… روزه‌داران به سه گروه قابل تقسيم هستند:

۱) خائفان از عذاب و هاربين از عمل (صائمان)

گاهی فردی كاری انجام می‌دهد كه نه از خاصيت آن آگاه است و نه دستوردهنده نزد او از منزلت و محبوبيتی برخوردار است كه به عشق او آن كار را انجام دهد، بلكه فقط از تخلّف اجرای دستور می‌ترسد. صائمان به خاطر ترس از تخلّف فرمان خدا روزه می‌گيرند و مبطلات فقهی را انجام نمی‌دهند. به اين روزه صيام گفته می‌شود. عبادت اين گروه به تعبير روايات عبادة العبيد (عبادت بردگان) است.

۲) روزه‌ی طامعين در ثواب و صابرين در عمل

اين گروه هنوز معرفت و محبّتی نسبت به دستوردهنده كه به عشق او اين كار را انجام دهند ندارند، امّا پی برده‌اند كه روزه سازندگی‌هايی دارد و تلخی گرسنگی و تشنگی روزه را به طمع سود آن متحمّل می‌شوند. لذا به خاطر طمع به فايده‌ آن را انجام می‌دهند و سختی‌هايش را تحمّل می‌كنند. مثل خوردن داروی تلخ‌مزه. به اين روزه روزه‌ی صبر گفته می‌شود. روزه‌ی صابران همين‌گونه است. عبادت اين‌ گروه به تعبير روايات عبادة التجّار است…*