مدرسه علمیه الزهرا (س)  نصر تهران

  • خانه
  • تماس  
  • ورود 

نه دی

رهبر انقلاب: روزهای سال، به طور طبیعی و به خودی خود همه مثل همند؛ این انسانها هستند، این اراده‌‌‌‌‌ها و مجاهدتهاست که یک روزی را از میان روزهای دیگر برمیکشد و آن را مشخص میکند، متمایز میکند، متفاوت میکند و مثل یک پرچمی نگه میدارد تا راهنمای دیگران باشد. روز عاشورا - دهم محرم - فی نفسه با روزهای دیگر فرقی ندارد؛ این حسین بن علی (علیه السّلام) است که به این روز جان میدهد، معنا میدهد. روز نهم دىِ امسال هم از همین قبیل است. این مردمند که ناگهان با یک حرکت روز نهم دی را هم متمایز میکنند. ١٣٨٨/١٠/١٩

‌‌

مسابقه ثبت لذت های پژوهشی

24 تیر 1396 توسط الزهرا (س) نصر

معاونت پژوهش مدیریت حوزه های علمیه استان یزد برگزار می کند:

مسابقه «ثبت لذت های پژوهشی»

علاقه مندان می توانند آثا خود را در قالب دل نوشته، خاطره و داستان به ایمیل معاونت پژوهش مدیریت استان یزد به نشانی

Pajohesh.yazd@chmail.com  ارسال نمایند.

عناوین مسابقه:

از پژوهش لذت بردم زیرا ……

پژوهش برای من دریچه ای بود به ….

گام های پژوهش من از زمانی شروع شد که …..

شرایط عمومی مسلبقه:

1-      آثار با فونت Bnazanin   یا   Bzar و سایز 14 در محیط  Word2007  تایپ شود.

2-      فایل آثار در قالب  Word و Pdf ارسال گردد.

3-      ثبت لذت ها می تواند از خاطرات فرآیند تدوین تحقیق پایانی یا پایان نامه و … باشد.

4-      مشخصات کامل نویسنده شامل:

نام و نام خانوادگی، تحصیلات، رتبه علمی، رشته و گروه علمی، موسسه آموزش عالی حوزوی یا مرکز علمی وابسته، آدرس و کد پستی، نشانی الکترونیکی و شماره تلفن همراه، حتما در اثر ارسالی ثبت گردد.

 

مهلت ارسال آثار 15 آبان 1396

زمان اعلام نتایج 15 آذر 1396

جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت http://yazd.whc.ir   مراجعه نمایید.

 نظر دهید »

چگونگی نگارش مقاله

23 خرداد 1396 توسط الزهرا (س) نصر

انواع مقالات

 به طور کلی مقالات به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 1- مقالات ژورنال

 2- مقالات کنفرانسی

 از تفاوت‌های مهم مقالات ژورنال و کنفرانس می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

     معمولا مقالات ژورنال به علت اینکه داوری دقیق‌تری (Peer review) دارند دارای اعتبار و ارزش علمی بالاتری نسبت به مقالات کنفرانسی هستند. صحت و اعتبار نتایج در مقالات ژورنال بالاتر از مقاله‌های کنفرانسی است. لازم به ذکر است که اعتبار مقالات چاپ شده در کنفرانس‌های بسیار معتبر همچون NIPS (Neural Information Processing System) نیز بسیار بالاست. در کنفرانس NIPS نام نویسندگان در مقاله ذکر نمی‌شود و لذا حتی داوران هم نام نویسندگان را نمی‌بینند که اصطلاحا blind review گفته می‌شود.

    برای ارسال مقاله به مجله محدودیت زمانی وجود ندارد و در هر زمانی می‌توان مقاله را برای مجله ارسال نمود. اما برای ارسال مقاله به کنفرانس، مهلت ارسال وجود دارد و چنانچه مقاله در موعد مقرر شده ارسال نشود، داوری نشده و پذیرفته نخواهد شد.

    نتایج داوری مقاله‌های کنفرانسی در مدت کوتاه‌تری اعلام می‌شود. در حالیکه در مقاله‌های ژورنال فرایند پذیرش مقاله طولانی‌تر بوده (گاهی اوقات بیش از یکسال) و معمولا مقاله چندین بار مورد اصلاح و تجدیدنظر داوران و نویسندگان قرار می‌گیرد.

    در مقاله ژورنال، جزییات دقیق‌تر و مفصل‌تری از پژوهش و یافته‌های آن بیان می‌شود و معمولا محدودیتی در تعداد صفحات وجود ندارد و تعداد صفحات بیشتری دارند(برخی از مجلات محدودیت تعداد کلمه (مثلا 5000 کلمه) و یا همچون برخی از مجلات IEEE محدودیت تعداد صفحه دارند (معمولا 12 صفحه) و به ازای هر صفحه بیشتر می‌بایست هزینه اضافی پرداخت شود.). مقاله‌های کنفرانسی مختصر بوده و صرفاً به مطرح کردن ایده و توضیح آن، با انجام آزمایشات و شبیه‌سازی‌های ساده می‌پردازند و از نظر تعداد صفحات دارای محدودیت بیشتری می‌باشند

 1- مقالات ژورنال

 در هر مقاله ژورنال (Journal paper) یک یافته جدید علمی به طور کامل و شفاف بررسی می‌شود. در این نوع مقالات، مقایسه پژوهش جدید با پژوهش‌های پیشین انجام می‌گیرد و نتایج به صورت دقیق و مفصل توضیح داده می‌شوند.

 انواع مقالات ژورنال:

     مقالات اصلی (Original Paper یا Regular Research)

    مقالات مروری (Review Paper)

    مقالات از نوع Letter

    مقالات Short/ Rapid/ Brief Communication

 حال ویژگی‌های هر یک از انواع مقالات به اختصار توضیح داده می‌شود.

 • مقالات اصیل

 در صورتیکه پژوهش انجام شده از نوآوری کافی برخوردار بوده و نتایج مهم و جدیدی بدست آمده باشد، چگونگی انجام پژوهش و دستاوردهای حاصل از آن، در قالب original paper چاپ و به اطلاع جامعه علمی رسانده می‌شود. این دسته مقالات، مقاله‌هایی مفصل با شرح جزییات کافی می‌باشند و دارای ارزش علمی بالایی هستند. مقالات اصیلی که به تازگی چاپ شده‌اند و با توجه به اهمیت موضوع، نوآوری و ارزش علمی آن‌ها، به سرعت مورد استقبال جامعه علمی قرار بگیرند تحت عنوان Hot Papers در سایت مجلات مشخص می‌شوند.

 • مقالات مروری

 همانطور که از نام این نوع مقالات بر می‌آید، افراد صاحبنظر و با تجربه که به طور گسترده و مستمر بر روی یک مقوله علمی به پژوهش مشغولند، با بررسی تعداد زیادی از مقالات مرتبط، ضمن بین تاریخچه و تشریح پژوهش‌هایی که در طی سال‌های گذشته بر روی آن موضوع انجام شده است، وضعیت فعلی و نیز پژوهش‌های آتی را بیان می‌کنند و مرور می‌نمایند. همچنین نویسندگان به ارایه نظرات و دستاوردهای پژوهشی خود پرداخته و افق‌های جدید و پیشرو را ارایه می‌کنند. گاهی اوقات نیز مجله از پژوهشگران برجسته دعوت می‌کند که در یک موضوع به روز پژوهشی، مقاله مروری بنویسند که اصطلاحاً invited review گفته می‌شود.

 • مقالات از نوع Letter

 ارزش علمی مقاله‌های از نوع Letter از مقاله‌های اصیل کمتر است. نکته مهم این است که امکان ارسال Letter به همه مجلات وجود ندارد. معمولا مقاله‌های از نوع Letter، از نظر حداکثر تعداد کلمات به کار رفته در مقاله یا حداکثر تعداد صفحات، محدودیت دارند که به نوع مجله بستگی دارد. به عنوان نمونه برای مجله Neuroscience Letter، مقالات باید حداکثر پنج هزار کلمه با در نظر گرفتن تمامی کلمات نوشته شده در متن مقاله، زیرنویس شکل‌ها، جداول، مراجع و … باشند. همچنین در سایت مجله Neurocomputing نوشته شده که مقالات از نوع Letter می‌تواند حداکثر چهار صفحه باشد. یک حالت خاص، Letter to the Editor است که می‌تواند در یک صفحه نیز نوشته شود. Letter to the Editor در تکمیل و یا انتقاد از محتویات یک مقاله اصیل و معمولا توسط افراد متخصص و خبره نوشته می‌شود. معمولا این مقالات دو حالت پذیرش (Accept) و یا رد (Reject) دارند و کمتر حالت اصلاح (Revise) به خود می‌گیرند.

 • مقالات از نوع Short/ Rapid/ Brief Communication

 این دسته از مقالات مشابه Letter هستند و معمولاً توسط پژوهشگران برجسته نوشته می‌شوند، اگرچه لزوماً اینگونه نیست! گاهی اوقات تحقیق به نتایج جدید اما محدودی دست یافته است که در قالب short/ brief ارایه شده و چاپ می‌شوند. سرعت داوری و چاپ در این دسته از مقالات بیشتر از بقیه بوده که مزیت عمده آن‌ها بشمار می‌رود. در واقع در این مقالات، نتایج به صورت مختصر و مفید با تکیه بر نوآوری و اهمیت موضوع توضیح داده می‌شود. برخی از مجلات برای این دسته از مقالات محدودیت تعداد کلمات و یا تعداد صفحات دارند.

 • Book Chapter

 یک فصل از کتاب می‌باشد که در واقع گردآوری و خلاصه مقالات تالیفی و پژوهش‌های انجام شده توسط نویسندگان در رابطه با یک موضوع علمی می‌باشد. در این حالت معمولا افراد صاحبنظر و برجسته علمی به عنوان سردبیر کتاب انتخاب شده و آن‌ها با توجه به سرفصل و مطالبی که می‌بایست در کتاب مطرح شود، از دیگر محققین برای نوشتن فصل‌‌های کتاب دعوت به همکاری می‌نمایند. به این ترتیب، کتاب با همکاری چندین پژوهشگر (هر فصل توسط یک یا چند محقق) نوشته می‌شود. در نهایت سردبیر این فصول را در قالب بخش‌های مختلف کتاب، مرتب و منسجم می‌نماید.

 علاوه بر مقالات ISI، مقالاتی در کشور خودمان در مجلات علمی‌- پژوهشی و یا علمی- ترویجی به چاپ می‌‌رسند. به عنوان مثال نشریه علمی- پژوهشی امیرکبیر از جمله مجلات علمی‌- پژوهشی مطرح کشور می‌باشد. مقالاتی که در مجلات علمی- پژوهشی چاپ می‌شوند مشابه مقالات ISI هستند. همچنین ارزش علمی مجلات علمی- پژوهشی از مجلات علمی- ترویجی بیشتر می‌باشد.

 2- مقالات کنفرانسی

 در یک کنفرانس، افرادی که در زمینه خاصی به تحقیق و پژوهش مشغول هستند، به تبادل اطلاعات می‌پردازند. بیشتر اوقات، ایده‌ای که در آغاز به ذهن می‌رسد به صورت یک مقاله کنفرانسی چاپ شده و به جامعه علمی عرضه می‌شود. در این مرحل هنوز جزییات، مورد بررسی دقیق قرار نگرفته و مقایسه کافی با دیگر پژوهش‌های مشابه انجام نشده است. مزیت عمده مقالات کنفرانسی این است که مقاله به صورت شفاهی و سخنرانی ارایه شده و به این ترتیب با دیگر صاحبنظران بحث و تبادل نظر می‌شود. یکی دیگر از مزایای ارسال مقاله برای کنفرانس، سرعت پذیرفته شدن و چاپ شدن مقاله است که معمولاً سریع‌تر از مقالات ارسال شده برای مجلات است. مقالات پذیرفته/ ارایه شده در یک کنفرانس در مجموعه مقالات کنفرانس با نام proceeding چاپ می‌شوند. سایت‌های مختلفی وجود دارد که کنفرانس‌های تخصصی مرتبط با رشته‌ها را به صورت دسته‌بندی شده و بر اساس تاریخ و زمان برگزاری کنفرانس ارایه می‌کنند از جمله:

 www.allconferences.com و www.conferencealrets.com

 برای کنفرانس‌ها مهلت ارسال مقاله (Deadline) وجود دارد و در صورتی که مقاله پس از مهلت تعیین شده برای کنفرانس ارسال گردد، در نظر گرفته نمی‌شود و داوری نخواهد شد. پس از نوشتن مقاله مطابق با آیین نامه نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس و ارسال به موقع آن (Submit)، فرآیند داوری مقاله آغاز می‌شود که بسته به کنفرانس تقریبا دو ماه طول می‌کشد. معمولاً چند داور که در زمینه مقاله ارسال شده دارای دانش و تجربه مناسبی باشند، آنرا مطالعه می‌کنند، نکات و پرسش‌های خود را به گروه علمی برگزارکننده کنفرانس ارسال می‌نمایند. در نهایت، نتایج داوری به اطلاع نویسندگان مقاله رسانده می‌شود.

 معیارهای اصلی برای ارسال مقاله به کنفرانس، علاوه بر همخوانی موضوع و محتوای مقاله با موضوعات مطرح شده در کنفرانس، سابقه کنفرانس، محل برگزاری کنفرانس، کمیته برنامه‌ریزی علمی کنفرانس (TPC: Technical Program Committee)، حمایت کنندگان کنفرانس و هزینه ثبت نام و شرکت در کنفرانس می‌باشد. هرچه کنفرانس سابقه بیشتری داشته باشد اهمیت کنفرانس بیشتر است. به عنوان مثال، ارزش علمی کنفرانسی که برای بیست و سومین بار برگزار می‌شود نسبت به کنفرانسی که برای بار دوم برگزار می‌شود بالاتر است. معمولا کنفرانس‌های جدیدتر جهت تبلیغ و مطرح شدن، تعداد بیشتری از مقالات را می‌پذیرند و در عین حال داوری ساده‌تری انجام می‌دهند. کنفرانس‌هایی که در دانشگاه‌های مطرح دنیا برگزار می‌شوند، معمولا کیفیت علمی بالاتری داشته و داوران خبره و متخصص، مقاله را داوری خواهند نمود. همچنین هر چه اعضای کمیته علمی کنفرانس از رتبه علمی بالاتری برخوردار بوده و پژوهشگرانی برجسته و شناخته شده باشند، سطح علمی کنفرانس بالاتر خواهد بود. کمیته علمی کنفرانس وظیفه انتخاب داورها برای مقالات و اخذ تصمیم نهایی در مورد پذیرش و یا عدم پذیرش مقالات بر مبنای نظر داوران را به عهده دارد. حمایت کنندگان کنفرانس نیز نقش بسزایی در کیفیت برگزاری کنفرانس بر عهده دارند. به عنوان مثال مقالات پذیرفته شده توسط چه ناشرانی چاپ می‌شوند و یا نسخه تکمیلی مقالات برتر کنفرانس در چه مجلاتی به چاپ خواهند رسید. بدیهی است چاپ مقالات توسط ناشران معتبر، بر اهمیت آن کنفرانس می‌افزاید.

 در کنفرانس‌ها، بابت شرکت در کنفرانس و چاپ مقاله هزینه‌ای دریافت می‌شود که اصطلاحاً هزینه ثبت نام (Registration) گفته می‌شود. البته بدون ارسال ارایه مقاله نیز می‌توان با پرداخت هزینه ثبت نام و فقط به عنوان شرکت کننده حضور داشت. گاهی اوقات، در بعضی از کنفرانس‌ها هزینه ثبت نام تعیین شده برای ارایه یک مقاله با دو مقاله یکسان است. در برخی کنفرانس‌ها نیز هزینه ثبت نام یک مقاله تعیین شده و به ازی هر مقاله بیشتر، مبلغی اضافه بر هزینه ثبت نام اولیه دریافت می‌شود. به عنوان مثال در کنفرانس IJCNN (International Joint Conference on Neural Networks) که یکی از کنفرانس‌های معتبر علمی در زمینه شبکه‌های عصبی زیستی، مصنوعی و علوم مرتبط با آنست، هزینه ثبت نام دو مقاله با یک مقاله یکسان است. به عبارت بهتر با پرداخت یک هزینه ثبت نام، می‌توان دو مقاله را در کنفرانس ارایه کرد و در مجموعه مقالات چاپ نمود. اما به ازی هر مقاله پذیرفته شده‌ی دیگر (بیش از دو مقاله)، می‌بایست یکصد دلار پرداخت نمود. بنابراین توصیه می‌شود حتما این موضوع را از طریق سایت کنفرانس بررسی کنید.

 برای تشویق نویسندگان و شرکت کنندگان به ثبت نام به موقع در کنفرانس، هزینه ثبت نام زودهنگام (Early registration) کمتر است و شرکت کنندگانی که سریع‌تر ثبت نام نمایند هزینه کمتری پرداخت می‌کنند. به عبارت دیگر نویسندگانی که مقاله آن‌ها پذیرفته شده است، بهتر است هر چه سریع‌تر در کنفرانس ثبت نام کنند چرا که پس از سپری شدن زمان ثبت نام زودهنگام، هزینه بیشتری باید بپردازند. به طور کلی، بیشتر کنفرانس‌ها برای دانشجویان و یا اعضای انجمن‌های مرتبط با آن کنفرانس، تخفیف قایل می‌شوند که جزییات آن در قسمت registration سایت کنفرانس بیان می‌شود شکل زیر را ملاحظه کنید.

 مثالی از جدول هزینه ثبت نام زود/دیر هنگام برای کنفرانس

 شکل بالا مثالی از جدول هزینه ثبت نام زود/دیر هنگام برای کنفرانس است. همانطور که این جدول نشان می دهد هزینه ثبت نام پیش از دوم اوریل، کمتر از هزینه ثبت نام پس از آنست. همچنین این جدول مبلغ هزینه ثبت نام در گروه های مختلف ثبت نام دانشجویی، ثبت نام اعضای IEEE و حتی ثبت نام یک روزه در کنفرانس را نشان می دهد. در توضیحات بالای جدول نوشته شده که برای چاپ مقاله پذیرفته شده در کتاب مجموعه مقالات، می بایست هزینه ثبت نام کامل عضو/غیرعضو توسط یکی از نویسندگان پرداخت گردد. همچنین با پرداخت یک هزینه ثبت نام، می توان دو مقاله را در کنفرانس ارائه نمود.

 از دیگر نکات حایز اهمیت در مقالات کنفرانسی، تعداد صفحات مقاله می‌باشد. در سایت کنفرانس تعداد صفحات مجاز مقاله اعلام شده است. به عنوان مثال در سایت کنفرانس IJCNN نوشته شده که مقالات حداکثر می‌بایست شش صفحه باشند. در صورتیکه تعداد صفحات مقاله بیش از شش صفحه باشد، به ازی هر صفحه اضافی، هزینه بیشتری مثلا یکصد دلار علاوه بر هزینه ثبت نام باید پرداخت شود (Extra page charge). در این صورت یک مقاله هشت صفحه‌ای، هزینه اضافی دویست دلاری در پی دارد. لازم به ذکر است که حداکثر تعداد صفحات مقالات کنفرانسی محدود می‌باشد و معمولا بیش از ده صفحه مجاز نخواهد بود.

 در قسمت تاریخ‌های مهم (Important Dates) از سایت کنفرانس و یا فراخوان ارسال مقاله ، اطلاعات مهمی از جمله مهلت ارسال مقاله، تاریخ پاسخ‌دهی مربوط به رد و یا پذیرش مقاله ، مهلت ارسال نسخه نهایی مقالات پذیرفته شده ، تاریخ ثبت نام در کنفرانس (Registration) و تاریخ برگزاری کنفرانس (Conference dates) ذکر شده است را ملاحظه کنید. با توجه به تعداد زیاد مقالات ارسالی برای کنفرانس و سرعت عمل داوران برای داوری و ثبت نظر خود، معمولا تاریخ اعلام نتایج داوری مقالات، چند روز با تاریخ اعلام شده در سایت اختلاف دارد و گاهی اوقات چند روز دیرتر نتایج اعلام می‌شوند.

 مقالات ارسال شده برای کنفرانس دارای الگوی نگارش (Template) مشخصی می‌باشند که وابسته به آن کنفرانس می‌باشد. به عنوان مثال نوع قلم، اندازه قلم و یا حتی دو ستونه و یا تک ستونه بودن مقاله در کنفرانس‌های مختلف، متفاوت است. هر مقاله‌ای که به کنفرانس ارسال می‌شود، می‌بایست قواعد نگارش مقالات مربوط به آن کنفرانس را کاملا رعایت کند. در صورت عدم رعایت، در بیشتر اوقات مقاله بدون داوری شدن، رد می‌شوند. یکی از راه‌های ساده و درست این است که فایل template مقاله ار از سایت کنفرانس دانلود کرده، متن مقاله خود را در بخش‌های مناسب این فایل کپی کرده و سپس قسمت‌های اضافی را حذف کنید. معمولا فایل template در دو قالب Word و یا Latex بر روی سایت کنفرانس قرار داده می‌شود. در صورتیکه بخش عمده مقاله فرمول‌ها و قضایای ریاضیاتی باشد، استفاده از نرم افزار Latex توصیه می‌شود.

 معمولا نسخه تکمیل شده مقالات برتر کنفرانس (Best papers) در مجلات چاپ می‌شود که ممکن است برخی از این مجلات نیز ISI باشند. این موضوع در سایت کنفرانس اعلام شده است. در این حالت، این مقالات در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ نمی‌شوند و نویسندگان می‌بایست جهت داوری مجدد، مقاله را برای آن مجله‌ی معرفی شده ارسال نمایند. به این ترتیب، مقاله از کیفیت بالاتری برخوردار بوده و لذا پس از داوری مجدد و پذیرش، به صورت یک مقاله ژورنال چاپ می‌شود. ممکن است این مقالات در شماره ویژه مجله (Special issue) و یا شماره معمولی (Regular issue) به چاپ برسند. معمولا فرآیند پذیرفته شدن این دسته از مقالات که از کنفرانس برای مجله ارسال می‌شوند، نسبت به اینکه مقاله‌ها مستقیما برای مجله ارسال شود ساده‌تر است. همچنین هر کنفرانسی برای بهترین ارایه‌ها و بهترین پوسترها و یا بهترین مقالات دانشجویی، جوایزی را در نظر می‌گیرد.

 در بیشتر اوقات، داوران سوالات و نکاتی جهت توضیح بهتر مطالب مطرح کرده و یا اشتباهات نگارشی و نوشتاری مقاله را بیان می‌کنند تا تصحیح شوند. در این حالت، نویسندگان می‌بایست بر اساس نظر داوران، مقاله را اصلاح کرده و نسخه نهایی مقاله (Final version) را که معمولا نسخه Camera ready نامیده می‌شود، دوباره ارسال نمایند. لازم به ذکر است که هرگونه تغییر از طرف نویسندگان می‌بایست در این نسخه انجام گیرد و به عبارت بهتر این همان نسخه‌ای است که در مجموعه مقالات کنفرانس چاپ خواهد شد.

 مقالات پذیرفته شده در کنفرانس معمولا به دو صورت برای شرکت کنندگان ارایه می‌شود:

 الف) ارایه شفاهی (Oral): مقاله به صورت شفاهی در زمان تقریبی بیست دقیقه برای حاضرین ارایه می‌شود. در این حالت پانزده دقیقه برای ارایه نویسنده و پنج دقیقه برای پرسش و پاسخ در نظر گرفته می‌شود. فایل ارایه باید به صورت پاورپوینت (PowerPoint) باشد.

 ب) پوستر (Poster): اگر شخص نتواند/ نخواهد مقاله را به صورت شفاهی ارایه دهد و یا داوران با ارایه مقاله به صورت پوستر موافقت کرده‌اند؛ می‌تواند پوستر مقاله را تهیه کرده و در محل تعیین شده قرار دهد. معمولا زمان مشخصی در اختیار نویسندگان قرار داده می‌شود تا بتوانند در مورد مقاله خود به شرکت کنندگان توضیح دهند.

 توجه به این نکته ضروری است که حداقل یکی از نویسندگان می‌بایست در کنفرانس ثبت نام کرده و جهت ارایه مقاله حضور پیدا کند. اما شرکت در کنفرانس به ویژه در کشورهای دور مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار می‌باشد. بنابراین اگر مقاله شما در کنفرانسی پذیرفته شده و شما نمی‌توانید در کنفرانس شرکت کنید، حتما این موضوع را به دبیر کنفرانس اطلاع دهید تا مقاله شما از لیست ارایه دهندگان خارج شود. توصیه می‌شود در این حالت، با دبیر کنفرانس مکاتبه کرده تا با پرداخت هزینه ثبت نام و بدون شرکت در کنفرانس و ارایه مقاله، نسخه نهایی مقاله پذیرفته شده در مجموعه مقالات آن کنفرانس چاپ شود. در صورت عدم اطلاع رسانی به موقع به دبیر کنفرانس، نام شما در لیست ارایه کنندگان مقاله قرار می‌گیرد و اگر در چنین حالتی مقاله توسط کسی ارایه نشود، نام نویسندگان در لیست سیاه (Black list) قرار گرفته و برای دیگر کنفرانس‌های وابسته نیز فرستاده می‌شود. در این صورت مقالات بعدی شما در کنفرانس‌های مشابه رد خواهد شد (حتی بدون داوری).

 از دیگر گردهمایی‌های مشابه با کنفرانس می‌توان به سمینار، کنگره (Congress) و سمپوزیوم (Symposium) اشاره نمود. در سمینار تعداد مقالات و موضوعات ارایه شده و تعداد شرکت کنندگان به مراتب بسیار کمتر از کنفرانس می‌باشد. برگزارکنندگان سمینار از یک یا چند نفر که در مورد موضوعات مشخصی تحقیق کرده‌اند، دعوت کرده و آن‌ها نیز نتایج و دستاوردهای حاصل از پژوهش خود (یا دیگران) را که پیش از این در مجلات و کنفرانس‌های معتبر چاپ شده‌اند، بیان و ارایه می‌کنند. همچنین گاهی اوقات چند کنفرانس با هم ملحق شده و یک کنگره جهانی را تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال کنفرانس‌های شبکه عصبی، سیستم‌های فازی و محاسبات تکاملی با هم کنگره جهانی هوش محاسباتی را تشکیل می‌دهند. از سمپوزیوم‌ها نیز می‌توان به سمپوزیوم بین‌المللی شبکه عصبی (ISNN) اشاره کرد که یکی از سمپوزیوم‌های معتبر در زمینه شبکه‌های عصبی و کاربردهای آن می‌باشد و هر ساله برگزار می‌شود. قوانین جاری در کنگره‌ها و سمپوزیوم‌ها با قوانین کنفرانس‌ها مطابقت دارد.

 معمولا در کنار کنفرانس‌ها (گاهی نیز به صورت مستقل)، کارگاه‌های جانبی و تخصصی (Workshop) مرتبط با موضوعات کنفرانس تشکیل می‌شود. شرکت در این کارگاه‌ها مستلزم پرداخت هزینه ثبت نام آن‌ها می‌باشد. گاهی اوقات این کارگاه‌های علمی به صورت تئوری و عملی توسط شرکت‌ها برگزار می‌شود. لازم به ذکر است که کارگاه‌ها از نظر تعداد افراد شرکت کننده محدودیت دارند (مثلا بیست نفر). برگزاری کارگاه و یا شرکت در آن‌ها برای اعضای هیات علمی و به ویژه برای دانشجویان بسیار مفید بوده و برای تشویق اعضای هیات علمی و دانشجویان، دانشگاه‌ها برای برگزارکنندگان و نیز شرکت کنندگان، امتیاز پژوهشی در نظر می‌گیرد.

 هر ساله در داخل کشور نیز در حیطه‌های مختلف پژوهشی کنفرانس‌های معتبر ملی و بین‌المللی برگزار می‌شود و اساتید و دانشجویان جدیدترین دستاوردهای پژوهشی خود را ارایه می‌کنند. شرکت در کنفرانس و ارایه مقاله به ویژه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی توصیه می‌شود.

 برای آغاز پژوهش علمی توصیه می‌شود که ابتدا به مطالعه مقالات مروری و یا یک فصل از کتاب بپردازید چرا که در اینگونه مقالات، موضوع علمی به تفصیل شرح داده شده و از سوی دیگر، توسط افراد برجسته و صاحب‌نظر نوشته می‌شوند. برای نوشتن این مقالات از تعداد زیادی مرجع و مقاله استفاده می‌شود و یک منبع غنی علمی به شمار می‌آید. با یافتن مقالات ذکر شده در مراجع این مقالات، می‌توان جستجوی کامل‌تری داشت.

 نظر دهید »

اسلام آوردن ایرانیان 2

23 خرداد 1396 توسط الزهرا (س) نصر

ارائه شده توسط استاد مختار ثقفی
ارائه شده در کانال رسمی استاد مختار ثقفی و بصورت همزمان در بسیاری از ابرگروههای شیعی
سلام و شب بخیر عرض میکنم خدمت همگی همراهان عزیز در ابر گروههای شیعی.
بار دیگر توفیق حاصل شد تا در خدمت شما همراهان باشیم با یک کنفرانس دیگر.
امشب به امید خدا با هم
موضوع دلایل اسلام آوردن ایرانیان
}قسمت دوم { را بررسی می کنیم.
روش کار در این تحقیق بدین گون می باشد که ابتدا نظریات دکتر عبدالحسین زرین کوب در کتابهای
دو قرن سکوت و کارنامه اسلام را مورد بررسی قرار داده و سپس با در نظر گرفتن نظریات دانشمندان و مورخان
خارجی و ایرانی دیگر در این زمینه، بررسی مسئله را پی می گیریم.
پیشاپیش بابت حجم بالای مطالب عذرخواهی میکنم
هدف ما در این تحقیق)مانند دیگر تحقیقاتمان(، جامع و شامل بودن محتوای تحقیق می باشد.
زمینه های فتح ایران:
توماس آرنولد در کتاب تاریخ گسترش اسلام ص 143 میگوید: آزار و پیگرد دینی چنان مردم را از “دین بهی” و
دستگاه ساسانی بیزار کرده بود که فتح اعراب را آزادیبخش می دانستند
طبری می نویسد که ربعی در پاسخ به پرسش رستم که “چرا آمده اید"⁉
میگوید: “خدا ما را برانگیخته تا هر که را خواهد از پرستش بندگان به پرستش او ببریم؛ و از سختی و تنگنای
این جهان به بهروزی و گشایش آن بریم؛ و از ستم قدرتها و ادیان به عدالت اسلام برسانیم"؛ چون رستم خواست
در این باره اندیشه کند، ربعی سه روز به او مهلت داد که اگر روز چهارم پاسخی نیامد بمعنی جنگ است؛ و آنروز
هم مسلمانان جنگ را آغاز نخواهند کرد مگر آنکه رستم آغاز کند )جلد پنجم،ص ۱۶۳۲ .)
2
بنا بر روایات موجود، همیشه پارسیان آغازگر جنگ با مسلمانان بودند؛ مسلمانان در مقام دفاع بر می آمدند
)طبری، جلد پنجم، ۱۶۳۸ )
گروهی مسلمان نزد رستم آمده و گفتند: همزیستی مایه بقای فرمانروایان است. دعوت خدا را بپذیر و ما سوی
سرزمین خویش می رویم و تو به سرزمین خودت و کار بدست خودت باشد نه ما. اگر کسی قصد شما کند یا بر
شما چیره شود، ما یاران شما خواهیم بود. مبادا هلاک قومت بدست تو باشد حال آنکه میان تو و بهره وری از
اسلام پرده ای نیست جز آنکه بدان بگروی )تاریخ طبری، جلد پنجم، ص ۱۷۰۰ )
“ما برای جستن زر و کالای این گیتی به نزد شما نیامده ایم” )الکامل ابن اثیر، جلد سوم، ص ۱۳۶۷ )
نقش ایرانیان در فتح ایران:
طبری از یک سوار پارسی که پس از اسارت مسلمان شده و در کنار مسلمانان جای گرفت، سخن می گوید )جلد
پنجم، ص ۱۶۸۵ ؛)
رشید شهمردان، نویسنده زرتشتی، از دو ایرانی مسلمان شده که برای اعراب “جاسوسی” می کردند یاد کرده
است )تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان، ص ۳۸ (؛ و مدائنی از چهار هزار سرباز دیلمی می گوید که زیر فرمان
رستم بودند و در خلال جنگ به مسلمانان پیوستند و پس از قادسیه هم در فتح مدائن و جنگ جلولا شرکت
جستند.
“بی گمان در جنگهای نخستین اسلامی، گروهی بسیار از ایرانیان تازه مسلمان شرکت داشته اند و در همه جا
ستون پنجم بوده که زمینه را برای چیره شدن هواخواهان حکومت جدید آماده می کرده اند"؛ “بی شک
حکومت طبقاتی و صورت مالکیت زمینهای زراعتی یکی از عوامل پیشرفت اسلام بوده که می گفت الزرع للزارع
ولوکان غاصبا” )شهمردان، تاریخ زرتشتیان پس از ساسانیان، ص ۵۵ .)
نقش حضرت سلمان فارسی در فتح ایران:
بگفته ابن اثیر، مسلمانان به اعماق کوچه ها رفتند بی آنکه کسی را رو در روی خود ببینند، مردم آنها را در میان
گرفتند؛ سلمان فارسی پیشاپیش مسلمانان مردم را به اسلام فرا می خواند )الکامل، جلد چهارم، ص ۱۴۳۰ .)
دعوت سلمان اینگونه بود: “شما را به سه چیز می خوانم که به صلاح شماست. اینکه مسلمان شوید و برادران ما
باشید و حقوق و تکلیف شما همانند ما باشد، و گرنه جزیه دهید، و گرنه منصفانه با شما می جنگیم که خدا
جنایتکاران را دوست ندارد” )تاریخ طبری، جلد پنجم، ص ۱۸۱۶ )
مشاهده میکنیم ک حضرت سلمان فارسی که پیامبر درباره وی گفته بود سلمان از ما اهل بیت است در فتح
ایران حضور داشته که این نشان دهنده تایید فتوحات مسلمین است.
مسلمانان! ایرانی که از فتح ایران می نالند بهتر است دراینباره موضعشان را مشخص کنند…!
3
رفتار سپاه اسلام با مردم پس از فتح ایران :
“از باختر دجله تا سرزمینهای عربی هیچ کس از مردم سواد نماند جز اینکه امان یافت و همگی از حکومت اسلام
شاد و سربلند و بهره مند گشتند” )الکامل ابن اثیر، جلد چهارم، ص ۱۴۲۵ (؛ طبری نیز سخنی به همین
مضمون دارد، )جلد پنجم، ص ۱۸۰۷ )
در پیمان نامه ها، حفاظت و تأمین امنیت بر عهده مسلمین است و جزیه بر گردن طرف دیگر؛ عدم همکاری با
دشمن شرط است؛ هم پیمانان بر دین و رسوم و مال و دیار خویش اختیار دارند. جزیه هم در حد توان است و
بر کودکان و سالخوردگان و زنان و بیماران جزیه نیست. آن کس هم که سربازی کند جزیه از او برداشته می
شود )طبری(
“سعد در کاخ سفید فرود آمد و ایوان آنجا را مسجد کرد و هیچ یک از تصاویر و تندیسها را تغییر نداد” )تاریخ
ابن خلدون، ص ۵۰ )
مسلمانان از شوش راهی جندی شاپور شدند و به مردم شهر امان دادند و پیمان صلح بستند )طبری، جلد پنجم؛
الکامل، جلد چهارم(
آذربایجان به شیوه آشتی جویانه بدست مسلمانان افتاد” )الکامل ابن اثیر، ص ۱۵۳۳ )
بگفته طبری، در کاخ تصاویر گچی بود از مرد و اسب که سعد و مسلمانان آنها را بر جای گذاشتند)جلد پنجم(
مسلمین، اهواز و مهرگان را با صلح گشودند ولی هرمزان که پیمان صلح بسته بود، خیانت کرد و قلمرو خود را
بروی آنها بست.هرمزان پس از شکست در اهواز به رامهرمز گریخت؛ پیک فرستاد و باز خواستار صلح شد. عمر
هم پذیرفت و چون کردان آهنگ نبرد بااو کردند، مسلمانان از هرمزان پاس داشتند)ابن اثیر، الکامل، ص ۱۴۶۳ )
ولی هرمزان پیمان شکن به تحریک یزدگرد به شوشتر رفت تا باز با مسلمین بجنگد؛ چون جنگ به درازا کشید
و مردم شهر به ستوه آمدند، یکی از مردم شهر)نسیبه پسر دادویه( مسلمانان را از راه کاریز به درون شهر برد و
درها گشوده گشت )الکامل ابن اثیر، ص ۱۴۷۲ ؛ تاریخ طبری، جلدپنجم ص 1837 )
هرمزان را که بارها پیمان شکنی کرده بود، اسیر و نزد عمر بردند؛ در آنجا اسلام آورد و عمر هم خانه ای در
مدینه و ماهیانه ای به مبلغ دو هزار درهم برایش برید تا زندگی کند! سپس به فرماندهان گفت شاید مسلمانان
با اهل ذمه بدرفتاری می کنند که ایشان پیوسته پیمان شکنی می کنند. گفتند: از ما جز وفا و نیکوکاری بر
نیاید؛ ولی تو ما را از پیشروی در دیار پارسیان باز داشته ای و خواسته ای به آنچه داریم بسنده کنیم؛ و تا پادشاه
آنها در کشور است که فتنه می کند ایشان پیوسته پیمان شکنی می کنند– مگر آنکه او را از سرزمین پارس
بیرون کنیم )الکامل ابن اثیر، ص ۱۴۷۵ - ۱۴۷ ؛ تاریخ طبری،
بزرگان ایرانی که با مسلمانان پیمان صلح می بستند، با پیامهای تحریک آمیز یزدگرد فراری پیوسته پیمان
شکنی کرده و با مسلمانان می جنگیدند )الکامل، ص ۱۵۳۳ )
4
مسلمانان بسوی شوشتر روان بودند که لشکریان سپاه چون کار حکومت ساسانی را پایان یافته دیدند، به اسلام
گرویدند و خواهان نبرد با ساسانیان شدند؛ عمر این پیمان را پذیرفت و آنها در فتح شوشتر شرکت کردند )تاریخ
ابن خلدون، ص ۵۲۴ )
و در نتیجه:
بگفته آدام متز، محلات فقیر و غنی در شهرها از میان رفت و نحوه شهر سازی تغییر کرد؛ و از آنجا که اسلام کار
و پیشه را برای گذران زندگی ضروری می دانست، دودمان پرشمار و مفت خوار ساسانی که قرنها به مصرف
دسترنج دیگران خو کرده بودند از تأمین زندگی خود بازماندند )تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، جلد اول(
اینها رعایا و برزگران و بارکشان ایران هستند . تو نسبت بخود ایرانیان کارى نکردى )که به آنها آسیب و زیان
برسد( این عده را به من واگذار کن که من آنها را نگهدارى کنم تا کار شما بسامان برسد.
سعد در این کار با عمر مشورت کرد عمر پیغام داد اگر آن برزگران اهل محل و در آن سامان مقیم باشند و
دشمن را ضد شما یارى نخواهند کرد آنها را آزاد کن که در امان باشند هر که از آنها بگریزد شما می توانید او را
در همان سال در ماه صفر مسلمین وارد شهر بهرسیر شدند. مدتى بود که « بکیفر فتح مدائن غربی یا بهرسیر
سعد آن شهر را محاصره کرده بود. سعد دستهاى سواران را باطراف فرستاده که مردم غیر معاهد )خارج از عهد و
ذمه اسلام( را غارت کند. هر یکى از سواران با یک برزگر اسیر برگشتند که عده اسراء صد هزار گرفتار شده بود
زیرا عده سواران اسلام صد هزار بود. سعد دستور داد که خندق گرداگرد حفر شود. شیرازاد دهقان ساباط
)حاکم( باو گفت: ابرسانید. سعد هم همه را آزاد کرد سپس نزد دهقانان )بزرگان محل( فرستاد و آنها را بیکى از
دو کار دعوت نمود: یا اسلام یا پرداخت جزیه که پس از تأدیه آن داخل در حمایت اسلام شده از آنها دفاع و
نگهدارى خواهد شد.
آنها با یک دیگر مشورت کرده پرداخت جزیه و استفاده از حمایت اسلام را ترجیح دادند ولى فلاحین املاک
خسرو )پادشاه- خالصه دولت( با آنها هم آهنگ نشدند. در سراسر بلاد مفتوحه از اهل سواد )بین النهرین( کسى
نماند که از تسلط اسلام و مسلمین رخ بتابد بنابر این همه بآسایش و امان تمتع نموده خوشبخت و آسوده
شدنفرا رسید. ن.ک . الکامل فی التاریخ 2 / 529
وضعیت ایرانیان باقی مانده بر ادیان قبل از اسلام در ایران بعد اسلام:
استقلال سیاسی ایران از اوائل قرن سوم هجری شروع شد و تا آن وقت هنوز بسیاری از مردم ایران به کیش ها و
آیین های قدیم از قبیل زرتشتی و مسیحی و صابی و حتی بودایی باقی بودند. سفرنامه هایی که در قرون سوم و
چهارم نوشته شده حکایت می کند که تا آن زمانها در ایران آتشکده ها و کلیساهای فراوان وجود داشته است،
بعدها کم کم از عدد آنها کاسته شده و جای آنها را مساجد گرفته است.
5
تاریخ نویسان اسلامی خاندان های چندی را از ایرانیان نام می برند که تا قرنهای دوم و سوم، بلکه تا قرن چهارم
هجری همچنان به دین زرتشت باقی بوده اند و در اجتماع مسلمانان محترم می زیسته اند و سپس آن دین را
ترک کرده اند.
می گویند: سامان، جد اعلای سامانیان که از احفاد سلاطین ساسانی است و خود از بزرگان بلخ بوده است در
حدود قرن دوم، و جد اعلای خاندان قابوس که آنها نیز حکومت و فرمانروایی یافتند در قرن سوم، و مهیار دیلمی
شاعر زبر دست و معروف ایرانی در اواخر قرن چهارم هجری به دین اسلام گرویدند.
استقلال سیاسی ایران از اوائل قرن سوم هجری شروع شد و تا آن وقت هنوز بسیاری از مردم ایران به کیش ها و
آیین های قدیم از قبیل زرتشتی و مسیحی و صابی و حتی بودایی باقی بودند. سفرنامه هایی که در قرون سوم و
چهارم نوشته شده حکایت می کند که تا آن زمانها در ایران آتشکده ها و کلیساهای فراوان وجود داشته است،
بعدها کم کم از عدد آنها کاسته شده و جای آنها را مساجد گرفته است.
تاریخ نویسان اسلامی خاندان های چندی را از ایرانیان نام می برند که تا قرنهای دوم و سوم، بلکه تا قرن چهارم
هجری همچنان به دین زرتشت باقی بوده اند و در اجتماع مسلمانان محترم می زیسته اند و سپس آن دین را
ترک کرده اند.
می گویند: سامان، جد اعلای سامانیان که از احفاد سلاطین ساسانی است و خود از بزرگان بلخ بوده است در
حدود قرن دوم، و جد اعلای خاندان قابوس که آنها نیز حکومت و فرمانروایی یافتند در قرن سوم، و مهیار دیلمی
شاعر زبر دست و معروف ایرانی در اواخر قرن چهارم هجری به دین اسلام گرویدند.
مردم طبرستان و قسمتهای شمالی ایران تا سیصد سال پس از هجرت هنوز دین جدید را نشناخته بودند و با
دولت خلفا به دشمنی بر می خاستند.
بیشتر مردم کرمان در تمام مدت خلافت اموی ها زردشتی ماندند و در روزگار استخری )صاحب کتاب، المسالک
و الممالک( زردشتیان فارس اکثریت را تشکیل می داده اند.
مقدسی صاحب کتاب احسن التقاسیم نیز که از مورخان و جغرافی نویسان بزرگ جهان اسلام است و خود به
ایران مسافرت کرده است در صفحه 39 و 420 و 429 کتاب خود از زردشتیان فارس و نفوذ بسیار آنها و احترام
آنها نزد مسلمانان که از سایر اهل ذمه محترم تر بوده اند یاد کرده است. بنا به گفته این مورخ در جشن های
زردشتیان در آن وقت همه بازارهای شهر را آئین می بسته اند و در عیدهای نوروز و مهرگان مردم شهر در سرور
و شادی با ایشان هماهنگ می شده اند.
مقدسی در صفحه 323 احسن التقاسیم راجع به مذهب اهل خراسان می گوید: در آنجا یهودی بسیار است و
مسیحی کم و اصنافی از مجوس در آنجا هستند.
مسعودی مورخ اسلامی متوفی در نیمه اول قرن چهارم که او نیز به ایران مسافرت کرده است و با اینکه ایرانی
نیست به تاریخ ایران و آثار ایران علاقه خاصی نشان می دهد، در کتاب “التنبیه و الاشراف” صفحه 91 و 92 از
خاندان محترمی از مردم اصطخر نام می برد که کتاب تاریخ جامعی از دوره ساسانیان در دست داشته اند و
مسعودی از آن کتاب استفاده کرده است
6
مسعودی حتی نام موبد زمان خود را می برد، معلوم می شود موبد زردشتیان به اعتبار عده فراوان زردشتی
شخصیت ممتازی به شمار می آمده است.
مسعودی در جلد اول مروج الذهب، صفحه 382 ، تحت عنوان “فی ذکر الاخبار عن بیوت النیران و غیرها” از
آتشکده های زرتشت یاد می کند از آنجمله از آتشکده ای در “دارابجرد” نام می برد.
می گوید در این تاریخ که سال 332 هجری است آن آتشکده موجود است و مجوس آن اندازه که به آتش آن
آتشکده احترام می گذارند و آن را تعظیم و تقدیس می کنند آتش هیچ آتشکده دیگر را چنین تعظیم نمی
کنند.
اینها همه می رساند که چنانکه گفتیم ایرانیان تدریجا اسلام را پذیرفته اند و اسلام تدریجا و مخصوصا در
دورهای استقلال سیاسی ایران بر کیش زرتشتی غلبه کرده است.
عجیب این ست که زرتشتیان در صدر اسلام که دوره سیادت سیاسی عرب است آزادی و احترام بیشتری داشته
اند از دوره های متأخرتر که خود ایرانیان حکومت را بدست گرفته اند هر اندازه که ایرانیان مسلمان می شدند
اقلیت زردشتی وضع نامناسبتری پیدا می کرد و ایرانیان مسلمان از اعراب مسلمان تعصب بیشتری علیه
زردشتی گری ابراز می داشتند و ظاهرا همین تعصبات ایرانیان تازه مسلمان سبب شد که عده ای از زرتشتیان از
ایران به هند مهاجرت کردند و اقلیت پارسیان هند را تشکیل دادند.
در اینجا بد نیست سخن مستر فرای نویسنده کتاب “میراث باستانی ایران” را از صفحه 396 آن کتاب نقل
کنیم، او می گوید: از منابع اسلامی چنین بر می آید که استخر در فارس که یکی از دو کانون آئین زرتشتی در
ایران ساسانی )کانون دیگرش در شیز آذربایجان( بود در روزگار اسلام نیز همچنان شکوفا ماند.
اندک اندک شبکه آتشگاهها با کم شدن زرتشتیان رو به کاستی نهاد. با این همه بیشتر مردم فارس تا قرن دهم
میلادی همچنان به آیین زرتشت وفادار ماندند و پس از آن تا روزگار کشورگشایی سلجوقیان در سده یازدهم باز
گروه انبوهی زرتشتی در فارس می زیستند.
شرح جالبی از پیکار میان مسلمانان و زرتشتیان در شهر کازرون در زمان ابواسحاق ابراهیم بن شهریار الکازرونی
که بنیانگذار یکی از فرقه های متصوفان است و در سال 1034 میلادی در گذشته است در دست داریم.
بسیاری از زرتشتیان به راهنمایی این شیخ به اسلام گرویدند ولی از این کتاب )کتاب معجم البلدان یاقوت( و
نیز از کتابهای دیگر اسلامی چنین بر می آید که موقعیت زرتشتیان همچنان استوار بوده است. عامل کازرون در
روزگار آل بویه که از آنجا بر سراسر فارس فرمان می راند زرتشتی بود و خورشید نام داشت.
وی در دیده فرمانروایی بویهی شیراز چنان پایگاه بلندی داشت که این شاهزاده بویهی فرمان داد تا شیخ
کازرونی نزد او برود و سرزنش های او را به سبب آشوبی که برای مسلمان کردن مردم بر پا کرده بود بشنود )ص
117 - 121 ( مسلمانان و زرتشتیان دو گروه عمده فارسی بودند و مسیحیان و یهود بسیار اندک بودند.
7
در صفحه 399 می نویسد: هر چه بر دامنه اندیشه های اسلامی افزوده می شد جنبش های گوناگون مانند
صوفی گری و شیعی گری رونق می یافت و در نتیجه پناهگاهی برای ایرانیان که نمی توانستند از اندیشه های
کوتاه و توسعه نیافته زرتشتی پیروی کنند پدید می آمد.
هنگامی که فرمانروایان دیلمی ایران، به تشیع گرویدند و بخشهای غربی ایران را از دست خلیفه به در بردند و
سرانجام در سال 945 میلادی ) 334 هجری( بر بغداد دست یافتند، آیین زرتشت رو به زوال نهاد.
دیگر آل بویه اسلام و زبان عربی را برگزیدند، زیرا که این هر دو جنبه بین المللی گرفته بود و حال آنکه
زرتشتیان به محلات مخصوص زرتشتی نشین رانده شده بودند.
چنین می نماید که روی هم رفته آل بویه شیعی مذهب در برابر پیروان مذهبهای دیگر مسامحه و بردباری پیشه
کرده بودند، زیرا خلفای سنی و بسیاری از گماشتگان رسمی سنی مذهب را بر سر کارها بر جای می گذاشتند،
عامل زرتشتی کازرون نیز از جمله اینگونه کسان بود.
اما آل بویه بیشتر دلبستگی به سنت های عربی خاندان علی علیه السلام و فرهنگ اسلامی داشتند تا به
سربلندی های گذشته ایران، مثلا عضدالدوله یکی از پادشاهان آل بویه در سال 955 م / 344 ه. دستور داد تا
کتیبه ای در تخت جمشید به عربی بکنند.
چه عاملی سبب شد که قرن ها بعد از زوال سیادت سیاسی عرب، مردم ایران گرایش بیشتری نسبت به اسلام
نشان بدهند؟
❔ آیا جز جاذبه اسلام و سازگاری آن با روح ایرانی چیز دیگری در کار بوده است
خود حکومت های مستقل ایرانی که از لحاظ سیاسی دشمن حکومت های عربی بودند بیش از حکومت های
عربی پاسدار اسلام و مؤید و مروج علمای اسلام و مشوق خدمتگزاران اسلام بودند،
دانشمندان را در تألیف و تصنیف کتابهای اسلام و در تعلیم علوم اسلامی کمک می کردند.
شور و هیجانی که ایرانیان نسبت به اسلام و علوم اسلامی در طول چهارده قرن اسلام حتی در دو قرن اول که
سرجان ملکم انگلیسی نام آنها را “دو قرن سکوت” گذاشته است نشان دادند، هم از نظر اسلام بی سابقه بود و
هم از نظر ایران، یعنی نه ملت دیگری غیر از ایرانی، آنقدر شور و هیجان و عشق و خدمت نسبت به اسلام نشان
داده است و نه ایرانیان در دوره دیگری برای هدف دیگری، چه ملی و چه مذهبی، این قدر شور و هیجان نشان
داده اند.
ایرانیان پس از استقلال بدون هیچ مزاحمتی می توانستند آیین و رسوم کهن خود را احیاء کنند ولی نکردند،
بلکه بیشتر به آن پشت کردند و به اسلام رو آوردند، چرا چون آنها اسلام را با عقل و اندیشه و خواسته های
فطری خود سازگار می دیدند. هیچگاه خیال تجدید آیین و رسومی را که سالها موجب عذاب روحی آنان بود در
سر نمی پروراندند و این سنتی است که طبق شهادت تاریخ در طول این چهارده قرنی که اسلام به ایران آمده
است همچنان باقی و پا برجاست.
8
اگر ملاحظه می کنید که افراد معدود معلوم الهویه ای در این روزگار و احیانا زمانهای گذشته سخن از تجدید
آیین و رسوم قدیم به میان آورده اند، نباید آنها را به حساب ملت ایران آورد. چه ایرانیان بارها نشان داده اند که
از خود اعراب، اسلام را با روحیات خود سازگارتر دانسته اند و دلیل آن، این همه خدمات صادقانه ای است که
آنان در طول این چهارده قرن به اسلام و قرآن نموده اند خدماتی که با اخلاص و ایمان عجیبی همراه بوده است.
نقش اجبار در اسلام آوردن ایرانیان:
این احتمال که ایرانیان با زور و از سر اجبار اسلام را پذیرفته اند سخنی نا معقول است. مگر می توان عقیده
ملّتی را برای همیشه دچار تحوّل قلبی کرد، آن هم با زور شمشیر و اجبار؟! شاید بتوان انسان را با اجبار، تا
مدّتی وادار بر انجام اعمال یا اظهار عقیده ای کرد، امّا در صورتی که جبر برداشته شود، دیگر معنا ندارد شخص
به آن رفتار ادامه دهد.
در صورتی که ما می بینیم ایرانیان حتّی پس از پیروزی بر بنی امیه که با قیام ابومسلم خراسانی و جمعی از
را به » اسلام « ایرانیان انجام شد دست از اسلام بر نداشتند، بلکه مبارزه آنها بخاطر این بود که بنی امیّه
فراموشی سپرده است.
در تاریخ معاصر وضعیّت مسلمانان روسیّه بسیار عبرت انگیز است. آیا پس از انقلاب روسیّه که در سراسر کشور
مدارس دینی تعطیل و هزاران مسجد بسته شدند، این اجبار و فشار از سوی کمونیست ها سبب شد مسلمانان از
آئین خود دست بردارند؟ خیر. این اجبار سبب نشد تا دست از اعتقادات خود بردارند، و پس از 73 سال که
مسلمانان در سال قدرت و آزادی یافتند، مساجد رونق گرفت و مردم آزادانه مراسم مذهبیشان را اجرا می
کردند.
1 - حال اگر مردم ایران در زمان فتح ایران به زور مسلمان شدند، چرا پس از رفع اجبار به آئین زرتشتی باز
نگشتند؟!
علاوه بر این، چگونه اسکندر مقدونی، علی رغم سعی و تلاشش نتوانست پس از حمله به ایران آئین یونانیان و
فرهنگ هلنیسم را در این کشور حاکم کند،
2 - امّا مسلمانان توانستند ایرانیان را مجبور به پذیرش اسلام کنند؟! یا چگونه می توان باور کرد که ایرانیان در
حمله مغولان به ایران تسلیم عقایدشان نشدند
3 - امّا در حمله اعراب به ایرانیان با اجبار اسلام را پذیرفتند و بر این اجبار باقی ماندند!؟
مسلّم است که قسمت اعظم کسانى که )در ایران( تغییر « : مورّخ انگلیسى » ادوارد براون « آری، به قول پروفسور
فى المثل » قادسیه « مذهب دادند، به طیب خاطر و به اختیار و اراده خود آنها بود. و پس از شکست ایران در
چهار هزار سرباز دیلمى پس از مشاوره، تصمیم گرفتند به میل خود اسلام آورند، و به قوم عرب ملحق شوند. این
به تازیان کمک کردند، و اشخاص دیگر نیز گروه گروه به رضا و رغبت به اسلام » جلولاء « عدّه در تسخیر
.» گرویدند
9
نیز درست می گوید که: تقریبا تمام ایرانیان بدون اعمال زور و فشار خارجی قابل توجّهی از طرف » اشپولر « - 4
فاتحان در مدّت قرون اندکی به اسلام گرویدند.
5 مستشرق معروف هلندی نیز سخن او را تایید کرده می گوید: مهمترین قومی که تغییر مذهب داد » دوز « - و
ایرانیان اند زیرا آنها بودند که اسلام را نیرومند و استوار نمودند، نه عرب.
6 در پایان سخنش می گوید بیانگر نکته ای قابل تامّل است. هر چند نقش اعراب مسلمان » دوز « - آنچه جناب
در شکل گیری تمدّن اسلامی ایرانی را نباید فراموش کرد، امّا نقش برجسته ایرانیان در توسعه تمدّن و علوم
اسلامی و تدوین هزاران کتاب در این زمینه، گویای عشق و علاقه مضاعف این قوم به مکتب اسلام است. این
بیشتر « : عشق و ارادت ایرانیان سبب شد تا این سرزمین مهد اندیشمندان اسلامی شود. ابن خلدون مینویسد
». دانشوران اسلام ایرانیاند
7 » صحاح ستّة « - مؤلفین
8 » کتب اربعة « - اهل سنت، و صاحبان
9 - شیعه، همگی ایرانی هستند.
10 از » صحیح مسلم « از بخارا؛ مسلم بن حجاج، مولف » صحیح بخاری « - محمد بن اسماعیل بخاری، مولف
از سیستان؛ محمد بن عیسی » سنن ابو داود « نیشابور؛ سلیمان بن اشعث معروف به ابو داود سجستانی، مولف
و محمد » سنن نسائی « از ترمذ خراسان؛ احمد بن علی بن شعیب نسائی، مولف » جامع ترمذی « ترمذی، مولف
از قزوین می باشند. » سنن ابن ماجه « بن یزید بن ماجه، مولف
11 - علاه بر این، جای انکار نیست که ابو علی سینا، خوارزمی، ابوریحان بیرونی، محمد بن زکریای رازی، عمر
خیام، از اندیشمندان ایرانی اند. برخواستن تعداد زیادی از محقّقان ایرانی مسلمان، نشان از تحوّل درونی، و نه
زور و فشار اجتماعی است، زیرا با فشار نمی توان شاهد تحوّل و پیشرفت بود.
در نتیجه می توان گفت ایرانیان مکتب اسلام را با اختیار و با اشتیاق پذیرفتند، و طبق شواهد تاریخی، اکثر
ایرانیان پس از گذشت مدّتی از فتح ایران، به اسلام گرویدند.
به عبارتی ایرانیان کم کم و در طی چند قرن، پس از آشنایی با مکتب اسلام، به این آئین معتقد شدند. چنانکه
نیز به این نکته اشاره داشت. البته نباید فراموش کرد که اشتیاق ایرانیان به اسلام در طول چند » اشپولر « سخن
قرن، منافاتی با اجبار در پذیرش بعضی از اصول اسلامی از سوی فاتحان ندارد و آن را نفی نمی کند.
و حتّی چه بسا در مواردی، اِعمال خشونت از سوی فاتحین بر خلاف دستورات اسلام سبب می شده عدّه ای
اظهار اسلام کنند. امّا سخن ما این است که همین گروه با گذشت زمان و آشنایی با معارف اسلام به این آئین
علاقه مند شده و ایمان آوردند.
امّا اینکه چگونه و چه عواملی سبب علاقه ایرانیان به مسلمانی شده است ؟
و همچنین چه عواملی سبب شد تا ایرانیان با معارف اسلامی آشنا شده و ایمان حقیقی بیاورند؟
سوال دیگری است که به آن خواهیم پرداخت.
10
پی نوشت:
( 1). دانشنامه آزاد ویکی پدیا.
( 2). فروپاشی دولت ساسانی و گروش ایرانیان به اسلام، علوی مجتبی، نشریه هفت آسمان، بهار 80 .
( 3). با اینکه جنایات و وحشیگری و خونریزی مغولان بر کسی پوشیده نیست بلکه پس از مدّتی ایرانیان، این
قوم را با اسلام آشنا کردند.
( 4). خدمات متقابل اسلام و ایران، ج 1 ، ص 80 ، تاریخ ادبیات ایران، ج 1 ، ص 299 .
( 5). تاریخ ایران، جلد 1 ، صفحه 239 و 240 .
( 6). - تاریخ ادبیات مستر براون، جلد اول، صفحه 303 .
( 7). العبر، ابن خلدون، جلد 2 ، صفحه 1148 .
( 8). صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی، سنن ابن ماجه، سنن نسائی، سنن ابی داوود.
( 9). اصول کافی، من لا یحضره الفقیه، استبصار، تهذیب.
( 10). خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری، صفحه 413 .
( 11). مراجعه کنید به: صحاح ستّه، سیّد محمد شفیعی مازندرانی، پیام حوزه، تابستان 1377 ، شماره 18 . و
خدمات متقابل ایران و اسلام، صفحه 419 - 417 .
11
جنایات اعراب و کند شدن پذیرش اسلام:
عدم دغدغه گسترش فرهنگ اسلامی از سوی فاتحان سببِ کند شدن گرایش ایرانیان به اسلام شده است.
جنایات و روش حکومتی حاکمان اهل سنّت :
از عوامل دیگری که سبب شد تا ایرانیان در ابتدا تظاهر به اسلام کنند و ایمان قلبی نیاورند، جنایاتی بود که
ایرانیان در هنگام فتح ایران نظاره گر آن بودند.
کشتار بی رحمانه:
بنابر آنچه نقل شده، در برخی از قسمتها مهاجمین با رفتارهایی ناشایسته و به دور از آداب جهاد اسلامی به فتح
سرزمین ساسانی پرداختند، که این خود از عواملی بود که ایرانیان را از اعراب ناراضی می کرد و سبب تاخیر در
ایمان حقیقی شان شد.
در کتب تاریخ واقدی، تاریخ کامل ابن اثیر، فتوح البلدان بلاذری، تاریخ یعقوبی و تاریخ ابن عساکر و طبری به
گوشه ای از این جنایات اشاره شده است.
جنایاتی که هیچ سازگاری با دستورات اسلام ندارد و بر خلاف سیره پیامبر گرامی اسلام)صل الله علیه وآله(
است. برای مثال کشتن رستم، یکی از فرماندهان ایرانی که تمایل خود را به اسلام نشان داد طبق کدام دستور
اسلام بود؟ آیا این دستور اسلام است که اسیران را بکشید آن هم با شمشیر و سلاح خودشان؟! آیا وادار کردن
اسیری به کشتن اسیری دیگر، مورد تایید اسلام است؟
و « آیا رفتار فاتحان بر طبق سیره پیامبر)صل الله علیه وآله( و امیر المومنین)علیه السلام( و هماهنگ با پیام آیه
(» یُطعِمونَ الطّعامَ علی حُبّ هِ مِسکیناً وَ یَتیماً وَ اَسیراً 38 ( بود؟ چه تفاوت آشکاری است بین رفتار امیر
المومنین)علیه السلام( با اسیران، که سبب نزول آیات قرآن می شود و بین رفتار دیگران که سبب دوری از قرآن
و اسلام می شود!
عَنْ سَعِیدِ بْنِ الْمَرْزبَانِ، عَنْ رَجُلٍ مِ نْ بَنِی عَبْسٍ، قَالَ: أَصَابَ أَهْلَ فَارِسَ یَوْمَئِ ذٍ « : به این نقل تاریخی توجه کنید
بَعْدَ مَا انْهَزَمُوا مَا أَصَابَ النَّاسَ قَبْلِهِمْ، قُتِلُوا، حَتَّى إِنْ کَانَ الرَّجُلُ مِنَ الْمُسْلِمِینَ لَیَدْعُو الرَّجُلُ مِنْهُمْ، فَیَأْتِی هِ حَتَّى
» یَقُو مَ بَیْنَ یَدَیْهِ فَیَضْرِ بَ عُنُقَهُ، وَ حَتَّى إِنَّ هُ لَیَأْخُذُ سِلَاحَهُ فَیَقْتُلَهُ بِهِ، وَ حَتَّى إِنَّهُ لْیَأْمُ رْ الرِّجْلَیْنِ أَحَدِهِمَا بِصَاحِبِهِ
39 - )سعید بن مرزبان از شخصی که از قبیله عبس است نقل می کند که وقایع دردناکی از فتح ایران را بخاطر
دارد. او می گوید: بلا و مصیبتی بر ایرانیان وارد شد که تا کنون هیچ قوم و ملّتی به آن مصیبت گرفتار نشده اند.
بعد از اینکه لشکر ایران شکست خورد و به دست سپاه عمر گرفتار شدند کارشان به آنجا رسید که یکی از
سپاهیان عمر یک ایرانی را به جانب خود می طلبید، وقتی پیش می آمد و جلوی او می ایستاد گردنش را می
زد!
12
یا یکی از سپاهیان عمر یک ایرانی را نزد خود می طلبید، وقتی پیش می آمد اسلحه او را می گرفت و با همان
اسلحه او را می کشت. بالاتر از این مصیبت اینکه سپاهیان عمر دو نفر را فرا می خواندند و به یکی دستور می
دادند رفیقش را بکشد(!
هر چند فاتحان ایران، جنایات را در مواردی از حدّ گذرانده بودند، امّا افرادی از مسلمانان هنوز هم سنّت پیامبر
اکرم)صل الله علیه وآله( را در میدان نبرد از یاد نبرده بودند و با اخلاص و اهداف الهی پا به میدان جنگ گذاشته
و تا ح دّ توان از خونریزی اجتناب می کردند و طرف مقابل را دعوت به اسلام و صلح و آشتی می نمودند.
گفتگوهایی که بین فرماندهان دو سپاه قبل از نبرد قادسیّه ردّ و بدل شده گویای این مطلب است.
ای سردار ایرانی، بدان که ما برای جهانگشایی و به «: در گفتگویش با رستم فرخّزاد به او گفت » زهره « چنانکه
منظور دنیاطلبی و زیاده خواهی به سوی شما نیامده ایم. بلکه تنها انگیزه ما برای حرکت و تلاش و جنب و
و هنگامی که در میان گفتگوها، زهره آئین اسلام و برخی .» جوش و مبارزه و جهاد، توجّه به آخرت است
.» چه نیکو است این آئین «: معارفش را برای رستم بیان می کند؛ رستم می گوید
آری، رستم آنقدر مجذوب آئین اسلام می شود که به میان بزرگان سپاه ایران رفته و به دفاع از موازین آیین
اسلام پرداخته و آنها را به پذیرش این آئین فرا می خواند.
هر چند سران سپاه که بر کثرت نفرات و تجهیزات خود مغرور شده بودند پیشنهاد رستم را نمی پذیرند.
پس از این نیز گفتگویی دیگر میان رستم و ربعی بن عامر انجام می شود که رستم را بیش از پیش در اندیشه و
تامّل فرو می برد. هنگامی که رستم از ربعی فرصتی طلب می کند تا بیشتر بیندیشد، با تقاضایش موافقت شده و
سه روز به آنها مهلت داده می شود.
رستم بار دیگر با بزرگان لشگرش به خلوت رفته و با آنان سخن می گوید امّا آنها حاضر به پذیرش و تسلیم در
برابر اسلام نمی شوند. روز دیگر حذیفه ابن محض از سوی سپاه اسلام فرستاده شده تا مذاکراتی برای سوّمین
مرتبه با رستم فرخ زاد داشته باشد.
این آخرین مذاکره نبود. یکبار دیگر مغیرة بن شعبه به سوی ایرانیان می آید تا با آنها مذاکراتی داشته باشد امّا
نتیجه ای حاصل نمی شود، و مهلت سه روزه نیز به اتمام می رسد، و سرانجام بین سپاه ساسانی و مسلمانان
جنگی دامنه دار آغاز می شود …
40 - آنچه باید مورد توجّه قرار گیرد عبارتست از: مهلت سه روزه به ایرانیان، و مذاکرات متعدّدی که بین
بزرگان و نمایندگان دو لشگر انجام شد؛ که حاکی از وجود روحیّه صلح و آشتی میان برخی از فرماندهان و
سپاهیان دو طرف بود و سعی بر این بود تا کار بدون خونریزی و جنگ به پایان پذیرد.
امّا این نحوه رفتار که برگرفته از تعلیمات رسول اکرم)صل الله علیه وآله( بود به تدریج در سپاه اسلام رنگ باخت
و با انحرافی که امّت اسلامی از تبعیّت جانشین به حقّ پیامبر)صل الله علیه وآله(، علی)علیه السلام( پیدا کرد.
دنیاپرستی و توحّش عربی در قالبی جدید نمایان شد و اسلام را همچون پوستین وارونه به تن کردند که شرح
آن مفصّل است و این مقاله جای بیان آن نیست.
13
قابل توجّه اینکه برخی از رفتارهای خشن و جنایات لشگریان خلفا، منحصر به فتح ایران نمی شود بلکه در موارد
دیگری نیز نقل شده است. در اواخر حکومت عثمان که مردم از او ناراضی شدند، عدّه ای از مصر به عنوان
اعتراض به مدینه آمده بودند. عدد آنها بالغ بر دو هزار نفر بود، و به خاطر اطاعت از فرمان امام على)علیه السلام(،
و اعلام پشیمانی و توبه عثمان، راه بازگشت به مصر را پیمودند.
بعد از سه روز، به مدینه بازگشتند و نامه اى را که از غلام عثمان در بین راه گرفته بودند، ارائه دادند. در آن
نامه عثمان به فرماندارش در مصر دستور داده بود که بعضى از سران معترضان را به دار آویزد! و برخى را شدیداً
مجازات کند!
41 کتب عثمان الى عبد الله بن سعد بن ابى سرح عامله على « : - تاریخ طبری این ماجرا را اینگونه نقل می کند
مصر- حین تراجع الناس عنه، و زعم انه تائب- بکتاب فی الذین شخصوا من مصر، و کانوا أشد اهل الأمصار علیه:
اما بعد، فانظر فلانا و فلانا فاضرب أعناقهم إذا قدموا علیک، فانظر فلانا و فلانا فعاقبهم بکذا و کذا- منهم نفر من
اصحاب رسول الله صلى الله علیه و سلم، و منهم قوم من التابعین- فکان رسوله فی ذلک ابو الأعور بن سفیان
السلمى، حمله عثمان على جمل له، ثم امره ان یقبل حتى یدخل مصر قبل ان یدخلها القوم، فلحقهم ابو الأعور
ببعض الطریق، فسألوه: این یرید؟
قال: ارید مصر، و معه رجل من اهل الشام من خولان، فلما راوه على جمل عثمان، قالوا له: هل معک کتاب؟ قال:
لا، قالوا: فیم أرسلت؟ قال: لا علم لی، قالوا: لیس معک کتاب و لا علم لک بما أرسلت! ان امرک لمریب! ففتشوه،
فوجدوا معه کتابا فی اداوه یابسه، فنظروا فی الکتاب، فإذا فیه قتل بعضهم و عقوبة بعضهم فی انفسهم و أموالهم
؛» فلما رأوا ذلک رجعوا الى المدینة
42 اما بعد وقتى فلان و فلان « : - )عثمان به عبد الله بن سعد بن ابى سرح که عامل مصر بود نامه نوشت که
پیش تو آمدند گردنشان را بزن! و فلان و فلان را چنان و چنان مجازات کن! تنى چند از اینان یاران پیغمبر خدا
گوید: فرستاده عثمان که نامه را مىبرد ابو الاعور بن .» صلى الله علیه و سلم بودند و جمعى از آنها از تابعان بودند
سفیان سلمى بود که عثمان وى را بر شتر خویش نشانده بود و گفته بود پیش از آنکه مصریان برسند وارد مصر
شود.
یکى از مردم شام از » آهنگ مصر دارم « : گفت »؟ کجا میرود « ابو الاعور در راه به مصریان رسید که از او پرسیدند
گفت: »؟ ترا بچه کار فرستاده اند « : گفتند » نه « : گفت »؟ نامهاى همراه دارى « : طایفه خولان نیز با وى بود. گفتند
پس او را » نامه همراه ندارى و نمى دانى تو را به چه کار فرستادهاند! کار تو مشکوک است « : گفتند » نمیدانم «
بکاویدند و با وى نامهاى یافتند که در قمقمه چرمین خشک بود و چون در نامه نگریستند، دستور کشتن
بعضیشان و مجازات بعضى دیگر بود بجان یا مال، و چون چنین دیدند سوى مدینه باز آمدند.
14
43 - )این رفتار خلیفه مسلمین بود! به راستی آیا حاکمان اسلامی باید با مسلمین چنین رفتاری داشته باشند؟
آیا در حکومت اسلامی با معترضان چنین برخورد می شود؟ آن هم معترضانی که خلیفه به آنها وعده ح لّ
مشکلات را داده است و آنها نیز راهی دیارشان می شوند
حال اگر این حاکم اسلامی با غیر مسلمانان رو برو شود چه خواهد کرد؟!
ایرانیان پس از فتح ایران نیز شاهد اختناق و جنایات هولناکی از سوی خلفای بنی امیّه و بنی عبّاس در سرزمین
های اسلامی بوده اند. نمونه بارز این اختناق را می توان در حکومت عبدالملک و جنایات عمّالش مثل حجّاج
دانست. حجّاج هنگامی که از طرف عبدالملک به کوفه آمد، همچون حاکمى که از سوى خلیفه آمده باشد رفتار
نکرد، بلکه سر و صورت خود را پوشاند و به طور ناشناس به مسجد وارد شد، صف مردم را شکافت و بر فراز منبر
نشست و مدّتى دراز خاموش ماند. زمزمه در گرفت که این کیست؟ یکى گفت: او را سنگسار کنیم. گفتند: نه،
صبر کن ببینیم چه مىگوید؟
مردم کوفه! سرهایى « : همین که سکوت همه جا را فراگرفت، حجاج روى خود را گشود و چنین آغاز سخن کرد
را میبینم که چون میوه رسیده، موقع چیدن آنها فرارسیده است و باید از تن جداگردد، و این کاربه دست من
آنگاه سخنان تهدیدآمیز خود را .»… انجام میگیرد، و خوانهایى را میبینم که میان عمّامه ها و ریشها می درخشد
ادامه داد و چنان مردم را ترساند که بى اختیار سنگ ریزه از دست مردى که می خواست او را سنگسار کند، بر
زمین ریخت.
44 » بصره « ورود او را به » ابن قتیبه دینورى « . نیز همچون ورود وى به کوفه بود » بصره « - ورود حجاج به
چنین توصیف مىکند:
حجاج همراه دو هزار نفر از سپاهیان شام و طرفداران آنان، و چهارهزار نفر از نیروهاى متفرقه، رهسپار بصره شد.
هنگام ورود به بصره، دو هزار نفر از آنان را همراه برد و تصمیم گرفت روز جمعه هنگام نماز وارد شهر شود. او به
همراهانش دستور داد مسجد را محاصره کنند و در کنار هر یک از درهاى مسجد که بالغ بر هیجده در بود، صد
نفر بایستند و شمشیرهایشان را زیر لباس پنهان سازند. آنگاه به آنان گفت: به محض آنکه در داخل مسجد
سروصدا بلند شد، هر کس خواست از مسجد بیرون برود، کارى کنید که سر بریدهاش جلوتر از تنش بیرون رود!
ماموران در کنار درها مستقر شدند و به انتظار ایستادند. حجاج همراه دویست نفر مسلح که صد نفرشان
پیشاپیش وى، و صد نفر دیگر پشت سر او حرکت میکردند و شمشیرها را زیر لباس مخفى ساخته بود.
حجاج به آنان گفت: وقتى وارد مسجد شدیم، من براى مردم سخنرانى خواهم کرد و آنها مرا سنگباران خواهند
ساخت، وقتى که دیدید من عمامه را از سرم برداشتم و بر زانو هایم گذاشتم، شمشیر را از نیام بکشید و آنها را از
دم تیغ بگذرانید !
امیر المومنین …« : با این نقشه، وقتى که موقع نماز رسید، او بر فراز منبر نشست و طى سخنانى گفت
)عبدالملک( مرا به حکمرانى شهر شما و تقسیم بیت المال در میان شما منصوب کرده است، و به من دستور
داده است که به داد مظلومان برسم و ظالمان را کیفر دهم، نیکوکاران را تقدیر و بدکاران را مجازات کنم… خلیفه
15
وقتى مرا به این سمت منصوب کرد، دو شمشیر به من داد: یکى شمشیر رحمت، و دیگرى شمشیر عذاب و
»…! کیفر. شمشیر رحمت در راه از دستم افتاد، امام شمشیر عذاب اینک در دست من است
مردم حجّاج را از پاى منبر سنگباران کردند. در این هنگام عمّامه را از سرش برداشت و روى زانو گذاشت.
ماموران وى بیدرنگ به جان مردم افتادند. مردم که وضع را چنین دیدند، به بیرون مسجد هجوم بردند، اما هر
کس گام از در مسجد بیرون گذاشت، سر از بدنش جدا شد بدین ترتیب فراریها را مجبور به بازگشت به درون
مسجد کردند و در آنجا آنها را کشتند به طورى که جوى خون تا در مسجد و بازار سرازیر گردید.
45 - بدین ترتیب حجاج در سراسر عراق حکومت وحشت برقرار ساخت، و بسیارى از بزرگان و مردمان پارسا و
بی گناه را کشت. او چنان ترسى در دلها افکند که نه تنها عراق، بلکه سراسر خوزستان و شرق را فراگرفت.
مورّخ مشهور مىنویسد: حجّاج بیست سال فرمانروایى کرد و تعداد کسانى که در این مدت با ،» مسعودى «
شمشیر دژخیمان وى یا زیر شکنجه جان سپردند، صد و بیست هزار نفر بود و تازه غیر از کسانى بودند که ضمن
جنگ با حجاج به دست نیروهاى او کشته شدند.
هنگام مرگ حجاج، در زندان مشهور وى )که از شنیدن نام آن لرزه بر اندامها می افتاد( پنجاه هزار مرد، و سى
هزار زن زندانى بودند که شانزده هزار نفر آنها عریان و بى لباس بودند!
46 - حجاج زنان و مردان را یک جا زندانى میکرد و زندانهاى وى بدون سقف بود از اینرو زندانیان از گرما
تابستان و سرما و باران زمستان در امان نبودند.
47 - این وحشی گری و درندگی بعضی حکّام عرب کجا و احکام و دستورات اسلام کجا؟! بدیهی است که این
جنایات هولناک از فرهنگ و دستورات اسلامی به دور است و باید به پای اشخاص و حاکمان جور نوشته شود. در
هر صورت، سلسله و تباری که، امام حسین)علیه السلام( یعنی فرزند پیامبرشان را با قساوت تمام و جنایات
دردناک به شهادت می رسانند، هیچ بعید نیست با مردم دیگر اینگونه رفتاری داشته باشند. اگر در طول تاریخ
نسبت به علویان و سادات ظلم هایی شده است که شنیدن آن غم انگیز است.
چگونگی رفتار با مخالفینی که از علویان نبوده اند و از آن بالاتر با ایرانیانی که به اعتقاد آنها انگ عجم بودن را
هم بر خود داشتند، روشن است. در هر صورت، حاکمان جور برای رسیدن به اهداف خود از هیچ جنایتی فرو
گذار نمی کنند هر چند به نام اسلام حکومت کنند ولی نسلها باید بدانند عمل حاکمان و جنایاتشان نه بر
طبق دستورات اسلام بوده و نه به پای اسلام نوشته می شود.
ایرانیان نیز این مطلب را به وضوح درک کردند و مسیرشان را از حاکمان جور جدا کرده و روز به روز خود را
بیشتر محتاج محبّت و معارف اهل بیت)علیه السلام( می دیدند.
16
(38) . سوره انسان، آیه  8 .
( 39 ) . تاریخ الامم و الملوک، طبری، جلد 4 ، صفحه 135 .
( 40 ) جهاد، آیت الله حسین نوری، صفحات 213 تا 230 . تفصیل ماجرا )که با استفاده از مطالب یکی از
معتبرترین متون تاریخی، الکامل فی التاریخ، جلد 2 ، صفحه 319 – 322 تنظیم و نگاشته شده(
( 41 ). پیام امام، آیت الله مکارم شیرازی، جلد 2 ، صفحه 240 و تاریخ ابن خلدون ترجمه عبدالمحمد آیتی، ج
1 ، ص 564 . و تاریخ المدینه عمر بن شبّه نمیری، ج 4 ، ص 1205 .
( 42 ) . تاریخ الطبری، جلد 4 ، صفحه 367 .
( 43 ) . ترجمه تاریخ طبری، جلد 6 ، صفحه 2251 و 2252 .
( 44 ). مبرد، الکامل فى اللغة والادب، الطبعه الاولى، بیروت، دارالکتب العلمیة، 1407 ه.ق، ج 1 ، ص 311 - ابن
اثیر، همان کتاب، ج 4 ، ص 375 -مسعودى، همان کتاب، ج 3 ، ص 127 و ر.ک به: ابن واضح، همان کتاب، ج
3 ، ص 19 - دکتر شهیدى، همان کتاب، ص 184 - اعثم کوفى، الفتوح، الطبعه الاولى، بیروت، دارالکتب
العلمیة، 1406 ه.ق، ج 7 ، ص 6 .
( 45 ) . الامامة والسیاسة، الطبعه الثالثه، قاهره، مطبعة مصطفى البابى الحلبى، 1382 ه.ق، ج 2 ، ص 32 .
( 46 ) . مروج الذهب، و معادن الجواهر، بیروت، دارالاندلس، ج 3 ، ص 166 و 167 .
( 47 ) . سیره پیشوایان، مهدی پیشوایی، صفحه 244 به بعد.
( 48 ) . خدمات متقابل اسلام و ایران، صفحه 270 .
دوستان کنفرانس امشب دراینجا به اتمام رسید.ازهمه شما تقاضا دارم بادقت این مطالب را بخوانید.فرصت برای
سوال پرسیدن زیاد هست..
ازصبروحوصله شما عزیزان ممنونم.
همچنین ازتمام مدیران گروههای شیعی بابت همکاری برای پخش این مطالب.
?. الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَآ لِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُمْ وَالْعَنْ أعْداءَهُم أجْمَعِینَ ?
★ پایان ★

 نظر دهید »

اسلام آوردن ایرانیان 1

22 خرداد 1396 توسط الزهرا (س) نصر

ارائه شده توسط استاد مختار ثقفی
ارائه شده در کانال رسمی استاد مختار ثقفی و بصورت همزمان در بسیاری از ابرگروههای شیعی
سلام و شب بخیر عرض میکنم خدمت همگی همراهان عزیز در ابر گروههای شیعی.
بار دیگر توفیق حاصل شد تا در خدمت شما همراهان باشیم با یک کنفرانس دیگر.
امشب به امید خدا با هم موضوع دلایل اسلام آوردن ایرانیان را بررسی می کنیم.
روش کار در این تحقیق بدین گون می باشد که ابتدا نظریات دکتر عبدالحسین زرین کوب در کتابهای
دو قرن سکوت و کارنامه اسلام را مورد بررسی قرار داده و سپس با در نظر گرفتن نظریات دانشمندان و مورخان
خارجی و ایرانی دیگر در این زمینه، بررسی مسئله را پی می گیریم.
پیشاپیش بابت حجم بالای مطالب عذرخواهی میکنم
هدف ما در این تحقیق)مانند دیگر تحقیقاتمان(، جامع و شامل بودن محتوای تحقیق می باشد.
نظر مرحوم دکتر زرین کوب درباره علل اسلام آوردن ایرانیان
)کتاب دو قرن سکوت- چاپ 2536 شاهنشاهی یا 1356 خورشیدی( -
قسمت اول :
__ دولت ساسانی به رغم شکوه و عظمت ظاهری که داشت، به سختی روی به پستی و پریشانی میرفت…..سپاه
یاغی بود و روحانیت فاسد )فسادی که از قدرت و نفوذ موبدان برمیخواست(. تشتُّت و اختلاف در عقاید و آراء
2
پدید آمد. موبدان در ریا و تعصب و دروغ و رشوه غرق بودند. مزدک و مانی هم برای تحول در اوضاع روحانی و
معنوی نتیجه ای نگرفتن. )کار مزدک با مقاومت روحانیون و سپاهیان مواجه شد(
رای و تدبیر انوشیروان که با خشونتی بی اندازه توأم بود به ظاهر این فتنه را فرونشاند، اما عدالتی که در افسانه
ها به او نسبت میدادند )!( نتوانست ریشه ظلم و فساد رو از بین ببرد. )صفحه 37 )
__ پرویز نیز از اشتغال به عشرت و هوس فرصت آنرا نیافت که نظمی به کارهای پریشان بدهد. جنگهای
بیهوده او نیز با ان همه تجملی که جمع آورده بود، جز خالی کردن خزانه دولت نتیجه ای نداد…
پیشه وران و کشاورزان نیز، که بار سنگین مخارج آنان را بر دوش داشتند در حفظ این اوضاع سودی گمان
نمیبردند. )صفحه 38 )
__ مردم که از جور فرمانروایان و فساد روحانیان به ستوه بودند، آیین تازه را نویدی و بشارتی یافتند و از این
رو بسا که به پیشواز آن میشتافتند.)صفحه 64 )
این حادثه )سقوط ساسانیان( فقط سقوط دولتی باعظمت نبود، سقوط دستگاهی فاسد و تباه بود. زیرا در پایان
کار ساسانیان از پریشانی و بی سرانجامی در همه کارها فساد و تباهی راه داشت. جور و استبداد خسروان آسایش
و امنیت مردم را عرضه ی خطر میکرد و کژخویی و سست رأیی موبدان اختلاف دینی را می افزود.
از یک سو سخنان مانی و مزدک در عقاید عامه رخنه می انداخت و از دیگر سوی نفوذ دین ترسایان)مسیحی(
در غرب و پیشرفت آیین بودا در شرق، قدرت آیین زرتشت رو می کاست. روحانیون نیز چنان در اوهام و
تقلیدهای کهن فرورفته بودند که جز پروای آتشگاه ها و عوائد و فواید آنرا نمی داشتند و از عهده دفاع از آیین
خویش هم بر نمی آمدند.
وحدت دینی دراین روزگار تزلزلی تمام یافته بود و از فسادی که در اخلاق موبدان بود هوشمندان قوم از آیین
زرتشت سرخورده بودند و آیین تازه ای را می جستند که جنبه اخلاقی و روحانی آن از دین زرتشت قوی تر
باشد و رسم و آیین طبقاتی کهن را هم در هم فرو ریزد.
نفوذی که آیین ترسا در این ایام )پیش از اسلام( در ایران یافته بود از همین جا بود….
باری، از این روی بود که در این ایام زمینه ی افکار از هرجهت برای پذیرفتن دینی تازه آماده بود. )ص 63 )
* * _ سروش خدایی، بیابان نوردان عرب را از جاده کفر و نفاق به راه هدایت و نجات میخواند….. پیام تازه ای
که محمد خود را حامل آن میدانست همه جهان را به برابری و نیکی و برادری میخواند. و از شرک و نفاق و جور
نهی میکرد. نه همان اعراب که زندگیشان یکسره در جور و شرک و فساد میگذشت، بلکه ایران و روم نیز که
رسم و آیین دیرینشان دستخوش اختلاف و تعصب روحانیون گشته بود، در آن روزگار به چنین پیام دلنشینی
احتیاج داشتند وآنرا مژده رهایی و نجات تلقی میکردند…..
3
بر وی )محمد( روشن بود که راه وی، راه کامیابی و یکرنگی است. )صفحه 41 : پیام محمد(
نبردی که ایرانیان در طی این دو قرن با مهاجمان عرب کردند همه در تاریکی خشم و تعصب نبود. در روشنی
دانش و خرد نیز این نبرد دوام داشت و بازار مشاجرات و گفتگوهای دینی و فلسفی گرم بود
. بسیاری از ایرانیان، از همان آغاز کار دین مسلمانی را با شور و شوق پذیره شدند. دین تازهای را که عربان آورده
بودند، از آیین دیرین نیاکان خویش برتر مییافتند و ثنویت مبهم و تاریک زرتشتی را در برابر توحید محض و
بی شایبه اسلام، شرک و کفر میشناختند. آن شور حماسی نیز که در طبایع تند و سرکش هست و آنان را وا
میدارد که هر چه را پاک و نیک و درست است، ایرانی بشمارند و هر چه را زشت و پلید و نادرست است غیر
ایرانی بدانند، در دلهای آنها نبود. از این رو آیین مسلمانی را دینی پاک و آسان و درست یافتند و با شوق و مهر
بدان گرویدند. با این همه در عین آنکه دین اعراب را پذیرفتند، آنان را تحت نفوذ و تأثیر فرهنگ و تربیت
خویش گرفتند و به تمدن و فرهنگ خویش برآوردند.
اما ایرانیان همه از این گونه نبودند. بعضی دیگر، همان گونه که از هر چیز تازهای بیم و وحشت دارند، از دین
عرب هم روی برتافتند و آن را تنها از این رو، که چیزی ناآشنا و تازه و ناشناس بود نپذیرفتند. بهتر دیدند که
دل از یار و دیار برکنند و در گوشه و کنار جهان آواره باشند و دین تازه را که برایشان ناشناس و نامأنوس بود
نپذیرند. حتی سرانجام پس از سالها دربه دری در کوه و بیابان، رنج هجران بر دل نهادند و به سند و سنجان
رفتند تا دینی را که از نیاکان آموخته بودند و بدان سخت دل بسته بودند ترک نکنند و از دست ندهند. اگر هم
طاقتدرد و رنج دربه دری و هجران را نداشتند، رنج تحقیر و آزار مسلمانان را احتمال کردند و ماندند و جزیه
پرداختند و از کیش ……. )صفحه 243 )
رستم فرخ هرمزد و سرداران و سپاهیانش در هر واقعه یی)مقدمات نبرد قادسیه( به این نکته برمیخوردند که
دیگر نوبت دولت و حشمت ساسانی گذشته است و اکنون نوبت سادگی و بندگی است.)صفحه 47 )
_ مردم که از جور فرمانروایان و فساد روحانیان بستوه بودند، آیین تازه را نویدی و بشارتی یافتند و از این رو بسا
که به پیشواز آن میشتافتند.)صفحه 64 )
__ حتی از سواران فاذوسبان)مرزبان اصفهان که قصد شورش برعلیه اعراب رو داشت( بعضی به طیب خاطر
مسلمان شدند و به بنی تمیم پیوستند، چنانکه “سیاه اسواری” با عده ای از یارانش که همه از بزرگان سپاه
یزدگرد بودند، چون کر و فر تازیان بدیدند و از یزدگرد نومید شدند به آیین مسلمانی گرویدند و حتی در بسط و
نشر اسلام نیز اهتمام کردند! )صفحه 65 )
__ این شورش ها و مقاومتها برای بازگشت دولت ساسانی نبود، برای آن بود که مردم به عربان سرفرود نیاورند
و جزیه سنگین را که به آنها تحمیل میشد نپذیرفتند. )صفحه 68 )
اما به رغم کسانی که نمیتوانستند این موالی)ایرانیان( را در رأس کارهای حکومتی ببینند)امویان( ، دیری نپایید
که ایرانیان در قلمرو دین و علم جایگاه شایسته ای برای خود بدست اوردند.چنانکه در پایان دوره ی اموی بیشتر
فقها، بیشتر قضاء و حتی عده زیادی از عمال از موالی)ایرانیان( بودند…
4
اما عرب بدون کشمکشهای شدید حاضر نشد بفزونی و برتری بندگان دوم نخریده ی خویش)!( تسلیم شود. در
این کشمکش ها ایرانیان مجالی یافتند که برتری معنوی و مادی خود را بر فاتحان تحمیل کنند. ) صفحه 74 )
در بخش بعدی به نظریات ایشان در کتاب کارنامه اسلا خواهیم پرداخت.
“کارنامه اسلام” ، اثر دکتر “عبدالحسین زرین کوب".
چاپ بیست و یکم- 1393
] تسامح، مادر تمدن انسانی اسلام [
__ آنچه مایه ترقیات علمی و پیشرفتهای مادی را برای مسلمین میسر ساخت در حقیقت همان اسلام بود که با
تشویق مسلمین به علم و ترویج نشاط حیاتی، روح معاضدت و تساهل را جانشین تعصبات دنیای باستانی کرد و
در مقابل رهبانیت کلیسا که ترک و انزوا رو توصیه میکرد با توصیهء مسلمین به “راه وسط” توسعه و تکامل
صنعت و علم انسانی را تسهیل کرد.
در دنیایی که اسلام به آن وارد شد )روم و ایران( این روح تساهل و اعتدال در حال زوال بود… )فصل
دوم،صفحه 22 )
__ در چنین دنیایی که اسیر تعصبات دینی و قومی بود، اسلام نفحه ی تازه ای دمید. چنانکه با ایجاد
دارالاسلام که مرکز واقعی آن قرآن بود_نه شام و نه عراق_ تعصبات قومی و نژادی را با یک نوع “جهان وطنی”
چاره کرد، و در مقابل تعصبات دینی نصارا و مجوس، تسامح و تساهل با اهل کتاب را توصیه کرد و علاقه به علم
و حیات را.
ثمره ی این درخت شگرف_که نه شرقی بود و نه غربی_ بعد از بسط فتوح اسلامی حاصل شد.)همان صفحه(
_ این تسامح نسبت به اهل کتاب مبتنی بر یک نوع “همزیستی مسالمت آمیز” بود که اروپای قرون وسطا به
هیچ وجه آن را نمیشناخت.) 1 )
در واقع با وجود محدودیتی که اهل کتاب در دارالاسلام داشتند، اسلام آزادی و آسایش آنها را تا حد ممکن
تضمین میکرد و بندرت پیش می آمد بدون نقص عهدی مورد تعقیب باشند. ” پیامبر درباره ی آنها توصیه کرده
بود به رفق و مدارا".
“حدیثی هم نقل میشد که پیغمبر فرمود هرکس بر معاهدی)اهل کتاب( ستم کند یا بر وی بیش از طاقت
تکلیف نهد، در روز قیامت من با او داوری خواهم داشت” ) 2 ( )فصل دوم،صفحه 23 )
__ این تسامح با اهل کتاب سبب می شد که آنها در قلمرو اسلام غالبا در امنیت و آسایش باشند.
منابع ایشان
1 . متز، الحضارة الاسلامیه، 1 \ 57
2 . منظلم معاهدأ و کلفه فوق طاقته فانا حجیجه یوم القیامه"، فتوح البلدان، 162
5
“قراین بسیار حاکی است که نسطوریها ظهور مسلمین و اعراب را بمنزله ی نجات از یوغ کلیسای ملکائی تلقی
میکردند” )همان صفحه(
این سعه صدر و تسامح مسلمین نه فقط مناظرات دینی و کلامی را در قلمرو اسلام ممکن ساخت، بلکه سبب
عمده یی شد در تعاون اهل کتاب با مسلمین، در قلمرو اسلام…
در قلمرو اسلام مثلا احوال یهود و نصارای شرقی بهتر از احوال آنها بود در قلمرو کلیسا… )فصل دوم، صفحه
23،24 )
__ در حقیقت اسلام، در غیر مورد اهل کتاب نیز آن خشونت را که سایر ادیان آن اعصار داشته اند نداشت… بعد
از پیامبر نیز اسلام نه تشکیلات انکیزیسیون اروپا را بوجود آورد و نه سیاهچالهای آن.
__ “کنت دو گوبینو” راجع به رفعت مسلمین میگوید:
اگر اعتقاد مذهبی را از ضرورت سیاسی جدا کنند هیچ دیانتی تسامح جوی تر و شاید بی تعصب تر از اسلام
وجود ندارد.) 3 ( )فصل دوم،صفحه 25 )
برخی از دلایل چگونگی گسترش اسلام در ایران، از زبان مورخین خارجی:
ادوارد_برون عقیده دارد که مسلمانان به آیین ایرانیان تجاوز نکردند. او مى نویسد:
چه بسا تصور کنند که جنگ جویان اسلام، اقوام و ملل مفتوحه را در انتخاب یکى از دو راه، مخیّر مى ساختند:
اول، قرآن، دوم، شمشیر. ولى این تصور صحیح نیست، زیرا گبر و ترسا و یهود اجازه داشتند آیین خود را نگاه
دارند و فقط مجبور به دادن جزیه بودند، و این ترتیب کاملا عادلانه بود، زیرا اتباع غیر مُسلِم خلفا از شرکت در
غزوات و دادن خمس و زکات که بر امت پیامبر فرض بود، معافیت داشتند.
)ادوارد برون، تاریخ ادبى ایرانى از قدیمى ترین روزگار تا زمان فردوسى، ج 1 ، ص 297 )
1 - ادوارد_براون در جلد اول تاریخ ادبیات ایران می گوید:
این مسئله )که آیا اسلام به زور به ایران تحمیل شده است یا ایرانیان به رغبت اسلام را پذیرفته اند( را
پروفسور_آرنولد استاد دارالفنون علیگر در کتاب نفیس خود درباره تعلیمات اسلام به وجه بسیار خوبی ثابت
نموده است، او می گوید: موبدان بی گذشت زرتشتی نه تنها نسبت به علمای سایر ادیان بلکه در برابر کلیه فرق
مخالف ایران یعنی مانویان، مزدکیان و عرفای مسیحی و امثال آن تعصب نشان می دادند و به همین دلیل به
شدت مورد بی مهری و نفرت جماعات زیادی قرار گرفته بودند و رفتار ستمگرانه ایشان مورد حمایت پادشاهان
نیز قرار می گرفت و همین دلیل سبب شد حس بغض و کینه شدید در دل بسیاری از اتباع ایران برانگیخته شود
و استیلای عرب به منزله نجات و رهایی ایران از چنگال ظلم تلقی گردد، مسلم است که قسمت اعظم کسانیکه
تغییر مذهب دادند به طیب خاطر و به اختیار و اراده خودشان بود.)همان منبع(
3 .Gobineau, Religions et philosophi
6
به گفته برنارد_لوئیس اعراب مهاجرت کرده به ایران در گرویدن ایرانیان به اسلام نقش داشتند. به عنوان مثال
جمعیت کوچکی از اعراب که در اطراف قم ساکن شده بودند و در این شهر تبلیغ میکردند آن ناحیه را به یک
پایگاه شیعه تبدیل کردند.
(Bernard Lewis, The Jews of Islam, p. 17)
به گفته برنارد لوئیس دلیل افول دین زرتشتی این بود که روحانیت زرتشتی از نزدیک با ساختار قدرت در ایران
باستان در ارتباط بودهاند. از دست دادن این پایگاه و نداشتن دوستانی در خارج از ایران و همچنین نداشتن
مهارتهای خیلی قوی بقا همانند یهودیان باعث دلسردی و کاهش تعداد آنها شد. زرتشتیان پس از این نقش
کمرنگی در احیای فرهنگی و یا سیاسی ایران بازی کردند.
(Bernard Lewis, The Jews of Islam, p. 17)
به گفته آمورتی، اینکه اعراب دین خود را بر ایرانیان تحمیل نکردند و به آنها آزادی عمل دادند ویژگی
دموکراتیکی است، اما این را نباید فراموش کرد که اعراب با دادن مشوقهای اقتصادی و حقوقی مشخص به
نتیجه مورد نظرشان رسیدند.
(B. S. Amoretti, The Cambrdige History of Iran, p. 483 )
به گفته سیدحسین_نصر، بوجود آمدن تعداد زیاد محققان ایرانی بزرگ مسلمان نشان از تحول درونی، و نه زور
و فشار اجتماعی است، زیرا با فشار نمیتوان مشارکت خلاقانه و برجسته را انتظار داشت.
(The Cambridge History of Iran, p. 464)
گوستاولوبون در تاریخ تمدن اسلام و عرب میگوید: شریعت و آیین اسلام در اقوامی که آن را قبول نموده
تأثیری به سزا بخشیده است. در دنیا خیلی کمتر مذهبی پیدا شده که به قدر اسلام در قلوب پیروانش نفوذ و
اقتدار داشته بلکه غیر از اسلام شاید مذهبی یافت نشود که تا این قدر حکومت و اقتدارش دوام کرده باشد، چه،
قرآن کریم که مرکز اصلی است اثرش در تمام افعال و عادات مسلمین از کلی و جزئی ظاهر و آشکار میباشد. و
از طرف دیگر مردم ایران در میان همه مللی که اسلام را پذیرفتند از یک امتیاز خاص برخوردارند و آن اینکه
هیچ ملتی مانند ایران به این سهولت نظام فکری پیشین خود را رها نکرد و آنچنان با جدیت و عشق و علاقه در
دل خود را به روی افکار و عقائد دین جدید باز نکرد و به قول دوزی مستشرق معروف: مهمترین قومی که تغییر
مذهب داد ایرانیان بودند، زیرا آنها اسلام را نیرومند و استوار نمودند نه عرب.
(مرتضی مطهری- خدمات متقابل ایران و اسلام- صفحه 151 )
7
تاثیر گذاری « و » چپاول مادی و معنوی ایرانیان توسط اعراب « تپنینت حقیقت را چیزی میان دو قرائت متضاد
میداند و معتقد است که موارد خشن که در هر جنگی اتفاق میافتند نباید اغراق » اسلام و برخورد ملایم اعراب
شده تا حدی که ملایمت نسبی اعراب نادیده گرفته شود.
( Marietta Stepaniants, The Encounter of Zoroastrianism with Islam, Philosophy East and West, University of Hawai’i Press, Vol. 52, No. 2 (Apr. , 2002), pp. 162-163
کلود_کائن مینویسد که تحت تاثیر جنبشهای ملی گرایانه دوران مدرن، تمایل به سمت نمایش ایرانیان و
اعراب به عنوان دو گروه متخاصم رفتهاست در حالی که این دیدگاه با حقایق تاریخی سازگار نیست.
( ۳۰۹-۴۰۰Claude Cahen, The Cambridge History of Iran, Vol. 4, pp.
چیز_رابینسون نیز خشونت های نظام مند دوران فتوحات علیه غیرمسلمانان تا پیش از مروانیان را مطالب
تحریف شده می داند.
(Robinson, The New Cambridge History of Islam, 198. )
ریچارد_فراى مى نویسد:
طبقه دبیرانِ ساسانیان بى درنگ به سوى پیروزمندان رفتند، ولى اسلام آوردن ایشان ضرورت نداشت و بسیارى
هم مسلمان شدند.
) ریچارد فراى، عصر زرین فرهنگ ایران، ص 143 )
“اسلام گرایی قلبی ایرانیان و عوامل آن )قسمت اول(”
هر چند اسلام گرایی قلبی ایرانیان به اسلام، بخاطر عواملی به تأخیر افتاد امّا دیری نپایید که ایرانیان به تدریج)
شهید مطهری معتقد است ایرانیان به تدریج در طی قرون پس از فتح ایران مسلمان شدند( از پیشتازان عرصه
دینداری گشتند و قلب هایشان را تسلیم اسلام کردند. البته این تغییر و دگرگونی در اعتقاد ایرانیان، مرهون و
متاثّر از عواملی بود که عبارتند از:
1 - آشنایی با سیره و روش حکومت داری ائمه)ع(
ایرانیان برای اوّلین بار همزمان با عصر پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( در یمن که در آن زمان از ممالک ایران
بود، با امیرالمومنین)علیه السلام( آشنا شدند و رفتار و سیره پسندیده ایشان را از نزدیک مشاهده کردند.
8
وقتی پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( نامه ای به خسرو پرویز) 1 ( مبنی بر دعوت به اسلام فرستاد، او با گستاخی
بود موضوع را اطّلاع داد. بازان نیز دو » بازان « نامه را پاره کرد و به دست نشانده خود در یمن، که شخصی به نام
تن از ایرانیان را مأمور کرد تا به نزد پیامبر رفته و پیام خسرو پرویز را ابلاغ کنند. هنگامی که نمایندگان ایرانی
نزد پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( حاضر می شوند، پیامبر آنان را از قتل خسرو پرویز به دست پسرش شیرویه
و دیگر بزرگان یمن به اسلام متمایل شده و ضمن » بازان « با خبر می سازد. این خبر غیبی، سبب می شود تا
گرویدن به مسلمین، از پیامبر)صل الله علیه وآله( در خواست ارسال فرمانروای مسلمانی کنند تا علاوه بر
فرمانروایی به تعلیم معارف اسلامی بپردازد. پیامبر)صل الله علیه وآله( نیز امیرالمومنین علی)علیه السلام( را به
را به فرمانروایی یمن ابقا کرد. » بازان « عنوان مربّی به یمن فرستاد و در حکمی شخص
آشنایی مردم یمن با امیر المومنین)علیه السلام( نیز سبب شد تا آشنایی و عشق و علاقه آنها نسبت به اسلام
مضاعف شود. مردم بحرین نیز که آن زمان تحت حاکمیّت امپراطوری ایران بودند با مسلمان شدن فرمانروایشان
به اسلام روی آوردند.) 2 )
البته آشنایی ایرانیان بیشتر به دوران خلافت حضرت)علیه السلام( مربوط می شود.
انتقال مرکز خلافت از مدینه به کوفه در زمان خلافت امیرالمومنین)علیه السلام(، مه مّ ترین نقش را در آشنایی
ایرانیان با آن حضرت داشت. چرا که در آن زمان ایرانیان زیادی در کوفه و بصره حضور داشتند: از آن جمله :
1 . افرادی که به دست فاتحان مسلمان اسیر شده و به عنوان برده به کوفه آورده شده بودند که اکثر آنها اسلام
آورده و آزاد شدند، ولی هم پیمان و نانخور اعراب باقی ماندند.
2 . کسانی که پس از جنگ، کوفه را مناسب ترین شهر برای فرصت های شغلی خویش یافتند و به آنجا هجرت
کردند.
3 . شماری از زندانیان ایرانی آزاد شده در جنگ نهاوند و زنانی که نصیب فاتحان مسلمان شده بودند و به ازدواج
اسیر گیرندگان خود در آمده بودند.
4 . همچنین چهار هزار دیالمه ای که در آغاز تأسیس کوفه بدانجا رفته بودند،) 3 )
اینها جمعیّت زیادی از ایرانیانی بودند که در کوفه حضور داشتند.
از سویی حضور ایرانیان در کوفه، و از سوی دیگر رفتار عدالت محور امیرالمومنین)علیه السلام( کم کم موجبات
علاقه ایرانیان به اسلام و حضرت را فراهم کرد تا جایی که عدّه زیادی از موالی، امام علی)علیه السلام( را در
جنگ صفّین و جمل یاری کردند. طوایفی موسوم به زط و سیابجه که از سواران دوران ساسانیان به حساب می
آمدند، در جریان جنگ جمل در اطراف بصره با سپاهیان اصحاب جمل مقابله کردند و کار را بر عایشه، طلحه و
زبیر سخت نمودند) 4 .)
علاوه بر این، افرادی نیز بودند که در سفرهایشان دیدارهایی با حضرت)علیه السلام( داشته اند مثل یک ایرانی
اصفهانی به نام داوود بن سلیمان) 5 .)
9
از جمله مواردی که در این دوران، سبب علاقه ایرانیان به امیرالمومنین)علیه السلام( شد عبارتند از:
1 - مبارزه با عصبیّت عربی و برتری عرب بر عجم.
2 - مهرورزی نسبت به ایرانیان. در سفینة البحار آمده است: مغیره همیشه در مقایسه میان على و عمر مىگفت:
(.» على مهربانى و تمایلش نسبت به موالى )ایرانیان( بیشتر بود؛ و عمر بر عکس از آنها خوشش نمىآمد « 6 )
3 - اجرای عدالت در تقسیم بیت المال میان عرب و عجم.
4 - برخورداری ایرانیان از حقوق و عطایا، مانند دیگر مسلمانان که موجب اعتراض برخی از سران و اشراف کوفه
از جمله اشعث بن قیس کندی شد، و به حضرت گفت: از چه روی ما را مغلوب این حمراء )سرخ رویان( ساخته
(.» لماذا غلبتنا هذه الحمراء « ؟ ای 7 )
5 - خونخواهی آن حضرت از هرمزان ایرانی،) 8 ( که در پی مرگ عمر بن خطّاب توسّط عبیدالله بدون هیچ دلیل
شرعی و عرفی همراه با ابولوءلوء و همسر و دخترش به قتل رسید. عثمان نیز با اینکه از قتل بی دلیل یک
مسلمان ایرانی آگاه بود، به وظیفه خود عمل نکرد. امام علی)علیه السلام( ضمن نکوهش عثمان به عبیدالله بن
و عبیدالله بن .» ای فاسق، اگر روزی بر تو دست یابم، تو را به خونخواهی هرمزان خواهم کشت «: عمر چنین گفت
عمر سرانجام در جنگ صفّین کشته شد.) 9 )
حضور ایرانیان در کوفه از یک سو و عدالت امیرالمومنین)علیه السلام( از سوی دیگر، سبب شد ایرانیانی که
تاکنون اظهار مسلمانی می کردند، با اسلام حقیقی آشنا شده و حتّی محبّ اهل بیت)علیهم السلام( گردند.
مبارزه امام)علیه السلام( با تبعیضات ناروای خلفا و امویان نسبت به موالی، و دوری از روحیّه عصبیّت عربی،
سبب شد تا ایرانیان به اسلام بدبین نشده و حساب اسلام را از حساب خلفای جور جدا کنند و به اسلام حقیقی،
ایمان بیاورند.
به خوبی بیان شده است: » ملک الشعراى بهار « این مطلب در سروده
“گر چه عرب، زد چو حرامى به ما
داد یکى دین گرامى، به ما
گر چه ز جور خلفا، سوختیم
زآل على)علیه السلام( تربیت آموختیم”
آری، رفتار ائمه)علیهم السلام( چیزی جز عمل به همان اسلام نابی که فطرت هر انسان خداجویی پذیرای آن
است، نبوده است. ایرانیان نیز به همین سبب، از طریق ائمه)علیهم السلام( با اسلام حقیقی آشنا شده و آن را
پذیرفتند.
10
منابع:
( 1( . خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری، صفحه 82 .
( 2( . مکاتیب الرسول، جلد 1 ، صفحه 92 و 93 .
( 3( . خاکرند ، شکرالله، علل شکل گیری خوارج ، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی ، 1372 ، صفحه 88 .
( 4(. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، محمدی ملایری، دکتر محمد،
تهران، انتشارات توس، چاپ اول، 1379 ش، جلد 3 ، صفحه 211 و 212 ، به نقل از تاریخ طبری .
( 5( . طبقات المحدثین جلد 1 ، صفحه 371 .
( 6( . الغارات، جلد 2 ، صفحه 499 و بحار الانوار، جلد 34 ، صفحه 320 و مستدرک سفینه البحار، جلد 10 ،
صفحه 465 .
( 7(. رجوع کنید به: تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی ، دکتر ملایری، جلد
3 ، صفحه 211 به بعد و جلد 2 صفحه 422 و نیز، لسان العرب، ابن منظور، ذیل واژه ی حمراء و الموالی و نظام
الولاء، دکتر مقداد.
( 8( . علی )علیه السلام( و ایرانیان، دکتر محسن حیدرنیا، مجله صحیفه مبین، شماره 25 .
( 9(. تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، محمدی ملایری، دکتر محمد،
جلد 3 ، دل ایرانشهر، بخش دوم، تهران، انتشارات توس، چاپ اول، 1379 ش، صفحه 242 .
11
“اسلام گرایی قلبی ایرانیان و عوامل آن )قسمت دوم(”
2 _ سیره و روش پیامبر)ص( در برخورد با ایرانیان و تمجید از شأن و جایگاهشان
یکی از عوامل گرایش ایرانیان به اسلام، اخبار و گزارشاتی بود که از منش و رفتار پیامبر)صل الله علیه وآله( در
زمان حیات پر برکت ایشان به آنها می رسید؛ نحوه رفتار پیامبر)صل الله علیه وآله( با ایرانیان، سخنان
پیامبر)صل الله علیه وآله( در مورد ایرانیان و جایگاه ممتاز اشخاصی مثل سلمان فارسی در نزد پیامبر؛ خود نقش
بسزایی در افزایش علاقه مندی ایرانیان به آئین اسلام داشته است.
إِنَّ سَلْمَانَ مِنِّی، مَ نْ « و » سَلمانُ مِنّا اَهلَ البَی تِ « : تعبیرات پیامبر)صل الله علیه وآله( در مورد سلمان مثل
(» جَفَاهُ فَقَدْ جَفَانِی وَ مَ نْ آذَاهُ فَقَدْ آذَانِی 3 ( همه دلالت بر مقام ممتاز سلمان فارسی دارد. شخصیّت ممتاز
سلمان فارسی عامل موثّری می شود تا اسلام گرایی ایرانیان را تقویت بخشد، به خصوص در دوران بیست ساله
فرمانرواییش بر مدائن.
ظاهراً حقیقت جویی ایرانیان سبب شده پیامبر)صل الله علیه وآله( بارها آنان را مورد لطف و تمجید قرار دهد. در
نام ایرانیان را به زشتی یاد نکنید زیرا آنها از یاران ما هستند و از ما حمایت می « : جایی حضرت می فرماید
(». کنند 4 )
و )حضرت محمّد)ص(( پیامبر است ؛» وَ آخَرِینَ مِنْهُ مْ لَمّا یَلْحَقُوا بِهِمْ « در حدیثی آمده است که پیامبر)ص( آیه
(». بر گروه دیگرى که هنوز ملحق نشده اند 5 آخَرِینَ « ( را تلاوت می کرد، که حاضران پرسیدند: منظور از این
گروه دیگر( کیست؟ ( ؛» مِنْهُمْ
اگر ایمان در ستاره ثریّا قرار « : پیامبر)صل الله علیه وآله( در پاسخ آنها، دست بر شانه ی سلمان گذاشت و فرمود
(.» گیرد، مردانی از این گروه )ایرانیان( به آن دست مییابند 6 )
در سوره محمّد)ص( نیز میخوانیم:
وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا یَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُمْ ثُ مَّ لایَکُونُوا أَمْثالَکُم : هرگاه سرپیچى کنید، خداوند گروه دیگرى را به جاى «
اکثر مفسّران شیعه و اهل سنّت، در ذیل این آیه گفته اند که .» شما مى آورد، پس آنها مانند شما نخواهند بود
این گروهی که خداوند در این آیه به آنها اشاره می کند، چه « : پس از نزول این آیه، جمعی از اصحاب پرسیدند
پیامبر)صل الله علیه وآله( به سلمان که در نزدیکش بود، نگاه کرد و دست به زانوی او زد و .»؟ کسانی هستند
منظور خداوند، این مرد و قوم اوست. سوگند به آن که جانم در اختیار اوست، اگر ایمان به ثریّا بسته « : فرمود
(.» باشد، گروهی از مردان فارس، آن را به چنگ می آورند 7 )
علاوه بر این، در سوره مائده آیه 54 یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَ دَّ مِنْکُ مْ عَنْ دینِهِ فَسَوْ فَ « : چنین آمده است که
یَأْتِی ا للهُ بِقَوْ م یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّ ة عَلَى الْمُؤْمِنینَ أَعِزَّ ة عَلَى الْکافِرینَ یُجاهِدُونَ فی سَبیلِ اللهِ وَ لا یَخافُو نَ لَوْمَ ةَ
12
اى کسانى که ایمان آورده اید! هر کس از شما، از آیین ( ؛» لَآئِ م ذالِ کَ فَضْلُ ا للهِ یُؤْتیهِ مَ نْ یَشاءُ وَ ا للهُ واسِ ع عَلی م
خود بازگردد، )به خدا زیانى نمى رساند( خداوند گروهى را مى آورد که آنها را دوست دارد و آنان )نیز( او را
دوست دارند; در برابر مؤمنان متواضع، و در برابر کافران سرسخت و نیرومندند، در راه خدا جهاد مى کنند، و از
سرزنش هیچ ملامتگرى هراسى ندارند. این، فضل خداست که آن را به هر کس بخواهد ) و شایسته ببیند( مى
.» دهد و فضل و احسان خداوند، گسترده و )او به همه چیز( داناست
روایت شده است که شخصی درباره این آیه از پیامبر)صل الله علیه وآله( پرسید. ایشان نیز با اشاره به سلمان
اگر دین در ثریّا باشد و در آسمانها « : آن گاه فرمود .» منظور از این آیه، این شخص و قوم او هستند « : فرمود
قرار گیرد، مردانی از فارس، آن را به دست خواهند آورد(.) 8 )
آری، سخنان لطف آمیز پیامبر اسلام)صل الله علیه وآله( در مورد ایرانیان و بیان شأن و جایگاه ایشان در آینده
اسلام را نیز، می توان عامل دیگری دانست که ایرانیان را به اسلام مشتاق کرده است. این گونه بود که برخی از
ایرانیان در عصر پیامبر)صل الله علیه وآله( به اسلام علاقه مند شدند و با عشق و علاقه اسلام را پذیرفتند.
منابع:
( 3) . مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت - لبنان، مؤسسة الوفاء، 1404 ه ق، جلد 22 ، صفحه 347 .
( 4) . صحیح البخاری و صحیح مسلم و صحیح الترمذی )مطابق نقل جامع الاُصول ،جلد 10 ، صفحه 149 .)
( 5). سوره جمعه، آیه 3 .
( 6) . تفاسیر مجمع البیان، المیزان، الدُرّ المنثور، الکشّاف، قرطبی، مراغی و فی ظلال القرآن، ذیل ایه مذکور.
( 7) . الغارات، جلد 1 ، صفحه 70 و تاریخ یعقوبی،جلد 2 ، صفحه 183 .
( 8) . بحارالأنوار، جلد 41 ، صفحه 137 .
مختار ثقفی:
جالبه که بدونین درست صد سال بعد از حمله اعراب ،قیام ابومسلم شکل گرفت و پیروز شد، ولی چرا دین اسلام
و اعتقاداتش رو از ایران حذف نکرد، و خلفای عباسی رو روی کار آورد؟
و بعد از اون حکومتهای ایرانی الاصل طاهریان، صفاریان، سامانیان، علویان، آل زیار، آل بویه و … اومدن سرکار، و
برخی هاشون اونقدر قدرت داشتن که خلفای عباسی هم حریفشون نمیشد. ولی هیچکدوم به فکر تغییر دین
نیوفتادن.
جالبتر اینکه کدام عقلی میپذیره که آدم به زور شمشیر دانشمند و محقق و فقیه و عالم و نویسنده بشه!!!
و بزرگترین محققین و علما و رهبران دینی و فقها ، ایرانی بودن.
و بیشترین خدمت رو به اسلام کردن.
غیر از اینه که یه تعامل قوی بین فرهنگ و اعتقادات ایرانیان و اسلام بوده؟
13
از اون جالبتر اینکه پس چطور مرکز و شرق آسیا که اعراب به اونجا حمله نکردن مسلمون شدن؟!
دوستان و همراهان عزیز بحث امشب رو اینجا به پایان می رسونیم.
در جلسه بعد ان شاءالله ادامه این بحث رو با مبانی گسترده تر و منابع گسترده ادامه خواهیم داد.

ادامه دارد…..

 نظر دهید »

ویژگی های مقاله علمی پژوهشی

22 خرداد 1396 توسط الزهرا (س) نصر

ویژگی های یک مقاله علمی پژوهشی

1) مقدمه:
در این نوشته به ویـژگی‌هـای کلّی یک مقاله علمی - پژوهشی برای انتشــار در نشریاتـی که مقـالات آنها مـورد داوری قرار می‌گیرند (Refereed Journals) پرداخته شده است. این نشریات یا مجلّه‌ها پس از دریافت مقاله آن را برای داوری نزد سه یا چند نفر از داوران که به موضوع مورد بحث مقاله آشنایی دارند ارسال می‌دارند. پس از دریافت نظرات و پیشنهادات داوران، در صورتی که مقاله قابلّیت انتشار داشته باشد، نشریه مقاله مورد بحث را منتشر می‌نماید. چارچوب‌های آورده شده در این نوشته نیز می‌تواند برای مقاله‌های ارسالی برای همایش‌های علمی که مقالات آنها داوری می‌شوند مورد توجّه قرارگیرد.

2) معیارهای یک مقاله علمی پژوهشی:
توصیه جدّی می‌شود که معیارهای زیر در هر مقاله علمی - پژوهشی مورد رعایت قرارگیرند. رعایت این معیارها باعث انسجام و استحکام مقاله شده و امکان پذیرش آن را در یک مجله علمی - پژوهشی افزایش می‌دهد.

الف- مرتبط بودن مطالب و کامل بودن
• تمام موضوعات مطرح شده‌اند.
• استدلال‌ها و بحث‌ها در کلیت متن مرتبط هستند.
• منابع و مراجع ادبیات تحقیق آورده شده‌اند.
• منطق و پیوستگی بین استدلال‌ها رعایت شده است.

ب- برخورداری از یک سازمان منسجم:
• مقاله از یک ساختار شفاف مفهومی برخوردار است.
• عنوان‌ها و زیر‌عنوان‌های مناسب، صحیح و مرتبطی به کار برده شده‌اند.
• نظام ارجاع دهی با ثبات و مناسب است.

ج- برخورداری از یک محوریّت تحقیقی در کلّیت و ترکیب مقاله:
• تفکر خلاق، ترکیب و استدلال ظهور و بروز دارد.
• دقت فکری در باره عنوان اصلی دیده می‌شود.
• مفاهیم مرتبط به نحو مناسبی تحقیق شده‌اند.
• استدلال‌ها و اثبات‌ها به وسیله مدارک و مستندات یا ارجاعات پشتیبانی شده‌اند.
• شواهد کافی برای فهم موضوع وجود دارد.
• ادبیات تحقیق مورد نقد و تحلیل قرار گرفته‌اند.
• ارتباط لازم بین ادبیات تحقیق و موضوع مورد تحقیق مقاله ارائه شده است.

3- ساختار عمومی مقاله
یک مقاله تحقیقی به طور کلی می‌تواند در برگیرنده ساختاری مشابه ساختار زیر باشد.
3-1) عنوان مقاله:
• پرهیز از عنوان‌های کلی و روزنامه‌ای؛
• استفاده از صفت و موصوف‌های لازم برای گویاتر نمودن عنوان؛
• دارا بودن جذّابیت برای جذب مخاطب؛
• فشرده و مختصر و یادآوردنی؛
• پرهیز از اصطلاحات نامأنوس و اختصار
• توجه به این نکته که عنوان یک برچسب است نه جمله.
3-2) نام نویسنده/نویسندگان:
• مشخص کردن نام و رابطه عضویتی نویسنده یا نویسندگان.
3-3) چکیده:
• دربرگیرنده (معرفی کلی و گویای تحقیق / بیان هدف و قلمرو تحقیق، اهمیت کلّی تحقیق، مروری فشرده بر ساختار مقاله، اشاره کلّی به نوآوری‌ها و دستاوردهای مقاله)؛
• پرهیز جدی از آوردن مراجع، فرمول و علامت‌های ویژه؛
• رعایت کوتاهی و فشرده بودن ( در حد یک بند و سقف 200 تا 250 کلمه)؛
• توجه به این نکته که تعداد افرادی که چکیده را می‌خوانند بسیار بیشتر از کسانی است که مقاله را می‌خوانند.
3-4) کلید واژه‌ها:
• تا سقف پنج کلمه و یا اصطلاح
3-5) مقدمه:
• تعریف مسئله و قلمرو تحقیق؛
• طرح اهمیت تحقیق؛
• طرح سوابق تاریخی موضوع؛
• طرح طبقه‌بندی‌ها و شاخه‌های مرتبط با موضوع؛
• ارائه تعاریف اصطلاخات اصلی و علائم و اختصارات؛
• مروری کلی بر بقیه مقاله.
• این بخش می‌تواند با بخش بعدی ترکیب شود.
3-6) بررسی ادبیات موضوع/ سابقه تحقیق:
• طرح سابقه بر اساس یک نظم زمانی/ دیدگاهی/مکتب فکری یا هر طبقه‌بندی دیگر؛
• طرح ارتباط ادبیات مورد بررسی با موضوع تحقیق؛
• بیان نقاط قوّت، ضعف و محدودیت‌های ادبیات موضوع؛
• صرف نظر از طرح مطالب شخصی و تعصب آمیز؛
• طرح یافته‌های موافق و مخالف در ادبیات؛
• ارائه روند و سیر تحقیق و طرح جهت‌گیری آن؛
• نقد و بررسی تئوری‌های طرح شده؛
• مشخص کردن محدوده زمانی مورد بررسی؛
• برقراری ارتباط بین ادبیات موضوع با موضوع مورد تحقیق.
3-7) بدنه اصلی مقاله:
• متشکل از یک تا چند بخش و در برگیرنده اصل تحقیق و مطالعه نظیر روش و متدولوژی، فرضیات، مدل ریاضی.
3-8) نتایج ارائه خروجی‌های آزمایش‌ها، مدل‌ها یا محاسبات.
3-9) بحث در باره نتایج:
• استخراج اصول، روابط و ارائه تعمیم‌های ممکن؛
• ارائه تحلیل مدل یا تئوری؛
• ارائه ارتباط بین نتایج و تحلیل‌ها.
• جمع بندی و نتیجه‌گیری طرح نتایج مهم و پیامدهای آنها؛
• بیان استثناء ها و محدودیت‌ها؛
• طرح افق‌های تحقیقاتی برای ادامه و توسعه تحقیق.
3-10) سپاسگزاری (در صورت نیاز):
• قدردانی از مؤسسات و یا اشخاصی که در به ثمر رسیدن تحقیق و یا بهتر انجام شدن فعالیت‌های مربوط به مقاله تأثیرگذار بوده‌اند.
3-11) منابع:
• ارائه فهرست مرتب شده منابع.
3-12) پیوست‌ها (در صورت نیاز):
• ارائه مطالب ضروری برای فهم و پشتیبانی از مطالب اصلی مقاله.

4) موارد ویرایشی
• رعایت ملاحظات دستوری در جملات و سعی در نوشتن جملات کوتاه و گویا؛
• شماره گذاری عنوان بخش‌ها و زیربخش‌ها؛
• شماره گذاری روابط و فرمول‌ها؛
• ارائه شرح مفید و گویا در بالای جداول و پائین شکل‌ها؛
• شماره گذاری جداول و شکل‌ها به طور جداگانه؛
• ارجاع دهی به هر جدول و یا هر شکل در متن از طریق شماره مربوطه؛
• رعایت دندانه‌گذاری مناسب به منظور تفکیک بهتر و خواناتر نمودن نوشتار؛
• پرهیز از شکسته‌شدن کلمات در دو خط متوالی (نظیر “می” در آخر خط و “شود” در ابتدای خط بعدی)؛
• پرهیز از کپی‌کردن تصاویر ناخوانای مراجع و منابع، سعی در بازطراحی آنها با ذکر دقیق مأخذ در ذیل آنها.

5) نکات ویژه
• سعی جدی در ثبات رویه‌های اتخاذ شده در نوشتار مقاله (مانند اندازه حروف، ضخامت خطوط در جداول و شکل‌ها، نوع خطوط لاتین در کلمات لاتین, فاصله شماره‌ها با متن یا روابط)؛
• الگوبرداری از ساختار آخرین مقالات منتشر شده در نشریه یا ژورنال هدف (نشریه‌ای که قصد دارید مقاله خودرا برای انتشار ارسال دارید)؛
• ارائه مقاله کامل شده به اشخاص مطّلع و مرتبط با موضوع مقاله و دریافت نظرات آنان و انجام عمل بالعکس در مورد آنان؛
• واگذاری تهیه مقالات مروری به محققان با تجربه و نویسندگانی که در زمینه مورد بررسی صاحب نظر بوده و لااقل چند مقاله در این رابطه منتشر نموده‌اند؛
• اطمینان از دسترسی به مقالات مرجع مربوط به موضوع مقاله به ویژه مقالات جدید؛
• رعایت امانت، صداقت و اخلاق از اصول مهم هر فعالیت علمی و تحقیقی است. مراعات نمودن این اصول از ضرورت بسیار بالائی برخوردار است.


منبع: سایت دانشگاه تربیت مدرس

 نظر دهید »
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
  • ...
  • 6
  • ...
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • ...
  • 734

.

ذکر روزهای هفته

مدرسه علمیه الزهرا (س) نصر تهران

  • خانه
  • اخیر
  • آرشیوها
  • موضوعات
  • آخرین نظرات

موضوعات

  • همه
  • بدون موضوع
  • اهل بيت عليهم السلام
    • امام اولمان را بشناسیم
  • توصيه هاي تربيتي
    • در محضر استاد
    • نکات تفسیری
  • اسماء الله الحسنی
  • فاطمیه
  • نکته های قرآنی
  • دعا و نیایش
  • سبک زندگی
    • شهدا
    • امام خمینی (ره)
    • شناخت پیامبران
      • سفرنامه مکه
    • زندگی به سبک شهدا
    • فرهنگی
  • در محضر استاد
    • بیانات امام خامنه ای
      • اخبار مدرسه
    • در محضر رهبری
    • سلسله مباحث حیا در بُعد تربیتی
  • نکات خانه داری
  • نکته های ناب
  • در محضر اهل بیت
  • کلام امام
  • احکام
  • سلامتی
  • ماه خدا
  • اخبار
    • معرفی امامزاده های ایران
      • محرم نوشت ها
        • دلنوشت های طلاب
          • آموزش آشپزی
          • ویژه نوشته های دهه فجر
          • خوش نوشته
        • توصیه های سلامتی
      • نکته های جالب
  • محرم
  • پژوهش
    • مستوره آفرینش ( بیانات رهبری در باره زن و خانواده )
    • فناوری اطلاعات
    • پژوهش ها و تحقیقات پایانی طلاب
    • مقاله نویسی
    • مقالات مفید
  • مسابقات پژوهشی

جستجو

  • کوثربلاگ سرویس وبلاگ نویسی بانوان
  • تماس