كلمهٔ طیّبه

«أَ لَمْ تَرَ كَیْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً كَلِمَهًٔ طَیِّبَهًٔ كَشَجَرَهٍٔ طَیِّبَهٍٔ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ».

آیا ندیدی چگونه خداوند «كلمهٔ طیبه» را به درخت پاكیزه‌ای تشبیه كرد كه ریشهٔ آن (در زمین) ثابت و شاخهٔ آن در آسمان است؟

امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد آیهٔ فوق فرمود:

ریشهٔ این درخت، رسول خدا و شاخهٔ آن امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ است و امام حسن و حسین ـ علیهم السّلام ـ میوهٔ آن به شمار می‌آیند ك نه تن از فرزندان او نیز شاخه‌های كوچك‌تر آنند و شیعیان نیز به منزلهٔ برگ آن هستند.

 قربانی بزرگ

«وَ فَدَیْناهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ».

و او را در ازای قربانی بزرگی باز رهانیدیم.

از امام رضا ـ علیه السّلام ـ روایت شده است كه فرمود:

منظور از ذبح عظیم در آیه فوق امام حسین ـ علیه السّلام ـ است.

 سؤال بی‌جا

«لا یُسْئَلُ عَمَّا یَفْعَلُ وَ هُمْ یُسْئَلُونَ».

و او بر هر چه كه می‌كند سؤال نشود، ولی خلق از كردارشان بازخواست می‌شوند.

مردی از امام هشتم ـ علیه السّلام ـ پرسید: به چه خاطر امامت در صُلب امام حسن قرار نگرفت؟ حضرت فرمود: چون خداوند امامت را در صُلب امام حسین ـ علیه السّلام ـ قرار داد، ‌نه در صُلب امام حسن و سپس آیهٔ فوق را قرائت نمود.

 تفسیری از امام زمان (عج)

«كهیعص».

سعد بن عبدالله قمی از امام عصر (عج) در مورد آیهٔ فوق سؤال نمود، امام ـ علیه السّلام ـ فرمود: این حروف از خبرهای غیبی خداوند است كه به بنده‌اش «زكریا» داد.

«زكریا» هنگامی به كه اسماء خمسه طیّبه اطلاع یافت، هرگاه به نام مبارك امام حسین می‌رسید، اشك در چشمانش حلقه می‌زد. روزی از خداوند علّت این حال را پرسید، خداوند داستان كربلا را در قالب این حروف برایش بیان فرمود.

پس «كاف» یعنی كربلا و «ها» یعنی هلاكتِ عترت و «یا» یعنی یزید كه قاتل آن حضرت بود و «عین» یعنی عطش و تشنگی كه بر آن حضرت مستولی می‌شود و «صاد» یعنی صبر آن حضرت بر بلا.

زكریا وقتی جریان را شنید، سه روز از مسجدش خارج نشد و مردم را راه نداد و بر حسین ـ علیه السّلام ـ گریست.

رجعت

«ثُمَّ رَدَدْنا لَكُمُ الْكَرَّهَٔ عَلَیْهِمْ وَ أَمْدَدْناكُمْ…». 

آنگاه شما را بروی آن برگردانیم و بر آنها غلبه دهم…

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: اولین كسی كه در «رجعت» برگردانده می‌شود، امام حسین ـ علیه السّلام ـ است..

ذی‌القربی

«إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ إِیتاءِ ذِی الْقُرْبی…».

همانا خدا خلق را فرمان به عدل و احسان می‌دهد و به بذل و عطاءِ خویشاوندان امر می‌كند…

به کوشش ح.الف