تنهایی با طعم تلفن همراه
آن روز که جایش گذاشتم، متوجه حس خلأ ناشی از نبودش شدم. همیشه همراهم بود. اصلاً وابسته‌اش شده بودم. کلافه بودم، حس می‌کردم قسمتی از وجودم را جا گذاشته‌ام. چقدر سخت است. انگار کارایی کارم پایین آمده، یک جورایی عصای دستم بود. چقدر جایش خالی است!…
این حال و هوای امروز خیلی از ما انسان‌هاست، وقتی تلفن همراهمان را جا می‌گذاریم. احساس وابستگی که به این وسیله و یا بهتر بگوییم فناوری جهانی پیدا کرده‌ایم گاه انقدر شدید است که تبدیل به یک بیماری شده.
در جمع‌های خانوادگی و اجتماعی، حتماً آدم‌هایی را دیده‌اید که تلفن همراه از دستشان نمی‌افتد؛ یک جمله می‌گویند، یک پیامک می‌فرستند. با تمام ارادتی که به این وسیله دارید، حرصتان درمی‌آید: «بابا! یک کم با ما باش. بسه دیگه حال ما خراب شد از این همه گوشی بازی تو، تو حالت بهم نخورد?!»
این افراد کم کم وجهه اجتماعی‌شان را از دست می‌دهند. آدم‌ها چون احساس بی‌احترامی می‌کنند ترجیح می‌دهند با آن‌ها هم کلام نشوند و این موضوع آن‌ها را بیشتر و بیشتر از شبکه‌های اجتماعی واقعی جدا کرده، در شبکه‌های اجتماعی مجازی فرو می‌برد. کم کم حتی زندگی‌شان هم رنگ مجازی به خود می‌گیرد. چرا که در شبکه‌های مجازی، انسان در زمان کمی با حجم بالایی از اطلاعات روبرو می‌شود که فرصتی برای تحلیل و تمرکز بر آن‌ها ندارد و این کم کم و زیرپوستی بر تمام زندگی او اثر می‌گذارد. عقاید، اخلاق، باورها، گفتار و رفتار همه مجازی می‌شوند برگرفته از آنچه می‌بیند و می‌شنود و نمی‌داند حتی صحیح هست یا نه. در واقع این شبکه‌ها بستر خوبی می‌شوند برای پخش بسیاری از شایعات و اخبار و اطلاعات غلط.
درخصوص مشکلات جسمی ناشی از امواج تلفن همراه هم که موارد زیاد است. انقدر زیاد که خیلی‌هایش را خودتان می‌دانید. برای کاهش این اثرات، گفته شده سعی شود تا حد امکان مکالمات کوتاه باشند تا دقایق کمتری مغز در معرض امواج قرار گیرد. اصلاً در فرهنگ تولید این وسیله داریم که برای حال و احوال‌های معمولی و طولانی و مکالمات غیرضروری اختراع نشده و قرار نیست کار تلفن‌های ثابت را انجام دهد. بهتر است دستگاه با بدن در تماس نباشد، بی‌خودی دستمان نگیریم، در مواقعی که لازم نداریم خاموشش کنیم خصوصاً هنگام خواب.
- اسیرش نشویم. درست است که نامش تلفن همراه است اما قرار نیست همیشه همراهمان باشد و ما همیشه در دسترس همه! وقت‌های خصوصی ما برای خودمان و خانواده است خصوصاً زمان دور هم بودن و خوردن غذا.
- در زمان رانندگی، جواب دادن به تلفن همراه هم خطرناک است و هم بی‌قانونی. بگذارید برای همه جا بیفتد که شما یک شهروند قانونمندید و زمان رانندگی پاسخگو نیستید. یا کنار بزنید و یا اگر شرایطش نبود بعداً تماس بگیرید. در زمان تدریس، سر کلاس‌های آموزشی، در سمینارها و همایش‌ها و برخی مکان‌ها و محافل عمومی مانند مساجد، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، کتابخانه، بانک و سینما، جلسات و هم‌اندیشی‌ها و مراسم‌های مذهبی صحبت با تلفن همراه صحیح نیست. اگر منتظر تماس ضروری هستیم، در حالت سکوت نگه داریم و اگر هم خواسته شده همراهمان خاموش باشد، احترام بگذاریم.- فکر کنید در یک محیط رسمی نشسته‌اید ناگهان صدای گوشی شما در می‌آید: «گوشیتو بردار… گوشیتو بردار… مگه نمی گم گوووووووشییییتو برداااااار….». انتخاب یک آهنگ خوب مثل خیلی از موارد دیگر در همان وهله اول معرفی از شخصیت ماست. استفاده از آهنگ‌های جیغ یا نامناسب با فرهنگ ایرانی علاوه بر آلودگی صوتی به‌عنوان یک شهروند ایرانی، یک نوع بی‌سلیقگی محسوب می‌شود.
- در هر مکانی، تاکسی، اداره، مترو، کلاس و هر جای دیگر حتی در خانه، مکالمه ما نباید مزاحم حال باقی افراد شود. فکر کنید در متروی شلوغ همه کیپ تا کیپ، از یک طرف فروشنده‌ها داد می‌زنند و از یک طرف ما که صدایمان به آن‌طرف خط نمی‌رسد. بیچاره آن بنده خدایی که این وسط ایستاده و بعد از یک روز کاری خسته‌کننده، نیازمند آرامش است. آرامشی که حق اوست. یکی تلفنش زنگ می‌زند، یکی با دیگری بلندبلند می‌خندد، یکی با هنزفری آهنگ گوش می‌دهد و به خیال خودش فقط خودش است و خودش اما همه از وزوز آن بهره‌مند هستند، یکی با گوشی‌اش صحبت می‌کند، عصبانی است و علاوه بر مخاطبش بغل دستی‌اش را هم با حرف‌های نامناسب مستفیض می‌سازد. این فضا به نظر شما شبیه فضای یک مکان عمومی است؟
3460_society.jpg
- اطلاعات شخصی ما برای شخص خود ماست. هر قدر به حریم خصوصی‌مان اهمیت می‌دهیم، آن را حفظ کنیم. عکس، فیلم و اطلاعات شخصی و خانوادگی‌مان را در گوشی‌مان نگه نداریم چه رسد به آنکه در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذاریم. گوشی ما مثل مسواک یک وسیله شخصی است اما بسیار هم در دسترس است و احتمال گم شدن و سرقت هم زیاد دارد.
- در مراسم‌ها و یا اماکن عمومی دقت کنیم با فیلمبرداری یا عکاسی، امنیت روانی دیگران به خطر نیفتد شاید مایل نباشند در عکس و فیلم ما حتی تصادفی و لحظه‌ای هم حضور داشته باشند.
- استفاده از این وسیله هم مانند هر وسیله دیگری سن خاصی دارد. همان‌طور که بسیار حواسمان به تغذیه کودکمان هست تا خوب رشد کند، حواسمان به وسایلی که مانع رشد او شده و تأثیرات جسمی و روحی جبران‌ناپذیری می‌گذارد هم باشد. نمونه بارزش همین گوشی‌هاست. پزشکان می‌گویند چون کودکان در حال رشد هستند، آسیب‌پذیرترند و به امواج رادیویی واکنش بیشتری نشان می‌دهند.
تحقیقات یک مجله انگلیسی نشان داده که افراد بعد از اختراع اسلحه، اختراع تلفن همراه را بدترین اختراع همه زمان‌ها می‌دانند. در این نظرسنجی، نیروی هسته‌ای، تلویزیون، سیگار، غذای آماده، دوربین‌های سریع در رده‌های بعد از تلفن همراه قرار گرفته‌اند.* تازه این موضوع به زمانی برمی‌گردد که خیلی خبری از شبکه‌های اجتماعی مانند لاین، تانگو، وی چت، وایبر و امثال این‌ها نبوده و این جای تأمل دارد.
قطعاً پاسخ‌دهندگان به این نظرسنجی به دنبال نفی این اختراع نبوده و خودشان هم جزء استفاده‌کنندگان این وسیله بوده‌اند، آن‌ها اشاره‌شان به استفاده‌های نامناسب و خطرناکی است که آدمی می‌تواند از هر اختراعی داشته باشد و تلفن همراه یکی از بهترین این اختراعات است.
منبع: کتاب «مثبت شهر» / سمیه اصلانی
