براساس محورهای مطرح شده در خطبهی شعبانيه،[۱] كارهايی كه در ماه رمضان بايد انجام داد، شامل شش محور فرعی میشود.
۱) ياد قيامت؛ پيامبر صلیاللهعليهوآلهوسلم فرمودند: وَ اذْكُرُوا بِجُوعِكُمْ وَ عَطَشِكُمْ فِيهِ جُوعَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ عَطَشَه: وقتی در ماه رمضان بر اثر روزه گرسنه و تشنه شديد، از گرسنگی و تشنگی روز قيامت ياد كنيد.
۲) ورع[۲] و تقوا؛ در اواخر اين خطبه حضرت علی عليهالسلام پرسيدند: مَا أَفْضَلُ الأَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ؟ برترين اعمال در اين ماه چيست؟ پيامبر فرمودند: الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل: پرهيز از گناه.
پرهيز از گناه شرط مؤثّر واقع شدن طاعات و عبادات ماست. مثل بيماری كه تا از نادواها پرهيز نكند، داروها در وی اثر نمیكند. لذا تا انسان از گناه پرهيز نكند، طاعات و عباداتش در تعالی و رشد او اثر نمیبخشد. كنترل زبان و چشمپوشی از حرام از وظايف شخص است در قالب ورع.
ورع در افراد مختلف سطوح مختلفی دارد. در روايات داريم: ورع اهل توبه از حرام است، ورع اهل صلاح از شبهه است و مواظبند كه به چيزهای شبههناك آلوده نشوند، ورع اهل تقوا از مباحی است كه ممكن است مقدّمهی آلودگی انسان به چيزهای شبههناك و حرام شود و ورع صدّيقين از غير خداست…*
[۱]- خطبهای كه حضرت رسول صلیاللهعليهوآلهوسلم در آخرين جمعهی ماه شعبان خواندند.
[۲]- ورع به معنای پرهيز از گناه است.
* بخشی از سخنرانی استاد مهدی طيّب در جلسهی اهل ولاء
