پرسش

بخشیدن افراد رفتاری پسندیده است که در آیات و روایات به آن اشاره شده؛ اما این رفتار بایستی تا چه حدی باشد که طرف مقابل از آن سوء استفاده نکند؟
پاسخ 

در وهله اول با بخشش، خود فرد احساس راحتی و آرامش می‌کند. در کار بالینی هم مشاهده شده است که خیلی از زوجین، شاید روزها و یا ماه‌ها درگیر مسئله‌ای هستند و ذهنشان مشغول و مدام با خود کلنجار می روندکه طرف مقابل را ببخشند یا خیر؟

این افراد معمولاً با خودشان درگیر می‌شوند که«چرا طرف مقابل آن بلا/مشکل را به وجود آورده و این حق من نیست» همین باعث می‌شود فرد خودش را آزار داده و بیشترین آسیب را می‌بیند.
این افراد فکرشان تخریب شده و خود خوری می‌کنند. یک خشم نهفته و حس پرخاشگری در درونشان وجود دارد که مدام در فکر انتقام گرفتن هستند.
اما وقتی طرف مقابل خود را می‌بخشد، در مدت کم آسایش روانی و راحتی پیدا می‌کند.
پس بخشش اولین لطفی است که افراد در حق خود می‌کنند، نه در حق طرف مقابل.

اما باورهای غلط در بین افراد وجود دارد که اگر ببخشیم طرف مقابل درس عبرت نمی‌گیرد و اشتباهش را دوباره تکرار می کند، حتی ممکن است متوجه اشتباهش نشود.

روانشناسان در این حالت تاکید می‌کنند در ارتباط بین فردی یا ارتباطاتی که بین زوجین است، فقط کافی است که طرف مقابل بفهمد رفتارش درست نبوده (به نحوی با رفتارشان به طرف مقابل بفهمانند که از رفتار او ناراحت شدند.)

متاسفانه برخی به این موضوع اعتقاد دارند که اگر از کسی ناراحت می‌شوند، اصلا نشان نداده و طوری وانمود ‌کنند که اصلا اتفاقی نیفتاده. این بخشش نیست و ممکن است طرف مقابل اصلا متوجه نشود چه خطایی کرده است.

پس همیشه باید طوری برخورد کنند که احساسات واقعی را به دیگران نشان دهند؛اما با زبان ملایم و عواطف کنترل شده به طرف مقابل خود بگویند” از رفتار/گفتارتان ناراحت شدم و توقع از شما نداشتم”
اگر افراد بخواهند قهرهای طولانی مدت و خشم و انتقام را در درون خود قرار دهند، رابطه‌ تخریب می شوده.
ما بنا را بر این می‌گذاریم که زوجین از رفتار و روان سالم و شخصیت نرمال برخوردار باشند.
روانشناسان زمانی بخشش را راه حل می‌دانند که زوجین با همدیگر دچار خطا و اشتباه شده و بین آنها سوء تفاهمی ایجاد شود.
این بدان معنا نیست که یکی از زوجین همیشه خطا کند و دیگری او را ب‌بخشد، یکی همیشه قربانی و بخشنده و دیگری خطا کار باشد.

اگر خطا فقط از یکی از طرفین باشد، باعث می‌شود که پرتوقع، خود خواه، خودشیفته شود و هر که کاری دلش می‌خواهد، انجام دهد. همیشه از طرف مقابل انتظار دارد که او را ببخشد.
این رابطه، اصلا رابطه سالمی نیست و نیاز به مداخله روانشناسان، درمان و مشاوره دارد و چنین افرادی معمولا مشکل/ اختلال شخصیتی دارند.