديگران بودند،و با آنكه مقام رفيع امامت آنان را از مردم ممتاز مى‏ساخت،و برگزيده‏ى خدا و حجت او در زمين بودند در عين حال در جامعه حريمى نمى‏گرفتند،و خود را از مردم جدا نمى‏كردند،و به روش جباران انحصار و اختصاصى براى خود قائل نمى‏شدند،و هرگز مردم را به بردگى و پستى نمى‏كشاندند و تحقير نمى‏كردند… امام علي بن موسي الرضا (ع) نيز همانند ديگر ائمه طاهرين (ع) از چنين ويژگي هاي ممتاز اخلاقي برخوردار بودند.

 از آنجا که ائمه ،عليهم‏السلام، مبارزه سياسى خود را به‏شيوه‏اى متناسب با اوضاع و شرايط، شدت  می بخشيدند، زندگى امام هشتم ،عليه‏السلام، كه قريب بيست‏سال از حساسترين دورانهاى تاريخ اسلام  که تعيين كننده و مهم بود را فراگرفته كه بجاست درباره آن تامل و تحقيق لازم به كار رود .سوالی که در اینجا مطرح می شود ، بررسی چگونگی سیره اخلاقی سیاسی امام رضا (علیه السلام ) است. لذا هدف از اين نوشتار ، بررسي ابعاد مختلف فعاليت هاي امام رضا (ع) و نيز سيره اخلاقي ايشان مي باشد .

منابع مورد استفاده در این پژوهش بیشتر از کتاب های تاریخ عمومی و شرح زندگانی 12 امام علیهم السلام و آثاری که در خصوص زندگانی هر یک از ائمه به صورت خاص تألیف شده است و تعدادی از مقالات است.

 حاصل آنکه با ولايتعهدى امام جامعه‏ ى وسيع اسلامى دريافت ‏شايسته‏ ترها كيستند و مامون با عمل خود بر چه حقيقتى اعتراف كرده است.و نيز در اين رهگذر،امام از مدينه تا مرو در شهرهاى مختلفى از بلاد اسلام با مردم روبرو شد،و مسلمين كه در آن روزگاران با نبودن وسائل ارتباط جمعى از بسيارى آگاهيها محروم بودند او را ملاقات كردند و حق را مشاهده نمودند، آشنايى بسيارى از متفكران و دانشمندان مختلف كه در مرو با امام به مناظره و بحث نشستند و اثبات عظمت علمى امام،و شكست مامون و خنثى شدن توطئه‏هايش براى تحقير امام عليه السلام را بايد از اثرات مثبت‏سياست امام تلقى نمود .

واژگان کلیدی: سیره علمی، سیره اخلاقی امام رضا(علیه السلام)، امامت، قیام های علوی، جنبش های سیاسی

حمیده آقاجانی

 مگر هر کسی می‌تواند همسر امیرالمؤمنین باشد؟ عظمت علی آن‌گونه است که کوههای عظیم را در مقابل خود آب می‌کند. نَفْس همسری امیرالمؤمنین، یک نشانه‌ی بزرگ عظمت است؛ لیکن شما ببینید تعامل این زن و شوهر چگونه است و دو بزرگِ خارج از ابعاد ذهن انسان، چگونه با هم حرف می‌زنند؛ چگونه زندگی می‌کنند؛ چگونه این زندگیِ الگو و نمونه‌ی تاریخ را اداره می‌کنند و چگونه هرکدام نقشی به عهده می‌گیرند!

 بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان ۱۳۷۷/۰۷/۱۹

چکیده

تعامل هر کشوری با دوستان و دشمنان خود در سایه­ی آموزه­های دینی آن کشور شکل می­گیرد و شایان توجه است که ملت­ها و امت­ها یکدیگر را بواسطه این خصوصیات می­شناسند. اسلام نیز به عنوان آخرین و کامل ترین دین الهی سیره ی خاصی در این موضوع دارد و همین سیره ممتاز اسلام در فرایند شکل­گیری و خصایص اخلاقی او در ارتباط با خودی­ها و غیر خودی­ها، منجر به دو معرفی تاریخی از جامعه اسلامی شده است و قرآن نیز بر این دو تعریف و توصیف صحه می­گذارد. یک تعریف از زبان حضرت موسی در تورات که سیر متعالی شکل­گیری جامعه نبوی را اینگونه توصیف می­کند که مسلمانان مانند بزری هستند که سر از زمین بیرون می­آورند و در سایه مراقبت­ها تنومند می­شوند تا آنجا که مستقل شده و روی پای خویش می­ایستند و سایر جوامع دوست و دشمن را شگفت­زده می کنند. تعریف دیگر از زبان حضرت عیسی و در انجیل ذکر شده است که مسلمانان را در برابر کافران سرسخت و نفوذناپذیر و در میان خودشان مهربان و متحد و در برابر خدای متعال خاضع به تصویر می­کشد.

این تحقیق، هریک از این خصوصیات ذکر شده برای اسلام در دو دین بزرگ پیش از آن را بر اساس نکات تفسیری و همچنین مصادیقی از تاریخ اسلام و بیانات حضرت آیت­الله خامنه­ای^{حفظه­الله}  را شرح و بسط داده است و حدود و صغور و الزامات و نکات آن­ها را بیان نموده است.

نکته اساسی و کاربردی در این رابطه، بسط جامعه نبوی به کل تاریخ و نه فقط آن اجتماع صدر اسلام است که این مسئله بواسطه قید معیّت که در آیه کلیدی این تحقیق یعنی آیه بیست و نه سوره مبارکه فتح آمده، تصریح شده است. بر این اساس کلیه کسانی که متمسک به پیامبر اکرم^(ص) باشند و نه فقط همراهی زمانی با ایشان، در واقع همراهان ایشان خواهند بود و اینانند که به شکلی متعالی رشد کرده و بلوغ می­یابند و تحت تعلیمات ایشان رفتارهای درونی و بیرونی خویش را تنظیم می­کنند.

کلیدواژگان: جامعه نبوی، جامعه دینی، شدت با کفار، رحمت با دوستان، عبادات فردی و اجتماعی

مریم مصدق

 چكيده :

پژوهش حاضر با عنوان ((بررسي اخلاص در آيات و روايات))  با هدف شناخت همه جانبه ي اخلاص شكل گرفته است .

سئوالي كه در اين پژوهش مطرح مي شود اين است كه منظور از اخلاص چيست و آيا همه مي توانند متصِّف به آن شده يا اينكه براي رسيدن به آن نياز به مقدماتي است و آن مقدمات كدام است ؟

براي روشن نمودن جايگاه اخلاص ابتدا حقيقت و فضيلت آن و سپس اقسام ، مراتب و طرق تحصيل آن مورد توجه قرار گرفته است . جهت شناخت هرچه دقيق تر اخلاص ، نزديك به صد و ده كتاب كه قسمت اعظم آن مربوط به كتب تفسيري اعم از تفاسير شيعه و سني مي باشد ، استفاده شده است . روش پژوهش در اين تحقيق بر اساس راهكار ، كتابخانه اي است زيرا از كتب تاليف شده در ارتباط با موضوع استفاده شده است . نتيجه حاصل شده از تحقيق اين است كه اخلاص ، جامع اعمال فاضله و مكارم اخلاق است و در واقع اساس عبادت و حقيقت آن مي باشد و عمل با آن داراي ارزش و الاّ فاقد ارزش خواهد بود .
از اين رو مايه ي سعادت و نجات انسان و نهايتاً لقاء الي الله مي باشد . پس بايد مخلصان واقعي را الگوي عيني و عملي خود ، در تمام مراحل زندگي قرار دهيم .

واژگان كليدي : اخلاص ، دين خالص ، مخلَص ، مخلِص ، ريا ، نيت ، شرك ، وسوسه .

فهیمه السادات علی عظیمی

 
چکیده :
توجه به خوردنی‏ها و آشامیدنی‏های حلال و حرام یکی از ضروری ترین بحثها در زندگی انسان است، زیرا تاثیراتی که از آنها به جای می‏ماند  در وجود و سعادت شخص اثر مستقیمی خواهد داشت.
هدف از این تحقیق شناسایی خوردنی‏ها و نوشیدنی‏های حلال و حرام از منظر قرآن و روایات است و اینکه استفاده از آنها چه پیامدهایی در پی خواهد داشت؟
برای پاسخ یافتن به این سوالات از آیات پر نور قرآن کریم، روایات گرانقدر ائمه معصومین علیه السلام و سپس کتبی مانند کتابهای پزشکی، فقهی، اخلاقی که بزرگان در این زمینه به رشته تحریر درآورده اند استفاده شده است.
با بررسی مطالب به این نتیجه می رسیم که انسان باید در غذایی که استفاده می‏کند، دقت لازم را داشته باشد و اگر خداوند چیزی را حرام نموده، حتما مصلحتی در کار بوده است و اگر از جانب خداوند آن را حلال بدانیم و استفاده کنیم این موجب پیامدهایی در دنیا و آخرت برای ما می‏شود.
خوردنی ها وآشامیدنی هایی که در قرآن به عنوان نعمت ذکر شده است در اینجا مورد بررسی قرار گرفته است.
کلید واژه : خوردنی های حلال و حرام ، آشامیدنی های حلال و حرام

آمنه عادلی

چكيـــده
این تحقیق با موضوع “تولی و تبری در دیدگاه امام خمینی (با تحلیل اسلام ناب و اسلام امریکایی)” در صدد بررسی  جایگاه تولی و تبری در اندیشه امام خمینی که با تدقیق بیشتر میتوان این جایگاه را در دو کلید واژه ای که امام خمینی در ادبیات سیاسی –اجتماعی قرن اخیر ایجاد کردند یافت.
لذا این تحقیق در سه فصل طراحی شده است ،که در فصل اول به جایگاه تولی و تبری در آیات و روایات و در فصل دوم به بررسی شاخصه های تولی و تبری در اندیشه امام و فصل سوم به بررسی مصادیق عدم رعایت تولی و تولی در دهه ی اول انقلاب اسلامی پرداخته ایم.


کلید واژه ها:
امام خمینی ،تولی ،تبری ،اسلام ناب محمدی،اسلام امریکایی

حمیده اسماعیلی

چكيـــده

موضوع این مجموعه شناخت عوامل اصلی سقوط انسان در قرآن است. انسانی که مقام خلیفه الله دارد و خداوند آن را بر سایر مخلوقاتش برتری داده است. از این¬رو قرآن کریم هدف از خلقتش را که همان رسیدن به کمال و قرب باری تعالی و استفاده از رحمت بی¬پایان الهی نمایان می¬سازد و با به تصویر کشیدن هویت واقعی انسان حرکت را هموار می¬کند و انتخاب این را بر عهده خود انسان  می¬گذارد. در این موضوع به بررسی مباحثی من¬جمله حقیقت انسان که در واقع بُعد روحانی انسان است و شناخت انسان کامل و ویژگی¬های این انسان و اینکه تمام موجودات عالم همگی دارای غرض و غایتی هستند اما هدف نهایی خلقت همه اینها همانا خلقت انسان و تعالی وجود اوست.
این پژوهش در بعد اخلاقی با استفاده از کتب تفسیری و سایر کتب اخلاقی مربوط درصد بیان این است که انسان به وسیله چه عواملی از این جایگاه رفیع انسانی خارج می¬شود و به مقام پست حیوانی می¬رسد که به بررسی سه عوامل اصلی هوای نفس و حبّ دنیا و شیطان پرداخته که این عوامل چگونه و از چه راهی در انسان اثر می¬کند و شیطان چگونه از راه هوای نفس برانسان اثر می-کند و از این راه رفتار او را تأیید یا تغییر می¬دهد و اینکه دنیا و هوای نفس در حقیقت کاملاً مربوط به یکدیگرند و دنیا موضوع هوای نفس قرار می¬گیرد.

کلید واژه¬ها: انسان، سقوط، قرآن، هوای نفس، حبّ دنیا، شیطان.


مریم جهانشاهلو

چکیده
دراین تحقیق بایسته‌های اخلاق اجتماعی زن مسلمان مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق ضمن بهره‌گیری از سایر دانش‌ها، با رویکرد کاملاً اخلاقی، به استخراج بایسته‌های اخلاق اجتماعی زنان از منظر دین پرداخته شده  و زمینه‌های لازم برای تحقق آن معرفی گردیده است. در صورت رعایت و تحقق ملاحظاتی در اجتماع، می‌توان پیش‌زمینه صحیح و پایه استواری برای تحقق بسترهای فقهی و حقوقی زنان فراهم آورد.
لذا در این تحقیق سعی شده به سوالاتی از قبیل: اخلاق اجتماعی چیست؟ قلمرو مسئولیت زنان چیست؟ بایسته‌های اخلاقی ناظر بر حضور اجتماعی زنان چیست؟ ملاحظات اجتماعی برای حضور و فعالیت زنان چیست؟ و …پاسخ داده شود. برای پاسخگویی به این موارد از روش تحقیق توصیفی تحلیلی استفاده شده و برای جمع‌آوری مطالب به کتابخانه‌ها، مراکز علمی و … مراجعه شد و مطالب مورد نظر جمع‌آوری و تنظیم گردید.
نتیجه اینکه محور اصلی اخلاق اجتماعی، ارتباط انسان با دیگران و در پرتو نشست و برخاست با دیگران زندگی اجتماعی شکل می‌گیرد که ماحصل آن یافتن اصول و الزاماتی است که زنان برای حضور در جامعه باید آنها را رعایت کنند. براین اساس فراهم آوردن شرایط و ایجاد امکاناتی برای حضور و فعالیت‌های وسیع و ایمن زنان در عرصه اجتماع امری ضروری است که متوجه مردان -چه در خانواده و چه در جامعه- بوده است.

کلیدواژه‌ها: اخلاق،‌اخلاق اجتماعی، مسئولیت، مسئولیت اخلاقی، مسئولیت اجتماعی.


مریم جاهد

چکيده
به بررسی صفاتی می پرردادد کره اد » تحلیل کاربرد واژه ویل در قران « این تحقیق با عنوان
ناحیه خداوند و با وعده عذاب شدید الهی مورد نهی قرار گرفته اند .
این نوشتار با رویکرد قرآنی و با توجه به منابع تفسریر و روایری گرردآور شرده اسرت .
ضرورت و هدف پرداختن به این مسئله تفکرو تدبر در آیات قرآن و توجه به معنرا و کراربرد واژه
ها اد سو خدا متعال است.
واژه ویل به معنا شدت عذاب و هلاکت 81 بار در آیات قرآن بکار رفته و هدف اد بیران
آن تقبیح بعضی ادصفات ناپسندآدمی است که جزء مفاسداخلاقی و اجتماعی و اعتقاد می باشند
مخاطبان واژه ویل همواره مورد تهدید اد سو خداوند متعرال قررار گرفتره انرد و وعرده بردترین
جایگاه ها در دودخ به آنها داده شده است.
کلید واژه ها: ویل, قرآن, منحرفان,منکران


نرگس پایا

 حقوق بشر به شیوه فرهنگ غربی، ضدّ حقوق بشر، و حقوق ستمگران بر آحاد بشر است. این حقوق بشر، حقوق بشر نیست. ما طرفدار حقوق بشریم و اسلام طرفدار حقوق انسان است. هیچ مكتبی به‌قدر اسلام، ارزش و كرامت انسان را والا نمی‌داند. یكی از اصول اسلامی كه همیشه در تعریف و معرفی اسلام مطرح‌شده‌است، اصلِ «تكریم انسان» است. ما كه منتظر نمی‌نشینیم غربیها بیایند حقوق بشر را به ما یاد بدهند یا ما را توصیه به حفظ حقوق انسان كنند! ما خودمان، اوّل طرفدار حقوق انسان هستیم. منتها حقوق انسان در سایه اسلام قابل دفاع می‌شود و حقوق انسان به حساب می‌آید. اسلام است كه بااحكام خود - همه گونه احكام: چه احكام قضایی و جزایی، و چه احكام مدنی و حقوق عمومی و مسائل سیاسی - از حقوق انسانها دفاع‌كرده‌است؛ نه آنچه كه در اختیار آنهاست، نه آنچه كه آنها - به فریب - حقوق انسان به حساب آورده‌اند و اسم گذاری كرده‌اند.

مقام معظم رهبری ۱۳۷۱/۰۹/۲۵

جهاد آن بزرگوار در میدانهای مختلف، یک جهاد نمونه است. در دفاع از اسلام؛ در دفاع از امامت و ولایت؛ در حمایت از پیغمبر؛ در نگهداری بزرگترین سردار اسلام، یعنی امیرالمؤمنین که شوهر او بود.امیرالمؤمنین درباره‌ی فاطمه‌ی زهرا سلام اللَّه علیها فرمود: «ما اغضبنی و لا خرج من امری.(۱)» یک‌بار این زن در طول دوران زناشویی، مرا به خشم نیاورد و یک‌بار از دستور من سرپیچی نکرد. فاطمه‌ی زهرا سلام اللَّه علیها با آن عظمت و جلالت، در محیط خانه، یک همسر و یک زن است؛ آن‌گونه که اسلام می‌گوید. در محیط علم هم یک دانشمند والاست. آن خطبه‌ای که فاطمه‌ی زهرا سلام اللَّه علیها در مسجد مدینه، بعد از رحلت پیغمبر ایراد کرده است، خطبه‌ای است که به گفته‌ی علامه‌ی مجلسی، «بزرگان فصحا و بلغا و دانشمندان باید بنشینند کلمات و عبارات آن را معنا کنند!» این‌قدر پرمغز است! از لحاظ زیبایی هنری، مثل زیباترین و بلندترین کلمات نهج‌البلاغه است. فاطمه‌ی زهرا سلام‌اللَّه‌علیها می‌رود در مسجد مدینه، در مقابل مردم می‌ایستد و ارتجالاً حرف می‌زند! شاید یک ساعت، با بهترین و زیباترین عبارات و زبده‌ترین و گزیده‌ترین معانی صحبت کرده است.
مقام معظم رهبری ۱۳۷۱/۰۹/۲۵

ادامه »

درباره زهرای اطهر سلام‌اللَّه‌علیها، هرچه انسان بیشتر فکر کند و در حالات آن بزرگوار تدبّر کند، بیشتر دچار شگفتی خواهدشد. انسان نه فقط از این جهت تعجّب میکند که چطور یک انسان در سنین جوانی میتواند به این رتبه از کمالات معنوی و مادّی نایل شود - که البته این، خود، یک حقیقت شگفت‌انگیز است - بلکه بیشتر از این جهت در عجب است که اسلام با چه قدرت عجیبی توانسته است تربیت والای خود را به حدّی برساند که یک زن جوان، در آن شرایط دشوار، بتواند این منزلت عالی را کسب‌کند! هم عظمت این موجود و این انسان والا شگفت‌انگیز است، هم عظمت مکتبی که این موجود عظیم‌القدر و جلیل‌المنزلة را پدید آورده‌است، تعجّب آور و شگفت‌انگیز است.

مقام معظم رهبری۱۳۷۱/۰۹/۲۵

چکیده

چکیده

مبحث «آسيب‌شناسي تربيت ديني در فرزندان خانواده‌هاي مذهبي» و درواقع تضاد ديني بين اعضاء خانواده كه در اين تحقيق مورد بررسي قرار گرفته، از جهات فرهنگي، اجتماعي، سياسي و روان‌شناختي بسيار بااهميت و از بدو خلقت تاكنون در هر خانواده و جامعه، و با هر دين و مذهبي ديده شده و حتي گريبان‌گير بسياري از انبياء و مؤمنان و صالحان نيز بوده است.

خداوند متعال با وجود اينكه دين‌خواهي را در سرشت و فطرت انسان‌ها قرار داده، اما در عين حال انسان‌ها را آزاد گذاشته تا ضمن احترام گذاشتن به حقوق مذهبي ديگران و با رعايت چهارچوب‌ها و خط قرمزها، خودشان دينشان را انتخاب نمايند.

از آنجا كه تقابل ديني اعضاء خانواده، در بسياري از جوامع غربي نيز ديده شده، روان‌شناسان و جامعه‌شناسان غربي را نيز بر آن داشته تا تحقيقات مفصلي در زمينه نحوه تربيت فرزندان و آسيب‌هاي وارده بر آنها داشته باشند. در جوامع اسلامي نيز متأسفانه اين چالش‌ها بين اعضاء خانواده به وفور ديده مي‌شود. اين ضرورت را ايجاب مي نماید كه در قالب يك تحقيق، از بُعد روان‌شناسي و جامعه‌شناسي و تلفيق آن با دين مبين اسلام و راه‌كارهايي كه در اين زمينه وجود دارد، به بررسي اين چالش‌ها و آسيب‌ها پرداخته شده و راه‌هاي پيشگيري از بروز اين آسيب‌ها بررسي گردد.

در اين راستا با استفاده ‌از روش تحقیق كتابخانه‌اي تلاش شد با بررسي آيات قرآن و احاديث ائمه معصومين«ع» و تحليل بي‌طرفانه ديدگاه‌هاي روان‌شناسان غربي، نقش صريح والدين، مربيان، مسئولان نهادهاي ديني و سياستمداران اداره‌كننده جامعه ديني تبيين گردد و با ارائه تعاريف دقيقي از مفهوم خانواده و بنيان‌ و بقاي آن، تربيت و خصوصاً تربيت ديني و مذهبي فرزندان، به شرح آسيب‌هاي معنوي كه ممكن‌است افراد خانواده را تهديد كند، پرداخته شده و درنهايت هم راه‌كارهايي براي پيشگيري‌از بروز چنين آسيب‌هايي و نيز دستورالعمل‌هايي براي بازگرداندن فرزندان منحرف شده از راه مستقيم ارائه ‌شد.

واژگان كليدي: «خانواده مذهبی»، «تربيت»، «آسيب‌شناسي تربیت دینی»، «پرورش» .

فاطمه شیخی

چکیده:

انسان اشرف مخلوقات ، خلیفه¬خدا در زمین و به عنوان برترین موجود در قرآن کریم معرفی شده است. برتری او هم از جنبه جسمی از نظر نوع آفرینش و هم از جهت روحی در مقایسه با سایر موجودات ،اهمیت شناخت انسان را در میان اندیشمندان و متفکران اسلامی ضروری نموده، به طوری که وجود تصویری جامع از انسان¬ کامل و ویژگی¬های او ، مهم¬ترین عامل حرکت در مسیر قرب¬الهی و انگیزه¬ای¬ است تا انسان به کمال وجودی خویش دست یافته و بتواند واسطه فیض¬الهی بر دیگر موجودات گردد.
   از دیدگاه عرفان اسلامی انسان کامل نسخه حق تعالی و آینه اوست. فیلسوفان اسلامی نیز معتقدند که انسان کامل ، کسی است که حق را در تمامی شؤون و از طریق شهود و غیر آن می شناسد. ثبات شخصیت ، کرامت و عزت¬نفس، قلب سلیم، شرح صدر، عالم به حقیقت اشیاء ، راسخ در علم ، مظهرأسماء الهی ، مرکز ثقل عالم، دارای عصمت و مقام ولایت و شفاعت، میزان¬ و¬ ترازوی حق و باطل ، مسجود ملائکه ،…. و در نهایت واسطه فیض¬الهی از جمله ویژگی¬های ¬انسان ¬کامل¬ است¬ که¬¬ در¬¬ لسان آیات و روایات ،عرفا و حکیمان اسلامی ذکر گردیده است.
    بنابراین، تنها انسان کامل است که می¬تواند به جهت جنبه قدسی¬اش، فیض را از خداوند دریافت و به جهت جنبه بشری¬اش، فیض را به عالمیان ارسال نماید و واسطه هدایت الهی و نعمات خداوندی باشد که در واقع در اوصیا و اولیای الهی که همان وجود مبارک پیامبر (صلی¬الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) می¬باشند مصداق می¬یابد. از طرفی حس کمال جویی در انسان به دلیل فطرت خداجوی او و رسیدن به رشد و تعالی الهی اهمیت دستیابی به مقام واسطه بودن¬ فیض¬الهی و راه¬های رسیدن به آن را دو چندان می¬سازد.
   در آیات قرآن و روایات و از دیدگاه عرفا و فلاسفه ،داشتن صبر و استقامت و یقین پیدا کردن به آیات الهی، طهارت جسم و نفس و اندیشه و عقل ، تقوا ، ایمان و عمل صالح، اطاعت و بندگی و عبودیت ، استغنا ¬و داشتن زهد و شجاعت، سکوت و خاموشی ، تهذیب نفس ، شناخت خویشتن ، انجام واجبات و ترک محرمات و……را ه¬های رسیدن به این مقام را فراهم می¬سازد.
کلید واژه ها : انسان¬کامل ، واسطه فیض ، فیض الهی

زهره نوروزی

مساله ظهور و حکومت امام مهدی- علیه السلام-، مساله ای است که همواره در میان ما شیعیان مطرح بوده، لذا همواره با سوالات گوناگونی مواجه بوده است که یکی از این سوالات، چگونگی موفقیت ایشان در برقراری حکومت جهانی و میزان تأثیر معجزه در شکل گیری این قیام می باشد. برای پاسخ گویی به این سوال، بر اساس روش کتاب خانه ای به جمع آوری اطلاعات از کتب حدیثی و قرآنی اقدام شد و اطلاعات به دست آمده در سه محور تنظیم گردید، که شامل «ضرورت تشکیل حکومت»، «حکومت جهانی» و «عوامل پیروزی امام مهدی- علیه السلام- در تشکیل حکومت جهانی» می باشد.پس از بررسی ضرورت تشکیل حکومت در جامعه، این نتیجه حاصل می شود که عدم وجود حکومت باعث نا به سامانی ها و مشکلات عدیده ای برای مردم اجتماع می شود و از آنجا که دین اسلام از چنین مساله ی مهمی غافل نمانده به برقراری حکومت تاکید فراوانی کرده و تنها راه اجرای احکام اسلام را حکومت دینی دانسته است. لذا چون دین را تنها راه سعادت بشر می داند مشیت خداوند بر این قرار گرفته که با جهانی سازی دین اسلام توسط منجی موعود جهانیان مردم را به خوشبختی حقیقی برساند. البته مساله ظهور منجی و تشکیل حکومت جهانی وی در دین یهود ومسیح هم بیان شده و صاحب نظران غربی نیز راه نجات بشر را در برپایی حکومت جهانی می دانند.پس تحقق این امر حتمی است و عوامل متعددی در تشکیل آن دخیل اند از جمله؛ رهبری مقتدرانه و ویژگی های فردی امام مهدی- علیه السلام-و یاران ایشان وهمراهی سایر عوامل که یکی از آنها امدادهای غیبی می باشد، موجب موفقیت ایشان در تشکیل حکومت جهانی می شود.بنابراین مشاهده می شود که معجزه و امدادهای غیبی یکی از عوامل جانبی موفقیت ایشان است که آن هم به دلیل اراده خداوند و لیاقت امام ویاران شان به میان آمده، نه این که عامل اصلی پیروزی این انقلاب باشد. پس این نتیجه حاصل می شود که عوامل موثر در تشکیل حکومت جهانی امام مهدی –علیه السلام- همگی به جز چند مورد، عوامل عادی و طبیعی می باشد .

واژگان کلیدی: موفقیت، امام مهدی، حکومت، حکومت جهانی.

طلیعه افخمی

فرزندآوری و ادامه نسل، یکی از حقوق طبیعی افراد است؛ حقی که گاه بنابر شرایط به وجود آمده قابلیت تحقق نخواهد یافت؛ مگر در شرایطی خاص!

بالا رفتن سن ازدواج و تجرد خودخواسته یا ناخواسته، از جمله موانعی است که از شکوفایی احساسات مادرانه زنان جلوگیری می‌کند و آنان را از حس زیبای مادری محروم می‌سازد.

یکی از راه‌حل‌هایی که جدیداً برای رفع مشکل ازدواج دیرهنگام و خطرات ناشی از باروری در سنین بالا ارائه شده است، نگهداری امکان باروری به وسیله فریزکردن تخمک‌هاست؛ روشی که باید دیدگاه شرع را در در مورد آن بررسی کرد.

طرح بحث
توانایی باروری زنان از حدود 35 سالگی رو به کاهش می‌گراید؛ به‌طوری‌که شانس باروری در زنان بالای 40 سال، به کمتر از 7 درصد می‌رسد و علاوه بر آن عوارض بارداری را نیز به دنبال خواهد داشت؛ مشکلاتی مانند ابتلا به دیابت حاملگی، دشواری زایمان طبیعی، پارگی کیسه آب و….(1)

در چنین شرایطی یکی از راه‌حل‌های مطرح‌شده برای پیشگیری از این مشکلات، آنست که دختری مجرد، در سن بالا و انتهای دوران باروری، بنابر آینده‌نگری و به خاطر ترس از احتمالات آینده، تصمیم بگیرد که از قدرت باروری کنونی خود استفاده کند و آن را برای آینده‌ای که به آن احتیاج خواهد داشت، ذخیره سازد. از این‌رو، با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی‌های جدید و امکانات ویژه‌ای که ایجاد شده است، می‌توان تخمک‌های زایا و فعال او را فریز کرد تا بعد از ازدواج و با احتمال عدم باروری، برای ادامه نسل، از آن استفاده شود.

در این فرض و در هنگام دریافت و فریز تخمک، مردی و اسپرمی ‌وجود ندارد؛ تنها و تنها تخمک دختر دریافت می‌شود تا در آینده، با اسپرم همسر او ترکیب شود و جنین به وجود آید؛ یعنی کلیه مراحل لقاح و ترکیب اسپرم دریافت‌شده و تخمک فریزشده، در آزمایشگاه صورت می‌گیرد.

در چنین شیوه‌ای به دلیل باکره‌بودن دختر، از طریق لاپاراسکوپی می‌توان تخمک را دریافت کرد. برای دریافت تخمک نیز معمولاً از داروهای مخصوصی استفاده می‌شود که تخمدان‌ها را به تولید تعداد بیشتری تخمک طی یک ماه تحریک می‌کند. در صورتی‌که دختر یا زنی تمایل به استفاده از این داروها نداشت، می‌توان به کمک روش لاپاراسکوپی، قطعات کوچکی از تخمدان را برداشته، منجمد کرد و بعدها آن قطعه را به منظور تولید تخمک به بدن وی پیوند زد.(2)

البته تحریک تخمدان‌ها و گرفتن تخمک بدون عمل لاپاراسکوپی، ممکن است عوارضی داشته باشد؛ همچنین خطر تحریک شدید تخمدان و عوارض آن همیشه وجود دارد.(3)

حکم مسئله
مسلماً در چنین مسئله‌ای، لقاح خارج رحمی ‌(IVF) خواهد بود و ترکیب اسپرم و تخمک در خارج از رحم زن انجام خواهد شد؛ چراکه تخمک در شرایط آزمایشگاهی نگهداری می‌شود.

اگر این مسئله بدواً مشکلی نداشته باشد، حکم آن، همان حکم لقاح خارج رحمی‌ خواهد بود. به عبارت دیگر با اثبات ضرورت این کار، حکم مسئله تابع همان مباحثی خواهد بود که در لقاح خارج رحمی ‌بیان شده است؛ یعنی در صورتی که ابتدائاً، برای گرفتن تخمک و اسپرم، جهات شرعی رعایت شود و فعل حرامی‌ صورت نپذیرد، صرف ترکیب اسپرم زوج و تخمک زوجه، در خارج از رحم، بلااشکال است.

اما برای اثبات ضرورت این اقدام می‌بایست جامعه فقهاتی بنا بر مصلحت فرد و سیاست افزایش جمعیت و…، نسبت به آن اعلام نظر کنند؛ هرچند ضریب موفقیت این اقدام نیز مشخص نیست؛ چراکه آنچه تعیین‌کننده است، سلامت کروموزوم‌ها و نحوه ترکیب آنها و نتیجه آن است. از طرفی ممکن است سیتوپلاسم (غشا دور تخمک) بر اثر تزریق اسپرم به داخل تخمک، در مواردی دچار صدمه و آسیب شود که این امر موفقیت عمل لقاح را کاهش می‌دهد.(4)

آنچه به نظر می‌رسد آنست که برای حفظ کیان خانواده و بقا و تداوم نسل‌ها، وجود حداقل یک فرزند لازم است؛ فرزندی که نسب پدر و مادر را داشته باشد و از طرق شرعی و قانونی به وجود آمده باشد. از این‌رو اقدام به این عمل تنها در چارچوب تعریف‌شده و با تشخیص احتمال عدم باروری دختر در آینده، و در شرایطی که مقدمه حرامی‌ ایجاد نشود و فعل حرامی‌‌ نظیر لمس و نظر عورت، از طرف گروه درمانی که اجراکننده این اعمال هستند و یا ضرر رسیدن به بدن، صورت نگیرد، می‌توان حکم به اباحه چنین امری داد؛ اما به صورت محدود و با شرط عمومیت‌نیافتن و تسری ندادن آن به حالت‌های دیگر و شرایط مختلف.

به عبارت دقیق‌تر، این امکان به معنای آن نیست که دختران مجرد، با دریافت اسپرم بیگانه، حتی در شرایط آزمایشگاهی و فارغ از ازدواج، بتوانند صاحب فرزند شوند و اباحه این مسئله تنها برای بعد از ازدواج و تلقیح اسپرم زوج است، نه برای فرزنددارشدن دختران مجرد از طریق اسپرم بیگانه.

علاوه بر این موضوع، در این میان از حقوق کودکانی که در چنین شرایط آزمایشگاهی، نطفه آنها منعقد می‌شود و اختلاف سنی زیاد میان کودک و والدین نیز نباید غافل شد؛ بدین معنا که کودک حق دارد از جوانی و سرزندگی پدر و مادر بهره‌مند شود؛ چراکه اختلاف سنی زیاد میان کودک و والدین مشکلات بعدی را به دنبال خواهد داشت. در حقیقت، یکی از علل انجام این امر، پایداری امکان باروری است و در اولین فرصت ممکن بعد از ازدواج، این امر باید صورت بگیرد؛ نه اینکه زوجین تا مدت‌ها بهره‌مندی از این امکان را به دلایل گوناگون و برای راحتی بیشتر خود، به تأخیر بیندازند.

اسما جیران پور

برخی معتقدند باید آشنایی و صمیمیت پیش از ازدواج وجود داشته باشد تا دو فرد یکدیگر را به خوبی بشناسند و پس از آن زندگی مشترک را شروع کنند اما باید بگوییم که عشق واقعی و علاقه مندی حقیقی بین دو جنس ، زمانی ایجاد می شود که دو فرد ارتباط خود با یکدیگر را به سادگی تزلزل پذیر ندانند؛ از سوی دیگر هر یک برای جلب نظر دیگری دست به رفتار نمایشی نزنند. در آشنایی های پیش از ازدواج این مسئله بسیار دیده می شود. امروزه غرب از طریق تجربه کردن این روابط و آشنایی ها ، به نحو چشمگیری نهاد خانواده را متزلزل ساخته است. در غرب ظلم آشکاری به جنس زن می شود، زیرا زنان پیش از این که به سن قانونی و شرعی برای برقراری روابطشان با جنس مخالف برسند، مورد بهره برداری جنسی مرد قرار می گیرند و در بسیاری مواقع پس از آن ، مطرود می شوند. (1) دوستی های قبل از ازدواج که به عشق معروف است، عامل تعیین کنندة ازدواج نیست ، زیرا ازدواج نوعی مشارکت در یک اجتماع کوچک (خانواده) است که در آن دو انسان می باید از جهات گوناگون با یکدیگر تناسب عملی داشته باشند. پس آن چه عامل تعیین کننده است، همتایی و هم کفو بودن زن و مرد است. در صورتی که در انتخاب همسر، همگونی مراعات شود، نیازی به برقراری روابط صمیمانه پیش از ازدواج نخواهد بود، بلکه باید تأکید کنیم که چنین روابطی می تواند بیش از آن که مفید باشد، مضر و تهدید کنندة نهاد خانواده در جامعه به
شمار آید. با نگا هی به آمار می توان دید که آمار طلاق بین کسانی که قبل از ازدواج ارتباط های دوستانه داشته اند بالاتر است. از طرفی آشنایی و ارتباط دختر و پسر در محیط اجتماع ، بیش تر از آن که معرفت ساز باشد، فروزندة هوس ها و معرفت سوز است. عمدتاً دیده می شود فرد آن گونه که هست، خود را نشان نمی دهد یا به سبب محبت و عشقی که ایجاد شده، نمی تواند عیوب طرف مقابل و جوانب مختلف قضیه را بسنجد . بیشتر رفتارها در آشنایی های خیابانی به شکل های تصنعی ابراز می شود.
البته قبول داریم اگر شناخت صحیحی در ازدواج باشد، آمار جدایی کم می شود، ولی چه بسا ازدواج هایی که در اقوام نزدیک انجام می شود و با آن که دو طرف از کودکی همدیگر را می شناختند، ولی بعد از ازدواج فهمیدند به درد هم نمی خورند. این ها همه گواه آن است که ارتباطات قبلی نمی تواند مشکل شناخت را حل کند، بلکه مشکل شناخت، بیش تر به آفات شناخت برمی گردد که در رأس آن ها تعلق قلبی پیدا کردن به طرف مقابل است.(2)
بهترین راه آن است که دو طرف با اطلاع خانواده و با مشورت از آنها، از همدیگر شناخت پیدا کنند. شناخت پیدا کردن لزوماً به این معنا نیست که روابط دوستانة خیابانی برقرار کنند که در بسیاری از مواقع ، هدف اصلی که شناخت باشد، نه تنها تأمین نمی شود، بلکه چه بسا شناخت کاذبی به وجود می آید که آثار آن در آینده وقتی ازدواج صورت گرفت، ظاهر می شود.
در بسیاری از مواقع ، شناخت شخصیت واقعی و رفتارها و ویژگی ها از طرف دوستان، فامیل ها خانواده ، محیط کار و… به دست می آید.
به همین خاطر ازدواج هایی که از این طریق ها صورت گرفته، کمتر به جدایی ختم شده است.
در مورد نظر اسلام باید گفت: با توجه به اهمیت ازدواج و نقش آن در سرنوشت انسان، اسلام زوجین را به بصیرت و شناخت دقیق فرا خوانده است. هرگز اسلام راضی نیست دختر و پسر بی گدار به آب زنند و چشم بسته عمل نمایند. هر عقل سلیمی حکم می کند دو نفری که یک عمر با هم زندگی می کنند، پیش از ازدواج کاملاً یکدیگر را ببینند و با هم صحبت کنند. در روایات معصومین به این مسئله توجه شده است .
شخصی در زمان پیامبر (ص) زنی را خواستگاری کرد اما گویا او را خوب ندیده بود. حضرت فرمود :
« اگر او را دیده بودی، امید سازش و تفاهم بیش تر و زندگی تان با دوام تر بود».(3) حتی در روایتی امام صادق (ع) فرمود: «اگرکسی قصد سوء استفاده نداشته باشد، می تواند به گیسوان و زیبایی های (ظاهری) زن نگاه کند».(4)
براین اساس فقها فرموده اند: هر یک از زوجین می توانند بدن دیگری را با شرایط ذیل به منظور تحقیق ببینند:
1 – نگاه به قصد لذت نباشد؛
2 – ازدواج بستگی به این نگاه باشد؛
3 – مانعی از ازدواج این دو در میان نباشد.(5)
البته بعضی از فقها نگاه را به صورت و دست ها منحصر کرده اند.(6) بنابراین دختر و پسر پیش از ازدواج می توانند به صورت غیر مستقیم از طریق نامه یا واسطه و معرّف و به صورت مستقیم به گفتگو و دیدن ( با نظارت والدین و بزرگ ترها که در جریان امر قرار دارند) همدیگر را بشناسند، به شرط آن که حدود اسلامی رعایت شود.
—————————————————————————————————————-
پی نوشت ها :
1 – علی اصغر احمدی، روابط دختر و پسر درایران ، ص 109.
2 – مجموعه مقالات هم اندیشی، ج2، ص 489.
3 – وسائل الشیعه، ج14، ص 61.
4 – همان، ص 60.
5 – سید مسعود معصومی، احکام روابط زن و مرد، ص 187.
6 – همان، ص 188.

به کوشش ح.الف

عشق به زيبايى و جمال ظاهرى، يكى از تمايلات و خواسته ‎هاى فطرى بشر است. تمام طبقات مردم به زيبايى ارج مي‎نهند و يكي از مهمترين علل و دلبستگى خود را به هر چيز و هر كسى جمال و زيبايى آن به حساب مي‎آورند.

گر چه اين علاقه در بين تمام افراد بشر قرار دارد، امّا دختران جوان بيش از اقشار مختلف ديگر به جمال و زيبايى علاقه‎مند هستند. اين علاقه در دوران حساس بلوغ بيشتر خود را نشان داده و دخترانى كه قدم به اين دوران مهم مي‎گذارند، حساسيّت زيادى نسبت به ظاهر خود و ديگران دارند.

آنان دوست دارند زيبايى خود را به رخ ديگران بكشند و به هر چه مي‎نگرند زيبا باشد. اين امر حتى در نوع لباس و پوشاك و وسايل شخصى آنان نيز تأثير گذاشته و هر چه را انتخاب مي‎كنند، قبل از هر چيز، دوست دارند ظاهرى خيره كننده داشته باشد.

آنچه در اين قسمت قابل تذكر است، و بايد مورد توجه دختران جوان قرار گيرد، اين است كه آراستگى و رسيدن به وضع ظاهر و عشق و علاقه به جمال، از نظر اسلام نيز مورد توجه قرار گرفته است معصومان ـ عليهم السّلام ـ كه بعنوان بزرگترين مربيان و الگوهاى تربيتي معرف حضورند، در سخنان ارزشمند خود اين مسئله را مورد تأكيد قرار داده‎اند. به رواياتى در اين مورد توجه كنيد:

1. زيبا پوشى

حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ ضمن حديثى مي‎فرمايد:

لباس زيبا بپوش؛ زيرا خداوند زيباست و زيبايى را دوست دارد.[1]

2. خودآرائى

هم چنين آن حضرت مي‎فرمايد:

خداوند زيبايى و خود آرايى را دوست دارد و بينوايى و قيافه فقر آلود را ناخوش مي‎دارد، هر گاه خداوند به بنده‎اى نعمتى دهد دوست دارد اثر آن را در او ببيند عرض شد چگونه؟ حضرت فرمود: لباس تميز بپوشد، خود را خوشبو كند، خانه‎اش را گچكاري نمايد، جلو در خانة‌ خود را بروبد و حتي روشن كردن چراغ پيش از غروب خورشيد فقر را مي‎برد و روزى را زياد مي‎كند.[2]

3. خود را بيارائيد

امير مؤمنان ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد:

همچنان كه دوست داريد افراد غريبه شما را در بهترين و زيباترين وضع ببينند و خود را براى آنها مي‎آراييد، وقتى نزد برادر مسلمان خود مي‎رويد نيز خود را بياراييد.[3]

4. اخلاق مؤمنان

همچنين از آن حضرت نقل شده است كه فرمود:

خودآرايي و تجمل از اخلاق مؤمنان است.

همانگونه كه گذشت و از روايات ذكر شده فهميده مي‎شود، جمال و عشق به زيبايى در نظر اسلام نيز مورد تأكيد قرار گرفته و بزرگان دين نيز رأى و نظر مثبتى نسبت به آن دارند.

ناگفته روشن است كه گر چه دين مبين اسلام نسبت به مسايل اجتماعى و اخلاقى سفارش‎هاى فراوانى دارد؛ اما هرگز راه افراط و تفريط (يعنى زياده روى و يا كوتاهي) را نمي‎پسندد و راه اعتدال را مورد تأكيد قرار مي‎دهد.

از نظر اسلام كسانى كه در ظاهر به خود نمي‎رسند و وضعي آشفته و نابسامانى دارند، نكوهش شده و از طرف ديگر آنهايى كه بيش از حدّ معمول وقت گرانبهاى خود را صرف رسيدگى به ظاهر و خودآرايى مي‎كنند را نيز ملامت نموده است.

بويژه آن دسته از دخترانى كه هدف و منظور از آراسته كردن خود را جلب نظر ديگران مي‎دانند، بطور قطع از نظر اسلام ملامت شده و هرگز اجازه آشكار كردن جمال ظاهرى آنان در حضور نامحرمان را امضاء نمي‎نمايد. امير مؤمنان ـ عليه السّلام ـ در اين باره مي‎فرمايد:

ايّاك ان تتزيّن لنّاس و تبادر الله بالمعاصي.

(بپرهيز از اينكه خود را براي ديگران بيارائى و بوسيلة‌ گناهان با خدا به ستيز برخيزي.([4]

پس بر تمام دختران جوانى كه شيفته مكارم اخلاق الهى هستند و دوست دارند در پرتو احكام اسلامى، داراى زندگى شرافتمندانه‎اى باشند، لازم است كه در توجه به جمال و آراستن خود حدّ اعتدال را پيش بگيرند و سخت مواظب باشند كه با دست خويش راههاى سقوط و هلاكت خود را فراهم نياورند.

جمال باطنى

در زمــيـن ديگــران خــانه مــكن

فــكر خــود كن فكر بيگانه مــكن

كــيست بـيگانـه تــن خــاكى تـو

كــز بــراى اوســت غــمناكى تـو

تا تو تن را چرب و شيرين مي‎دهى

گوهــر جــان را نــيابى فــربـهى

گر ميان مشك تـن را جـان شــود

وقت مـردن گـند آن پــيدا شــود

مشك را بر تن مزن بر جان بــمال

مشك چه بود نـام پـاك ذوالجلال

با توجه به مطالبى كه گذشت تذكر اين نكته نيز ضرورى است كه در اسلام به جمال و زيبايى ديگرى نيز اهميّت داده شده است و آن «جمال باطني» و زيبايى درون است.

دختران جوانى كه داراى جمال ظاهرى و زيبايى خدا دادى هستند، بايد قدر اين نعمت الهى را بدانند، مبادا با كارهاى ناشايست خود را در زمرة زشت سيرتان خوش صورت در آوردند و جمال ظاهرى خود را نيز پايمال كنند.

چه بسيار زنان و دختران خوش سيمايى كه با رذالت و پستى و درك شهوات و لذتهاى حرام در جمع زشت‎ترين چهر‎ه‎هاى بدسيرت در آمدند و خفّت آخرت را به لذت چند ساعته دنيا خريدند.

و چه بسيار زنان و دخترانى كه از نظر سيما و وضع ظاهر، زيبايى چندانى نداشتند؛ امّا با توسل به فضايل اخلاقى و درك عبادات معنوى، خود را در زمرة زيباترين پاك سيرتان عالم در آورده و شهرت جهانى يافتند.

گر چه مسئله فوق روشن است؛ ولى براى تأكيد و جلب نظر شما خوانندة محترم مثالى را ذكر مي‎كنيم: فرض كنيد شما براي ديدن دوستتان مي‎خواهيد به منزل ايشان برويد، به همين خاطر به مغازة‌ گل فروشى رفته و قصد داريد گلى را بعنوان هديه انتخاب كنيد، گلهاي موجود سه دسته‎اند:

الف:‌ يك دسته از گلها، ظاهر زيبايي ندارند و از باطن خوبى نيز برخودار نيستند. بطور قطع كسى سراغ آنها نمي‎رود و هيچ عاقلى براى خريد آن اقدام نمي‎كند.

ب: برخى از گلها، ظاهرى زيبا دارند و از باطن خوبى برخودارند مسلماً هر عاقلى براى خريد آن اقدام مي‎كند.

ج: برخى از گلها ظاهري زيبا دارند ولى از باطنى متعفن و بدبوى برخوردارند، اين دسته از گلها نيز گر چه ابتدا نظر مشتريان را جلب مي‎كنند، اما به محض توجه به درون متعفن آن از آن صرف نظر مي‎شود.

دختران جوان نيز درست شبيه به اين گلها هستند. اگر در كنار جمال ظاهرى و زيبايى خدا دادى به جمال باطنى خود نيز رسيدند و آن را از زشتى و رذالت پاك نمودند، بطور قطع مورد توجه همگان قرار مي‎گيرند تا جايى كه شهرت جهانى پيدا كنند.

و در عوض دختران جوان خوش سيمايى كه هرگز به فكر رسيدگى به روح و روان و باطن خود نيستند؛ گر چه ابتداء نظر گروهى را به خود جلب مي‎كنند، اما يقيناً از چشم خواهند افتاد و از مزاياى زندگى شرافتمندانه محروم خواهند ماند و سرانجام به عواقب خطرناكى دچار خواهند شد.

——————————————————————————–

[1] . ميزان الحكمة، ج 2، ص 770، ترجمة عطايي.

[2] . همان.

[3] . ميزان الحكمة، ج 2، ص 770، ترجمة عطايي.

[4] . بحارالانوار، ج 71، ص 337.

به کوشش ح.الف

در جواب سوال شما به چند مسئله اشاره می شود:
1. در ابتدا ببینیم معنای عشق چیست ؟
معنای عشق : واژه ((عشق )) مشتق از ((عشقه )) به معنای میل و کشش افراطی است . ((عشقه )) گیاهی است که هرگاه به دور درخت می پیچد آب آن را می خورد. در نتیجه درخت زرد شده ، کم کم می خشکد، (1).
اما در اصطلاح ، ((عشق )) عبارت است از: ((محبت شدید و قوی )). به عبارت دیگر، عشق مرتبه عالی محبت است ، (2).
حقیقت آن است که تعریف حقیقی این واژه ، ممکن نیست .
حکیم محی الدین ابن عربی گوید: «هر کس عشق را تعریف کند، آن را نشناخته و کسی که از جام آن جرعه ای نچشیده باشد ، آن را نشناخته و کسی که گوید من از آن جام سیراب شدم ، آن را نشناخته که عشق شرابی است که کسی را سیراب نکند»، (3).
«لویی ماسینیون » می گوید: نخستین عارفان ، واژه عشق را به کار نمی بردند؛ شاید از عشق زمینی و جسمانی هراس داشتند و از این رو، بیش تر از محبت یاد می کردند، (4).
عطار گفته است : پرسی تو ز من که عاشقی چیست ؟ روزی که چو من شوی ، بدانی
عشق قابل تعریف علمی نیست ؛ زیرا نه محسوس است و نه معقول . در حالی که در دو قلمرو حس و عقل تاثیر دارد.
اگر تعریف کننده ، خود عشق می ورزد، مسلما” تعریف او صحیح نخواهد بود؛ زیرا این پدیده غیر عادی به تمام اندیشه و مشاعر او مسلط می شود . مثلا” اگر عاشق بخواهد عشق را تعریف کند ، مفاهیم موجود در تعریف ، با وضع روانی عاشق رنگ آمیزی می شود و به اصطلاح «مولوی »، تعریفش بوی عشق می دهد، (5).
هر چه گویم عشق را شرح و بیان چون به عشق آیم خجل باشم از آن
گر چه تفسیر زبان روشن گر است لیک عشق بی زبان روشن تر است
چون قلم اندر نوشتن می شتافت چون به عشق آمد، قلم بر خود شکافت
عقل در شرحش چو خر در گل بخفت شرح عشق و عاشقی هم عشق گفت
آفتاب آمد دلیل آفتاب گر دلیلت باید از وی رو متاب . (6)
همان گونه که از سخنان عارفان روشن است ، مقصودشان از عشق ، نوع حقیقی آن است .
2. مبدأ عشق :
اساس آفرینش جهان ، عشق حق به جمال و جلوه خویش است ؛ زیرا، دوستی ذات خود ، یکی از اسباب عشق است . خداوند نیز به عنوان برترین موجود، به دلیل عشق به ذات و جلوه جمالش ، جهان را پدید آورد: «کنت کنزا” مخفیا” فاحببت ان اعرف فخلقت الخلق لکی اعرف ؛ گنج پنهانی بودم که دوست داشتم شناخته شوم ، پس آفریدگان را آفریدم تا شناخته شوم »، (7).
گنج مخفی بد ز پرتی چاک کرد خاک را روشن تر از افلاک کرد
بنابراین نخستین کسی که عشق ورزید، خدای تعالی بود، (8).
خداوند متعال بر اساس همین عشق به خویش است که مخلوقاتش را نیز دوست می دارد، (9).
عارف عین القضات همدانی می گوید: «دریغا به جان مصطفی ، ای شنونده این کلمات ! که خلق پنداشته اند که انعام و محبت او با خلق از برای خلق است ، نه از برای خلق نیست ؛ بلکه از برای خود می کند که عاشق ، چون عطایی دهد به معشوق و با وی لطفی کند. آن لطف نه به معشوق می کند که آن با عشق خود می کند. دریغا از دست این کلمه ! تو پنداری که محبت خدا با مصطفی ، از برای مصطفی است ؟ این محبت او از بهر خود است »، (10).
چنان که مبدا عالم ،خداوند متعال است ، مبدأعشق نیز اوست . عشق مانند وجود، از ذات حق به عالم سرایت کرده است . عشق انسان زاییده عشق خداست .
توبه کردم و عشق همچون اژدها توبه وصف خلق و آن وصف خدا
عشق ز اوصاف خدای بی نیاز عاشقی بر غیر او باشد مجاز. (11).
3. اسباب عشق : 
برای عشق اسبابی چند مطرح کرده اند که از همه مهم تر کمال جویی است.
همه هستی میل به کمال دارد؛ کمال طلبی آمیخته با حب بقا است که هر دو تبلور محبت به ذاتند. همه موجودات در پی آنند که چیزهایی را به دست آورند و بهره وجودی شان را بیش تر کنند. هر موجودی در پی کمال متناسب با خود است . دانه گندمی که روی زمین قرار گرفته و با شرایط مساعدی شکافته شده ، به تدریج می روید، بی شک متوجه آخرین مرحله (بوته گندم ) است که رشد خود را تکمیل کند، سنبل دهد و دانه های زیادی بار آورد. انسان نیز می خواهد سعه وجودی بیش تری بیابد و علم ، قدرت ، اراده و حیاتش نا محدود و مطلق باشد. حضرت امام خمینی (رض ) می فرماید: « اگر کسی قدرت مطلق جهان باشد و عالم را در اختیار داشته باشد و به او بگویند که جهان دیگری هم هست . فطرتا” مایل است آن جهان را در اختیار داشته باشد. یا مثلا” هر اندازه دانشمند باشد و گفته شود علوم دیگری هم هست فطرتا” مایل است آن علوم را هم بیاموزد.»، (12). دستگاه آفرینش با تربیت تکوینی خود کمال خواه و کمال جوست و به همین سبب است که با وجود تمام سختی ها و موانع ،عاشق کمال است و برای رسیدن به آن ، از هیچ کوشش و تلاشی فروگذار نمی کند؛ به بیان دیگر این فطرت کمال خواهی است که موجودات را عاشق ساخته است ، (13).
4. سریان و عمومیت عشق :
از آن جا که همه هستی دارای حیات و شعور و کمال جو است ، عشق در تمام عالم وجود سریان دارد. این عشق در انسان که دارای حیات و شعور برتر می باشد، از شدت بیش تری برخوردار است ؛ ولی بر اساس ارتباط معرفت و عشق و اسباب عشق ، عشق در همه عالم جریان دارد، (14).
آتش نی ، جوشش می ، بدایع طبیعت ، کشش اجزای هم جنس به یک دیگر و پیوند و ترکیب اضداد ، از جلوه های عشق است ؛ جاذبه ای که جزء را به سوی کل می راند و میان اشیا و پدیده ها، تناسب ، سنخیت و انضمام می آفریند:
عشق جوشد بحر را مانند دیگ عشق ساید کوه را مانند ریگ
عشق بشکافد فلک را صد شکاف عشق لرزاند زمین را از گزاف (15)
5. انسان و عشق : 
داستان عشق انسان ، داستان دیگری است ؛ زیرا علی رغم ژرفا و گستردگی ادراکش ، انگیزه های خیالی و وهمی او همواره با عقل و ذات او درگیرند و مزاحمانی از قوای شهوانی و غضبی بر سر راه اوست . باید دستی از غیب برون آید و عشق انسان را هدایت کند و راه وصول عشق را به او بنمایاند. فرستادن پیامبران و نازل کردن کتاب های آسمانی برای همین جهت است تا عشق حقیقی و راستین را از عشق مجازی و دروغین باز شناساند و آدمی را در عشق و عاشقی اش مدد رساند، (16).
کلام پیامبران ، بوی گلی است که انسان را به سمت گلستان می برد.
این سخن هایی که از عقل کل است بوی گلزار و سرو و سنبل است
بوی گل دیدی که آن جا گل نبود جوش مل دیدی که آن جا مل نبود؟(17)
6. عشق حقیقی :
از منظر دین خداوند کمال محض ، جمال مطلق ، دارای برترین وصف ها، مبدأ عشق ، اولین عاشق و الهام کننده عشق است . همه هستی آیت ، نشانه و مظهر اویند؛ از او سرچشمه گرفته ، به سوی او روان هستند . آدمی کمال جو و زیبایی طلب بوده ، حقیقتش از روح خدا است ، از آن منزل نزول کرده و به سوی او باز خواهد گشت ، انسان دارای روحی است که ظهور و جلوه تام صفات حق است . عشق حقیقی عبارت است از «قرار گرفتن موجودی کمال جو (انسان ) در جاذبه کمال مطلق (خداوند متعال )؛ پروردگاری جمیل مطلق ، بی نیاز، یگانه ، دانای اسرار، توانا، قاهر و معشوقی که همه رو به سوی او دارند و او را می طلبند،» (18).
مانند تو من یار وفادار ندیدم خوش تر ز غم عشق تو غمخوار ندیدم
جز خال خیال رخ زیبای تو در دل در آینه حس تو زنگار ندیدم
دل بندگی دوست به شاهی نفروشد یک مشتری عشق به بازار ندیدم
با بندگی حضرت معشوق الهی دردل هوس شاهی این دار ندیدم .
عشق حقیقی و راستین ، تنها به کمال محض و زیبایی مطلق توجه دارد. تنها او را می خواهد و می جوید. این عشق ، التیام بخش ، رام کننده ، صبر آور، انس برانگیز، رضایت بخش ، نیروزا، طلب آور، درهم شکننده خودپرستی ، سرورانگیز، نشاط آور، پایا و پویاست . این عشقی است که وصالش ، مقتل عاشق است نه مسلخ وی ؛ یعنی هنگام وصال ، عاشق قامت بر کشیده ، قیامت به پا می کند و عشقش زنده تر و فعال تر می گردد، نه آن که سرد و خاموش شود. در این عشق ، عاشق وجود خود را در مقابل معشوق از دست می دهد:
جمله معشوق است و عاشق پرده ای زنده معشوق است و عاشق مرده ای
از هر چه ز عشق خود تهی دستم کن یکباره به بند عشق پابستم کن (باباطاهر)
با توضیحاتی که داده شد اگر خداوند عشق و محبت را نمی آفرید نقص محسوب می سد چون عشق و محبت ، کمال محسوب می شود و خداوند در درجه اول تمام صفات کمالی را به صورت نامحدود دارد و سپس به صورت محدود به دیگران می دهد وعشق نیز این چنین است.

گزیده ای از مقاله ی چرا خداوند عشق را آفرید . به کوشش ح.الف  

ادامه »

فراخوان عکس 

از تمام دوستان و فعالان در سامانه وبلاگ مدارس دعوت می شود

تا در مسابقه عکس انتخابات شرکت نمایند .

موضوع این مسابقه فقط مربوط به :

انگشتان سبابه ای است که توسط آن در برگه انتخاباتی انگشت زده اید و رنگی شده است .

به بهترین عکس یادبودی اهدا خواهد شد . 

علاقه مندان به بازي هاي رايانه اي
 

اغلب علاقه مندان به بازي هاي کامپيوتري، بطور طبيعي به سمت دسکت تاپ ها گرايش دارند، چرا که به لحاظ ارتقاء سخت افزاري و استفاده از قطعات جديدتر و سيستم خنک کنندگي بهتر، PCها از لپ تاپ ها بهتر هستند. اما لپ تاپ هاي بازي (gaming laptos)، در سال هاي اخير از پيشرفت قابل ملاحظه اي برخوردار شده اند. احتمالاً شما به دنبال يک صداي فراگير واقعي و تجربه سينماي خانگي 1080P بر روي لپ تاپ خود هستيد. همچنين اگر شما در طرف خلاق قرار داشته باشيد، احتمالاً در نظر داريد تا به تدوين ويدئو و يا ويرايش عکس ها در Photoshop بپردازيد. در هر صورت، شما دائماً به دنبال کسب عملکرد بالاتري از کامپيوتر خود هستيد و به اين موضوع اهميت نمي دهيد که چقدر برايتان هزينه خواهد داشت ( و يا چقدر از فضاي ميز کارتان را اشغال خواهد نمود). لپ تاپ هايي که در اين طبقه بندي قرار مي گيرند، غالباً تحت عنوان مدل هاي جايگزين دسک تاپ معرفي مي شوند زيرا مي توانند به بزرگي يک PC دسک تاپ باشند.

پردازنده
 

با در نظر گرفتن اندازه بزرگ بعضي از مدل هاي جايگزين دسک تاپ، شما تنوع گسترده اي از پردازنده ها را در اختيار خواهيد داشت. در اين حوزه، ديگر محدوديت ها برداشته مي شود؛ چون احتمالاً شما آنقدر پولدار هستيد که مي توانيد اغلب وقت خود را به بازي هاي رايانه اي اختصاص دهيد ( کاري که من هيچ وقت به سراغ آن نرفتم). به هر حال برخي سازندگان ( به خاطر دل مشتريان خود) حتي از پردازنده زئون ( مورد استفاده در سرورها) و نيز پردازنده Intel Core i7-980X Extreme Edition روي اين گروه از لپ تاپ ها استفاده کرده اند. اما به هر حال، پردازنده هاي چهار هسته اي موبايل Core i7، رايج ترين و مناسب ترين مدل ها براي اين خانواده از لپ تاپ ها هستند.

حافظه سيستم
 

از آنجايي که نسخه هاي 64 بيتي ويندوز7 مي توانند مقدار حافظه بسيار بيشتري را در مقايسه با نسخه هاي 32 بيتي پشتيباني نمايند، شاهد آن هستيم که لپ تاپ هاي جايگزين دسک تاپ را در اين زمينه به چالش با يکديگر پرداخته اند. هيولاي Eurocom به 16 گيگابايت حافظه مجهز شده است، اما 4 گيگابايت نيز بخوبي نيازهاي شما را برآورده مي سازد.

ساختار گرافيکي (GPU)
 

اوج فناوري کارت هاي گرافيکي، در خدمت اين گروه از کاربران است. طيف محصولات کارت گرافيک در اين حوزه و نيز محدوده قيمت آن ها بسيار گسترده است و انتخاب مورد نظرشما، کاملاً به وضعيت جيب شما بستگي دارد. در واقع کارت هاي گرافيکي کلاس1، بهترين گزينه ها براي اين کاربرد هستند.

اندازه صفحه نمايش و تفکيک پذيري ذاتي آن
 

اکثر لپ تاپ هاي مخصوص بازي، داراي نمايش گرهاي بزرگ با تفکيک پذيري بالا هستند. در حاليکه هر روز تعداد بيشتري از لپ تاپ هاي متوسط مخصوص بازي با نمايشگرهاي 15 اينچي وارد بازار مي شوند، سيستم هاي سطح بالا هنوز نمايش گرهاي 17 يا ‎‏‎‏18/4 اينچي را ارائه مي کنند که قادر به پشتيباني از تفکيک پذيري هايي تا 1200 1920x پيکسل هستند. بهتر است از هر لپ تاپ جايگزين دسک تاپ با تفکيک پذيري ‏1080 1650x و پائين تر فاصله بگيريد، اين يک علامت هشداردهنده از ضعف لپ تاپ مورد نظر است.

صفحه کليد و ابزارهاي نشانگر
 

لپ تاپ ها در دسته بندي Gaming معمولاً داراي يک صفحه کليد با اندازه تقريباً کامل و همچنين يک Touchpad بزرگ هستند. اين موضوع خبر خوبي است. با اين حال به دلايل ارگونوميکي بهتر است از يک ماوس واقعي براي زمان هايي که لپ تاپ خود را در محل ثابتي قرار مي دهيد، استفاده نمائيد.
حرکات مداوم و سريعي که براي اجراي بازي هاي حساس الزامي هستند، چندان براي Touchpad مناسب نيستند.

درايوهاي اپتيکال
 

از آنجايي که لپ تاپ هاي سطح بالا تفکيک پذيري 1080P را ارائه مي کنند، شما مي توانيد انتظار داشته باشيد که يک درايو Blu-Ray Disc را نيز در آن ها مشاهده نمائيد.

ابعاد/ وزن
 

وزن اين ماشين ها مي تواند به 7 کيلوگرم برسد و اين يکي از دلايلي است که تحت عنوان جايگزين دسک تاپ شناخته مي شوند.

اتصالات
 

مي توانيد انتظار داشته باشيد که يک لپ تاپ جايگزين دسک تاپ به 5 يا 6 درگاه USB، خروجي HDMI, e SATA و تقريباً هر ويژگي ديگري که در يک سيستم دسک تاپ سطح بالا ديده مي شود، مجهز باشد.

انتخاب ما
 

بررسي هاي ما نشان مي دهد که بهترين لپ تاپ بازي حتي براي سال 2011، لپ تاپ DELL Alienware M17x مي باشد. اين لپ تاپ 17 اينچي وايد (1200p)، مجهز به پردازنده Core i7، رم 4/8GB، کارت گرافيک (‏1GB‏‏‏)Cross Fire HD 5870 Mobility Radeon، و وزن 5,3 کيلوگرم مي باشد.
اين لپ تاپ در رنگ هاي مشکي، نقره اي و قرمز بسيار زيبا عرضه مي گردد. گزينه ديگر ما نيز از همين خانواده، لپ تاپ DELL Alienware M15x براي علاقه مندان به بازي هاي کامپيوتري معرفي مي گردد.

نيازهاي خاص، لپ تاپ هاي خاص
 

PCهاي جان سخت: لپ تاپ هاي Semi-ruggedized ( که تحت عنوان Business-reggedized نيز شناخته مي شوند) و لپ تاپ هاي Fully-ruggedized مي توانند شرايط بسيار نامناسبي را تحمل کنند. مدل ها در دسته بندي اول براي شرکت هايي با فعاليت هاي سنگين و صنعتي مناسب است، اما در ساير موارد اين ماشين ها همان لپ تاپ هاي تجاري با نمايش گرهاي براق و پردازنده هاي سطح بالا هستند. در عين حال، گروه دوم براي استفاده در محيط هاي خارجي ( از سايت هاي ساختماني تا ميدان نبرد) مناسب خواهند بود.
اينگونه سيستم ها نمايشگرهاي ماتي را براي بهبود امکان مشاهده در شرايط خارجي ارائه مي کنند. آنها همچنين در برابر ريزش آب، شن و ساير مواردي که مي تواند اکثر کامپيوترها را به نابودي بکشاند، مقاومت مي کنند. حتي گفته مي شود که لپ تاپ Dell XFR قادر است يک گلوله را متوقف سازد. با اينحال بايد به يک نکته مهم توجه داشته باشيد: اين لپ تاپ ها به هيچ وجه ارزان قيمت نيستند.
Table PC: رايج ترين نمونه ها از اين مدل هاي قابل حمل دو رگه، دو هدف اصلي را تأمين مي کنند: در يک حالت، ظاهر و رفتار آن ها به يک لپ تاپ کاملاً معمولي شباهت دارد. با اين حال با يک چرخش صفحه نمايشگر، اين ابزار به يک Tablet کاملاً عملياتي با صفحه لمسي تبديل مي گردد. توجه داشته باشيد که نگهداشتن Tablet-PC مورد نظر شما در دست بايد راحت باشد.
در عين حال، مطمئن شويد که مدل مربوطه به يک مفصل ( لولايي/ چرخشي) مستحکم مجهز است. هنگاميکه از Tablet خود در يک هواپيما، قطار و يا اتومبيل استفاده مي کنيد، مفصل صفحه نمايش گر آن در معرض لرزش قرار گرفته و باعث مي شود که خواندن متن ها بر روي آن دشوار گردد

يكي از مسائل روشن در قرآن كريم، و هم در اخبار بسيار، مسأله «شفاعت» است. شفاعت يعني ميانجيگري براي بخشودگي گناهان كسي.

اين وساطت كه به اجازه خداوند در برخي از گناهان و در مورد برخي از گناهكاران صورت مي‌گيرد، براساس رحمت گسترده و لطف عميق خدا، استوار است و موجب اميد مؤمنان مي‌گردد

اگر ايمان آورنده‌اي، اين شايستگي را بدست آورده باشد كه مورد آمرزش و عفو قرارگيرد و از درجه هاي بلند، باز پس نماند؛ گر چه در دنيا به توبه موفق نشده باشد، خداي او را به وسيله شفاعت مورد بخشايش عظيم خويش قرار مي دهد.

البته با در نظر گرفتن معني حقيقي و درست براي شفاعت،تمامي آن اشكالات و ايراداتي كه از تحريف اين حقيقت سرچشمه گرفته است به خودي خود بر طرف مي شود و براي هيچ كدام از آنها جايي باقي نمي ماند تا يك به يك عنوان گرديده و پاسخ از آنها گفته شود زيرا:

شفاعت به معني دعا،نه بر كنار زدن خدا از حكومت،و نه دخالت كردن در كار خدا است كه تا موجب شرك و بت پرستي بوده باشد،و نه نقض اراده الهي بوده كه تا توهين به مقام والاي ربوبيت شود،و نه به معني توضيح قانون مي باشد كه به علم الهي برخورد كند،و نه به معني پارتي بازي است كه گناهان و رذائل اخلاقي را رواج دهد،و وسيله جرأت و عامل سستي و تنبلي به شمار رود.

البته در اين زمينه شبهاتي توسط معاندين تشيع وارد شده است كه توسط علماي شيعه در طول تاريخ بدانها پاسخ داده شده است.

اين تحقيق شامل شش بخش مي باشد.

بخش اول شامل تعريف شفاعت و بخش دوم شامل شفاعت در قرآن و روايات مي باشد. بخش سوم شامل شفاعت كنندگان و بخش چهارم شامل شفاعت شوندگان و بخش پنجم شامل آثار شفاعت و بخش ششم شامل شبهات در باب شفاعت مي‌باشد.

ز.میانداری

پرداختن به مصاديق ” لايحب” در قرآن کريم و بررسي متعلقات خطاب لايحب از ديدگاه قرآن و حديث موضوع اصلي مي باشد. هدف بررسي مواردي است که خداوند سبحان صريحاً دوست نداشتن آنها را اعلام نموده است.با احصاء و جمع آوري آيات مربوطه که در آنها لفظ لايحب بکار رفته شده است و با بررسي تفسير آيات شأن نزول آنها و بحث هاي روايي مربوطه به اين دسته از آيات تلاش شده است تا ديدگاه قرآن نسبت به مواردي که صريحاً مصداق خطاب لايحب از جانب خداوند سبحان عزوجل مي باشند تبيين شود . از آنجا که مقوله حب يکي از اصول اساسي سلوک مؤمنان مي باشد دانستن و شناخت موارد لايحب براي رهروان طريق هدايت حائز اهميت است. براي انجام تحقيق تمامي آياتي که در آنها لفظ لايحب بکار رفته است مشخص شدند سپس با رجوع به تفاسير عمده و کتب روايي و اخلاقي مصاديق لايحب مورد بحث و بررسي قرار گرفتند. نتيجه کار تبيين و تشريح موارد مشخصي شد که مصداق خطاب لايحب قرار گرفته اند. [ نتيجه خاصي که از اين تحقيق بدست آمده است اين است که بنظر مي رسد مصاديق لايحب موانع ايمان و کمال مي باشند و نه موانع اسلام ؛ بنابراين اجتناب از اين موارد را مي توان از شرايط کمال و تعالي ايمان شمرد. هدف “حب” هم در لايحب امري مافوق دستور ابتدايي است که عبارت است از رشد مخاطب و تعالي او]

واژگان کليدي : لايحِب ، حُبّ ، کبر ، ظلم ، کفر، اسراف ، خيانة ، فساد ، فرحين ، جهربالسوء ، اعتداء .

 نظری مجد

در بحث اصلی  این تحقیق که امر خطیر معجزه توسط ید بیضاء رسول گرامی اسلام (ص) است اهداف زیادی گنجانده شده که از جملۀ آنها به خاطر زنده کردن باورهای اسلامی و زدودن غبار از روی ایمان مسلمانان و همچنین نمایاندن چهره با شکوه پیامبر اسلام (ص) به جهانیان است تا دیگر کسی جرأت نکند در روزنامه ها و مجلات یا سایت ها و دیگر رسانه های جهانی به این مقام والا جسارت و توهین کند و همچنین به خاطر آشنایی بیشتر با شخصیت معنوی پیامبر در سال پیامبر نیز دامنۀ تحقیق در بخش دیگر به نام معراج رسول الله (ص) که جزء معجزات غیر قابل انکار ایشان است کشیده شد و در کنار آنها از قرآن این کلام عظیم الهی و هدایت کننده استوار امتها نیز جزء معجزات پیامبر گفته شد همچنین با گردشی در کتب اسلامی که در شأن پیامبر (ص) نوشته شده توانستم جزئی از معجزات بیکران پیامبر را که در این رساله مرقوم شد را بنویسم منابع این تحقیق جزکتب اسلامی از نویسندگان چیره دست و بزرگوار مسلمان نیست که بندۀ حقیر فقط با استفاده از این کتابها توانستم این پایان نامه را کامل نمایم البته در بخش قرآن از آیات قرآنی نیز بهره جستم که مرا در تکمیل آن بسیار کمک نمود امید است که از استفادۀ  این مطالب بهرۀ کافی ببرید و جلوه ای از جلال و شکوه پیامبر اکرم (ص) را به واسطۀ معجزات ایشان درک کنید.

معجزه : امری است خارق العاده که مطابقت با ادعای نبوت داشته و همراه با تحدّی است.
تحدی، مبارزه طلبی و مقابله

نظریه صرفه: عده ای بر این نظریه هستند که خداوند توان مقابله با قرآن را از بشر سلب کرده و عده ای میگویند خداوند توان تعرض به قرآن را سلب کرده چه بسا بعضی توان مقابله را داشته باشند اما چون توان تعرض را ندارند نمی توانند مانند قرآن را بیاورند.

اعجاز لفظی : مقوله زیبایی

اعجاز معنوی :  مقوله علمی

کتابشناسی : مشخصات کامل منابعی است که نویسنده در تدوین متن از آن استفاده نکرده ولی مراجعه به آنها برای بهتر فهمیدن متن لازم و مفید است.

م. چمنده

سيره اخلاقي سياسي امام علي (عليه السلام) از فرازهاي مهم تاريخ اسلام است كه در راستاي انتصاب الهي شكل گرفت. به طوري كه آيات و روايات بيشماري پيرامون پيروي از آن حضرت وارد شده است.

عملكردهاي سياسي امام در زمان پيامبر با موضع‌گيري در مقابل قريش و مقام وزارت و قضاوت شروع شد و حضرت توانست با ياري پيامبر پايه‌هاي دين را استحكام بخشد و در زمان خلفاء با موضع‌گيري در مقابل فرصت‌طلبان و غاصبان خلافت ادامه يافت. در اين دوران امام در عين دفاع از حق از دست رفته خود به خاطر حفظ اسلام از اقدام مسلحانه عليه حكومت خودداري نمود و توانست با تفسير قرآن، پاسخ دادن به سؤالات دانشمندان ملل جهان، تعيين مبداء تاريخ مسلمانان و مشاوره‌هاي ارزشمند خود با دستگاه حكومت، همچنين تربيت سالكان و قضاوت‌هاي محيرالعقول خود منشأ خدمات عظيم فرهنگي، سياسي و اجتماعي به جهان اسلام شود و از تفرقه ميان مسلمانان جلوگيري كند و در جريان انتخاب خليفه سوم نيز سياست خود را مبني بر عدم حمايت از سيره خلفاي پيشين اعلام كند و پس از قتل عثمان نيز با موضع‌گيري در مقابل معاويه در ضمن خطبه‌ها و نامه‌هاي خود، مردم را از نيت او در ايجاد فتنه در ميان مسلمين آگاه سازد.

پس از بيعت مردم با امام علي (عليه السلام)، از آنجايي كه به سبب بدعت‌ها و عملكردهاي خلفا، جامعه اسلامي از سنت پيامبر فاصله گرفته بود، حضرت با تبيين مباني سياسي دولتش بر پايه عدالت اجتماعي و اجراي برنامه‌ها و اصلاحات اداري ـ سياسي، اقتصادي و فرهنگي‌اش توانست در ضمن مبارزه با بدعت‌ها، جامعه اسلامي را انتظام داده و به رشد و شكوفايي برساند. در عين حال با سه شيوه‌ي گفتگو، مدارا و برخورد قاطعانه، توطئه‌هاي داخلي را در سه جنگ جمل، صفين و نهروان سركوب كند. اما از آنجايي كه اين توطئه‌ها و شهادت ياران امام و گرايش بزرگان به سوي معاويه، مردم را گرفتار شبهه نمود، دست از حمايت امام خود كشيدند و موجبات ناپايداري دولتش را فراهم آوردند.

لذا از آنجايي كه عملكردها و روش امام در اصلاح جامعه و پايه‌ريزي اصول سياسي حكومتش بر مبناي اخلاق و مبارزه با جريان‌هاي فكري مخالف، الگويي بارز در جهت تكامل جامعه مي‌باشد، به مطالعه سيره امام مي‌پردازيم.

روش جمع‌آوري اطلاعات در اين تحقيق به صورت كتابخانه‌اي و شيوه كار هم تحليل محتوا مي‌باشد كه در سه بخش ارائه مي‌شود.

واژگان كليدي : سيره ، اخلاق ، سياست ، امام علي ، تشيع ، عملكرد سياسي ، اصلاحات ، قيام ، خلفاء و جريان‌هاي فكري.

 س.خرسند

آنچه در پژوهش من آمده است زمينه اي براي انديشيدن و بررسي عميق‌تري كه لازم است در اين بحث انجام شود.

موضوعي كه در باره آن  بررسيکرده ام صله رحم است كه براي هر شخصي در هر خانواده‌اي پيش مي‌آيد.

من تحقيق در اين كار را با اين هدف شروع كردم كه مفهوم صله رحم و اهميت آن از ديدگاه قرآن و روايات برايم روشن شود و برقراري روابط خويشاوندي چه آثاري دارد و ترك روابط خويشاوندي چه عاقبتي دارد. صله رحم آنقدر اهميت دارد كه در رديف پرستش خدا قرار دارد و نشانه عظمت اين امر است وقطع رحم مقابل صله رحم است و به شدت  مذمت شده است. فوايد بسياري براي صله رحم ذكر شده كه از آن جمله يادگيري رفتارهاي شايسته، تعاون و زياد شدن روزي و طولاني شدن عمر است. از جمله رفتارهاي كليدي در هدايت تربيتي صله رحم است كه برترين عبادت است و در اين تحقيق ديدگاه اسلامي در زمينه نقش صله رحم در يادگيري‌هاي اخلاقي، اجتماعي افراد مورد بررسي قرار مي گيرد.

منابع مورد استفاده در اين پژوهش، قرآن كريم، كتابهاي تفسيري و همچنين كتابهاي روايي و چند كتاب اخلاقي مي‌باشند.

نتايجي كه عمل خير در بين ارحام مي‌بخشد بسيار شديدتر است از اثري كه همين خير و احسان در اجانب دارد و همينطور اثر سوئي كه بدرفتاري با خويشان دارد بسيار قوي‌تر از اين گونه رفتارها در بين بيگانگان است.

اصطلاحات كليدي:

رحم – فسق – نقض- طغيان

ف.رحیمی

 يکي از نيازهاي اساسي انسان، شاد زيستن است؛ زيرا انسان متعادل، خود و جامعة خود را در پرتو آن مي‌سازد؛ از اينرو،همه به دنبال شادي‌اند.

البته اگر ما به اطراف خود بنگريم، صحنه‌هايي از غم و شادي را به وضوح مشاهده خواهيم كرد كه هر كدام در جاي خود لازمة زندگي بشر است.

بهار طرب‌انگيز، آبشارهاي زيبا، گل هاي رنگارنگ، سرخي طلوع خورشيد، صبح زيبا، نغمه‌خواني پرندگان قشنگ ،رويش گياهان و از طرف ديگر؛ فصل خزان و برگ‌ريزان، لحظه غروب خورشيد، پژمرده شدن گلها و ريزش شكوفه‌ها، بيماري و مرگ، تنگدستي و حوادث تلخ، دو روي سكه زندگي انسان را تشكيل مي‌دهند. گاهي غم و زماني شادي به سراغ انسان مي‌آيد؛ اما او فطرتاً از غم گريزان و به شادي متمايل است. در اين ميان جواني كه به مرحلة شكفتگي، پويايي و نشاط دوران بلوغ پا نهاده؛ بيش از ديگران به شادي مي‌انديشد و آن را با خود‌آرايي و… ظاهر مي‌سازد.

اين حق جوان است كه در جامعه شاد باشد و از زندگي خود لذت مشروع ببرد.

قطعاً اسلام كه ديني فطري و تأمين كننده صلاح دنيا و آخرت انسان است، مخالف شادي نيست؛ بلكه حامي و پشتيبان آن نيز مي‌باشد.

اسلام دين شادي و حلاوت و نشاط است؛ اما شادي آميخته با فساد را تجويز نمي‌كند و براي مسلمانان سبك‌سري هرزگي و توهين را به بهانه شادي روا نمي‌دارد.

دين اسلام وراي توصيه به بهره‌گيري از شادي هاي مشروع؛ انسان را به شناخت و انس با شادي هاي معنوي عميق، تعالي‌بخش و همراه با احساس مداوم زيبايي دعوت مي‌كند و رهنمود نويني از شادابي پايدار را به او ارائه مي‌كند. خداوند مي‌فرمايد: در رأس همه عوامل شادي و نشاط، ايمان به خدا و تقواي الهي است و در سايه دين است كه شادي واقعي بدست مي‌آيد.

يكي از راه هاي به دست آوردن شادي و نشاط پايدار معنوي استفاده از رهنمودهاي دين در كم كردن وابستگي به دنيا و آرزوهاي دور و دراز در رسيدن به مظاهر دنيا بوده و توصيه به زهد و قانع بودن است ،زيرا هر چه وابستگي انسان به مظاهر دنيا و مال و منال و لذتهاي گذرا بيشتر باشد، غم و افسردگي بيشتر را به دنبال خواهد داشت.

افرادي كه دنبال هيجانات موقت و انحرافي، مانند استعمال مواد مخدّر و مشروبات الكلي و داروهايي كه به انسان احساس خوشي موقتي مي‌دهند، هستند؛ بايد به انتظار از دست دادن هميشگي شادي ونشاط باشند.

از اين جهت اسلام براي شادابي ونشاط هميشگي؛ توجه به معنويات و بهره‌گيري از درياي معارف قرآن و معصومان را توصيه مي‌كند و انسان را با نويد ابدي بودن و فنا‌نا‌پذيري و وجود سراي ديگر كه در آن همه زيبايي ها و شادي ها در كامل ترين شكل وجود دارند، دعوت به شادي و نشاط هميشگي مي‌كند و اين شادي و نشاط كه از عمق وجود انسان برمي‌خيزد، بهتر از هر شادماني و نشاطي است كه سطحي و ناپايدار است.

س.زراعت پیشه

 1.براساس نظرمؤلف چه چیز نماز را پر جاذبه می کند؟

 الف – امر به معروف ونهی از منکر                  ب – تواضع وفروتنی

 ج – عشق به بهشت                                 د – الف وب

2.براساس آنچه درقران آمده سوال بهشتیان از جهنمیان چیست؟

 الف – از گرمای جهنم                               ب –  از اعمالشان

 ج – از زمان ورودشان به جهنم                   د – از علت ورودشان به جهنم

3. کتاباً مَوقُوتاً درباره چیست؟

 الف – قرآن                           ب – روزه

 ج – حج                               د – نماز

4. در بیان امام صادق (علیه السلام) بهترین اعمال نزد خداوند کدام اعمال است؟

 الف – نماز با حضور قلب        ب – عمل صالح

 ج – صبر وزکات                    د – تداوم اعمال اگر چه کم باشد

5. چه زمان کارهای ما خیر العمل خواهد شد؟

 الف – زمانی که تمام کمالات نهفته در نماز را در کارهایمان پیاده کنیم

 ب – زمانی که سجده ها ورکوع های طولانی داشته باشیم

 ج – زمانی که دست نیازمندان را برای یاری بفشاریم

 د – زمانی که پیرو و یاور امام زمانمان باشیم

6. چرا عامِلَهٌ ناصِبَه… گرفتار دوزخ است؟

 الف – عملش برای عشق به هم نوع است                        

ب – عملش از ترس جهنم است

 ج – عملش بدون اخلاص است                                   

د – عملش برای عشق به خود است

 
  7. پیامبر اکرم (ص) قبل از نماز شب چه آیاتی را تلاوت می کردند؟

 الف – سوره فجر                     ب – آیات آخر سوره کهف

 ج – آیات آخر سوره آل عمران     د – آیات آخر سوره ملک

 8. در حدیث امام علی علیه السلام می فرمایند: « رمز سجده دوم » آن است که؟

 الف – با خاک طاهر می شویم وبا سر برداشتن یعنی از خاک پاک بیرون می آییم

 ب – از خاک بوده ایم وبا سر برداشتن به خاک بر می گردیم

 ج – با مرگ وارد خاک می شویم وبا سر برداشتن در قیامت از همان خاک بیرون می آییم

9. در بیان مولف مراد از : صَلَواتِهِم یٌحافِظون چیست؟

 الف – مراد محافظت در خشوع نماز                           

ب – مراد محافظت در رکعات نماز

 ج – حفاظت از ارکان نماز                                     

 د – حفاظت از وقت نماز

10. کدام نماز باید سکوی نماز به باطن باشد؟

 الف - نمازی بر اساس معرفت ،عشق واخلاص وحضور قلب

 ب – نمازی که با حضور قلب  و به جماعت باشد

 ج  - نمازی که در آن با ظاهری آراسته و با معرفت وارد شود

 د -  نمازی در مسجد الحرام به جماعت

11. در حدیث آمده است: مرگ کدام بنده آسان و بدون غم واندوه و… است؟

 الف – اهتمام به اول وقت واوقات نماز دارد                 

 ب – اهتمام به آرامش نماز دارد

 ج – اهتمام به نماز جماعت دارد                               

 د – اهتمام به رکعات نماز دارد

12. امام حسین علیه السلام هنگام خداحافظی با خواهرش در کربلا چه فرمود؟

 الف – مراقب وقت نماز باش                                    

ب – در نماز حضور قلب داشته باش

 ج – در نماز شب خدا را یاد کن                                

 د – در نماز شبت مرا فراموش نکن

 
  13. حضور در نماز جمعه درکدام پیوندها قرار دارد؟

 الف – پیوند نماز با خیر خواهی                                   

ب – پیوند نماز با عموم مردم

ج – پیوند نماز با وحدت                                           

د – پیوند نماز با زبان واحد

 14. بستر های انحراف در قرآن کدامند؟

 الف – پذیرش ولایت باطن، هوسها ،جهل، نادانی، گناهان

 ب – گمراهی ، دروغ گفتن ، عُجب،پذیرش ولایت باطن

 ج - گناهان کبیره ، پذیرش ولایت باطن

 د – کبر وغرور ، هوسها، نادانی ،عجب

 15. به نظر مولف چرا در نمازعید قنوت ها تکرار می شودولی در نماز آیات رکوع ها ؟

 الف - شاید خداوند در نماز عید می خواهد دعای بیشتری کنیم ودر نماز آیات خشوع بیشتر

 ب – شاید در نماز عید می خواهد از خداوند عیدی بگیریم ولی در نماز آیات بارکوع طلب مغفرت کنیم

 ج – شاید در نماز عید خداوند دوست داردبیشتر دعا کنیم تا اجابت کند ودر نماز آیات رکوع بیشتر است ، چون رکوع مقام رضا است

16. به فرموده رسول اکرم (ص) نماز چه افرادی پذیرفته نیست؟

 الف – کسانی که ولایت را قبول ندارند

 ب – کسانی که نماز را با کسالت می خوانند

 ج – مردانی که نفقه به زنانشان پرداخت نمی کنند

 د – زنان نافرمان وناشزه که همسرش را عصبانی کند

 17. در روایت آمده است:اگر انسان ازدواج کند …

 الف – نمازش مورد قبول است                                      

 ب – دینش کامل نمی شود

 ج – ثواب نمازش هفتاد برابر است                                 

 د- نمازش زودتر بالا می رود

 
 
  18. به بیان مؤلف یکی از برکات نماز در مساجد چیست؟

 الف – همدردی                                                          

 ب – امدادگری

 ج – اتحاد ویکدلی                                                         

د – دید وبازدید

 19. امام علی علیه السلام می فرمایند:

 تأویل اینکه سفارش شده در رکوع گردن خود را بکشید این است که…

 الف – خدایا به تو ایمان دارم گرچه گردنم زده شود

 ب – خدایا از خیل گناهانم سر فرود آورده ام

 ج – خدایا به امر تو گردنم را کشیده وآماده خدمت هستم

20. در روایت آمده است محروم واقعی کسی است که:

 الف – در نماز حضور قلب نداشته باشد             

 ب – از نماز بهره ای نبرد

 ج – از نماز شب بهره ای ندارد                        

د – از سحرخیزی ونماز شب محروم می باشد

پاسخ های خود را به ایمیل alzahra.nasr@whc.irارسال کرده و حتما در قسمت موضوع ایمیل مرقوم بفرمایید مربوط به مسابقه کتابخوانی . در غیر اینصورت در مسابقه شرکت داده نخواهید شد .

 دانلود فايل سوالات
 

اگر دائماً در حال دويدن به سمت کلاس خود هستيد، کامپيوتر قابل حمل شما بايد واقعاً سبک باشد. شما به چيزي نياز داريد که بتوانيد در تمام روز با آن يادداشت برداري کرده و در منزل نيز از آن براي انجام تکاليف خود استفاده نمائيد. در عين حال، اين لپ تاپ نبايد فشار سنگيني را بر بودجه محدود شما وارد کند. ما در اينجا، به notebookها توجهي خاص داريم؛ چرا که آن ها با معيارهاي اصلي اين گروه، يعني سبک بودن، نياز به عمر باطري بالا و صد البته محدوديت بودجه دانشجويان، انطباق کامل دارند. البته اين توصيه، براي آن دسته از کاربران دانشجو است که به ماشين هاي بزرگ و حجيم احتياجي ندارند. تمام دانشجوياني که در گروه دانشجويان مهندسي ( نياز به کاربا نرم افزارهاي غول پيکري همچون Autocad MATLAB و امثال آن دارند) و يا علاقه مندان به کار با Photoshop و يا نرم افزارهاي گرافيکي تخصصي قرار مي گيرند، بايد به سراغ لپ تاپ هاي مخصوص بازيکنان بروند. اين گروه احتمالاً به همان سطحِ قدرت جايگزين دسک تاپ مورد توجهِ بازيکنان، نياز خواهند داشت.

پردازنده
 

پردازنده Atom اينتل که در اکثر notebookها مورد استفاده قرار مي گيرد، به اندازه کافي براي اجراي ويندوز XP قدرتمند است. البته بعضي از فروشندگان متهور تلاش کرده اند تا بر روي notebookهاي مجهز به Atom از سيستم عامل ويندوز7 استفاده نمايند، اما اين مدل ها بصورت Slow-Motion کار مي کنند. گزينه هاي ديگري نظير VIA Nano و AMD Athlon Neo نيز موجودند. محصول AMD قادر به اجراي ويندوز7 بوده و سريع تر از تراشه هاي متعارف notebook مي باشد، اما هنوز نمي تواند به سطح سرعتي که از يک لپ تاپ Ultraportable بدست مي آوريد، برسد.

حافظه سيستم
 

شما نمي توانيد notebookهاي زيادي را پيدا کنيد که با حافظه بيش از 1گيگابايت به فروش برسند، با اين حال تعدادي از اين مدل ها، آزادي عمل بيشتري را در اختيار شما قرار داده و اجازه مي دهند که خودتان اقدام به ارتقاء حافظه آنها نمائيد.

ساختار گرافيکي (GPU)
 

در يک کلمه، هيچ، شما صرفاً ساختارهاي گرافيکي مجتمع را بدست خواهيد آورد که به سختي قابل قبول هستند و شايد بتوانند براي بازي هاي کاملاً ابتدايي کافي باشند. با اين حال در نظر داشته باشيد که سکوي lon شرکت nVidia ( که پردازنده Atom را با يک پردازنده گرافيکي nVidia GeForce 9400M ترکيب مي کند) گزينه مناسبي است.

اندازه صفحه نمايش و تفکيک پذيري ذاتي آن
 

نت بوک ها، معمولاً داراي تفکيک پذيري ذاتي 600‎‎‏x‏1024 پيکسل هستند. اگر شما از برنامه اي استفاده مي کنيد که بطور پيش فرض در اندازه 768‏x ‏1024 پيکسل تنظيم شده است، نوت بوک هايي با اين رزولوشن با قيمتي مناسب موجود هستند. از جمله DELL Mini 10، که داراي وضوح 768‏x ‏1024 پيکسل مي باشد.

عمرباتري
 

وقتي notebookها براي اولين بار از راه رسيدند، عمر باتري تأسف آوري را به نمايش گذاشتند: تنها 2 ساعت، تازه اگر شما به اندازه کافي خوش شانس بوديد. بهترين نت بوک ها را در ميان محصولات شرکت خالق آن ها يعني Asustek جستجو نمود. به عنوان مثال Asus Eee PC 1005P داراي 10،5 ساعت عمر باتري است. به طور متوسط، مي توانيد انتظار داشته باشيد که notebookها حداقل براي مدت 5 ساعت با يک شارژ واحد به کار خود ادامه دهند.

صفحه کليد و ابزارهاي نشانگر
 

در نت بوک هاي جديد، توجه زيادي روي بهينه سازي صفحه کليد انجام شده است. مثلاً Toshiba NB305 داراي صفحه کليد در مقياس 100% و Dell Inspiron Mini 10 داراي صفحه کليد در مقياس 92% اندازه نرمال مي باشد که اين يک ويژگي بسيار عالي است و هنگام خريد نت بوک بايد حتماً مورد توجه قرار گيرد.

درايو اپتيکال
 

کدام درايو اپتيکال؟ اگر واقعاً به يکي از اين درايوها نياز داريد، مي توانيد يک مدل اکسترنال که از طريق درگاه USB به کامپيوترتان متصل مي شود را خريداري نمائيد.

ابعاد/ وزن
 

Notebook با وزني کمتر از 1،6 کيلوگرم ( معمولاً کمتر از 1،3 کيلوگرم) ارائه مي شوند و تقريباً داراي ابعاد يک کتاب معمولي هستند، يک اندازه بي نقص براي قرارگيري در يک کيف دستي تحصيلي و دويدن به سمت کلاس.

اتصالات
 

Notebookها در اين حوزه هنوز ابتدائي هستند. معمولاً شما 3 درگاه USB، يک فيش خروجي VGA، درگاه اترنت، يک SD Card Reader يک Webcam و فيش هاي هدفون/ ميکروفن را بر روي اين ابزارها پيدا مي کنيد. تدريجاً شاهد آن هستيم که Carrierهاي سلولي نيز اقدام به فروش notebookهايي با اندازه هاي کوچکتر مي نمايند. وعده يک notebook ‏100 دلاري با دسترسي WAN بي سيم بسيار جذاب به نظر مي رسد، اما اين دسته بندي تنها يک نسل قدمت دارد و يقيناً بزودي مجدداً بهبود خواهد يافت.

انتخاب ما
 

پيشنهاد دادن براي اين گروه، طيفي از سيستم ها، از نت بوک ها گرفته تا لپ تاپ هاي gaming را در بر مي گيرد.
در حوزه نت بوک، بهترين انتخاب، Asus Eee PC 1015PE، است. مدل هاي Toshiba Mini NB305,HP Mini 5102 و Dell Inspiron Mini 10 نيز انتخاب هاي مناسبي هستند. گزينه ديگر، البته در حوزه Ultra-Portable، مدل Alienware M11x شرکت DELL مي باشد.
همچنين لپ تاپ هاي سري VAIO EA سوني کاملاً متناسب با نيازهاي اين گروه هستند. شايد يکي از گزينه هاي مناسب نوت بوک براي اين گروه، HP Envy14 باشد. اين لپ تاپ 14،5 اينچي، 2،5 کيلوگرم وزن دارد. مجهز به پردازنده Core i3,4 GB رم، هارد ديسک 500 گيگابايتي (‎7200rpm)، ساختار گرافيکي قابل سوئيچ مبتني بر ATI Mobility Radeon HD 5650 مي باشد.
با توجه به قابليت ها و امکانات، گزينه ديگر براي دانشجويان، DELL Studio 1558 مي باشد. اين لپ تاپ، نيازهاي دانشجويان همه رشته ها را تامين مي کند. اين لپ تاپ، مجهز به پردازنده Corei7، صفحه نمايش 15،6 اينچي، 4 گيگابايت رم، ديسک سخت 500 گيگابايتي، کارت گرافيک ATI 5470 و 2،5 کيلوگرم وزن مي باشد. قيمت اين لپ تاپ، طبق اعلام شرکت دليران، 1،350،000 تومان مي باشد.
يک لپ تاپ عالي ديگر براي دانشجويان که احتمالاً در اوقات فراغت از لپ تاپ خود براي سرگرمي و تماشاي فيلم استفاده مي کنند، Lenvo Y560 مي باشد. اين لپ تاپ عالي، محکم و با دوام، مجهز به صفحه نمايش وايد 15،6اينچي LED 3D، پردازنده Core i7، ‏4 گيگابايت رم، 500 گيگابايت ديسک سخت وسترن ديجيتال، کارت گرافيک( ATI Redeon Mobility HD 5730(1GB DDR3 VRAM، بلندگوهاي بسيار با کيفيت JBL، و بسياري امکانات ديگر است. اين لپ تاپ در بازار داخل به قيمتي حدود 1،250،000 هزار تومان در دسترس مي باشد. اين لپ تاپ بواسطه امکانات عالي رسانه اي، در واقع گزينه اي مطلوب براي گروه Entertainment مي باشد.
ساير گزينه ها براي اين گروه، HP Pavilion dv5t وMacBook Pro با صفحه نمايش 15 اينچ مي باشند.

حمد و سپاس خدايي را كه ما را آفريد، و پيامبر خود را كه خاتم انبياء است به سوي ما فرستاد و ولايت اوليائش ، ائمه هدي (عليهم السلام) را براي ما آشكار گردانيد براي كامل كردن دين و روي آوردن به عمل ها و ما را به سوي مكارم اخلاق و بدست آوردن پاداش كردارها هدايت نمود تا در بهشت وارد شويم و در بوستان هاي ابدي بهشت جاويد بمانيم و به جايگاه بلند مرتبه و رفيع در بهشتي كه خانه ي آسايش است برسيم تا فرشتگان را مشاهده كنيم كه خطاب به ما مي گويند:«سلامٌ قَولاً مِن رَبٍّ رَحيمٍ»

      و درود و سلام بر آخرين پيامبران و فرستادگان خدا، ابي القاسم محمّد،كه درود خدا بر او و خاندان پاكش باد،و سلام و درود مخصوص ، برآخرين اين خاندان نور و رحمت، قائم ايشان، صاحب دعوي نبوي، نيرو و توان حيدري، پاكدامني فاطمي، بردباري حسني، شجاعت حسيني، عبادت سجّادي، سنّت هاي نيكو و برجاي ماندني باقري، آثار و نشانه هاي جعفري، دانش هاي كاظمي، برهان هاي رضوي، سخاوت تقوي، پاكي نقوي، شكوه عسگري و غيبت الهي،قيام كننده ي به حق،امام پنهان و آشكار، امام به حق ابي القاسم محمّدبن الحسن صاحب عصر و زمان، جانشين خداوند و امام انسان ها و جنّيان،او كه ايمني دهنده از خطرها،و سپر حفظ كننده در سختي ها و گرفتاري هاست.

      ظهور و قيام يك انسان كامل براي نجات نسل بشر، سخني نوپا و جديد الولاده نيست،تا هضمش ثقيل، و دركش مستحيل،و رواياتش عليل و ناتوان باشد.اين سخن عقيده ي قطعي و آرزوي حتمي همه ي صاحبان اديان، به ويژه بشارت و مژده ي محكم و مستحكم كتاب و سنت است.

نفس باد صبا مشك فشان خواهد شد       عالم  پير دگر باره جوان  خواهد شد

ارغوان جام عقيقي بسمن  خواهد داد       چشم نرگس بشقايق نگران خواهدشد

      اعتقاد به ظهور منجي موعود و برقراري حكومت جهاني امام عصر (ارواحنا لتراب مقدمه الفداء)، از اصلي ترين اعتقادات متمايز مكتب نجات بخش تشيع بشمار مي رود.اين موضوع در باورها ، مناجات ها و دعاهاي شيعي به بارزترين شكل به چشم مي خورد.

      چه با شكوه است تصور ايامي كه تنها حاكم عالم، دادگستري چون قائم آل محمدصلّي الله عليه وآله باشد. و چه زيباست زندگي در روزگاري كه پرچمي جز پرچم توحيد در اهتزاز نباشد و ندائي جز نداي حق به گوش جهانيان نرسد، دوراني، سرشار از عطوفت، مهرباني، عدالت، آزادگي و كرامت انساني.عرض ارادت و توجه خاص به امام زمانعجّل الله فرجه الشريف براي هر فرد لازم و ضروري است. زيارت شريف آل  ياسين به چگونگي ابراز ارادت و عرض سلام به ساحت مقدّس حضرت ولي عصرارواحنا لتراب مقدمه الفداء مي پردازد.

      بخش دوم اين تحقيق با نام «وظايف شيعه ي منتظر» به تكاليف و وظايف شيعيان در عصر غيبت اشاره دارد كه آن را به شش قسمت تقسيم كرديم و در ذيل هركدام وظايفي را كه همگوني بيشتري دارد را توضيح داده ايم.فصل اول به مهمترين وظيفه كه معرفت امام است اشاره كرده و ساير وظايف مرتبط نيز در ادامه توضيح داده شده است.در فصل دوم به بحث ولايت، وتولي و تبري پرداخته ايم. و چنگ زدن به ريسمان محكم ولايت رااز وظايف مهم شيعه معرفي كرده ايم.در فصل سوم توجه به معاد و رعايت جنبه هاي اخلاقي را گنجانديم. در فصل چهارم بيشتر به بحث خود سازي و نتيجه اش كه ساخت جامعه است پرداختيم.در فصل پنجم هم به بحث سنت رسول اكرمصل الله عليه وآله وتوجه به قرآن و وظايف اينچنين اشاره شده است.ودر نهايت در فصل ششم به وظايفي همچون ياري خواستن از امام زمان و آمادگي براي ظهور و … اشاره شده است.كه نتيجه ي حاصل عمل به وظايفمان است در حد توان.

      در پایان امیدوارم خوانندگان عزیز بتوانند با مطالعه آن ، هم با زيارت آل ياسين كه يكي از زيارات مهم منصوب به حضرت ولي عصر عجّل الله فرجه الشريف  است آشنا شوند، و هم با پاره اي از وظايف خود آشنا شده و انشاء الله بتوانند از عاملان به آن و ناصران ولي حق باشند. ومنتظري همچون منتظرانِ كوفيِ امام حسين عليه السلام  نباشند كه امام بر حق خود راتنها گذاشتند.      


نرگس نوروزی

رابطه میان عمل و جزا یک رابطه تشریعی است.
در دادگاه های این دنیا عمل یک واقعیت است و جزا یکی دیگر از واقعیات و مجازات هم قرار گرفتن واقعیتی در مقابل یک واقعیت دیگر و یا به عبارت دیگر عمل یک چیز است و جزا هم یک چیز دیگر. در مجازات معادی رابطه میان عمل و جزا یک رابطه تکوینی است.
تمام کارهایی که انسان انجام می دهد ثبت و ضبط می شود.
قیامت مراحل مختلفی دارد که یکی از این مرحله ، مرحله حساب است. یعنی از اعمال و رفتاری که انسان در دنیا داشته حساب می کشند و به آنها رسیدگی می کنند.
هر عملی تولید کننده یک چیز است مانند درختی که میوه ای می دهد و هر میوه ای اثری دارد و …
جایگاه عمل نیک بهشت است و جایگاه عمل بد در جهنم، لذت هایی که در بهشت وجود دارد جاودانی است و جای هیچ شک و تردیدی نیست و عالم بهشت عالم ثابتات است.
مومن و کافر هر دو مظهر خدا هستند و مومن مظهر رحمت است و کافر هم مظهر غضب.
و اما جهنم ؛ جهنم مظهر شرک در آخرت است و خداوند متعال بهشت را قبل از آتش آفرید و طاعت را هم قبل از معصیت و رحمت را هم قبل از غضب به وجود آورد.
مریم چمنده

به نام خداوند خالق همه زيبائيها، همان خداوندي که به زن سيرت و صورتي نيکو بخشيد و بَر شانه هاي نرم و ظريفش طاقتي براي ساختن جهان هديه نمود.

و همان خداوندي که به زن تاجي (حجاب )بافته شده از ايمان و رحمت بخشيد و با الماس هايي از وقار و عفت و مرواريدهايي از امنيت و خوشبختي آن را مزين نمود.

اين تاج عطرآگين نشاني است براي اهل بهشت که يکديگر را در دنيا بشناسند و اين موهبت آسماني مانند تمام افعال الهي سرشار از رازها و رمزها و اسراري است که تمام نويسندگان و پژوهشگران گوشه اي کوچک از اسرار عميق اين تاجِ وقار و عفت را نمايان ساختند.

و ما  نيز به آن شديم که به ياري ايزدمنان اين هديه آسماني را بهتر بشناسم و ارمغانهايي که براي همه افراد جهان به همراه دارد را براي ديگران بيان کنم، باشد که شاهد آن باشيم که تمام زنان اهل دنيا اين تاج را با عشق و ايمان بر سر گذارند و ما تاجداران حقيقت و ايمان دست در دست يکديگر مدينه اي فاضله بسازيم.

نوشتاري که پيش رو داريد حاصل پژوهشي است در رابطه با نگرشي بر گستره حجاب ، که سعي دارد با بررسي همه جانبه به اين موضوع بپردازد و راه حل عملي براي تمام اقشار جامعه اعم از پدران و مادران و دختران جوان حتي مسئولين ارائه دهد ،باشد که اين نوشتار هدفمند راهي به سوي کمال زنان مسلمان جهان بگشايد.

در اين نوشتار ثابت شده است که سرمنشاء حجاب در درون فطرت و روح و روان هر زن قرار دارد ولي براي اينکه پايه هاي آن در وجود انسان محکم شود بايد ايمان و اگاهي و تقوا در او رشد يابد و گرنه هر عملي به غير اين مقطعي خواهد بود، پس از مدتي دوباره آن ترديد به سوي خود باز مي گردد.

واژگان كليدي : حجاب ، ستر ، زينت ، خمر ، تبرج ، غض ، بصر ، پوشش و…

میترا بلقیسیان

این تحقیق با عنوان علم و ایمان و رابطه آنها با یکدیگر است و علم در لغت درک حقیقت چیزی است و ر اصطلاح مجموعه معارفی است که از طرق عادی کسب معرفت بدست می آید و ایمان به معنای جایگزین شدن اعتقاد در قلب است بنابراین ایمان بعد از اعتقادات است مشخص اگر پس از اعتقاد به عقیده اش تسلیم شد مومن است و هر چه اعتقاد قوی تر باشد تسلیم محکم تر خواهد بود و شدت و ضعف ایمان و دارای مراتب بودنش از اینجا روشن و مشخص می شود .

علم و ایمان با هم رابطه و پیوندی ناگسستنی دارند که هر یک از این دو به تنهایی به هدف واقعی  کمال مطلوبی که برای آنها در نظر گرفته شده نمی رسند بلکه با قرار گرغتن در کنار هم هست که به اوج کمال و رشد خود نایل می شوند لذا دانستن نحوه ارتباط این دو و نیز آثاری که هر یک بر دیگری دارند امری است با اهمیت و ضروری.

نکته حائز اهمیت این است که در این رساله و اکثر کتبی که به نوعی به رابطه بین علم و ایمان پرداخته اند منظور از علم بیشتر علوم دینی و الهی است .

علم دین اشف تمام علوم و مافوق دانشهاست علم شرفی به آدمی می بخشد که با دانستن آن نیازمند هیچ عامل شرف بخش دیگری نیست مراد از علم، علم به عقاید و اصول دین است که از روی یقین حاصل شده باشد و علم به واجبات و فرایض و علم به مستحبات است بنابراین فهم ایمان و علم و حقیقت آن دو و مراتب و آثار و درجات ایمان و شرایط و ثمرات تحصیل علم و درک رابطه بین این دو از اهمیت قابل توجهی برخوردار است.

با توجه به مراتب درجات و آثار ایمان فرد زمانی به بالاترین مرحله ایمان می رسد که شرایط تحصیل علم و ثمرات آن را بداند و با پی بردن به رابطه بین علم و ایمان و کشف اینکه شناخت ایمان در پرتو علم مفید است پیوند محکممیان علم و ایمان خویش ایجاد کره که بتواند با افایش علم خود با بالاترین درجات ایمان که منجر به سعادت وی می شود برسد چرا که علم بدون ایمان و همچنین ایمان بدون علم ثمر بخش نخواهد بود منابع این تحقی کتب فلسفی و اخلاقی و … مرتبط با موضوع بوده که به روش کتابخانه‌ای و توصیف بود جمع آوری شده و برای اینکه به هدف اصلی برسیم و مطالب به صورت جامع و کامل و گویا بیان شود، باشد این مساله در پنج بخش تنظیم و سازماندهی شده است تا دربرگیرنده همه مطالب مورد نظر باشد.

مفاهيم كليدي تحقيق ايمان، علم و تعامل و رابطه، معرفت و یقین مي‌باشد.

ساره توسلی

این پژوهشر با موضوع جايگاه و نقش فرهنگي (علمي و ادبي) شیعیان اثنی عشری در ایران عهد سلجوقی، با هدف بررسی اوضاع و احوال شیعیان امامیه ایران در دورة مزبور صورت گرفته است و در خلال آن كوشيده شده تا با توجه به ساختار مذهبی ایران در عهد سلجوقی كه مبتني بر مذهب تسنن بوده است، موقعيت مذهب شیعة اثنی عشری و کانون‌های شیعی تبیین شود و نقش علمای بزرگی که کتب و آثار آنها تأثیر بسزائی در نمایاندن انديشه و احوال اجتماعی و فرهنگي شیعی در دورة مورد نظر داشته‌ است به اجمال بيان شود.

برای تبیین و بررسی این مسأله از منابع متعدد تاریخی، ادبی و دینی این دوره که عمدتاً منابع دست اول و و نزدیک به دورة مورد مطالعه می‌باشند، استفاده شده است و روش پژوهشی در این تحقیق بر اساس نگرش تاریخی و راهبرد توصیفی و بر اساس راهکار کتابخانه‌ای می‌باشد.

از فرآیند تاریخی حیات شیعه امامیه در عصر سلجوقی می‌توان دریافت که با برآمدن سلجوقیان علي‌رغم سقوط دولت شیعی مذهب آل بویه، ظرفیت‌های فکری، فرهنگی و اجتماعی شیعه آن چنان ریشه‌دار و نیرومند بود که با وجود فقدان حکومتی شیعی، خللي در جریان نهضت فکری و فرهنگی جامعة شیعی ایران ایجاد نگردید و این جامعه با اتکا به علماء و اديبان مصمم و پرشور خود و با برخورداري از پایگاه‌های جغرافیايی خویش در عراق عجم، خراسان و طبرستان کماکان به رشد و شکوفایی خود ادامه داده و راه خود را برای پذیرش نقش برجسته‌تر در دوران مغول و تیموری و سرانجام عصر زرّين و سرنوشت ساز صفوي كه ايران را به بزرگترين قطب عالم تشيع تبديل نمود، گشود. موقعيت تشيع اماميه در ميان ساير نحله‌ها و مذاهب ايران در دورة مزبور، بررسي شهرها و ولايات شيعه نشين ايران در اين عصر تاريخي، نمود جنبشهاي فكري و ادبي شيعه در اين عهد و آفرينش‌هاي علمي، ادبي و ديني دانشمندان شيعي از اهمّ دريافت‌ها و نتايج تحقيق حاضر است.

واژگان کلیدی: تشیع اثنی عشری، ایران، سلجوقیان، شهرها و قصبات شیعی، علما و ادباي شیعه، تصنیفات شیعه.

سمیه حاضری

جهاد که از ضروریات فقه اسلامی و برگرفته از قرآن است ، برای مبارزه با سران طاغوتی و حکام مستبدی است که از اساسی‌ترین حقوق بشریت، یعنی «شنیدن پیام دعوت آفریدگان متعال برای زندگی شایسته و متعالی» دریغ می‌ورزند.
اما باید دانست که جهاد در اسلام، جنبه عُقلایی داشته و از اصول دین مبین اسلام می‌باشد که، بر اساس برهان و یقین شکل گرفته و ضوابط و قوانین آن، مبتنی بر باورهای عقلی و به ضرورت عقل است.
در پژوهش حاضر که با عنوان «عقلانیت جهاد در اسلام» تهیه و گردآوری شده است، برآنیم تابعد از تبیین ماهیت جهاد و ضوابط و شرایط، اهمیت و جایگاه آن در اسلام، و همچنین بررسی مفهوم عقل و عقلانیت در اسلام، به ارتباطی که جهاد و عقلانیت می‌توانند در راستای یکدیگر داشته باشند، اشاره کنیم. به بیانی دیگر، می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که آیا جهاد در اسلام، جایگاه عقلائی دارد؟
بدین منظور ناچار به توضیح مفهوم جهاد در اسلام می‌باشیم. جهاد، یعنی تمام کوشش را در دفع دشمن به کار بردن و به دو نوع ابتدایی و دفاعی تقسیم می شود. در اسلام، جنگ ابتدایی وجود ندارد و جهاد ، فقط دفاعی است. اما اگر برای دفع ظلم و گسترش عدالت باشد، جهاد ابتدایی، جایز است.
همچنین در بحث عقلانیت، باید دانست که عقل در تفکر دینی از اساسی‌ترین امور است و بوسیله عقل است که روابط علی و معلولی بین پدیده‌های عالم را می‌توان شناخت. عقل از دیدگاه فلاسفه به معنای مختلفی تفسیر شده که در این پژوهش، به بیان این دیدگاه‌ها خواهیم پرداخت

م.درویشوند

آيات و روايات زيادي در مورد فضيلت صبرگفته شده است ، مانند:

« اولئك يوتون اجرَهُم مدّتين بما صبروانه » (قصص/54)

آنان را دوبار پاداش مي دهيم به خاطر آنكه صبر كرده اند .

اما باقر ( عليه السّلام ) مي فرمايد:

بهشت در ناراحتي ها و صبر پيچيده شده ، پس هركس بر سختيهاي دنيا صبركند داخل بهشت مي شود و جهنّم در لذات و شهوات پيچيده شده ، پس هركس نفس خود را از لذت و شهوت بهره مند كند، داخل آتش مي شود.

« نگاهداري نفس است از بيتابي نزد مكروه »

صبر يعني اظهار ننمودن جزع باطني و شكايت نكردن در ناگواري ها ، اما شكايت به خدا منافات باصبر ندارد.

مراتب صبر :

1-    صبر بر بليّات

2-   صبر در اطاعت

3-  صبر بر معصيت : كه مشكل تر و دقيق تر از صبر در طاعت است و افضل است از ساير مراتب صبر و در جات آن نيز بيشتر است.

مفهوم صبر این معانی را تداعی می کند که گویی عاملی انسان را به سویی می کشاند واو در مقابل آن مقاومت می کند .این عامل یا درونی است و یا بیرونی , این عامل درونی ممکن است انسان را به سمت گناه بکشاند ، اما فرد در مقابل آن مقاومت کندکه این نوع مقاومت را صبر در مقابل معصیت نامند .  و ممکن است این عامل درونی انسان را به سمت اطاعت نکردن فرامین الهی بکشاند و فرد در مقابل آن مقاومت کند که این نوع مقاومت را صبر در مقابل اطاعت گویند . و گاهی حوادثی  در خارج وجود انسان رخ می دهد که موجب می شود انسان در غیر مسیر حق حرکت کند و جزع و بیتابی نماید، اما فرد در مقابل آن مقاومت می کند که این نوع مقاومت را صبر بر معصیت نامند.

صبر در معاصی منشأ تقوای نفس ، صبر در طاعت ، منشأ انس به حق وصبر در بلیّات ، منشأ رضا به قضای الهی می شود.

راه عملی جهت صبر بر انجام طاعات و ترک معاصی ، عبارتند از:

1-    تقویت نیروی فشار .

2-    تقویت نیروی مقاومت .

جهت کم کردن فشار لازم است که انسان :

الف) سعی کند رابطه اش را با تمامی عواملی که باعث تحریک گردد ا اینکه معصیت کند و همچنین عواملی که باعث کسالت روحی گردد که طاعت را ترک کند، قطع نماید.

ب) نیاز های مادی و معنوی  خود را از راه صحیح و شرعی رفع نماید .

برای تقویت نیروی مقاومت لازم است که :

الف)انسان باید سعی کند یاد خدا را در وجود خود زنده نگه دارد و خدا را ناظر بر اعمال خود ببیند.

ب) زندگی جاویدان بعد از مرگ و کوتاهی زندگی و نیاز به یاد داشته باشد.

ج) بداند که در صورت مقاومت  و صبر پاداش عظیمی از سوی خدا دریافت خواهد نمود .

د) متوجه ضررهایی باشد که بر اثر مقاومت نکردن ، در دنیا برای او به وجود می آید.

ه) بداند بر اثر تکرار مقاومت و صبر ، ناراحتی ها از بین می روند .

و) بداند که صحیح نیست با عبودیت شیطان و مشغول شدن به معاصی ، انسانیّت خود را از دست بدهد.

ز) همیشه از خداوند یاری بجوید .

چ) شناخت خود را نسبت به خدا بیشتر کند.

در متون اسلامی از صبری یاد شده که نامش، (صبر بر سراء) می باشد.

( صبر بر سراء) زمانی است که انسان از زندگی مرفّه و آسوده ای برخوردار گردد و نعمات گوناگون الهی شامل حال او شود که در مقابل آن ( صبر بر ضرّاء) می باشد ، یعنی صبر در سختی .

یکی از نتایج صبر ، ارتیاض و تربیت نفس است.

حضرت سجّاد ( علیه السّلام ) می فرماید:

صبر کلید ابواب سعادت و منشاء نجات از مهالک است . بلکه صبر، بلیّات را بر انسان آسان و مشکلات را سهل می نماید و عزم و اراده را قوت می دهد و مملکت روح را مستقل می نماید.

کلید واژه

1- صبر بر طاعت                   2- صبر بر معصیت                          3- صبر بر مصیبت 

4- صبر بر سرّاء                              5- صبر بر ضرّاء

س.حیدری 

انسان غربي امروز در غربت بي‌خدايي مضطرب و تنهاست و اين سرنوشت را بايد در 3 دورة تاريخ جستجو كرد. دوره باستان كه ريشه در خدايان المپ دارد كه كاملاً زميني و غيرقدسي‌اند. خصوصاً پرومته كه منشأ عصيان در برابر خدايان و خلق انسان در زمين به عنوان يگانه موجود عقل‌مدار بي‌نياز از وحي است. اين يعني ظهور اومانيته. با بعثت مسيح (ع) و سير تحولات اروپا و سپس عروج عيسي (ع) و انحراف مسيحيت دورة قرون وسطي شكل گرفت. لذا با تحريف منحط از خدا و معنويت، انسان نيز منحط شد لكن اينبار به نام دين. فساد آباء كليسا، ظلم و ستم آنان، انحصار علم در يد كليسا، مبارزه با نوع‌آوري و علوم جديد، نارسايي مفاهيم كليسا موجب اعتراضات و بالاخره حذف قلمرو كليسا و به تبع روي‌گرداني از خدا و دين شد و عصر مدرنيته آغاز شد. انسان سرخورده از معنويت قرون وسطايي اقبال به گذشته و توقف آن مي‌كند و اومانيتة افراطي با همه آثار و تبعاتش همه ساحت زندگي او را مي‌آلايد. اگرچه علوم و تكنولوژي موهبتي مدرنيسم با همه طمطراقش هرگز نتوانسته او را سعادتمند كند. در نتيجه همه غربت و اضطرابش از فقدان خدا و معنويت است. در اين تحقيق از 92 منبع استفاده شده است. نوع تحقيق بنيادي است و روش جمع‌آوري اطلاعات به صورت كتابخانه‌اي مي‌باشد. در تمامي بخش‌ها كتب مورد استفاده از نوع اسلامي و غربي بوده است.

كليد واژه: خدا، معنويت، دوران باستان، ميتولوژي، حكمت، قرون وسطي، رنسانس، مدرنيسم.

  ط.جلالی

در  این پایان نامه ابتدا به بررسی ماهیت و ضرورت  صبر واستقامت در بخش نخست پرداخته  که خود شامل : تعریف واقسام صبرو جایگاه آن ودر بخش دوم به بررسی راههای تحصیل صبر وزمینه های آن و آفات صبر و استقامت  همچنین در بخش چهارم به تبیین صابران و ویژگیهای آنان پرداخته ودر بخش پنجم  آثار ونتایج صبر ودر آخرصبر از دیدگاه روانشناسی آورده شد .

در تعریف صبر آورده اند که : «و اصل الصبر حبس كل من حبس شيئا فقد صبره» يعني در اصل صبر به معين حبس است و هركس چيزي را حبس كند، حقيقتاً صبر كرده درمقابل آن. و دربارة كاربرد اين صفت در مورد خداوند مي‌گويد: «صبور» يعني گناهكار نزد خداوند از گناهش در امان نيست و فرق آن با «حليم» بودن خداوند اين است كه گناهكار در امان است نزد خداوند[1]». (يعني خداوند از عقوبت گناه او مي‌گذرد.)

و اما استقامت در لسان العرب به معني اعتدال آمده[2] و راغب در مفردات آورده كه: استقامت طريق آن است كه راست و بر خط مستوي باشد؛ مثل «اهدنا الصراط المستقيم»، «ما را به راه راست هدايت‌كن» و استقامت انسان يعني لزوم بودن او بر راه مستقيم[3]و منجدالطلاب استقامت را به معني معتدل شدن، درست شدن و مرتب شدن‌آورده است[4].

صبر و استقامت به دلیل اهمیت ویژه‌ای كه دارد در آیات و روایات زیادی درباره جایگاه آن سخن به میان آمده؛ چنانكه در قرآن صبر همراه ارزشهای اصیل معنوی همچون یقین، شكر، توكل، تسبیح و مخصوصاً همراه «صلاه» ذكر شده و همچنین صبر را از صفات متقین، ابرار، رستگاران، مخبتین و محسنین ذكر فرموده‌اند.

خداوند در چندین  آیه از آیات قرآن، صبر را همراه از كه ستون دین است آورده و می‌فرماید: «از صبر و صلاه استعانت جویید كه خداوند با صابران است». «استعینوا بالصبر و الصلاه، ان الله مع الصابرین».

آری باید از صبر و نماز یاری جوییم، چرا كه انسان در نماز در حالی كه از همه خبائث پاك و طاهر است، از همه جلوه‌های دنیا منقطع شده و با تمام وجود، به حلاّل اصلی مشكلات توجه می‌نماید.

در قرآن كلمه روح به كرات تكرار شده است. در آيات متعددي مثل: اسراء آيه 85 ، كهف آيه 18، مريم آيه 17، مائده آيه 54، طلاق آيه 3 و … به بررسي روح پرداخته همانطور كه در ذيل سوره اسراء آيه 85  علامه طباطبايي روح را به معناي مبدا حيات تعريف كرده اند كه جاندار به وسيله آن قادر بر احساس و حركت ارادي مي شود و مكارم شيرازي آن را «ريح» معنا كرده‌اند. اما روح حقيقتي است كه در دسترس انسان نيست و در حال سير، جريان، گردش و حركت مي‌باشد و از آنجا كه بررسي روح ريشه در وحدانيت دارد اهميت آن را دو چندان مي‌كند. همانطور كه اگر جسم ما روح نداشت بايد دفن مي‌شد و اين روح است كه به آن بقاء زندگي كردن را مي‌دهد هر چه هست در اين روح است، عظمت مربوط به روح است كه از عالم امر، ملكوت و عرش است. علما آن را به فانوس تشبيه كرده‌اند، ارزش فانوس به آن نور و شعاعي است كه در آن هست و الا اگر خاموش شد كه ديگر ارزشي ندارد. آدمي هم همينطور است.

در روانشناسي روح حرف بسزايي ميزند. علم روانشناسي ، علم تجربي حيات نفساني انسان و تشخيص تحولات و پديده‌هايي است كه در روح به وجود مي‌آيد، آن عوالمي كه در پيوستگي تن در عالم خارج ايجاد مي‌شود و همچنان براي نفس حالتي غير عادي به وجود مي‌آورد، اين امر در روانشناسي سهم به سزايي دارد. از اين رو مقايسه بين اين دو مطلب تناسخ را به وجود مي‌آورد.

از اين رو با دقت بيشتري به بررسي اين اعجاز مي‌پردازيم چرا كه روح اعجاز شگفتي است كه مورد توجه است و سوالاتي در رابطه روح كه زمان خلقت و منشا پيدايش آن شده كه از اين رو با مراجعه به كتابي آسماني قرآن و كتاب ارزشمند نهج‌البلاغه و بررسي و تفاسير چون نمونه و الميزان و منار، عياشي، تفسير كبير منهج‌الصادقين، تفسير القرآن الكريم، نورالثقلين و …، ؟ رجوع به نظريات دانشمندان و همچنين رجوع به كتب روانشناسي، روانشناسي پرورشي و تربيتي، اصول روانشناسي، تعريف و طبقه‌بندي تفكر، روح يا علم‌النفس و روانشناسي و كتاب‌هايي چون بحار، سفينه‌البحار، اصول وافي و كافي، خصال و امالي شيخ صدوق و … تصميم بر آن شد كه با استفاده از منابع غني و ارزشمند، موضوع روح در قرآن و روانشناسي بررسي گردد كه در بحث روانشناسي نيز از نظريات دانشمندان استفاده شده است.

اما كليد واژه اين تحقيق: (روح، نفس، هيپنوتيسم، خواب مغناطيسي، روانشناسي تناسخ، تله‌پاتي، خواب، رويا)

م.سلطانی

در اين تحقيق عملكرد رهبران شيعه از سيد شرف الدين تا كنون مورد بررسي قرار گرفته است. هدف از اين تحقيق كشف علت پيروزيهاي اخير حزب ا… لبنان طي سالهاي 2000 تا 2005 است. كه باوجود تنوع فرق و اديان و سابقه طولاني حاكميت هاي استعماري و استبدادي صورت گرفته است. در ابتدا تاريخچه و موقعيت ژئوپولتيكي لبنان پرداخته و سپس به نقش رهبران شيعه در وحدت بخشي وعزت مداري كنوني لبنان رسيديم و اينكه زمينه شكست اسرائيل در اين سالهاي اخير را بايد در عملكرد رهبران تربيت شده حوزه هاي علميه شيعي جستجو كرد.

لذا در تحقيق سعي در شناساندن عوامل پيروزي لبنان در برابر تجاوزات بيروني و رسيدن به وحدت ملي بوده است و اين بستري ، براي ساير دول اسلامي است كه لحاظ اين محورها باعث دفاع در برابر صهيونيست جهاني و دفع فتنه آنان مي گردد.

روش جمع آوري اطلاعات از نوع كتابخانه اي است كه در اين رابطه رجوع به منابع كتابها، نرم افزار و نمايه ها شده است . همچنين از فيلم هاي مستند تلويزيوني در مورد لبنان( تهيه شده از سروش سيما) كمك گرفته شده است. در اين تحقيق مصاحبه با سه تن از افراد به ترتيب رئيس دفتر حزب امل در تهران و دفتر حزب ا… لبنان در تهران و همچنين آقاي حميد داوودآبادي (نويسنده كتاب پاره‌هاي فولاد) انجام گرفته است.

اصطلاحات كليدي :

حزب ا… – لبنان – رهبران شيعه

پژوهش حاضربا موضوع مناقب امام علی – علیه السلام- برمحوریت حدیثی از امام باقر– علیه السلام- می باشد بااین هدف که هرچه بیشتر با فضایل حضرت آشنا شویمومعرفتمان بیشتر شود . تاریخ بشریت کمتر شخصی را چون علی ـ علیه السلام ـ سراغ دارد که دوست و دشمن دست به دست هم دهند تا فضایل برجسته او را مخفی سازند. دشمن کینه او را به دل گرفت و از روی بدخواهی مقامات عالی او را مخفی کرد و دوست هم از ترس آزار، چاره‌ای نداشت که سخنی نگوید. بنابراین اظهار محبت علی ـ علیه السلام ـ به عنوان جانشین پیامبر خاتم، هدف اصلی است. وعلاقه به حضرت، هدفی دیگر است. در این تحقیق به بررسی قسمت‌هایی که علی بن ابیطالب ـ علیه السلام ـ از آن به عنوان امتحانات زندگی خود، یاد می‌کند، پرداخته شده است . این امتحانات، هفت مقام در زمان حیات پیامبر و هفت مقام بعد از رحلت پیامبر بوده است. هفت قسمت زندگی امیرالمؤمنین در زمان حیات رسول اکرمـ صلی‌الله علیه و اله ـ در فصول مختلف بررسی می‌شود این آزمایشات در زمینه های اعتقادی، عملی، جهادی می باشد.امتحانات حضرت با ظهور اسلام آغاز وبا جانبازی در هجرت وفداکاری حضرت در جنگ ها ادامه پیدا کرده وحضرت در تمام زمینه ها پیروز بیرون آمد .پیامبر فداکارتر از علی کسی را نداشت. علی- علیه السلام ـ برای جانشینی پیامبر، افضل از تمامی یاران و نزدیکان پیامبر بود و فضیلت هر شخصی با توکل به خدا است.
م.آصفی

واژگان کلیدی : امام علی- منقبت ـ غزوه ـ امتحان ـ احد ـ بدر ـ خندق ـ خیبر ـ اسلام ـ هجرت.

ن.شیخ اوشاغی

      سیمای درخشان ائمه ی هدی علیه السلام در قرآن کریم، همواره روشنگر راه شیعیان و پیروان آن ها بوده است و در این میان آیات مربوط به موعود آخر الزمان علیه السلام دریای نوری است که تلألؤ آن افق های آینده ی جامعه ی بشری را آشکار می کند و به قلب مؤمنین اطمینان می بخشد.

      در قرآن کریم آیات متعددی در شأن مهدی علیه السلام وارد شده است که باطن این آیات و یا به عبارتی تأویل آن ها به آن حضرت اشاره دارد.

      آن چه که در این پژوهش بررسی شده است پیرامون آیاتی است که در زمینه ی سیمای اخلاقی، سیمای جهادی وسیمای حکومتی حضرت مهدی علیه السلام می باشد.

      امتیازی که این پژوهش نسبت به کارهای انجام شده دارد در این است که پژوهش ها و كتاب هايي كه در اين زمينه نگاشته شده آيات را بصورت پراكنده و يا به صورت آيات يك سوره یا چند سوره جمع آوری کرده اند و در این پژوهش سعی شده که آيات نوراني قرآني بصورت دسته بندي شده در سه فصل مجزا و با بررسي سيماي اخلاقي، سياسي و جهادي حضرت طبقه بندي شود.البته در بعضی از کتاب ها به این عناوین پرداخته اند اما در این پژوهش تلاش شده که آیات در این سه عنوان دسته بندی شود. در بخش اول اين پژوهش ضرورت شناخت امام زمان با دلیل عقلی و نقلی بیان شده است. در بخش دوم این رساله آيات مرتبط با سيماي اخلاقي حضرت نوشته شده است وبا استفاده از منابع تفسیری وروایی عناوینی مانند مصداق صادقین در قرآن،مصداق نعمت باطنی خداوند، مصداق وجه الله، هادی امت و…و انطباق آنها با حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه بررسی گردیده است.

      در بخش سوم آيات مربوط به سيماي جهادي حضرت مهدی علیه السلام تنظیم شده وبا استفاده از منابع تفسیری قیام حضرت، احیای حق و احیای دین، مبارزه با دشمنان حق و …بررسي شده است.

      در بخش چهارم نیز سيماي حكومتي حضرت حجت(عج)نگاشته شده و به ویژگی های عصر ظهور حضرت، دشمنان حضرت، غلبه اسلام ومسلمین و…پرداخته شده است.

ز.شکاری

   پژوهش حاضر با عنوان «صراط مستقیم در قرآن کریم» با هدف بررسی و شناخت همه جانبه صراط مستقیم شکل گرفته است. سوالی که در این پژوهش مطرح می شود این است که منظور از صراط مستقیم چیست و آیا همه می توانند آن را به راحتی بپیمایند یا اینکه برای پیمودن آن نیاز به مقدماتی است و آن مقدمات چیست؟ برای روشن نمودن ماهیت صراط مستقیم ابتدا ویژگیهای آن در آیات، روایات و کتب تفسیری بررسی شده است، سپس اقسام و مصادیق آن مورد توجه واقع شده است. جهت شناخت هرچه دقیق تر و کامل تر صراط مستقیم، نزدیک به صدوپنجاه کتاب که قسمت اعظم آن مربوط به کتب تفسیری اعم از تفاسیر شیعه وسنی می باشد، استفاده شده است. روش پژوهشی در این تحقیق براساس نگرش بنیادی و بر اساس توصیفی می باشد زیرا به معرفی صراط مستقیم از کتابهای موجود پرداخته و براساس راهکار، کتابخانه ای است زیرا از کتب تالیف شده در ارتباط با موضوع استفاده شده است. نتیجه حاصل از این پایان نامه این است که صراط مستقیم راهی راست و آشکار است که از هر گونه انحراف و اعوجاج به دور بوده و ورود به آن ورود به حوزه امنیت، سعادت و سلامت است و سرانجام انسان را به سعادت می رساند. صراط مستقیم مبتنی بر عقاید و احکام و اعمالی است که التزام به آنها انسان را به سعادت که همان لقاء مهر خداوند است می رساند. با توجه به آنچه در روایات وجود دارد علاوه بر صراط دنیا صراطی هم در آخرت هست که به صورت پلی بر روی جهنم کشیده می شود که پایان آن بهشت بوده و هرکس که صراط دنیا را به درستی طی کند در آخرت نیز موفق به عبور از پل صراط آخرت خواهد شد. ولایت یکی از مصادیق صراط است کسی می تواند از صراط آخرت به سلامت عبور نماید که ولایت ائمه اطهار –علیهم السلام-را پذیرفته باشد و در طول زندگی آنان را الگوی خود قراردهد ولی اگر از ولایت آن بزرگواران روی گردان باشد حق عبور از صراط آخرت را نخواهد داشت.

واژگان کلیدی: صراط، راه ، سبیل، نهج، مستقیم، راست، سوی، عقبه، پل صراط، هدایت، سالک.

ک.کارکن

چکیده
پژوهش ارسالی برای دبیرخانه طرح رشد 2، به بررسی سطح دینداری در میان دانشجویان دانشگاه تهران میپردازد. چارچوب نظری این پژوهش برگرفته از مدل سنجش سطح دینداری دکتر علیرضا شجاعیزند میباشد. روش تحقیق، روش پیمایش است که بر تکنیک پرسشنامه مبتنی است. پرسشنامه نیز بر حسب مدل شجاعیزند سطوح دینداری را در 5 سطح اعتقادات، عبادیات، ایمانیات، اخلاقیات و شرعیات میسنجد. نتیجه بررسی چنین نشان داد که در میان سطوح دینداری دانشجویان، میانگین بُعد عبادات در میان پاسخگویان بیشتر از دیگر ابعاد دینداری است و بعد اعتقادات نیز کمتر از دیگر ابعاد دینداری است. از دیگر نتایج تقحقیق این است که سطح دینداری دانشجویان دانشگاههای تهران در مجموع در سطح بالایی است. در نهایت نیز فرضیههای تحقیق مورد آزمون قرار گرفتند که از مجموع 9 فرضیه، 5 فرضیه اثبات و 4 فرضیه رد شدند.

واژگان کلیدی: سنجش، سطح دینداری، دانشجویان، دانشگاههای تهران

اين پژوهش با موضوع بررسي تطبيقي حقوق خانوادگي زن در اسلام و کنوانسيون رفع تبعيض از زنان تدوین شده است . تحقيق از نوع بنيادي و عقلي و ديني است . و به اعتبار ماهيت و روش تحقيقي ، تاريخي ، تحليلي و تطبيقي است که بصورت کتابخانه‌اي انجام شده است ؛ از منابع اسلامي و آيات ، روايات ، تفاسير و منابع فقهي و مفاد قانوني کنوانسيون رفع تبعيض بهره گرفته شده است . اين تحقيق به قصد اثبات اين فرضيه که قوانين اسلام احيا کننده‌ي حقوق زن است و زن ستيز نيست و پاسخگويي به سؤالات مربوط به آن از جمله : مباني نظري دو ديدگاه درباره‌ي زن ، حقوق و جايگاهش و جايگاه خانواده صورت گرفته است و تلاشي انجام شده جهت ترسيم منشور حقوق خانوادگي زن در اين دو ديدگاه و نهايتاً يک بررسي تطبيقي بين آنها انجام شده است . که در بررسيهاي انجام شده به اين پاسخها رسيديم که در ديدگاه اسلام زن مانند مرد انسان است و هيچ ملاک برتري بين آنها بواسطه‌ي جنسيت وجود ندارد مگر به رعايت تقوا که راه کسب آن براي هر دم يکسان است و تفاوتي که در بعضي از حقوق وجود دارد بواسطه‌ي تفاوت تکويني است که در طبيعت آنهاست . در صورتي که در ديدگاه داعيان کنوانسيون زن بودن يک مقوله زيست شناختي ثابت نيست بلکه زاييده‌ي عوامل اجتماعي و شرايط تاريخي و فرهنگي است . جايگاه خانواده در ديدگاه اسلام جايگاهي مقدس است که به حفظ آن بسيار تأکيد شده و در ديدگاه کنوانسيون اگرچه به ظاهر مخالفتي با آن وجود ندارد ولي پيامد اجراي آن فروپاشي خانوادهاست . و نهايتاً آنچه از بررسي تطبيقي حاصل شد نمايانگر يک نکته‌ي با اهميت است که بانيان کنوانسيون وجود اختلافات طبيعي و تکويني در خلقت زن و مرد را مورد غفلت قرار داده در حاليکه خداوند در قوانين اسلام با در نظر داشتنن اين اصل مهم قوانين را وضع کرده است . در نتيجه مصالح هر دو مورد نظر واقع شده و از هرگونه ظلمي جلوگيري شده است . اميد است اين تحقيق در ايجاد انگيزه براي مخاطبين جهت دريافت حقيقت و رسيدن به پاسخ سوالاتشان در زمينه مسائل زنان راهگشا باشد .
کليد واژه‌ها : برابري ، تساوي ، تشابه ، تبعيض ، حقوق ، خانواده ، اسلام ، کنوانسيون .


میم . پارسایی اقدم 

سبحان خالقي كه صفاتش ز كبريا بر خاك عجز مي فكند عقل انبيا
گر صد هزار سال همه خلق كائنات فكر كنند در صفت و عزت خدا
آخر به عجز معترف آيند كاي اله دانسته شد كه هيچ ندانسته ايم ما
ستايش حق تعالي را كه آدمي را به نعمت عقل از ديگر موجودات مبري گردانيد و به او اين توانايي را عنايت نمود تا با مدد جستن از قوة عقل و ادراك و فهم خويش و در سايه رهنمودهاي پيشوايان الهي به پيامها و دستورات قرآن كريم آخرين كتاب آسماني كه تجلي ذات اقدس و تبلور اسماي حسناي خداوند و ضامن سعادت و سيادت و حيات جاويد آدمي مي باشد در مسير صحيح گام بردارد.
همان طور كه مي دانيد انفاق يكي از مهمترين اصول تربيتي در سياست اجتماعي و مكتب اقتصادي اسلام به عنوان اصلي ريشه اي و مهم محسوب مي شود كه فراگيرندة همة جوانب زندگي انسان و ويران كنندة تكاثر و اسراف و همچنين سازندة حياتي آكنده از ارزشهاي پر بار انسانيت و فضيلت و نيز ماية رشدو قوام توده هاست.
خداوند در قرآن كريم به مسأله انفاق و جود و بخشش تأكيد فراواني نموده است به طوري كه نخستين چيزي كه خداوند از اخلاق اهل بهشت بر شمرده است سخاوت است.
انفاق كه مال را در راه خدا هزينه ساختن و به مصرف مستمندان رسانيدن مي باشد، در واقع به معني پر كردن شكافها و نارسائيهاي جامعه است، زيرا در هر جامعه اي افراد و گروههايي كه به علل مختلف نيازمند حمايت مي باشند وجود دارد.
اين حمايت مي تواند، مالي،‌جاني، آبرويي، فكري، عملي، بياني و قلمي باشد، در اين صورت همه مردم مي توانند در زمرة انفاق كنندگان قرار گرفته و از بركات و آثار فردي و اجتماعي آن در دنيا و ثواب و پاداش آن در آخرت بهره مند گردند.
از اين رو تحقيق حاضر بر آن مي باشد تا با توجه به اين مهم به بررسي مفهوم و حقيقت انفاق، شرايط و آداب انفاق و مسائل و مشكلاتي كه بر سر راه اين امر مي باشد و پيامدها و آثار فردي و اجتماعي و اخروي آن از منظر قرآن و روايات معصومين (عليهم السلام) به گونه اي بپردازد تا براي همگان قابل فهم و درخور عمل كردن باشد و در اين رابطه از منابع قرآني و سخنراني ها و كتب تفاسير مختلف استفاده مي شود.
تمام صفحات اين تحقيق از وحي و كلمات پر ارزش پيامبر (صلي الله عليه و آله) و امامان معصوم (عليهم السلام) سرچشمه گرفته تا خوانندگان عزیز در طول خواندن تحقيق به ارزش انفاق و آثار آن پي ببرند.
به طوري كه از بررسي زندگي پيامبر (صلي الله عليه و آله) و ائمه معصومين (عليهم السلام) متوجه مي شويم كه نه تنها انفاق و صدقه در سر لوحة برنامة آنها بوده بلكه انفاقشان توأم با ايثار به هنگام نياز شديد بوده است و از سوي ديگر سفرة اطعامي گسترده داشته اند كه همة نيازمندان اعم از مسكين و يتيم و اسير را شامل مي شود و رحمتشان عام و خدمتشان گسترده است. آنها غذاي خود را در عين اينكه به آن نياز داشتند به محتاج مي دادند « وَیُطعِمونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً» (سوره انسان ، آیه 8 )
اين مجموعه در حقيقت يادآوري ضرورت رويكردي دوباره نسبت به انفاق است كه البته براي سيراب كردن و تغذية جان آدمي گريزي از آن نيست . لذا سعي ما از اين نوشتار بر اين است كه ضمن بررسي موضوع انفاق، پيامدهاي فردي و اجتماعي آن را مورد توجه قرار دهيم.
گرچه كتابها و تفاسير زيادي درباب انفاق نگارش گرديده است ولي به نظر اينجانب ابعاد فكري و شيوة عملي اين كار به نحو شايسته در جامعه پياده نشده است لذا با تأمل در اين باب درصدد بر آمدم تا با تحقيق دراین مورد مباحث تئوريك را گرد آوری و تجزيه و تحليل نمايم تا اینکه با توكل به حضرت حق تعالي بتوانیم اهداف اجتماعي و اقتصادي اسلام را كه از جمله رفع اختلافات ناشي از بي عدالتي هاي اجتماعي و بالا بردن سطح زندگي اقشار نيازمند كه حداقل لوازم زندگي را داشته باشند، در جامعه پیاده نماییم.
همان طور كه مي دانيم انفاق شامل واژه هاي زكات، خمس. نفقه، صدقه، هديه، ميهماني، حق معلوم، حق حصاد (درو) ، قرض دادن و مهلت دادن به تنگدست، اعانت مسلمين، وقف و آنچه در منافع عمومي خرج مي شود مي باشد كه هر كدام بعدي از ابعاد انفاق را در بر مي گيرد كه در آيات و احاديث به آنها سفارش بسيار شده است به طوري كه اغنيا به پاس نعمتهاي الهی بايد در جستجوي نيازمندان بر آيند و حوايج آنها را بر طرف كنند زيرا خداوند در اموال اغنياء حقي براي محرومان و مستمندان قرار داده است و اين حق بايد توسط انفاق كردن ادا شود
اميد است كه پويندگان و رهروان مكتب هميشه جاويد اسلام به فوايد و آثار اين موضوع بيشتر توجه كنند و با نگاه عميق خود در مطالعه اين تحقيق، مفاهيم اشاره شده را در ژرفاي وجودشان بنشانند و پيوسته به قدر نياز از آن بهره گيرند و روز به روز روش و منش خود را بيشتر به فرهنگ اسلام مزين كنند.

انشاءالله

ح . مصلح مقدم 

جهاد یکی از فروع دین و از مباحث بسیار مهم و اساسی و زیر بنائی در اسلام است . جهاد به معنای تلاش توأم با رنج بوده و بیشتر مواقع به عنوان جنگ مقدس با کافران مطرح گشته است .
اقسام جهاد شامل جهاد ابتدایی ، جهاد دفاعی و جهاد بابغات می باشد . جهاد ابتدایی برای دعوت مشرکان و کفار به اسلام ، جهاد دفاعی در مقابل هجوم کفار معنا پیدا می کند و جهاد بغات با کسانی است که بر امام بر حق خروج کرده اند .
جهاد از ضروریات دین بوده که علیرغم اینکه در وجوب آن بحثی وجود ندارد ولی اکثر فقها آنرا واجب کفائی می دانند .
اسلام دستور جنگ با کفار، مشرکان و اهل کتاب در صورتی که تسلیم نظام اسلامی نباشند و شورشیان علیه نظام عدل اسلامی و امام عدل را صادر نموده و شرایط ویژه و دقیق و مشخص را جهت احراز وجوب جهاد با گروههای فوق را تعیین نموده است .
نکته مهم در برخورد با ناراضیان و شورشگران نظام اسلامی این است که تنها شورشیانی که علیه نظام اسلامی دست به توطئه می زنند و قصد براندازی داشته و علناً با حکومت جنگ می کنند مشمول جهاد بوده و با کسانی که دارای تشکیلات و سازماندهی منظم نباشند فقط تا حدی که باعث سرکوبی شود مقابله می شود ولي با گروههايی كه داراي تشکیلات منسجم و قوی هستند باید تا ریشه کن شدن فساد و از بین رفتن فتنه مقابله قاطع و قوی کرد .
فلسفه و هدف جهاد در اسلام شامل نابودی شرک و بت پرستی ، گسترش آئین خدا ترساندن دشمن آزادی تبلیغ دین الهی ، دفاع از نفس محترم و حمایت از مظلومان می باشد .
حفظ ارزشهای انسانی از نکات مهم و اولیه بوده که خود از ابزارهای اساسی تبلیغ و نشر اسلام محسوب می گشته است ، پیشوایان دین بر دعوت به اسلام و راه حق قبل از شروع جنگ ، مصونیت کودکان زنان و پیران و عدم جواز ظلم و تعدی در جنگ همیشه تأکید داشته اند .
در منابع اسلامی به شکل دقیق و مفصلی در مورد چگونگی قتال بحث شده که شامل نحوه ایستادگی، کراهت قطع درختان ، تترس کفار به مسلمین ، استحباب جنگ در بعداز ظهر ، قتل با آتش ، منجنیق و سایر آلات جنگ ، کراهت شبیخون زدن و حتی حالات جواز فرار از جنگ می باشد .
از مباحث بسیار مهم جهاد اسلامی احکام قتال می باشد که فرمانروایان و حاکمین نظام اسلامی باید به آن توجه و از جزئیات آن پيروي نمایند . این احکام شامل وفادار بودن بودن به پیمان ، اصل امان ، شرایط امان دهنده ، لفظ و زمان امان دادن بوده در زمینه های دیگری مانند خدعه ، شعار دادن ، رجز خوانی ، برخورد مناسب با اسیران و احکام غنائم به تفضیل بحث می نماید .
کلید واژه ها
بغی، تجارت، خوف، ذمی، زحف، صغر، صغار، صاغر، صلح، صوامع، عذاب، غدر، غادر، غذو، غازی، غنم، فئه، فتن، فدی، فضل، فوز، قتال، مجوس.

میم . نیکپور 

هر تربيتي كه جنبه ديني و يا مايه ديني ندارد ناقص و صوري و بي‌دوام است و آنچه مي‌تواند نقش ظاهري رفتار و حالات را قوام و اساس بخشد اعتقاد و ايمان مي‌باشد خلق و سيرت مي‌باشد. دين و معنويت در تربيت كودك است كه مي‌تواند نجات‌بخش حيات فردي و اجتماعي انسان باشد. هدف و غايت و خط سير در تربيت، با معنا شدن انسان و مستقل و آزاده شدن آن و بر درستيها و راستيها تكيه كردن او و هدف صالح براي زندگي داشتن و فرزند صالح تحويل جامعه دادن است.
سعادت و كمال حقيقي انسان در گرو شناخت درست و كامل و واقع‌بينانة خويش است و اين شناخت بايد بوسيلة مربي آزموده و دلسوز پرورش يابد.
شكوفا شدن مجموعة ملكات نفساني و خصايص روحي و فضايل و صفات عالية انساني كه به صورت ملكات راسخه در نفس درآمده كه مهمترين ثمرة تربيت صحيح مي‌باشد، به عهدة مربي يعني پدر و مادر قرار داده شده است. والدين تأثيري بس فوق‌العاده در فرزندان داشته و در قبال آفريدگار خويش و فرزندان و اجتماع مسئوليتي خطير دارند. حدود نود درصد از دوران كودكي و اوايل نوجواني كه از حساس‌ترين دوران شكل‌گيري شخصيت انسان است با پدر و مادر و همراه با اعمال و رفتار و گفتار و اخلاق و روحيات نيك و بد آنان و در زير چتر حمايت و در تحت نظارت و سرمشق آنان سپري مي‌شود. تأثير خانواده در كودك و نقش آن در سازندگي فرد و جامعه و در جميع امور فرهنگي، اجتماعي و اخلاقي بسيار مهم و عظيم است. اين پدر و مادر هستند كه فرزند را صالح يا فاسد به بار مي‌آورند. آنان وسيله‌اي براي انتقال آداب، اخلاق، رسوم و سنت‌هاي صحيح يا غلط به فرزندان خويش هستند و حتي عقايد فرزندان از عقيدة پدر و مادر نشأت مي‌گيرند.
خداوند تربيت فرزند را بر عهدة پدر و مادر قرار داده و او را مسئول اين امانت الهي قرار داده است. پس بايد در حفظ اين امانت كوشا و صابر باشند.
در اين پايان‌نامه دوره هفت سال اول زندگي كودك يعني دورة اميري و فرمانروايي كودك كار شده است و من از منابع اسلامي و در بعضي از موارد از منابع خارجي استفاده كردم.
بعضي از كتابهايي كه در اين تحقيق راهنماي من بوده‌اند از جمله: عشق برتر- ريحانه بهشتي - پدر و مادر، معلم مرا تربيت كن - كتب حديثي مثل بحارالانوار - اصول كافي و…. و كتب خارجي مثل روانشناسي رشد اثر دكتر توماس ليكونا و غيره…
در اين تحقيق به سؤالات والدين در زمينه تربيت و موضوع و اهداف آن پاسخ داده مي‌شود و در زمينه‌هاي ازدواج، چگونگي تشكيل نطفه و تأثير دين در آن و دورة بارداري و تغذية مادر و شيرخوارگي كودك بحث مي‌شود و درباره رفتارهاي مختلف كودك و چگونه برخورد كردن با اين رفتارها در حيطه تربيت مذهبي بحث مي‌شود كه از جمله ترس، حسادت، كمرويي، اضطراب و لجاجت و علت ضعف‌هاي تربيتي عنوان مي‌گردد.
واژگان كليدي: دين - مفهوم تربيت - هدف تربيت - موضوع تربيت - حس مذهبي - اضطراب - كم‌رويي - ترس - تشويق و تنبيه.


مرحومه مریم دولتی .
شادی روحشون فاتحه ای نثار کنید 

امروزه اعتیاد در جهان و به ویژه کشور ما به عنوان یک مسئله اجتماعی و پزشکی توجه دست اندرکاران بهداشتی و سیاسی و فرهنگی جامعه را به خود مشغول داشته است. اعتیاد ( سوء مصرف مواد یا وابستگی به مواد ) در جهان یکی از معضلات بزرگ در راستای فروپاشی نظام خانواده و اجتماعی به شمار می رود و دامی است که در کمین بسیاری از افراد جامعه به خصوص جوانان نشسته است. آمارهای منتشره از سازمانهای بین المللی نظیر سازمان بهداشت جهانی و برنامه کنترل مواد مخدر سازمان ملل متحد حاکی از افزایش فزاینده تولید مصرف مواد در سطح جهان است.
سوء مصرف مواد یک بیماری بلند مدت، عود کنننده و دیر علاج است با توجه به این امر امروزه قسمت عمده ای از سیاست های جهانی و منطقه ای بر موضوع ( کاهش تقاضا) معطوف شده است، این امر نشان می دهد که سیاست های مبارز با تولید و توزیع مواد مخدر با توجه به حجم گسترده افراد درگیر در قاچاق مواد مخدر تا حدود زیادی با ناکامی همراه بوده است. بنابراین سازمان بهداشت جهانی و دولت های محلی تمایل دارند کاهش تقاضا را به عنوان یکی از راهکارهای اساسی در پیشگیری از سوء مصرف مواد قرار داده و سیاست گذاران و برنامه ریزان را ترتیب کرده تا برنامه هایی در این جهت به مرحله اجرا گذارند.
کشور ما ایران در همسایگی دو کشور بزرگ تولید کننده مواد مخدر افغانستان و پاکستان موسوم به هلال طلایی قرار گرفته است که سالانه بیش از 3500 تن انواع مواد مخدر در این دو کشور تولید می شود.
ایران دارای مرز مشترکی به طول 1925 کیلومتر مربع با کشور فوق است و به منظور مقابله و کنترل مناطق عبوری تا به حال با اعتبار مالی به مبلغ 250 ـ 300 میلیون دلار به اهداف بیش از هزار کیلومتر مربع جاده مرزی و پاسگاه اقدام و صدها شهید برومند در این راه نثار کرده است.
با وجود اقدامات فوق و فعالیت های گسترده دیگر در سطح کشور هنوز توزیع این مواد در کشور به طور وسیع و گسترده ای توسط سوداگران مرگ انجام می پذیرد. از سوی دیگر رویکردهای درمانی اعتیاد نیز با مشکل زیادی مواجه شده است که یکی از آنها عدم شرکت فعالانه معتادین در درمان است.
درمان کارآمد مستلزم شرکت فعالانه معتادان است در حالیکه اغلب آنان تمایلات متضاد و
دوگانه ای نسبت به درمان دارند.
ایجاد مراکز درمان سرپایی، کوشش مفید در این راه بوده اما حتی در این مراکز شاهد آن هستیم که با توجه به تمامی زحماتی که از جانب پرسنل زحمتکش و خانواده های معتادین صورت می گیرد، جمعیت قابل توجهی از آنها بعد از دوره سم زدایی و مشاوره روانشناختی پس از مدتی کوتاه مجددا مصرف ماده را از سر می گیرد و با بازگشت مجدد به اعتیاد ، مشکلات شخصی شان و سرایت آن به خانواده و جامعه تداوم می یابد.
در خصوص سبب شناسی اعتیاد عوامل مختلفی مطرح است که از آن جمله مسائل زیست شناختی ، جامعه شناختی و روان شناختی می باشد اما به نظر می رسد پاسخ مشخص به داروها و مواد مخدر به تلفیقی از این عوامل مربوط باشد.
در حیطه روان شناختی مسئله بررسی های بسیاری در تبیین این پدیده صورت گرفته است که پژوهش های بسیاری بر اهمیت ویژگیهای شخصیتی و در کنار آن عوامل محیطی و فشارزاها و
شیوه های مقابله افراد با آنها تاکید داشته اند.

س.جعفری خردلان 
ر. زارع 

…بررسى و نقد نظريه‌هاى رائج دنيا، بدون انفعال. اين مسئله‌ى بدون انفعال، خيلى مسئله‌ى مهمى است. البته من امشب از اولين سخنران كه مطالبى را بيان كردند، تا آخر، اين روح را ديدم؛ ديدم نگاه، نگاه انتقادى است به وضعى كه در غرب در مورد زن و بخصوص در مورد خانواده وجود دارد. البته انتقادهائى كه شما به غرب كرديد، بيشتر در زمينه‌ى خانواده بود؛ اما عقيده‌ى من اين است كه بيشترين جريمه‌ى غرب در مسئله‌ى زن و خانواده، در نگاهش به زن است؛ و اين را با يك جمله و دو جمله نميشود توصيف كرد. بزرگترين ضربه و اهانت به كرامت زن را همين سياست غربى دارد انجام ميدهد. همين فمينيست هاى افراطى هم - كه خب، لايه‌هاى متعددى دارند - من حيث لايشعر دارند به زن ضربه ميزنند. حالا من حيث لايشعر كه ميگوئيم، نگاه خوشبينانه است - يعنى اينهائى كه دست‌اندركارند، ظاهراً نميفهمند چه كار دارند ميكنند - احتمال دارد سياستگذارانى، برنامه‌ريزانى در پشت صحنه هستند كه آنها ميفهمند دارند چه كار ميكنند؛ كمااينكه اين احتمال در همان پروتكلهاى صهيونيسم كاملاً پيش‌بينى شده. يعنى ضايع كردن جنس زن و او را مظهرى براى استفاده‌ى شهوانى مرد قراردادن، در مواد آن پروتكل ها هست. حالا ممكن است كسى در اعتبار و صحت سند آن پروتكل خدشه كند، ليكن وقتى آدم دستگاه صهيونيسم و شبكه‌ى تبليغاتى صهيونيسم را ملاحظه ميكند، مى‌بيند عملاً همين كار را ميكنند؛ حالا اگر هم برايشان واجب نشده، به نحو مستحب دارند انجام ميدهند؛ ملتزمند اين كار را بكنند، و دارند ميكنند. زن را ضايع ميكنند. يعنى آنچنان رسم و عرف و عادتِ لايتخلف شده كه كسانى جرأت نميكنند برخلاف آن رفتار كنند. در يك مجلس رسمى، يك مرد بايد با لباس رسمى بيايد؛ پاپيون بزند، يقه‌اش بسته باشد، آستينش هم تا سر مچ باشد؛ نه اجازه دارد شلوارك بپوشد، نه اجازه دارد تى‌شرت بپوشد؛ اما يك خانم در همان جلسه‌ى رسمى، حتماً بايستى بخشهاى مهمى از بدنش عريان باشد؛ اگر پوشيده‌ى كامل بيايد، محل اشكال است؛ اگر بدون جذابيتها بيايد، محل اشكال است؛ اگر آرايش‌نكرده بيايد، محل اشكال است! اين شده عرف. افتخار هم ميكنند. در غرب، بخصوص در آمريكا و در شمال اروپا - كشورهاى اسكانديناوى - مراكز مهمى وجود دارد كه اصلاً بناى كارش بر عرضه‌ى جنسى زن در مقابل مرد است؛ در روزنامه‌ها و مجلات هم تبليغ ميشود، هيچ كس هم اعتراض نميكند! اين شده عرف، اين شده عادت. چه ضربه‌اى براى زن از اين بالاتر؟ الگو درست كردن براى زنان به اين شكل - زنانِ خودشان را ميگويم، و كشورهائى كه دنباله‌رو آنهايند، نه زنان ما را - يكى از بزرگترين ضربه‌هائى است كه دارند ميزنند. بنابراين نبايد در مقابل اين فرهنگ غلط انفعال داشت. غرب در قضيه‌ى زن و خانواده، در يك گمراهى و ضلالت عميقى به سر ميبرد. فقط خانواده نيست؛ بلكه در مورد شخصيت زن، هويت زن، غرب در يك گمراهى عجيبى است.

حضرت آقا / نشست اندیشه های راهبردی با موضوع زن و خانواده
14 دی ماه 90

از آنجا که در راستاي لذت در آيات و روايات تحقيقات را انجام داديم لازم دانستيم که لذت را از ابعاد مختلف و از آراء مختلف از جمله از منظر آيات و روايات بررسي کنيم در لزوم شناخت و پرداختن به اين موضوع همين بس که در قرآن کريم نه تنها وجود گرايش به لذت را در انسان انکار و يا آن را محکوم نمي کند، بلکه يک سلسله از تعاليم خود را بر اساس اين ميل طبيعي مبتني مي سازد، و در روش تربيتي خود از وجود آن بهره مي برد. سراسر قرآن پر از بشارت و مژده به سعادت و لذت و يا انذار و يا تهديد از عذاب و شقاوت، در همه ي مواردي که تعبيرهاي سعادت، فلاح، فوز و امثال آن در اين کتاب مقدس به کار رفته است، معنايش همين است که چون انسان فطرتاً طالب سعادت، خوشبختي و کاميابي است، بايد به دستورات دين عمل کند، تا بتواند مطلوب و گمشده ي خود را باز يابد و به ايده و هدفي که دنبال مي کند برسد و اين به آن معنا است که از ديد قرآن وجود اين گرايش فطري در انسان مفروض و مورد تأييد است و قرآن آن را نفي نمي کند، بلکه آن را در مسير تربيت صحيح انسان جهت مي دهد.
همچنان که حضرت علي (ع) نيز مي فرمايند: «در لذت هايي که پايانش دوزخ است خيري نيست» در آخر به اين نتيجه رسيديم که محبت خدا و معرفت خداوند اکمل لذت مي باشد.
در اين تحقيق از 43 منبع استفاده شده است. نوع تحقيق بنيادي است و روش جمع آوري اطلاعات به صورت کتابخانه اي مي باشد.
از قرآن و نهج البلاغه و تفاسير، کتب فلسفي و اسلامي، روانشناسي و اخلاقي استفاده شده است. به طور کلي دامنه ي تحقيق به سه فصل محدود مي شود که ماهيت لذت در فصل اول آن بررسي شده است و فصل دوم به آيات و روايات در اين رابطه اشاره شده است و در فصل سوم هم مصاديق لذت و نکات قبل ذکر مطرح شده است.

کليدواژه: لذت و ألم، لذات مادي، لذات معنوي، لذات عقليه، سعادت، آرزو.

م.سادات .حسینی

مجموعۀ حاضر پژوهشی است تحلیلی پیرامون سقیفه و پیامدهای آن است.
سقیفه در واقع جریانی سکولاریسمی بود که مسیر امامت علوی و حاکمیت نبوی را از هم جدا کرد و خسارات جبران‌ناپذیری را متوجه جهان بشری نمود.
تحلیل وقایع سقیفه یک ضرورت قرآنی است که قرآن دستور می‌دهد در زمین سیر کنید و از حوادث آن درس بگیرید.
دانستن ماهیت سقیفه و ریشه‌های آن و عناصر پدید آورنده، نقش عوام و خواص و اهداف و سیاست‌های عناصر که به زنده کردن اخلاق جاهلی و رویکرد به تجمل‌گرایی و محو سنت نبوی و منزوی کردن امامت و محروم کردن جامعه و امت اسلامی از معارف اهل بیت، ورود شبهه‌های متعدد به ذهن امت تازه مسلمان شده و بازگشت عناصر فتنه به قدرت و بالاخره از خود بیگانگی در کشورهای اسلامی و بروز جنگ‌ها و اختلافات مسلمین و تجزیه کشورهای اسلامی شد.
سقیفه با تمام پیامدهایی که داشت یک واقعه تاریخی قابل تکرار است و در آن عبرتهای عمیق وجود دارد که با بررسی آن عبرت‌ها باید مانع تکرار آن در تاریخ گشت؛ لذا با ریشه‌‌یابی علت‌های آن و بررسی اهداف و آثار سقیفه به بررسی عبرت‌های این رویداد مهم تاریخ در ابعاد فردی و اجتماعی پرداخته شود تا از این طریق راه را بر تکرار مجدّد آن ببندیم.
کلید واژه‌ها: عبرت و سقیفه.

م. قابضی

همگی انسانها به طور فطری در طلب این هستند که عشق بورزند و همین طور محبوب باشند، در واقع محبت میل و رغبت طبع آدمی به چیزی است که با دریافت آن باعث راحتی و لذت در طبع شود و این درجه محبت بستگی به شناخت انسان دارد یعنی اگر انسان فکر کند و به این درک برسد که در چیزی لذت و راحتی است به آن علاقه پیدا می کند که بیشتر این شناخت از طریق قلب است نه حواس پنجگانه چرا که قدرت دل قوی تر از حواس ظاهری است.
ولی همان طور که انسان خود و کمال و بقای خود را دوست دارد گاهی غیر خود را چنان دوست می دارد که این دوستی فقط به خاطر ذات محبوب است یعنی ذات محبوب خود ، عین بهرۀ محب است. بدون اینکه به جز آن بهره ناچیزی عاید محب شود و این همان محبت حقیقی می باشد که می توان به آن اعتماد کرد.
حال اگر شناخت بسیار عمیق باشد و درک و فهم به مقام والایی برسد به آن نتیجه می رسد که نهایت التذاذ فقط در حب الهی نهفته است.
اما اینجا این سوال پیش می آید که محبت احساسی دوطرفه است پس آیا خداوند هم بندگانش را دوست دارد؟ و یا اینکه انسان چگونه می تواند خود را محبوب حق تعالی سازد ؟
خداوند خود در قرآن کریم پاسخ این پرسش را داده است و محبینش را به صراحت نام برده است پس در نتیجه با توجه به این صفات می توان خود را محبوب خداوند کرده و شامل محبت بی حد خداوند شد.
در این تحقیق از منابع اخلاقی و تفسیری شیعی استفاده شده است. نوع تحقیق کاربردی است و روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای می باشد.

کلید واژه ها
محبت ، توکل ، توبه ، صبر ، تقوا ، قسط ، عدل ، احسان ، جهاد ، طهارت.

ش.پورعلی

این مجموعه با عنوان ابتلا و امتحان بیان می کند ابتلا و امتحان که از سنن الهی است همان قوانین و شیوه های الهی می باشد . خدای متعال در جهان ، شیوه های معینی دارد که گردش امور را هرگز بیرون از آن شیوه ها ، انجام نمی دهد .
خداوند منان برای اینکه انسان به سعادت و کمال برسد ، او را مورد امتحان قرار می دهد . هدف اصلی این است که انسان ها خویشتن را بهتر بشناسند و نزد یکدیگر بهتر شناخته شوند.
در حقیقت ، پروردگار علیم و حکیم که آگاه به همه امور است ، بواسطه سنت امتحان با بندگان خویش اتمام حجت می کند .
حقیقت امتحان ، پیوند خاصی با اموری دارد که ، به واسطه آنها تحقق می پذیرد . لذا در این تحقیق به بررسی ویژگی ها ، ابزار ، آثار ، حکمت ها و مصادیق امتحان پرداخته شده است .
با توجه به این مسائل ، به کتب تفاسیر و روایی مراجعه شده و به جمع آوری آیات و روایات مرتبط پرداخته شده است و چندین کتاب که مربوط به سنت امتحان ،و مختار بودن انسان ، بود را بررسی نمودم.
در نهایت به این نتیجه دست یافتم که امتحان الهی یکی از سنت های خداوند است که همیشه ثابت و جاری و غیر قابل نسخ است و در هر عصری و برای تمامی افراد ، حتی پیامبران و امامان معصوم (ع) وجود داشته است و اکنون نیز جریان دارد .
اینکه خداوند بندگانش را امتحان می کند ، برای یادگیری و کشف مجهولات نیست بلکه ، صرفاً به جهت آن است که صلاحیت باطنی انسان ها ، برای خودشان آشکار شود . خداوند از ابزار و وسایل گوناگون جهت این امر استفاده می کند .
امتحان الهی موجب پایان دادن به غرورها ، غفلت ها ، طغیان ها و خواب زدگی هاست .

کلید واژه : ابتلاء ــ امتحان ــ فتنه ــ تمحیص ــ اختبار

س.حصارکی

موضوعی که در این رساله بدان پرد اخته شده تمثیلات قرآنی است که به بررسی گزیده ای از امثال قرآنی پرد اخته است به امید آنكه برای محقق و برای خوانندگان محترم این رساله گامی باشد در جهت تفکر و تدبر بیشتر در آیات روشنگر قرآن کریم،‌ که خداوند می فرماید: « و تلک الامثال نضربها للناس لعلهم یتفکرون» (21 حشر) «ما این امثال را برای مردم بیان می کنیم شاید که اندیشه کنند»
و در جهت ترویج فرهنگ تکلم با قرآن که خود زمینه ساز انس و الفت با این کتاب آسمانی است و سبب خواهد شد تا قرآن از آن مهجوریتی که رسول هدایت از آن نزد پروردگار شکوه و شکایت برده است رهایی یابد. روش کار در این تحقیق روش کتابخانه ای است که از تالیفات صاحبان فن در این موضوع از جمله تفسیر امثال القرآن اسماعیل اسماعیلی، امثال القرآن فصلی از تاریخ قرآن علی اصغر حکمت و تفاسیر و ……… استفاده شده است و فهرستی متجاوز از 200 مورد از امثال سائره که در محاورات مردم وارد شده اند بدست آمد و در نهایت محقق به این نتیجه رسید که خداوند در کتاب هدایت خویش که برای تمامی بشر نازل کرده است از روش های مختلفی در جهت تاثیر گذاری بر اذهان مردم استفاده کرده است. یكي از آنها که نقش انکار ناپذیری در روشن ساختن و تثبیت مطالب در ذهن انسان دارد بکار بردن امثال مختلف برای هر سطح فهم و شعوری می¬باشد تا حجت بر همگان تمام شود. در این رساله با واژگان کلیدی مواجه خواهید شدکه عبارتند از:
1- مثل 2- امثال ظاهره 3- امثال کامنه 4- امثال سائره

ه. اسکندری

جنبش زنان یک حرکت جمعی در جهت کسب حقوق فردی و اجتماعی زنان می¬باشد. این تحقیق به بررسی این جنبش در بعد سیاسی و اجتماعی در دورة قاجاریه و پهلوی در ایران می¬پردازد.
عده¬ای از پژوهشگران جنبش زنان معتقدند به دلیل عدم سازمان¬یافتگی فعالیتهای زنان در ایران نمی-توان نام جنبش را بر آن نهاد آنان این جنبش را به عنوان حرکتی در ادامة فعالیتهای گروهی و احزاب سیاسی مورد مطالعه قرار می¬دهند در حالیکه در بسیاری از موارد این حرکتها سازمان¬یافته و هدفمند بوده¬اند لذا این ضرورت احساس می¬شود تا این بحث دقیق¬تر مورد بررسی قرار گیرد.
جنبش زنان در ایران از جمله جنبش¬هایی است که پس از ابتدایی¬ترین مراحل ظهور خود فرصتی برای رشد و گسترش نیافت و دست¬خوش برنامه¬ها و سیاست¬های رژیم حاکمه قرار گرفت و بعضاً عاملی برای رسیدن به اهداف سیاستمداران گردید. این جنبش به صورت رسمی از دورة مشروطه آغاز شد. بعد از انقلاب مشروطه و آشنا شدن زنان با فرهنگ غرب و ایجاد انگیزه جهت گسترش حضور زنان در اجتماع و هدفی که انقلاب مشروطه به دنبال داشت یعنی گسترش آزادی در جامعه زمینه¬ای برای فعالیت زنان ایجاد شد تا درخواست¬های خود را برای اخذ حقوق زنان به طور رسمی اعلام دارند. جنبش زنان قبل از انقلاب اسلامی حرکتی توأم با فعالیتهای سیاسی و فرهنگی بود. به دنبال این جنبش انجمن¬ها، مدارس، تشکل¬ها و روزنامه-هایی تأسیس شد که تا قبل از انقلاب به فعالیت خود ادامه دادند. حضور فعال بانوان در این زمینه نتایجی از جمله دریافت حق رأی برای زنان، تشکیل سازمان زنان، باز شدن عرصه برای حضور باشکوهتر زنان در جامعه و قرار گرفتن بانوان در جایگاه وکالت، نماینده مجلس و استاد دانشگاه و … را به همراه داشت.
در اواخر دورة پهلوی جنبش زنان رنگ و بوی تازه¬ای گرفت. فعالیتهای زنان به نوعی هماهنگ با جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی پیش می¬رفت به طوریکه حتی طرز تفکر فعالان و ایدئولوژی آنان نیز تغییر یافت و با ایدئولوژی انقلابیون که یک ایدئولوژی کاملاً اسلامی بود پیوند خورد. درنهایت جریان مبارزه علیه رژیم پهلوی به پیروزی رسید در حالیکه زنان یکی از عوامل مؤثر در این پیروزی به حساب می¬آمدند.
کلیدواژه: جنبش، جنبش سیاسی، جنبش اجتماعی، جنبش سیاسی و اجتماعی زنان.

ز.محمدخانی

  

ز.جعفری

این تحقیق حاضر با موضوع « دعا از دیدگاه قرآن و سنت » در صدد ارائه شناختی از مقوله دعا در آیات و روایات است.
مفهوم دعا معطوف کردن توجه و نظر شخص دعوت شده است به سوی چیزی که آن شخص دعوت شده است.
دعا در حقیقت برای آن است که خدا انسان را به حضور بپذیرد و به او رو کند و انسان او را زیارت کند چون بنده در حال عبادت، خود را در مقام و مملوکیت و اتصال به مولای خویش قرار می دهد و اعلام تبعیت و اقرار به ذلت می کند تا خدا را با مقام مولویت و ربوبیتش به خود معطوف سازد، دعا هم عیناً همین است.
دعا یکی از بهترین عبادت ها و موجب استکمال نفس و قرب به خداست.به همین جهت خدای متعال ، بندگان را به دعا کردن دعوت فرموده است .بنده ی خدا باید دعا کند ، زیرا با تمام وجود به خدا نیاز دارد و اگر یک لحظه فیض خدا قطع شود ،پوچ و نابود خواهد شد . پس بنده باید این نیاز تکوینی و طبیعی را با زبان ، اظهار نماید و نیاز خویش را عملاً به اثبات رساند.
سؤال مطرح در این مجموعه شرایط و موانع استجابت دعا است .آن چه از این مجموعه بدست آمده جایگاه دعا در آیات و روایات جایگاه رفیعی است همان طور که در آیات خداوند فرموده است: « وَ قالَ رَبُّکم اُدعونی اَستَجِب لَکُم» .
در این تحقیق به مفاهیم و اهمیت و اقسام و آداب دعا در آیات و روایات پرداخته شده است تا هدف این تحقیق که آشنایی جوانان با دعا و نیایش و آموزش چگونگی دعا کردن می باشد محقق شود.
روش تحقیق با توجه به گستره اطلاعات توصیفی و روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای است .
نتیجه این که انسان در حال دعا به یاد خدا باشد و با او راز و نیاز کند و با تضرع و زاری که رسم عبودیت است نیازهایش را بر غنی علی الاطلاق عرضه دارد.

واژگان کلیدی :دعا، دعوت ، اجابت ، عبادت.

ن.مجیدی

موضوع مورد نظر در بحث ما حُسن خلق از ديدگاه قرآن و سنت و آثار و پيامدهاي فردي و اجتماعي آن است . هدف از آوردن اين بحث به خاطر اهميتي است كه اين موضوع ، در سعادت فردي و اجتماعي دارد . يعني رساندن افراد به سعادت و كمال مادي و معنوي و روشن نمودن اين موضوع  كه تا چه حد فضايل اخلاقي در زندگي فرد نقش داشته و او را در تمامي امور رهبري مي‌كند . لذا با مطالعة در ميان آيات قرآن و روايات اهل بيت (ع) و كتب اخلاقي علما و دانشمندان اسلامي و سايت‌هاي اينترنت و نرم‌افزارهاي مختلف بر آن شديم كه به اين مهم بپردازيم . مطالعة اين كتب و بررسي منابع ديگري كه برشمرديم به ما اين مسئله را بيش از پيش يا‌دآور ساخت، كه اين قضيه تا چه اندازه حياتي است ،به طوري كه باور آن مشكل مي‌نمايد . سئوال‌هاي اصلي كه مطرح است از اين قرار است : اخلاق چيست ؟اخلاق از نظر لغوي معاني مختلفي دارد ولي آنچه كه مشترك بين اين معاني است عبارت است از هرگاه صفتي براي شخص به صورت پايدار درآمد به‌گونه‌اي كه كارهاي متناسب با آن را به سهولت و به آساني انجام داد به آن اخلاق مي‌گويند . از نظر اصطلاح نيز گاهي تمام صفات نفساني را كه منشأ كارهاي پسنديده يا ناپسند مي‌شود چه پايدار چه ناپايدار كار اخلاقي مي‌گويند وگاهي نيز واژة اخلاق صرفاً در مورد صفات پسنديده به كار مي‌رود و منظور ما نيز همين قسمت است . اما حسن خُلق در قرآن چيست؟ حُسن خُلق در قرآن ، در آيات متعددي آمده است كه بارزترين آن در اين آية قرآن متجلّي است كه خطاب به پيامبر اكرم (ص) مي‌فرمايد : «و انّكَ لَعَلي خُلقٍ عظيم » تو « داراي خلق عظيم و بزرگي »[1] یعنی واجب است كه از رسول اكرم (ص) به خاطر ويژگي‌ حسن خلقش و ديگر صفات و برجستگيهاي او پيروي كنيد و او را كه انسان كامل است سرمشق خود قرار دهيد . در جاي ديگر اين سئوال مطرح است : حسن خُلق در سنت چيست ؟ از مطالعة روايات و سيرة ائمه اهل‌بيت (ع) و پيامبر اسلام (ص) بدست مي‌آيد كه ويژگي حسن خُلق در تمامي احاديث ائمه اطهار از پيامبر گرامي اسلام (ص) تا ديگران بارها و بارها ذكر شده است و بدون حسن خلق اعمال انسان ناقص مي‌باشد و ارزش قابل ملاحظه‌اي ندارد و لي با داشتن حسن خلق به فرمودة رسول اكرم (ص) كه مي‌فرمايد : « ما من شيء اثقل في الميزان من خلق حسن » « هيچ چيز در ميزان عمل سنگين‌تر از حسن‌خلق نيست » [2]حجت بر همه تمام مي‌شود . سئوال ديگر اين است : آثار و پيامدهاي آن كدام است؟ آثار و پيامدهاي فردي و اجتماعي حسن خُلق بي‌شمار است كه از نظر جسمي و رواني در خود فرد تاثيرات فراوان و بسيار مثبت دارد، و از نظر مادي و معنوي نيز در اجتماعي كه شخص در آن زندگي مي‌كند نيز تاثيرات غير قابل انكار دارد از جمله ماية ايمني و اطمينان خاطر و آسايش است همچنين ماية بهزيستي ، تحكيم روابط اجتماعي ،قرب الهی و سعادت فرد و … . مي‌باشد .

1_ سوره قلم ( 68) آية4

2_ شیخ محمد باقر مجلسی ، بحارالانوار، موسسه وفا بیروت ، ج 68 ، ص383 .

ص.شکر نژاد

موضوع تحقیق این پایان نامه مسیحیت صهیونیزم است. صهیونیزمی که با یهودیزه کردن باورها و موجودیتهای مسیحی ، همواره کوشیده است شریانهای حیاتی انسانی و دینی را به قلب اعتقادات و خواستهای خویش ختم نماید. لذا درکی صحیح و عمیق از سیاستها ، نگرشها و موضوع گیریهای جریان خطرناک فکری صهیونیزم و آگاهی ، شناخت و گسترش ولو ناچیز از حساس ترین مسأله سیاسی - عقیدتی روز منطقه و جهان ، جزء مهمترین اهداف این تحقیق محسوب می شود . همچنین مسائل مبتلا به این تحقیق عبارتند از : چگونگی ماهیت مسیحیت ، صهیونیزم و مسیحیت صهیونیزم ؛ نحوه شکل گیری اهداف کوتاه مدت و بلند مدت مسیحیان صهیونیزم از مداخله در موضوعات بنیادین ملل و اقوام.

این پایان نامه در سه بخش کلی تنظیم گردیده که در بخش اول به مسیحیت ، افکارو مبانی اعتقادی ، در بخش دوم به صهیونیزم و رویکردهای فکری آن و در بخش سوم به مسیحیت صهیونیزم ، اعتقادات ، ابزار و خاستگاه های اجتماعی مربوطه پرداخته شده است. با توجه به کمبود و بعضاً فقدان منابع مکتوب   فارسی ، در تحقیق از موضوع این پایان نامه از منابع غیر سنتی (دیجیتالی) استفاده شده و مجموعاً منابع کتابی و دیجیتالی بکارگیری شده اند.

آنچه که به عنوان نتیجه و ماحصل این تحقیق بدست آمده آن است که صهیونیزم مسیحی عبارت از مجموعه باورهای دینی است که در زمینه تحقق اهداف صهیونیزم در میان  عده ای از مسیحیان به ویژه رهبران و اتباع کلیسای پروتستانی شایع گردیده و اکنون پس از کنار هم قراردادن تکه های متعدد و گوناگون پازل آن ، آنچه آشکار می گردد حمایتهای جانبدارانه و منفعت طلبانه آمریکائیان از این روند جدید است که در لوای تحریفات دینی و بهره از ابزار مختلف اجتماعی ، سیاسی و فرهنگی ، بنیانهای دینی حاکم بر ملل و اقوام جهان را نشانه رفته و از این رهگذر مطامعی بس خطرناک ، گسترده و چندجانبه را مطالبه می نماید که نهايتاً نابودی بشریت را به ارمغان می آورد.

واژگان کلیدی مورد استفاده عبارتند از :

مسیحیت، یهود، صهیونیزم، کابالا، مسیحیت صهیونیزم، ارتدوکس، کاتولیک، پروتستانیسم، پیوریتانیزم، بنیادگرایی، مارتین لوتر.

ز.ذاکری

اسلام مکتب اعتدال و ميانه روي است . چنانچه يکي از اصول دين عدل است و اعتدال هم از مصاديق عدل و عدالت مي باشد . اهميت اين اصل تا بدانجاست که تمام قوانين و برنامه ها و حتي آسمانها و زمين بر محور اين اصل بنا نهاده شده است .

اين رساله که با عنوان « اعتدال و ميانه روي در قرآن و روايات » است ، براي بيان اعتدال در جنبه هاي مختلف زندگي در 4 بخش تنظيم شده است . در هر بخش حدّ وسط و جانب افراط و تفريط مورد بررسي قرار گرفته است .

اين تحقيق با حدود 70 منبع و چند منبع اطلاع رساني مانند : پرسمان ، تبيان ، بلاغ و … با شيوه فيش برداري و روش کتابخانه اي تهيه شده که روند کار به صورت توصيفي و کاربردي مي باشد . تا افراد با داشتن حدّ و اندازه در امور مختلف و محوري کردن اعتدال در تمام برنامه ها ، خود را به امّت وسط نزديک نمايند تا از هدف دور نشوند .

متأسفانه امروزه به خاطر عدم شناخت مرزهاي اخلاقي و اعتقادي و نيز آشنا نبودن به آداب و رسوم و حدود معاشرتها ، خيلي از ضد ارزشها و رذائل جايگزين فضائل شده است . انحرافات اخلاقي مانند تکبر و ذلت و نيز مشکلات اقتصادي مثل فقر و نداري ، بخل و اسراف ، همگي پيامد جامعه اي است که دچار افراط و تفريط شده است .

از آنجا که بينش و عقايد انسان در رفتار و عملکردش تأثير دارد . پس اگر ايمان و عمل در کنار هم و مؤثر بر هم باشند ، در شرايط بحراني هيچ گاه انسان دچار بي ثباتي عقيده و ترديد نخواهد شد . با اين نگرش صفات اخلاقي اش را در حدّ وسط نگه مي دارد و در رفتارش با ديگران حدود و آداب اسلامي را رعايت مي کند .

به عنوان مثال وقتي سخاوت ،ملکه روح شد ، آفتي چون دنيا دوستي و چشم و همچشمي و بالاخره بسياري از مشکلات اقتصادي و فرهنگي ريشه کن خواهد شد .

پس هماهنگي روح و جسم و ايمان و عمل ، باعث رشد فکري و کسب ملکات اخلاقي شده که رشد و قدرت اقتصادي را به دنبال دارد.که همگي اين موارد زمينه ساز عدالت موعودي است که بشريت به انتظار آن نشسته است ؛ و امّا اصطلاحات کليدي شامل : عدل و عدالت ، قصد و اقتصاد ، وسط .

ل.علیزاده

در قرآن کریم هفت مورد به صراحت و دو مورد به کنایه سخن از آسمانهای هفت گانه شده است و در یک مورد نیز ظاهراً  سخن از زمین های هفت گانه شده است که آیات مبارکه 29 سوره بقره، 44 سوره اسراء، 86 سوره مومنون و 12 سوره فصلت و 3 سوره ملک و سایر آیات مبارکه که در متن موجود است شاهد این مطلب است.

قرآن کریم هفت آسمان طبق آیه 15 سوره نوح در ابتدای امر از کلام نوح(ع) نقل می کند و علامه طباطبائی در ذیل این آیه نتیجه می گیرد که مشرکین معتقد به هفت آسمان بوده اند که نوح بوسیله این مطلب با آنان احتجاج می کند از این مطلب آشکار می شود که هفت آسمان قبل از اسلام بلکه قبل از پیدایش ادیان یهود و مسیحیت مطرح بوده است و در این رابطه اشکالی پدید آمد که تعداد افلاک در هیئت بطلمیوسی نه عدد بود اما تعداد آسمانهای قرآن هفت عدد بود به همین سبب دانشمندان اسلامی از جمله بوعلی سینا ، خواجه طوسی، حاج ملاهادی سبزواری یدا… نیازمند شیرازی و تعدادی دیگر از دانشمندان در پی توجیه و انطباق یافته های علمی زمانه خود با آیات قرآن برآمدند و در نهایت برخی از صاحب نظران با طرح مسأله هفت آسمان قرآن کریم مدعی شده اند که با توجه به کشفیات جدید علوم کیهان شناسی در صحنه کهکشانها، این گزاره قرآن نوعی اعجاز علمی قرآن را در بردارد. پس از این کلمه سماء در تعریف واژه آسمان مطرح می شود که کلمه سماء و مشتقات آن که سیصد و ده بار در قرآن کریم به کار رفته است مفهوم جامعی است که مصادیق و معانی متعددی از آن اراده می شود. کلمه سماء در قرآن به صورت مفرد (سماء) و جمع (سموت) بکار رفته است ولی در همه موارد به یک معنا و در یک مصداق بکار نرفته است و بطور کلی آسمان در قرآن در دو مفهوم مادی (حسی) و معنوی به کار رفته است و به عبارت دیگر مشترک لفظی است. هر چند ممکن است برخی از این معانی و مصادیق را در یک مفهوم واحد جمع کرد و به دنبال آن کلمه ارض مطرح می شود که در قرآن 461 بار به کار رفته است و هیچ گاه به صورت جمع نیامده است بلکه در قرآن همیشه مفرد استعمال شده است ارض در لغت جنس است و جمع آن ارضون و اراضی است به معنای کره خاکی که انسان بر روی آن زندگی می کند می باشد و در قران کریم ارض در معانی کره زمین، قطعات زمین و عالم طبیعت و طبقات داخلی زمین استعمال شده است.

در کنار این مطلب منشاء پیدایش حیات در زمین مطرح می شود که یکی از مسائلی که همیشه فکر بشر را به خود مشغول کرده است در این مورد متخصصان و صاحب نظران علوم اظهار نظرهایی کرده اند و قرآن کریم نیز در برخی آیات به این مطلب اشاره کرده است که به دلیل انطباق آن با نظریات علمی، برخی این مطلب را از معجزات علمی دانسته اند و از مجموع آیات مورد بحث « والله خلق کل دابه من ماء» بدست می آید که منشا پیدایش موجودات از نظر قرآن «ماء» چهار احتمال داده شده بود.

اینکه مقصود از ماء را می توان امثال منی و نطفه و یا ماده اصلی موجودات زنده و یا پیدایش نخستین موجود از آب و در آخر مقصود مایع آب گونه ای باشد که خلقت جهان از آن بنا شده است.

و در رابطه با کیفیت خلقت آسمانها می توان گفت همانطور که احتمال دادیم که اراضی هفتگانه که در زبان برخی روایت با تعبیر « الارضین السبع» آمده است منظور قسمتهایی از زمین است نظیر قاره ها که با تقسیم بندی قدیم هفت اقلیم تعبیر می شده و در عرض هم بوده است، در مورد آسمانها نیز می توان چنین احتمالی داد که کنار هم قرار دارند و مجموعاً مثل زمین. یک سطح کروی را تشکیل می دهند و این مطرح می شود که آسمانها در عرض هم قرار دارند یا برخی بر روی دیگر؛

و با دقت در آیه « الذی خلق سبع سموت طباقا ما تری فی خلق الرحمن من تفوت»

از کلمه طباق هفت طبقه تو در تو درك مي شود نه هفت قطعه کنار هم و به حسب ظاهر این آیات به دست می آید که آسمانها فوق یکدیگرند پس از بیان آسمان و زمین هفت گانه خداوند با اشاره به آیه « ان ربکم الله الذی خلق السموت و الارض فی سته ایام ثم استوی علی العرش»  با کلام ظریفی زمان خلقت آسمان و زمین را در شش روز خلاصه می کند.

پس از بیان قرآن جالب است بدانید که طبق نظر علی علیه السلام و سایر احادیث خداوند متعال نخست جرمی آب گونه همراه هوا آفرید که از آن کف و گازی پدید آمد، از این جرم کف گونه، زمین آفریده شد و از آن دود و گاز، سیارات هفتگانه پدید آمد پس می توان گفت از دیدگاه سنت خانواده منظومه شمسی، در اصل از یک توده جرم آفریده شده اند و در رابطه با آغاز آفرینش درباره انبساط و تکامل تدریجی زمین در زمینه تکامل زمین می توان به این استدلال کرد که نخستین خانه ای که برای مردم قرار داده شد در سرزمین مکه است.

ر.شهیدی

عنوان بحث حول محور نقش يهود در تحريف اديان و مي‌گردد شامل پنج بخش است كه هر بخش حاوي چند فصل مي‌باشد .

بخش اول به كليات پرداخته شده است ،و بخش دوم به نقش يهود در تحريف دين موسی (ع) پرداخته امو تاريخ يهود پرداخته‌ام .

بخش سوم اين تحقيق به نقش يهود در تاريخ و دين مسيح پرداخته شده است .

بخش چهارم تحقيق اشاره دارد به نقش يهود در تاريخ و دين اسلام .

بخش آخر هم كه به بخش پنجم آمده است به پديده صهيونيسم در انديشه و آثار امام خميني (ره) پرداخته شده است .

اين تحقيق با شصت‌و‌چهار منبع و چند مركز اطلاع‌رساني از جمله سايت‌هاي ومعروف تهيه شده است و در حقيقت ما به اين مطلب دست پيدا مي‌كنيم كه يهود خود را سرور جهان مي‌داند و دست در تمام روابط حتي روابط خانوادگي و مهر و محبتها برده است . فرزندان را از آغوش گرم خانواده‌ها جدا كرده و آنها را به قساوت و سنگدلي كشانده است و از آنها براي اهداف شومشان استفاده مي‌كند.

آري براستي اين قوم برگزيدة خيالي چه تصوراتي از خود دارد كه دست به تحريف همه چيز مي‌زند تا روح سلطه‌گري را در خود به آرامش رساند .

از خداوند متعال مي‌خواهيم ما را از دست اين نقشه‌هاي شوم رهايي بخشد و ظهور هرچه‌سريعتر حضرت مهدي (عج) ارواحنا فداه را برساند تا حكومت جهاني‌آنها نابود شود و جهان تحت سيطرة حكومت مهدي (عج‌الله ) عادلانه و بر مبناي حكومت الهي اداره گردد .

اميد است اين تحقيق مورد توجه حضرت قرار گيرد و كعبة دلها ما را مشمول دعاي خويش قرار دهد . انشا الله .

اما نتايج بدست آمده از اين تحقيقات اين حقير در تمام تحقيقاتم به اين نتيجه دست يافتم كه يهود اين نام پنهان و آشكار در سياستهاي كشورها تمام تلاش و سعي خود را بر چنگ انداختن به كشورها مي‌كند تا از تمام نعمتهاي كشورها و سرمايه‌هاي دولتها و ملتها بدون تلاش و زحمت استفاده كند .

لذا روحيه‌اي راحت‌طلبي دارند و همه‌چيز را براي خود مي‌پسندند آنها براي راحت زندگي كردن ، ملتها را بيمار مي‌كنند و از طريق تهاجم فرهنگي مردم را به جان هم مي‌اندازند . تا مردم غافل شده و به جنگ و جدل بپردازند و آنها به اهداف شومشان برسند . جوانهاي ملت ما هم ايران جمهوري‌اسلامي كه در جهت حركتهاي امام خميني (ره) به پيروزي رسيد و همگي روحي لطيف و پاك دارند در جهت اهداف شوم يهود اكنون ، به بي‌بندو‌باري كشيده شده‌اند . لذا جا دارد باز هم اشاره كنم چنگال يهود در همه‌جاي دنيا در كمين خورد كردن فرهنگها ، آبروها و تهاجم‌هاي فرهنگي است . كه مسلمانان بايدهوشيار باشند كه يهود نسبت به مسلمانان دشمن‌ترين مردم هستند چنان كه در آيه 82 سورة مائده هم اشاره شده است .

آن از تورات و انجيلشان كه همه تحريف شده و به دست يك فرد غير معصوم تاليف شده آن هم از اسرائيليات و احاديث جعلي كه در زمان رسول‌اكرم (ص) كعب‌الاحبارعلم يهودي يمني وارد دين اسلام كرد و افكار مسلمانان را مسموم نمود .

در اين تحقيق كه با عنوان نقش يهود در تحريف اديان و است به بررسي يهود و تحريف دين موسی پرداخته شده است لذا به تحريف دين مسيح و مسيحيت صهيونيستي و صهيونيسم پرداخته شده است و فرآيند سروري يهود بر جهان سياست و اقتصاد و فرهنگ هم بررسي شده است . و واژگان کلیدی در این تحقیق : یهودی : که اسمی است که بر فردی اطلاق می شود .

که در یهودیه و در دین یهودی به دنیا آمده باشد ، تحریف هم در حقیقت همان از بین بردن حقایق است و جایگزین کردن افکار وو عقاید نادرست که در ادیان و دینهای مختلف آزمایش شده و در تاریخ که از گذشته به ما به ارث رسیده کاملاً نمایان گر است . کتاب آن ها تورات است که به مجموعه دستوارت حضرت موسی (ع) گویند .

و تالمود هم که برای خود درست کرده اند مجموعه قوانین منظم یهود است که به بیان شریعت (احکام ده گانه) پرداخته شده است .

میم . مجتهد زاده

فرهنگ مجموعه ای از هنجارها، قوانین و عادات، آداب و رسوم، عقاید و باورها و ارزشها و الگوهای ارتباطی و نیز امور مادی ارزشمند و معقول یک جامعه است که انکار، احساسات و رفتار اعضای آن اجتماع را شکل می دهد و یا به نوعی تحت تاثیر قرار می دهد.

لذا با توجه به همه جانبه بودن معنای فرهنگ و گستره آن در تمامی مراحل زندگی و با توجه به نقش کلیدی فرهنگ در پیشرفت جوامع این رساله را به این امر اختصاص دادم که ابتدا خود کلمه فرهنگ و عناصر تشکیل دهنده آن، اقسام ویژگی ها و عوامل به وجود آورنده فرهنگ بحث و در پایان از فرهنگ اسلامی ارائه شود.

از آنجا که یکی از بهترین راهبردهای نهادینه کردن فرهنگ در جامعه، الگوبرداری افراد از آن جامعه است. ما در این رساله لازم دیدیم الگوی مناسب و جامعی را مطرح کنیم که خواننده محترم با توجه به مرحله های مختلف زندگی که در آن قرار می گیرد، با پیروی از الگوی خود مسیر ثابت و کاملی را طی کند تا به مقصد و مقصود خود برسد.

ولی نکته ای را که باید در نظر گرفت در بحث الگوسازی فرهنگی، تفاوت میان قسمت های پایدار و قسمتهای متغیر فرهنگی که بنا به اقتضای زمان الگو پیش می آید. از این رو بعد از معرفی اجمالی شخصیت حضرت زهرا (سلام الله علیها) در سه فصل پایانی (خصوصیات فردی- خانوادگی- اجتماعی) رساله سعی کردیم به اصول حاکم بر زندگی حضرت بپردازیم. اصولی که جز ثابت و پایدار زندگی آن بانوی بزرگ است که با رعایت این عامل حفظ فرهنگ ( روح واحد در عرصه زندگی ) قدمهای استوار و محکمی در استقراء فرهنگ اسلامی بنهیم.

و حاصل سخن اینکه در این رساله تمامی تلاش ما براین بوده است که با استناد به احادیث و روایات وارده ( در متن زندگی حضرت زهرا (سلام الله علیها)) راهی روشن و مسیری شفاف را برای رسیدن به فرهنگ ناب اسلامی بنا نهیم.

کلید واژه: فرهنگ مجموعه ای از هنجارها، قوانین و عادات، آداب و رسوم، عقاید و باورها و ارزشها و الگوهای ارتباطی و نیز امور مادی ارزشمند و معقول یک جامعه است که افکار احساسات و رفتار اعضای آن اجتماع را شکل می دهد و یا به نوعی  تحت تاثیر قرار می دهد.

فاطمه : از ریشه فطم به معنای از آتش رها شده است.

میم.معتمدی فاضل

اعمال ما علاوه بر چهرۀ ظاهري ،چهره واقعي نيز دارند كه در اين جهان از نظر ما پنهان است.وچهره هاي واقعي اعمال تناسب خاصّي با كيفيت ظاهري اعمال دارد.

كمال وحسن اعمال به نيّت واقبال قلب وحفظ حدود است واگر عملي فاقد اين امور باشد،از درجۀ اعتبار ساقط است.زيرا كه نيّت موجب صحّت وكمال ويا فساد ونقص اعمال مي شود.

در قيامت انسانها به صورتهاي مختلفي از قبر خارج مي شوند وهر كس متناسب با عملي (زشت وزيبا)كه انجام داده است محشور مي شود وافراد نتايج  اعمال خود را با چشم خود مي بينند كه يا مايۀ نشاط اوست ويا مايۀ رنج وناراحتي او ودر اين هنگام است كه مجرمين فرياد (يا حسرتا)سر مي دهند.كساني كه در دنيا رهبر بهشتيان بودند ،در عالم پس از مرگ نيز آنها را به سوي بهشت وسعادت مي برند وآنها كه رهبر ستمگران ودوزخيان بودند،پيروان خود را به سوي جهنّم مي برند.

كساني كه در دنيا اسير هواي نفس وزر و پست ومقام هستند،همين اسارتها در قيامت به شكل ديگري برايشان ظاهر مي شود.

در قيامت هر كس صورت ملكوتي عملش به او باز گردانده مي شود.

مثلاً غيبت كننده،صورت ملكوتي اش خوردن مردار است .ويا عالم فاسد،صورت ملكوتي اش ،بوي تعفّن مي باشد كه در اثر توجّه به مقام ودنيايي كه داشته است،برايش به وجود مي آيد.

هركس كوچكترين عمل خير وشر خودش را به صورت حقيقي اش مشاهده مي كند.عمل هر فردي همراه فرد است با او دفن مي شود با او محشور مي شود كه اگر شايسته باشد،موجب كرامت فرد مي شود واگر فاسد باشد موجب وحشت ونگراني فرد مي شود .نعمتهاي بهشتي نتيجۀ كارهاي پسنديده وآتش ومارها وعقربها و…نتيجۀ زشتكاريها است .انسان داراي اختيار واراده است وهر عمل بدي كه از او سر زند به جهت خود او است و نمي تواند نداشتن اراده در انجام عملهايش  را انكار كند.

در قيامت اعمال به قدري واضح وروشن است كه ديگر جايي براي انكار نيست.

انسان با حافظه اي كه دارد مي تواند كليّۀ خاطرات خود را حفظ و نگهداري كند و در عالم نيز دستگاهي است كه مي تواند گفته ها واعمال و انديشه هاي انسان را حفظ كند.وهيچ عملي از چشمان تيزبين مأمورين الهي مخفي نمي ماند و پيوسته ثبت و ضبط مي شود .

در آخرت بر دهان كافران مهر زده مي شود ودستهايشان سخن مي گويند وپاهايشان شهادت مي دهند به آنچه كه آنها انجام داده اند وخدا به هيچ كس ستم نمي كند.

س.حیدری

در قرآن كريم در قالب سوره ها و آيات از مسائل مختلف حيوانات با اهداف مشخص سخن به ميان آمده است.

دراين خصوص در 52 سوره و بيش از 154 آيه از حيوانات ذكر شده است.

بيان شيوه زندگي و آشكار نمودن اسرار حيوانات در قرآن كريم گوشه هایی از عظمت خالق هستي مي باشد كه با درك آن توسط انسان به شناخت پروردگار كمك مي كند.

علاوه برقرآن كريم در احاديث و روايات نيز با نگرش خاص به رفتار، خلقت و چگونگي برخورد واستفاده از حيوانات توسط ائمه و بزرگان دين كه به تأسي از قرآن كريم مي باشد در جهت شناخت عظمت پرودگار استفاده شده است.

انسان با توجه به محدود بودن در فضاي مادي براي سير در مسائل كلي؛ جهان بيني، سراي آخرت و… ناگزير است با تكيه بر كلام خدا و گفتار معصومين به شناخت خود، خالق خود و غايت هستي بپردازد و از اين رو ناچار است از نشانه هاي مادي كمك بگيرد و مدل سازي نموده به عمق معاني قرآني به فراخور قدرت درك خود برسد.

با استفاده از آيات و روايات در خصوص زندگي، رموز، و پيچيدگي خلقت حيوانات كه بشر با آنها مأنوس و برايش قابل درك و لمس مي باشند.مي تواند به شناخت عظمت خالق پي ببرد و در عبادت پروردگار كه همانا هدف از خلق انسان بوده است جدي تر شود.

در اين تحقيق كه به روش كتابخانه اي انجام گرفته است با استفاده از آيات و روايات مرتبط با حيوانات و بيان احكام آنها گوياي هدفمند بودن قرآن كريم در ذكر آنها در قالب شرح زندگي، مايه عبرت و… مي باشد.

كشفيات امروزي با اين همه وسايل و تجهيزات درمقايسه با بيان اسرار حيوانات از جمله زنبور عسل در پانزده قرن پيش عظمت خالق هستي را آشكار مي كند.

زندگي اجتماعي و منظم دسته هاي حيوانات، اجراي دقيق و نسل به نسل آنها در انجام كارهاي خارق العاده و بي نقص، دارا بودن ويژگيهاي منحصر بفرد مؤيد اين واقعيت است كه خــلقت آنها

بيهوده نبوده است و ذكر آنها در قرآن كه كلام خدا و ذره اي از آن اضافه و بي معني نمي باشد گوياي اهميت موضوع مي باشد كه تدبرو تفكر در خلقت حيوانات مي تواند منجر به شناخت خالق شود.

دسته بندي حيوانات وحي به آنها مورد تمثيل و عامل بلايا قرار گرفتن آنها در طول تاريخ ارزش دادن به بعضي ها وتعريف آنها با ادبيات مورد نظر اعراب و … همه و همه گوياي توجه قرآن كريم به اثر گذاري در انسان به جهت شناخت بوده است.

ل.نظری

اين مجموعه به بررسي محبت از نگاه قرآن و روايات پرداخته است. محبت از مهم‌ترين مباحث اخلاقي در اسلام است كه از نظر لغوي، به معناي دوست داشتن و از نظر اصطلاحي به معناي ميل و علاقه شيء به شيء گفته شده است.

هدف اصلي من از اين تحقيق اين بود ‌كه با شناخت كامل از محبت، چرا امروزه در يك جامعه‌ي اسلامي استفاده‌هاي نادرست و حرام از آن به عمل مي‌آيد و در جايگاه اصلي خودش مورد استفاده قرار نمي‌گيرد؟ محبت زن به شوهر، مادر و پدر به فرزند و بالعكس و همسايه و… و در نهايت آنچه‌ كه موجب كمال الهي مي‌شود، محبت بنده به خداي سبحان.

از ديدگاه قرآن و روايات و با بررسي تفسير آيات و بحث‌هاي روايي تلاش شده كه مفهوم محبت به طور كامل تفهيم شود تا ببينيم كه چه بركات و نعمت‌هايي براي خود شخص و بعد از آن براي جامعه‌ي اسلامي دارد.

از نظر قرآن و اسلام بزرگ‌ترين ضامن اجراي مقررات اسلامي نزد مردان و زنان باايمان، حب پروردگار و جلب رضاي الهي است كه بالاترين كمال مي‌باشد.

در اين تحقيق بيشتر از منابع تفسيري و عرفاني استفاده كردم و نتيجه‌اي كه به دست آمد، اين است كه اگر انسان سعي كند خودش را به درجه‌ي حب الهي ارتقاء دهد، در نتيجه‌ي آن جامعه‌‌اي الهي مي‌شود كه در آن تنها مسأله اصلي رضايت پروردگار مي‌باشد. از حب به رضا مي‌رسيم.

واژگان كليدي تحقيق: حب، دوستي، محبت، محب، محبوب، رابطه، علاقه، پيوند.

اين مجموعه به بررسي محبت از نگاه قرآن و روايات پرداخته است. محبت از مهم‌ترين مباحث اخلاقي در اسلام است كه از نظر لغوي، به معناي دوست داشتن و از نظر اصطلاحي به معناي ميل و علاقه شيء به شيء گفته شده است.

هدف اصلي من از اين تحقيق اين بود ‌كه با شناخت كامل از محبت، چرا امروزه در يك جامعه‌ي اسلامي استفاده‌هاي نادرست و حرام از آن به عمل مي‌آيد و در جايگاه اصلي خودش مورد استفاده قرار نمي‌گيرد؟ محبت زن به شوهر، مادر و پدر به فرزند و بالعكس و همسايه و… و در نهايت آنچه‌ كه موجب كمال الهي مي‌شود، محبت بنده به خداي سبحان.

از ديدگاه قرآن و روايات و با بررسي تفسير آيات و بحث‌هاي روايي تلاش شده كه مفهوم محبت به طور كامل تفهيم شود تا ببينيم كه چه بركات و نعمت‌هايي براي خود شخص و بعد از آن براي جامعه‌ي اسلامي دارد.

از نظر قرآن و اسلام بزرگ‌ترين ضامن اجراي مقررات اسلامي نزد مردان و زنان باايمان، حب پروردگار و جلب رضاي الهي است كه بالاترين كمال مي‌باشد.

در اين تحقيق بيشتر از منابع تفسيري و عرفاني استفاده كردم و نتيجه‌اي كه به دست آمد، اين است كه اگر انسان سعي كند خودش را به درجه‌ي حب الهي ارتقاء دهد، در نتيجه‌ي آن جامعه‌‌اي الهي مي‌شود كه در آن تنها مسأله اصلي رضايت پروردگار مي‌باشد. از حب به رضا مي‌رسيم.

واژگان كليدي تحقيق: حب، دوستي، محبت، محب، محبوب، رابطه، علاقه، پيوند.

الف.فروهروند

این پژوهش بر آن است مشخص کند میان فقه و اخلاق رابطه جدا ناپذیری وجود دارد. البته در این زمینه تلاشهایی صورت گرفته و جای خالی فقه الاخلاق به خوبی احساس می‌شود. زیرا ما در فقه الاحکام و فقه قضایی و اجتماعی پیشرفت خوبی داشته‌ایم ولی فقه الاخلاق هنوز مورد بی‌مهری قرار دارد.در اینجا لازم به ذکر است اخلاق در لغت به معنی سرشت و سجیه و در اصطلاح اخلاق مجموعه صفات روحی و باطنی انسان است، تعریف علم اخلاق عبارت است ازدانش به صفات مهلکه و منجیه و چگونگی موصوف شدن و متخلق گردیدن به صفات نجات‌بخش و رها شدن از صفات هلاک کننده می‌باشد، فقه در لغت به معنی فهم است و در اصطلاح علم به احکام و مقررات فرعی شرعی از روی ادله تفصیلی آن.

بنابراین همانطور که اشاره شد سئوال این است که آیا میان این دو علم رابطه‌ای برقرار است یا از یکدیگر جدا و رابطه‌ای میان آنها برقرار نیست؟ در پایان پژوهش به این نکته می‌رسیم  که اگر چه این دو عین یکدیگر نیستند ولی در موضوع، منابع، هدف، روش فقیه و عالم اخلاقی در برخورد با سنت در قلمرو یکسری شباهت‌هایی دارند گرچه تفاوت‌هایی نیز میان آنها وجود دارد و به این نتیجه خواهیم رسید که فقه مقدمه‌ اخلاق است و تا فردی واجبات را انجام ندهد به پله‌های بعدی از جمله مستحبات و مکروهات فقهی که اکثراً اخلاقی‌اند نخواهد رسید. در واقع این مستحبات و مکروهات را فقه تولید می‌کند و اخلاق استفاده می‌کند از طرفی مسائلی مانند غیب و دروغ و … هستند که اخلاق تولید می‌کند و فقه حکم آنها که حرمت است بیان می‌کند در واقع می‌توان گفت اخلاق اصل و فقه فرع است و نماز، روزه، حج، پرهیز از محرمات و انجام همه واجبات برای پاک شدن از رذائل اخلاقی در رسیدن به کمالات انسانی است. پس کسی که قائل به جدایی این دو علم است به معنای عمیق این دو علم پی نبرده است در پایان نیز باید اشاره کرد٬ در بررسی این دو علم٬ بیشتر از کتب فقهی اصولی و اخلاقی بهره برده‌ایم.

کلید واژه‌ها: 1- فقه/ 2- اخلاق/ 3- رابطه مقایسه‌ای و هم سنجی /4- رابطه تاثیر و تأثری

الف . شفیعی

اندیشه مهدویت، از زمان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و امامان (عج) تاکنون، همواره در جامعه اسلامی راسخ و پویا بوده است. این واقعیت به گونه‌ای در جامعه اسلامی مشهور می‌باشد که کسی نمی‌تواند به سادگی منکر آن شود.

متأسفانه این امر در طول تاریخ، دچار آسیب‌هایی، از جمله مدعیان دروغین شده است. در واقع از همان زمان غیبت کبری و ایجاد خلأ ظاهری در حضور آشکار معصوم، مدعیان با شگردهای جدیدی وارد شده و هر از چند گاهی فرد یا گروهی قد علم می‌کرد تا آن که در حدود دو قرن پیش از این، که مسلمانان مدتی بود که دوران شکوفایی و رشد همه‌جانبه خود (از آغاز اسلام تا قرن 6 و 7 و حداکثر 11) را پشت سر گذاشته بودند و در ذلت و وابستگی به بیگانگان واقع شده بودند و از نظر معنوی و فرهنگی هم در تشتّت بودند دشمنان اسلام در شبه قاره هند و پاکستان ، فردی بنام غلام احمد قادیانی را تقویت کردند و در منطقه سودان، مهدی سودانی، و در ایران هم با شکل‌گیری شیخیه، ادعای نیابت خاص توسط برخی از گروه‌های شیخیه، زمینه برای مدعیان بابیت و مهدویت را فراهم می‌کرد، لذا علی محمد باب و یارانش هم ابتداء به عنوان زمینه ساز ظهور و شاگردان شیخی مسلک وارد عرصه شده بودند ولی بعداً با ادعای مهدویت مورد حمایت استعمارگران واقع شدند. بنابر نقل‌های مستدل، اساساً بابیه را استعمار شخصاً ابداع کرد و پس از آن هم بهائیت از درون بابیه شکل گرفت که تاکنون بر بدعت‌های خود به اسم دین (!) پافشاری می‌کند، این جریان‌ها ادامه داشت تا با هوشیاری امام راحل (ره) و همیاری و جانفشانی مردم دیندار ایران اسلامی، دست استعمار و طاغوت از ایران جدا شد و زمینه‌های رشد فکری و فرهنگی آغاز شد.

پس از پایان دفاع مقدس و غفلت‌های فرهنگی پس از آن، آموزه های دینی و خصوصاً مهدویت تا حدودی مهجور ماند، و براساس اسناد موجود، دشمن هم از این فرصت استفاده کرد و با راه‌اندازی افراد و فرقه‌های شبه عرفانی یا به اصطلاح مدعیان کاذب عرفان و معنویت، سعی کرد خلأ موجود را با خوراک مسموم و جاهلی خود پر کُند.

لذا شناخت آفات نظری و عملی و آسیب‌های ذهنی و عینی اندیشه مهدویت، امری پسندیده و لازم می‌باشد. در عین حال، شناخت انحرافات و تحلیل ریشه‌ها و علل پیدایش و رشد مدعیان مهدویت، یک «ضرورت عقلانی» است؛ تا با نابود کردن «علل»، معلول‌ها نیز از بین رفته و با ادعاهای پیدا و پنهان در حال وقوع نیز مبارزه شود.

این پژوهش که با موضوع جریانهای منحرف مهدویت در دو قرن اخیر تدوین شده است جمع آوری اطلاعات در آن به روش کتابخانه ای براساس اسناد و مدارک دینی و تاریخی است. لذا انحراف زدایی از آموزه اصیل مهدویت امری اجتناب ناپذیر است همچنین ارایه آگاهیهای لازم برای توده مردم زمینه ای برای جلوگیری از گرایشات احتمالی مردم در عصر حاضر میباشد.

واژگان کلیدی: مهدویت، مدعیان، نیابت، شیخیه، بابیت، بهائیت، قادیانیه، سودانی

ف . حسینمردی

با توجه به شخصیت والای پیامبر اسلام6 به عنوان اسوه حسنه بررسی سیره پیامبر اعظم6 همواره نیاز به کاوش و بررسی داشته و دارد. این تحقیق در جهت بررسی سیره اجتماعی پیامبر6 سعی داشته تا مصادیقی از الگوهای رفتاری منطبق بر شخصیت پیامبر6 را بیان نماید تا در نهایت طرحی عملیاتی و کاربردی حاصل شود.

سیره پیامبر6 نشأت گرفته از کلام وحی است و نه تنها پیامبر به مصداق آیه سوم سورۀ نجم«لاینطق عن الهوی» سخنی از روی هوی و هوس نگفته است، بلکه عملی را غیر از آنچه خداوند آن را به او فرمان داده، انجام نداده است. رفتار پیامبر اسلام چنان روشن و هماهنگ است که گویی نه در چهارده قرن قبل بلکه در همین قرن واقع شده است. به همین علت این تحقیق با توجه به ضرورت اثبات اصل فرازمانی و جامع بودن شخصیت پیامبر6 سعی کرده به ارائه الگویی کامل به تمدن بشری بپردازد.

از آنجایی که شناخت رفتارهای فردی و اجتماعی هر شخص تا حد زیادی به شناخت اوضاع و  احوال جامعه وی وابسته است، ما نیز در این تحقیق ناگزیر از اشاره مختصر به اوضاع و احوال اجتماعی جزیرۀالعرب و رویدادهای زندگی پیامبر6 نموده‌ایم.

سپس به رفتار و منش اجتماعی حضرت محمد مصطفی6 در دو دوره قبل از بعثت که عصر جهالت بوده پرداخته شده تا ویژگی های برجسته ایشان در آن دوره مشخص شود، سپس دوره بعداز بعثت بررسی شده تا رفتار اجتماعی ایشان در مدتی که به عنوان منجی و آخرین پیامبر الهی بودند، نمایان شود.

از نتایج مهم این تحقیق میتوان به ارائه الگوی رفتاری منحصر به فرد پیامبر6 اشاره کرد که ضمن روشن نمودن زوایای ابعاد شخصیت آن اسوه کامل و لحاظ نمودن آن در عصر که امواج ضاله و تیرهای زهرآگین دشمنان بشریت همه صفات نیکوی انسانی را بویژه در نسل جوان نشانه رفته است بتواند با لحاظ نمودن بخش‌هایی از این تجربه گرانقدر انسانی بسیاری از نگرانی‌های فراروی بشر امروز را مرتفع سازد.

منابع مورد استفاده در این تحقیق عمدتاً از منابع کتابخانه‌ای که شامل کتب معتبر بوده و سایت‌های اینترنتی مرتبط با موضوع و نرم افزارهای مرتبط استفاده شده است.

کلید واژه: اسلام، اجتماع، اعظم، پیامبر، سیره، رسول، روایت، قرآن.

ز . یوسفی

پژوهش حاضر با عنوان تولی و تبری در خطبه غدیر ، با هدف بررسی تولی و تبری و اهمیت آن در خطبه غدیر شکل گرفته است .

سؤالی که در این پژوهش مطرح است این است که تولی و تبری از کجا نشأت گرفته  و ریشه در چه امری دارد و به چه دلیل در خطبه غدیر مطرح شده است.

برای روشن نمودن ریشه تولی و تبری ، ابتدا تولی و تبری در آیات و روایات بررسی شده است و سپس تولی و تبری در خطبه غدیریه رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) مورد توجه قرار گرفته است . جهت مشخص نمودن ریشه تولی و تبری و سپس مطرح شدن آن در خطبه غدیر از حدود50 کتاب از جمله کتب تفسیری ، روایی، تاریخی و … استفاده شده است .

روش پژوهشی در این تحقیق کتابخانه ای است زیرا از کتب تألیف شده در ارتباط با تولی و تبری و خطبه غدیر استفاده شده است .

نتیجه حاصل شده از این پژوهش این است که تولی و تبری ریشه در ولایت و ولایت پذیری افراد دارد. و این دو ، دو جزء جدایی ناپذیر ولایت می باشند. و از آنجایی که خطبه غدیر منشور ولایت است تولی و تبری در این خطبه نیز مطرح شده است . و باید نسبت به تولی و تبری توجه ویژه ای داشته باشیم تا از این طریق آمادگی خود را برای ظهور حضرت مهدی (عج الله) و ولایت ایشان اعلام داریم .

انقلاب اسلامی زمینه ساز حکومت جهانی حضرت مهدی (عج الله) است ، چرا که بر پایه تولی و تبری شکل گرفته است . لذا حمایت از این انقلاب و اطاعت از ولی فقیه که نایب امام زمان(عج الله) است ، باعث می شود مردم آمادگی لازم را برای حکومت جهانی حضرت مهدی (عج الله)  پیدا کنند.

واژگان کلیدی : تولی، تبری، خطبه غدیر،  ولایت

ف.فرحزادی

موضوع این تحقیق تحلیلی بر عملکرد حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ در عاشورا می باشد . هدف از تحقیق ، شناختن و شناساندن حضرت ـ سلام الله علیها ـ و دلیل عملکرد ایشان می باشد تا بتوان ، الگویی گرانقدر که در تمامی ابعاد سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی و در تمامی دوران ها مورد استفاده باشد برای رهروان و عاشقان حضرتش معرفی کرد و به همین دلیل در تحقیق به عملکرد حضرت و چرایی و تأثیر عملکرد ایشان اشاره شده است.

در این تحقیق سعی شده است ابتدا به کتب تاریخی معتبر رجوع شود تا وقایع به طور دقیق و مطمئن بیان گردد و سپس برای تحلیل مطالب به کتاب هایی که در زمینه عاشورا و کربلا و زندگانی امام حسین ـ علیه السلام ـ و حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ پرداخته بودند ، رجوع گردید و سعی شد جمع بندی مطالب نیز از کتب معتبر باشد تا در صحت کار ایرادی وارد نکند .

در این تحقیق روش جمع آوری مطالب کتابخانه ای است و این تحقیق از جهتی یک تحقیق توسعه ای است که به قصد کشف حقایق بیشتر انجام شد و بر اساس نگرش تاریخی است که به بررسی حوادث و وقایع گذشته پرداخته است. و بر اساس راهکار علی و تحلیلی است که به تحلیل عملکرد شخصیت بزرگواری در تاریخ پرداخته است .

نتیجه حاصل شده از این تحقیق این است که ، زندگی حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ اساسی ترین مکتبی است که می تواند درس توحید بیاموزد و تنها چراغ هدایتی که حضرت به همراه داشت تا بااستفاده از نور و ضیاء آن راه خود را به نیکی یافته ودر مسیری معین حرکت کند ،پیوند عظیم با مقام ولایت می باشد . و کار و تلاش حضرت ـ سلام الله علیها ـ نوعی حرکت برای حفظ و تداوم سیر ولایت و حکومت حقه می باشد .نتیجه کارکرد حضرت ـ سلام الله علیها ـ احیاء دین خدا و جانب داری از حق و نگهداری کتاب خدا و دوستی پیامبر ـ صل الله علیه و آله و سلم ـ می باشد و در نهایت حکومت ظالمانه آل ابی سفیان را ریشه کن نمود و بنی امیه را برای همیشه در جهان رسوا ساخت . و این درس است برای همه انسان ها که می تواند شکست و ذلت جباران و دژخیمان و خودخواهان و خودمحوران را به دنبال داشته باشد که نتیجه آن قیام ها و انقلاب ها می باشد.

کلیدواژه ها : حضرت زینب سلام الله علیها ، عاشورا ، کربلا ،تحلیل ، عملکرد .

ز . نوروزی

مجموعه ای که درپیش روی شماست با عنوان تمدن اسلامی و علل انحطاط تمدن مسلمین می باشد که به بررسی واژه تمدن و چگونگی شکل گیری تمدن اسلامی - پیشرفتهای علمی در تمدن اسلامی و بررسی علل انحطاط تمدن مسلمانان تا اواسط قرن هفتم هجری پرداخته است .

آنچه که انگیزه جمع آَوری این مطالب شد این بود که شناخت تمدن اسلامی و آشنایی با پیشرفت های علمی و توانایی های مسلمانان در علوم نخستین ایجاد تمدن اسلامی به خصوص برای نسل جوان بسیار مفید است زیرا یکی از عوامل مهم غربزدگی و از ابزارهای پیشرفت فرهنگ منحط غرب خود باختگی فرهنگی است . یعنی انسان شرقی انسان جهان سومی ، احساس کند که او عقب افتاده است . دلیل این خودباختگی و عدم شناخت قدرت ، توانایی و همت و نعمت های خدادادی کشورهای جهان سوم (مخصوصا کشورهای اسلامی ) بر می گردد و دیگری به عدم آشنایی با تمدن اسلامی در قرون اولیه پس از ظهور اسلام مرتبط می شود با توجه به این مسائل به کتب تاریخ تمدن بسیاری مراجعه کرده و به جمع آوری اطلاعاتی درباره تمدن اسلامی ، ارکان وشاخصه های آن ، حرکت های علمی مسلمانان در قرون نخستین ، بررسی اجمالی بسیاری از این علوم و همچنین ضعف و انحطاط تمدن اسلامی و علل و عوامل آن پرداختم .

در این زمینه کتابهای تاریخ تمدن بسیاری تالیف شده است که به صورت گسترده و مفصل به این موضوع پرداخته بعضی فقط اختراعات واکتشافات مسلمانان را بررسی کرده و برخی از آنها تاریخ تمدن اسلامی و تاریخ عرب را به صورت کامل بررسی کرده بودند . بنده سعی کردم در این مجموعه تصویری واضح از تمدن اسلامی و علل و انحطاط و رکود این تمدن ترسیم کنم . به گونه ای که با بررسی تمدن اسلامی و پیشرفت های آن به مسلمان بودن خود افتخار کنیم و با بررسی علل رکورد و انحطاط آن درس عبرت بگیریم .

کلید واژه : تمدن - انحطاط - علل

ر . یوسفی

پایان نامه حاضر با عنوان «بررسی امنیت در قرآن » و با هدف پاسخ به سوالات اساسی این تحقیق در باب جایگاه امنیت در قرآن و بررسی امنیت با متغیرهای وابسته به آن می‌باشد.

دامنه تحقیق با توجه به متغیر‌های موجود در پایان‌نامه، در عرصه فرد، اجتماع ، اقتصاد، سیاست، بررسی شده و در قسمت آخر آسیب‌شناسی انواع امنیت مورد تحقیق قرار گرفته است و به یقین می‌توان گفت که فراموشی خدا و احکام الهی و همچنین فراموشی روابط احسن در دستورات مترقی اسلام امنیت فرد و جامعه را مختل می‌کند به همین جهت با بررسی‌های انجام شده در قرآن به این نتیجه رسیدم که برای رسیدن به امنیت باید اول آگاهی مردم را بالا برد و بعد از آن فرهنگ‌سازی کرد و به احیاء اخلاق و ارزش‌های الهی اسلامی پرداخت.

کلیدواژه: امنیت، فرد، اجتماع، اقتصاد، سیاست،

س.پیوسته

تحقيقي كه پيش رو داريد، بر آن است تا سيماي محسنين را بشناساند. كساني كه با ايمان و عمل صالح به درجه والاي محسنين رسيده اند.

قرآن كريم  «محسنين» را زيبا توصيف فرموده: انسان هاي خود ساخته اي كه بر هوي و هوس و شهوات حيواني خود غالب هستند و خالصانه خدا را عبادت مي‌كنند.

بنده حقير در اين تحقيق به ويژگي هاي «محسنين» اعم از اعتقادي، رفتاري و گفتاري و نيز آثار احسان در دنيا و آخرت را بيان كرده ام.

منابع من قرآن كريم نهج البلاغه كتب تفسيري بود.

هدف شناخت ويژگي هاي محسنين از منظر قرآن و عاقبت محسنين و راه رسيدن به اين مقام مي‌باشد.

و.آذرمی

در نتيجه محسنيني كه قرآن از آنها ياد فرموده: انسآنهايي  هستند كه اسير زندان دروني خويش و شياطين بيروني نيستند.

تمام بت هاي دروني خود را ابراهيم وار شكسته اند. با ايمان و يقين به آخرت و عمل صالحي كه خالص براي خداوند تبارك و تعالي است گام بر مي‌دارند و فقط تسليم خداوند مي‌باشند.

خداوند مهربان نيز بسيار زيبا در دنيا و آخرت به آنها پاداش مي‌دهد.

این پژوهش بر آن است مشخص کند میان فقه و اخلاق رابطه جدا ناپذیری وجود دارد. البته در این زمینه تلاشهایی صورت گرفته و جای خالی فقه الاخلاق به خوبی احساس می‌شود. زیرا ما در فقه الاحکام و فقه قضایی و اجتماعی پیشرفت خوبی داشته‌ایم ولی فقه الاخلاق هنوز مورد بی‌مهری قرار دارد.در اینجا لازم به ذکر است اخلاق در لغت به معنی سرشت و سجیه و در اصطلاح اخلاق مجموعه صفات روحی و باطنی انسان است، تعریف علم اخلاق عبارت است ازدانش به صفات مهلکه و منجیه و چگونگی موصوف شدن و متخلق گردیدن به صفات نجات‌بخش و رها شدن از صفات هلاک کننده می‌باشد، فقه در لغت به معنی فهم است و در اصطلاح علم به احکام و مقررات فرعی شرعی از روی ادله تفصیلی آن.

بنابراین همانطور که اشاره شد سئوال این است که آیا میان این دو علم رابطه‌ای برقرار است یا از یکدیگر جدا و رابطه‌ای میان آنها برقرار نیست؟ در پایان پژوهش به این نکته می‌رسیم  که اگر چه این دو عین یکدیگر نیستند ولی در موضوع، منابع، هدف، روش فقیه و عالم اخلاقی در برخورد با سنت در قلمرو یکسری شباهت‌هایی دارند گرچه تفاوت‌هایی نیز میان آنها وجود دارد و به این نتیجه خواهیم رسید که فقه مقدمه‌ اخلاق است و تا فردی واجبات را انجام ندهد به پله‌های بعدی از جمله مستحبات و مکروهات فقهی که اکثراً اخلاقی‌اند نخواهد رسید. در واقع این مستحبات و مکروهات را فقه تولید می‌کند و اخلاق استفاده می‌کند از طرفی مسائلی مانند غیب و دروغ و … هستند که اخلاق تولید می‌کند و فقه حکم آنها که حرمت است بیان می‌کند در واقع می‌توان گفت اخلاق اصل و فقه فرع است و نماز، روزه، حج، پرهیز از محرمات و انجام همه واجبات برای پاک شدن از رذائل اخلاقی در رسیدن به کمالات انسانی است. پس کسی که قائل به جدایی این دو علم است به معنای عمیق این دو علم پی نبرده است در پایان نیز باید اشاره کرد٬ در بررسی این دو علم٬ بیشتر از کتب فقهی اصولی و اخلاقی بهره برده‌ایم.

کلید واژه‌ها: 1- فقه/ 2- اخلاق/ 3- رابطه مقایسه‌ای و هم سنجی /4- رابطه تاثیر و تأثری
الف.شفیعی

موضوع پایان نامه، بررسی و پاسخ به شبهات متنی نهج البلاغه می باشد. این شبهات که از 10 مورد تجاوز نمی کند بسیار مفصّل بوده و در این اوراق نمی گنجد. لذا تنها به بررسی « شبهه  ابن خلّکان» و « شبهه ی وصی و وصایت» پرداخته شد. هدف از طرح «شبهه ی ابن خلکّان» این بوده که او اولین فردی بوده که شبهه ای را در ارتباط با صحّت انتساب نهج البلاغه به علی (ع) بیان نمود و پس از او شبهات دیگری از قبیل طرح مسائل علمی و فلسفی ، تعریض به صحابه، مباحث زن و ……. بیان شد. البته پاسخگویی به این شبهه بسیار واضح است زیرا با توجه به نوع متن و نیز گفتار بزرگان و عالمان آن زمان که صحّت انتساب را بیان می کنند می توان به نادرستی این شبهه پی برد.

و پس از آن « شبهه ی وصی و وصایت» و نیز پاسخ به آن بیان شد. که این شبهه مسئله ی وصی بودن حضرت علی (ع) را مورد شک و سوء ظن قرار می دهد. که البته با وجود احادیث متعدد پیامبر اکرم (ص) و نیز بیان صحابه و شهرت علی (ع) به لقب (وصی) حقّانیت ایشان را در این امر روشن می گرداند.

واژگان کلیدی در این پایان نامه، (وصی) و ( وصایت) می باشد.

ن.حسینمردی

در پژوهش حاضر با عنوان، اخلاق انسان در تعامل با طبیعت، به این مسئله پرداخته شده است که ارتباط انسان با طبیعت در اثر نوع جهان بینی بشر در اعصار گوناگون، گاه در معرض افراط قرار گرفته و تا سر حد پرستش طبیعت نیز پیش رفته است و گاه به تفریط کشیده شده و به طور مطلق از از این موهبت الهی بهره کشی گردیده است. الگوی رفتار صحیح با طبیعت، مهمترین نیاز آدمی در طول زمان بوده و هست و اسلام به عنوان طلیعه دار پرچم کامل ترین و جامع ترین دین الهی باید بتواند برای رفع نیاز بشر پاسخگو باشد به همین منظور محقق سعی بر ارائه راهکارهایی اسلامی داشته که با رویکردی دینی ارتباط علمی و عملی انسان را بیان نموده و به کیفیت تعامل انسان با طبیعت سامان بخشد.

لذا با کنار هم قرار دادن منابع اسلامی اعم از قرآن، فقه، حدیث، اخلاق و کلام اسلامی، به روشی توصیفی استنباطی، این ارتباطات را دسته بندی نموده و به تحلیلی  عمیق تر جهت پی ریزی رفتار صحیح و عادلانه برای انسان ها در قبال طبیعت دست یافته است. بدین ترتیب تأثیر اخلاق اسلامی در تعامل انسان با طبیعت اثبات و بعد دیگری از جامعیت اسلام در پاسخگویی به انتظارات بشر مشخص گردید.

کلید واژه ها: انسان شناسی، اخلاق، طبیعت، اسلام.
ج. تمنایی محمدی

انسان با انتخاب الگو به تقلید رفتار او می پردازد و به این دلیل الگوها نقش عظیمی در زندگی انسان ها ایفا می کنند. از مسائل چالش برانگیز در جامعه ما الگوگیری از الگوهای دینی هست. مشکل اساسی در این مسئله تفاوت زمانی الگوهای دین با زمان معاصر است که این تحقیق معتقد است با معاصرسازی الگوهای دینی می توان این مشکل را حل نمود؛ با معاصرسازی هم پیروی از سبک زندگی الگوهای دینی تأمین می شود و هم اقتضائات زمانی لحاظ می گردد.

معاصرسازی به چند صورت امکان پذیر است: یکی پژوهش و دیگری گزارش؛ در مرحله پژوهش در سیره الگوهای دینی، پژوهش باید مبتنی بر زندگی انجام شود یعنی زندگی محور باشد نه در خلأ انجام گیرد و موضوع محور باشد نه شخص محور و سیره پژوهی باید رویکرد موضوعی داشته باشد نه اینکه معصوم محور باشد.

در مرحله گزارش و ارائه پژوهش نیز باید از تحکم و توصیه صرف پرهیز نمود و رویکرد تبیینی در گزارش رعایت شود و نقش هرکدام از اصول سیره در زندگی معین شود. ثانیاً باید رویکرد کاربردی داشته باشد یعنی به بیان اصول اکتفا نکرده و مصداق ها را نیز نشان دهد. نکته آخر داشتن رویکرد نظام مند در ارائه است یعنی از ارائه و گزارش اصول به شکل پراکنده پرهیز شود بلکه متناسب با نیاز زندگی طراحی شده و ارائه شوند و اصول و فروع و اهم و مهم را در ارائه طبقه بندی اصول باید در نظر گرفت.

ط.غلامی

سر آغاز وجود هر انسانی ، هنگامی است که یک اسپرم با یک اوول با یکدیگر در می آمیزند وجنسیت فرد را به وجود می آورد. جنسیت فیزیکی هر فردی از سه ماه اول دوران رحمی شکل می گیرد . در دوران کودکی ،کودک وارد سه مرحله مهم از زندگی می شود ،مرحله اول هویت جنسی است ، مرحله  بعد استواری جنسیت ودر آخر وارد مرحله ثبات جنسیت می شود که جنسیت کودک کاملاً ثابت وپایدار می شود وجنسیت فرد در طول زمان ودر موقعیتهای مختلف ثابت می شود.

در بخش روانپزشکی بیمارانی به نام ترانسکسوال وجود دارد ، این بیماران از جنسیت خود راضی نیستند وتمایل شدید به تغییر جنسیت دارند که از آن به اختلال هویت جنسی نام می برند . اختلال هویت جنسی بر حسب تعریف ، اختلالی است که فرد مبتلا نسبت به جنس بیولوژیکی خود احساس نارضایتی شدید دارند واز ایفای نقش جنسی مورد انتظار عاجز است. این اختلال بر اساس سن وجنس تغییر می کند وچنین افرادی منزوی هستند وخود را از دیگران مخفی می کنند.

آمار وارقام جهانی نشان داده ، که این اختلال از جنگ جهانی اول در آلمان شناخته شده است وبه درمان وساماندهی این بیماران پرداخته اند.بعد از قطعی شدن تشخیص ، مؤثر ترین روش درمانی ، انجام عمل جراحی است. ترانسکسوال بعد از تشخیص نهایی باید توسط کمیسیون روانپزشکی سازمان پزشکی قانونی کشور ، مجوز رسمی برای انجام عمل جراحی دریافت می کنند وهم اکنون برای کمک به این بیماران بستر مناسبی فراهم شده تا بتوانند از این سرگردانی هویتی رها شوند.

عده ای از فقها تغییر جنسیت را از جمله مسائل مستحدثه وجدید شمرده اند طوریکه اولین فقیهی که در این زمینه مسائلی را مطرح کرده بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران ، حضرت امام خمینی (ره ) می باشد وبقیه فقها هم از ایشان تبعیت کرده اند ومسائلی را دراین زمینه بیان نموده اند. ودین مبین اسلام درخصوص پدیده تغییر جنسیت ، اصل را بر اباحه گذاشته،  زیرا دلیلی برحرمت آن از طرف شارع وجود ندارد.

تحقیق حاضر می تواند دریچه برای  شناخت این افراد را باز کند واینکه چگونه هویت یک فرد (زن یا مرد ) شکل گرفته است.

کلید واژه های مهم این تحقیق عبارتند از : جنس ، جنسیت ، تغییر جنسیت ، هویت جنسی ، اختلال هویت جنسی ، ترانسکسوالیسم می باشد که همه در فصل اول توضیح داده شده است .

ز. رحیمی پاکدامن

 موضوع : حرمت رشوه وآثار زيان بار فردي و اجتماعي

هدف از تحقيق: شناخت رشوه و علل حرام بودن آن وآ گاهي از عواقب آن در زندگي فردي واجتماعي انسانها

گستره تحقيق : در حد استفاده از كتب و تفاسير مختلف

منابع : تفاسير الميزان، نمونه، انوار درخشان، نور، روان جاويد، اثني عشري،جوامع الجامع و نهج البلاغه

نتيجه : ضعيف شدن ضعفا و غني شدن اغنيا

واژگان كليدي: رشوه، گناه كبيره، اقتصاد،ضعفا

 
ع. عابدی 

جاودانترين كلامي كه باقي مي‌ماند، قرآن مبيني است كه از عرش عظيم بر قلب نازنين آخرين و بزرگترين پيامبر نازل شده و از چشمه حيات‌بخش كلامش، كوير جان آدم، به گلستان شور و نشاط تبديل شد.

من هم با استفاده از اين كلام و دين كامل اسلام اين تحقيق را انجام دادم.

سنت در لغت به معاني راه، روش، طريقه، قانون، آيين و رسم آمده است. و سنتهاي الهي را اينطور مي‌توان تعبير كرد:

«قانوني كه خداوند متعال بر اساس علم و حكمت خودش مطابق با رفتار مردم نسبت به قوانينش اعمال مي‌دارد.»

و نيز همانطور كه مي‌دانيم، اسلام دين جامع و كاملي است. و تمامي شئون جهان در آن قرار دارد. و انسان هم يكي از موجودات جهان و البته اشرف مخلوقات است. اسلام هم ديد وسيع و خاصي روي زندگي اشرف مخلوقات دارد و تمام جوانب را مورد بررسي قرار داده است.

از آنجا كه جامعه ما يك جامعه اسلامي است، شناختن اين سنتها براي ما مهم و لازم است. براي شناخت اين سنتها، بايد به تاريخ گذشتگان رجوع كنيم كه گوياي اين حقيقت است كه معيار مشتركي در سعادت و شقاوت، پيشرفت و انحطاط جوامع وجود دارد. و قابل تعميم بر جوامع ديگر نيز مي‌باشد.

بايد روشن شود كه خداوند چه سرنوشتي براي جوامع مقرر فرموده، چه قوانيني بر جامعه حكمفرماست. تحت چه ضوابطي جوامع به هلاكت و عذاب دچار مي‌شوند.

و مهم اينكه سنتها قابل تحويل و تبديل نيستند و ممكن است كه براي ما هم پيش آيد. از اين رو خداوند امر فرموده كه از اين سنتها عبرت بگيريم. «فاعتبروا يا اولي الابصار»

ز.گلرو