4. رفتار با خويشاوندان، امام علي(عليه السلام) افزون بر توجه به خانواده ي خود، به خانواده هاي بزرگتري که با آنها داراي نسبت، سببي يا نسبي، بودند نيز توجه داشت. به طوري که مي فرمايد:
ايها الناس، انه لا يسنغني الرجلوان کان ذا مالعن عشيرته، و دفاعهم عنه بايديهم والسنتهم، وهم اعظم الناس حيطه من ورائه و المهم لشعثه، و اعطفهم عليه عند نازله ان نزلت به؛ (همان. خ 23)
اي مردم! انسان هر مقدار که ثروتمند باشد، باز از خويشاوندان خود بي نياز نيست، که از او با زبان و دست دفاع کنند. خويشاوندان انسان، بزرگترين گروهي هستند که از او حمايت مي کنند و اضطراب و ناراحتي او را مي زدايند و در هنگام مصيبت ها نسبت به او پرعاطفه ترين مردم اند.
امام علي(عليه السلام) که در همه فرايض الهي پيش قدم اند، در اين نيز گوي سبقت راازديگران ربوده و فرمود:
لن يسرع احد قبلي الي دعوه حق، وصله رحم؛ (همان، خطبه 139)
هيچ کس سريع تر از من به صله ي رحم نشتافته است.
همچنين فرمود:
صله ي رحم کنيد گرچه به سلامي باشد (حراني، ص 97).
در سيره ي عملي امام علي(عليه السلام)، در مورد توجه به خويشاوندان، روايت است که امام علي(عليه السلام) سالانه چهل هزار دينار درآمد باغات را در راه خدا به مستمندان مي بخشيد تا براي ازدواج جوانان يا تهيه ي مسکن براي بيچارگاه استفاده شود. امام علي(عليه السلام)در محله ي بني زريق مدينه، چند خانه ساخت وآنها را به خاله هاي خود بخشيد. با اين شرط که پس از آنان، وقف مستمندان باشد (ابن شهر آشوب 323/1).
همچنين در نامه اي به فرماندار مصر در مورد عدالت در ميان خويشاوندان فرمود:
لا تفطعن لاحد من حاشيتک و حامتک قطيعه، و لا يطمعن منک من اعتقاد عقده، تضر بمن يليها من الناس؛
به هيچ کدام ازاطرافيان و خويشاوندانت زميني از اراضي مسلمانان وامگذار و بايد طمع نکنند که قراردادي به سود آنها منعقد سازي که مايه ي ضرر ساير مردم باشد (نهج البلاغه، ن 53).
خواهر امام(عليه السلام) ام هاني، دخترابوطالب، برامام(عليه السلام) وارد شد، امام(عليه السلام) بيست در هم به او بخشيد. ام هاني ازبرده ي غيرعرب آزاد شده اش پرسيد اميرمؤمنان چقدر به تو داد؟ گفت بيست درهم؛ ام هاني، خشمناک بازگشت. علي(عليه السلام) به وي گفت: بازگرد، خداوند تو را رحمت کند. ما در کتاب خداوند، برتري نسبت اسماعيل بر اسحاق نيافتيم (بغدادي، ص 151).

صفحات: 1· 2