سیره عملی امام حسین (ع)
برخلاف اساتیدی كه درسهایشان در غالب الفاظ است، برخلاف روشن فكرانی كه رهنمودهایشان در غالب بحثهای شفاهی و لفظی است، اباعبدالله عليهالسّلام مردم را سرگرم بحثهای لفظی نكرده است. اباعبدالله عليهالسّلام در كلاس درس خود را الگوی انسان كامل معرّفی كرده است. یعنی با رفتار خود، نه با گفتار خود به دیگران درس آموخت.
روشنفكران معمولاً در حوزههای مسائل سیاسی، اجتماعی، انقلابی، شعارهای تند و آتشین میدهند. امّا خودشان گوشهی كتابخانه نشستهاند. با قلمی كه در دست گرفتهاند این شعارهای تند و داغ انقلابی را مینویسند یا پشت تریبونهای لوكس و شیك، سخنرانیهای داغ و انقلابی میكنند. خودشان نشستهاند و به مردم میگویند شما بروید.
امّا اباعبدالله این كار را نكرد. اباعبدالله گفت من رفتم، هر كس میخواهد دنبال من بیاید. در واقع درس اباعبدالله، درس عملی بود، درس تئوری و نظری نبود. همان آموزهی بزرگی كه ما از اهل بیت عليهمالسّلام داریم كه فرمودند: كُونُوا دُعَاةَ النَّاسِ بِغَیرِ أَلْسِنَتِكُم:[1] بدون زبان مردم را به راه دین دعوت كنید. یعنی با رفتار و عمل خودتان برای دیگران الگوی نیكویی باشید تا دیگران كه در جاذبهی شخصیت شما قرار گرفتند، درصدد برآیند كه همچون شما شوند و رفتار شما را الگو قرار بدهند و راه شما را دنبال كنند. اباعبدالله اینگونه عمل كرد.
اباعبدالله علیهالسّلام تحلیلهای سیاسی و اجتماعی نكرد و خود كنج خانه ننشست و آسایش پیشه نكرد و تودهها را تحریك نكرد كه به میدان بروید و بجنگید و كشته شوید. امام حسین علیهالسّلام پیشاپیش دیگران قدم بر میدارد. فرمود: مَنْ كَانَ فِینَا بَاذِلا مُهْجَتَهُ مُوَطِّناً عَلَى لِقَاءِ اللَّهِ نَفْسَهُ فَلْیرْحَلْ مَعَنَا فَإِنِّی رَاحِلٌ مُصْبِحاً إِنْ شَاءَ اللَّه:[2] هر كس كه این آمادگی را دارد، این همّت بلند را دارد كه میخواهد خون قلب خودش را در راه ما اهل بیت بذل كند و به لقاء الله و شهادت در راه خدا دل سپرده است، این فرد به دنبال ما راه بیفتد كه من فردا صبح راه خواهم افتاد.
یعنی در واقع دیگران را تحریك به رفتن نمیكند. میگوید من دارم میروم، هر كس هم میخواهد به دنبال من بیاید. امام مقتدای امّت است و پیشاپیش امّت حركت میكند و دیگران تحت تأثیر به حركت در میآیند.
[۱]- مجلسی، بحارالانوار، ج 67، ص 309.
[۲]- مجلسی، بحارالانوار، ج 44، ص 367.
* بخشی از سخنرانی استاد مهدی طيّب در جلسهی اهل ولاء
به کوشش مهتاب ابیان